'I f'w U flf
t r a c t
ïïllïlll
I
ül
l f i l
1
7 1 S . L E O N I
S E R . I I . q u an t om n ium n a fc e n t ium p u ta v i t o b n o -
xiam . Vidit enim vagienteih atque lacry-
jd o m in i . • r • 0 • » ^ -1 Luc. 2. a . raantem > vidtt pannis 27 involutum , cir-
\'7 ’ cumcifioni fubditum , & legalis facrificii
oblarione^perfunftum, Agnovit deinceps fo-
lita pueritjx jncrementa , & ufque 28 in
viriles annos d«^ naturalibus non dubitavit
augmentis. Intef\hæç intulit contumelias.,
multiplicavit injurias , adhibuit maledifta ,
opprobria , blafphemias , conviçia , omnem
poftremq in iplum vim furoris fui effudit,
29 29 omnia çentamçntorum genera percurrit :
8c fciens quo humanam naturam infeciflet
veneno , nequaquam credidit primæ tranf-
greflionis exortem , quem tot documentis
Mors poena didiçit elfe mortalem, Perftitit ergo impro-
jjeccati. bus prædo 8e avarus exaftor in eum , qui
nihil ipfius habebat, infurgere, & dum vi-
tiatæ originis præjudicium generale perfect)
quitur, chirographum, quo 30 nitebatur ,
Diabolus excedit,vab ilio iniquitatis exigens poenam,
fpoljaçus in quo nullam reperit çulpam. Solvitur ita-
I>erinjullNqUe letifçræ pa&ionis 31 malefuafa con-
pctcndi ,U* Kiript*0 j & per injuftitiam plus petendi ,
3X " totius dçbiti fumma vacuatur , Fortis ille
neftitur fuis vinculis, /8c omne commen-
tum maligni in caput ipfius retorquetur .
Ligato mundi principe , captivitatis vafa
rapiuntur « Redit in honorem fuum ab am
tiquis contagiis purgata natura , mors mor-*
; te deftruitur, nativitas nativitate reparatur :
quoniam fimul & redemtio aufert fervitu-
tem, & regeneratio mutât originem , 8c
fides juftificat peccatorem.
C A P . V . Quifquis igitur chriftiano nomine pie 8c
fideliter gloriaris, reconciliationis hujus gra-
tiam juflo perpende judicio . Tibi enim
quqndam abje&o , tibi extrufo a Paradifi
32 ledibus, tibi per longa exilia 32 morienti,
- tibi in pulverem 8c cinerem dilfoluto , cut
jam non erat fpes ulla vivendi, per Incar-
nationem Verbx poteftas data eft , ut de
longinquo ad tuum revertaris au&orem ,
recognofcas parentem , liber efficiaris ex
fervo, de extraneo proveharis in filium : ut
qui ex corruptibili carne natus es , ex Dei
Spiritu renafcaris , 8c obtineas per gratiam,
33 quod non habebas per naturam: 33 ac ft
te Dei filium per lpiritum adoptionis.agno-
veris , Deum patrem audeas nuncupare .
Humana Malæ confcientiæ reatu abfolutus, ad cæle-
cfhriftum* ftia régna fufpires , voluntatem Dei facias
fubUmata. divino fultus auxilio , imiteris Angelos fu-
27 T r è s M S S .-V a r . & S. Petri obvolutum.
28 Homiliar. P aulli Dia coni ad viriles.
29 Idem Hom il. P au lli orpniaque . D e in in
tribus codd. V a t . S . Petri & Bonon. ac prima
editione percucurrit pro percurrit, quod tamen
p rz ter itum fignificationem antecedenti cohzren-
tem in dig itat . M o x iidem codd. & prima edi-
t io fciens quod.
30 D uo MSS. Va t. tenebatur, prima edition/?«
batur. Dein excidit pro excedit non tarn habent
editi ante Quefnellum, fed etiam aliqu i codices :
a lii vero n o ft r i, atque a Quefnello a d h ib it i, ut
in te x tu .
3 1 Homil. Pau lli D ia con i & prima editio
lefuada.
32 Idem Homil. Paulli moranti.
S M A G lî I 72
per terrain , immortalis fubftantfæ virtute SER. p,
pafcaris, fecurus adverfus inimicas tentatio-
nes 34 pro pietate confligas , 8c ft cæleftis
mi'litiæ facramenta fervaveris, non dubi-
tes te in caftris triumphalibus regis zçterni
pro viéloïia cotonandum , cum te refurre-
£lio piis parata fufceperit in regni cæleftis
corifortium provehenaum. ,
Habentes ergo tantæ fpei fiduciam , Di- C A P . vr,
le£liftimi , in fide qua fundati eftis , ftabi-
les permanete ; ne idem ille > tentator , cujus
jam 35 a vobis dominationem Chriftus 33
exclufit, aliquibus vos iterum feducat infi-
diis, 8c hæc ipfa prælènti diei gaudia fuæ
fallaciæ arte corrumpat, illudens fimplicio-
ribus animis de quorumdam 38 perfuafione 3Ö
peftifera , quibus hæc. dies folemnitafts no-
ftræ, non tarn de nativitate Chrifti, quam
de novi , ut dicunt, Solis ortu honorabilis
videatur . Quorum corda vaftis tenebris ob- Manîclueo.
voluta 3 7, 8c ab ^mni incremento veræ rum cotn\
lucis aliéna funt : trahuntur 'enim adhuc ^lcn*“In•
ftultiftimis gentilitatis erroribus 5 8c quia fu- i7
pra id quod carnali intuentur afpeftu , ne-
queunt aciem mentis erigere, miniftra mundi
luminaria/ divino honore venerantur .
Abfit ab animis chriftianis impia fuperfti-
tio prodigiofumque mendacium . Ultra
omnem modum diftarjt a fempiterno tem-
poralia , ab incorporeo corporea, a domi-
natore fubje&a: 38 quia etfi mirandam ha- 3^
bent pulchritudinem , adorandam tamen Adorandus
non habent Deitatem. Ilia ergo virtus, il-folus Dcus.
la fapientia , ilia eft 39 colenda majeftas , 39
quæ univerfitatem mundi creavit çx nihilo,
8c in quas voluit formas atque menfuras
terrenam cæleftemque fubftantiam omnipo-
tenti ratione produxit . Sol , Luna , 8c fi-
dera fint commoda utentibus , fint fpecio-
fa cernentibus ; fed ita , ut de illis gra^æ
referantur au£lori, 8c adoretur D e u s 40 40
qui condidit , non creatura , quæ fervit .
Laudate igitur Deum , Dile£hflimi , in
omnibus operibus ejus atque judiciis. Sit in
vobis indubitata credulitas virgineæ integri-
tatis 8c partus. Reformationis humanæ fa-
çrum divinumque myfterium fancfo atque
fincero honorate fervitio . Ample6Hrmni
Chriftum in noftra carne nafcentem , ut
eumdem Deum gloriæ videre mereamini in
fua majeftate regnantem r qui cum Patre
8c Spiritù fanfto manet in unitate Deitatis.
in fecula fæculorum. Amen.
S E R -
33 S ic e x duobus MSS. Va ticanis , cod. Bon.
& prima e d it io n e . A l . ut ft te.
34 Prima editio propria libertate.
35 Codd. V e r c e ll. Bonon. & prima editio a
nobis ; & dein nos iterum . Quidam codd. V a t.
colledionum pofteriorum pro dominationem habent
damnationem .
36 A l. prajumtione . Quefn. in margine.
37 In prima editione deed & .
38 In eadem editione qua pro quia•
39 Homiliar. Paulli D ia con i adoranda fola
majeftas .
40 In eodem Homiliario qui bac condidit. E t
paullo poft Laudate igitur Dominum in prima
editione 8c codice Bononienfi.
73 S E R M
| l . 5 S E R M O X X I I I . *
In Nativitate Domini III.
S Y N O P S I S .
I. Utramque Chrifti gcnerationem ejfe inenar-
rabilem, & utramque naturam editam ejfe
a Maria,
If. Error Arrii unde i Incarnationis expli-
catur facramentum,
IIL Necejfttas Incarnationis , ut hominum
errores & peccata auferrentur.
IV. Fidepi & virtutem Incarnationis unam.
femper & camdem fuijfe, qua hodie.
V* Non carnali latitia dominicam Nativi-
tatem , fed fpiritali celebrandam . Quod
Chriftus caro noftra fit nafcendo , nos euro
ejus renafcondo .
*C A P. I . \ J Ota quidem funt 1 vobis , Dile&ifli-
B 1 I \ m i, 8c frequenter audita , qua: ad
facramentum pertinent foiemnitatis nodier-
nx : fed ficut illaefis oculis voluptatem ad-
fert lux ifta vifibilis , ita cordibus fanis
seternum dat gaudium Nativitas Salvatoris,
9 2 qua: a'nobis numquam eft 2 tacenda , licet
non lit, ut dignum eft, explicaoda . Non
enim ad illud tantummodo facramentum ,
quo Filius Dei confempiternus .■ eft Patri ,
Joan. 1.14. led etiam ad hunc orttim,. quo Verbum .caro
faftum eft, credimu^ pertinere, quod di-
Jfai, 55. ftum eft: Generationem ejus quis enarrabitl
Deus itaque Dei Filius par atque eadem de
Patre 8c cum Patre natura , univerfitatis
Creator 8c Dominus, totus ubique prsfens,
8c 3 omnia totus excedens, in ordine tem-
porum , qua: ipfius difpofitione decurrunt ,
hunc libi diem , quo in falutem mundi ex
beata virgine Maria nafeeretur, elegit, in-
tegro per omnia pudore generantis . Cujus
1 Emendavimus e x plerifque noftris co d ic ibu s .
A l . nobis . M o x ad Jacramentum fcripGmus e x
quatuor V a t ic a n is . A l. ad facramenta.
2 Septem fequentes voces , q u z a fub jefta
Leonis ratione e x ig i v identur , lupplevimus e x
M S . S. P e t r i, e x quo etiam feripfimus tacenda
pro reticenda, quod legebatur in editis & non-
nnllis a liis codd.
3 Ample£lendatn credidimus laudati codicis
S. Petri le& io n em . A l . univerja excedens . M o x
difeurrunt pro decurrunt in M S. Bon . & prima
editione . D ein v o x Maria e x MS S . S, Petri
addita .
4 I t a melius ex MSS. S. Petri , Bon. a c prima
e d it io n e '. A l. fic non eft violata partu , ut
non fuerat.
$ Sic cum Quefnello plerique noftri codices .
A l , vocabitur.
6 E d iti vere divinam una edidit prole naturam
. P rztulimus Le&ionarium B a lilic z S. Petri ;
cum praefertim hanc le&ionem olim obtinuifle
com pro be t S . P etrus D am ian u s, qui Opufc. 1. c .9 .
fimiliter in fqo codice forte Romano l e g i t , e x-
cepta voce ‘prole, pro qua habet in prole'. Adde
quod le&ionem ejufmodi exigere videtur con te x -
tu s . R a t io e n im , quam S. Leo fu b jic it , cum ad
duplicem perfonam excludendam p ertine at, unam
perfonam in propofltione affertam p rz fum it .
Quoad fenfum porro hujus lo c i , cum S. Pbnti-
fe x unam profiteatur perfonam ; non ea metue
hanc perfonam vere humanam vereque divinam
O N E S . 7 4
virginitas 4 ficut non eft violata partu, fic SER-
non fuerat temerata conceptu . Ut implere- ^ ^A T *
tur 9 ficut ait Evangelifta , quod diSlum eft ^
a Domino per Ifaiam Prophctam: Ecce vir-
go concipiet in utero , •& parted filium , &
5 vocabunt nomen ejus Emmanuel, quod in- 5
terpretatur, Nobifcum Deus. Hie enim mi- Naturadi-
rabilis facra: yirginis partus , vere huma- v*na & ^.u‘
nam, 6 vereque divinam unam edidit pro- perfo-
le perfonam: quia non ita proprietates fuas na
tenuit utraque fubftantia, ut perfonarum in ftUnt.
eis poflit elfe diferetio: nec ftc 7 creatura 6
in locietatem fui creatoris eft aflumta , (ut 7
ille habitator, 8c ilia eflet habitaculum ; fed
ita, ut natura: alteri altera 8 mifeeretur - 8
Et quamvis alia lit ? qua: fufeipitur , alia Joan. 14 .
vero qua: fufeipit; in tantam tamen unita- ^
tem convenit utriufque diverlitas , ut 9 J°^n‘ IO*
unus idemque fit Filius., qui fe , 8c fecun- ^
dum quod verus eft homo, Patre dicit mi-
norem, 8c fecundum quod verus eft Deus,
Patri profitetur a:qualem.
Hanc unitatem , Dile&iflimi , qua crea- C A P . IT.
tori creatura conferitur, intelligentia: ocu- Arrianis
lis cernere ccecitas Arriana non potuit , unc^. er~
quse unigenitum Dei ejufdem cum Patre oc*
gloria atque fubftantice elfe non credens ^
minorem to dixit Filii Deitatem, de iis ar- 10
gumenta fumens, quse ad formam funt referenda
fervilem , quam idem Filius Dei
ut oftendat in fe non difereta:, neque al-
terius elfe perfona: , lie cum eadem dicit :
11 Pater major me eft; queniadmodum di- tt
cit cum eadem : Ego & Pater unum fu-
mus. In forma enim fervi, quam noftrse
reparations caulfa in fine fieculorum fufee-
pit, minor eft Patre $ in forma autem Dei,
in qua erat ante fa:cula, sequalis eft Patri.
In humilitate humana faftus eft ex mulie- Galat. 4 .4.
re, fa&us fub lege; in majeftate divina 1 2 12
manens Dei Verbum , per quod fa&a funt
,. omnia.
a p p e lla v it , ut fignificaret perfonas d u as , alterant
humanam, divinam alteram ( nam paullo poft perfonarum
diferetionem , feu duas diftin&as perfonas
palam e x c lu d i t ) fed earn perfonam, quam agno-
fe it unam, vere humanam vereque divinam flgoi-
ficare voluit ratione d iverfa : vere divinam per
f e , quia vere d iv in a eft perfona Verbi.; vere autem
humanam, fi ita loqui lic ea t , officio, quia
ilia d iv ina perlona Verbi human# natura: unita ,
eft vera ejufdem hypoftafls , quatenus humana
natura Ch rifti in perfona Verbi vere fu b fiftit, &
ultimum complementum h a b e t ; quod verse perform
proprium e f t . Id con traN efto riano s , qui duas
perfonas in C h r ifto , feu duos filio s admittebanr,
di£lum v id e tu r .
7 I t a ex noftris MSS. ac prima editione . Similite
r capite fequenti creatori creatura conferitur
. A l. in editis natura in focietatem.
■ 8 C od e x S . Petri uniretur, forte infereretur
v e l confereretur , ut infra c . 2. habetur conferitur
. A a vocem autem mifeeretur prolittam Quef-
nelli adnotationem in obfervationibus dabimus :
ubi mifeeretur pro uniretur ufurpatum videbimus •
9 MS. S. Petri idem unufque fit Dei filius.
10 Idem codex fibi finxit pro dixit.
- 1 1 I ta fupplevimus e x MS. S. P e t r i , & codic
e Cafinenfi co lle ft . I . uti contextus e tiam po-
f tu la t ; cum in editis & aliis MSS. Librariorum
fa ltu deeffent v e rb a : Pater major me e ft, quem-
admodum dicit cum eadem.
12 In eodem MS. S. Petri manens Deus.