395 A p
R M
fiu
P E N D
0 I.
T ra&atus adverfus err ores ‘Eutychetis ,
& aliorum harcticorum«
A D Ecclefix filios inftruendos , addendum.
eft noftri Sermonis ohfequium .
Non enim timemus ne fpirftales & eruditi
_ nota faftidiant, ad quorum fru&um perti-
net aliis. i infinuare quod ipfi cum mh-
gna fui utilitate, didicerunt. Fiat ergo per i
corda omnium, difpenfatio munerum divi-
norum, & 2 fervitutem oris noftri,. do&i
indo&ique non fpernant. Adfit etiam noftra
fide!, ipfius, largitas , de cujus majefta-
te loqui 3 tentamus : ut ad profe&um to-
tius Ecclefia; fux & vos capaces , & nos
faciat abundantes . Cum igitur ad intelli-
gendam dignitatem Spiritus jfan&i oculos
mentis intendimus, mhil -diverfum ab ex-
cellentia Patris, & Filiic.pgitemus: quia in
nullo ab unitate fua diferepat 4 divinx
Trinitatis eflentia, Sempiternum eft Patri,
coxterni fibi Filii efle genitorem , Sempiternum
eft Filio , intemporaliter a Patre
efle progenitum . Sempiternum quoque eft
Spiritui fanfto, Spiriturn efle Patris & Filii
; ut numquam fine Filio Pater , num--
quam Filius fine Patre , numquam Pater,
& Filius, fine Spiritu, fan£to fuerint : &
omnibus exiftentix gradibus exc.lufis , nulla
ibi perfona fit 5 anterior, nulla pofte-
rior . Hujus enim beatx Trinitktis 6 in-
commutabiiis - Divinitas , una eft' in fub-
ftantia, indivifa in opere, cortforc in vo-
iuntate, par in omnipotentia ,. aqualis in
gloria. De qua cum Scriptuya fan&a fiq
7 loquitur, ut aut in faSis * aut in verbis
aliqüid 8 defignet, quid fingulis videa-
tur convenire perfonis , riön perturbatur
fides catholica , fed docetur:' ut per' pro-
prietatem aut vocis, aut operis , > infintie-
tur nobis veritas Trinitatis , & non dividat
intelle&us quod diftinguit auditus. Ob hoc
enim quxdani five fub Pa,tris, five fub Filii,
five fub Spiritus fan&i appellatio^le pro-
muntur, ut confeflio p fidelium in Trini-
tate non erret . Qua; cum f it ' infeparabi-
lis, numquam intelligeretur Trinitas efle,
fi feraper 10 infeparabiliter di'ceretur. Bene
ergo ipfa difficultas loquendi cor noftrura
S E R M O N U M Z9 ^
ad intelligentiam trahit*, & per infirmita- TRACT,
tem noftram cxleftis do&rinh nos adjuvat: ADVERs.
ut quia in Deitate Patris, Filii , & Spiri-E^TYCH.
tus fanfti nec fingularitas eft, nec diver-
fitas cogitanda, vera unitas & vera Trini-
tas poflit quidfem mente fimul fentiri , fed
non poflit fimul'ore proferri . Fundata igi--
tur, Dile&iflimi , in -iCordibuS; noftris hacv
fide, 11 falubriter credimus, quod Iota fi- u
mul Trinitas una virtus eft, tina majeftas,
una fubftantia , 12 indifcreta operatio, in- I2
feparabilis dileftio, indifferens poteftas , ft-'
mul implens omnia, fimul' continfenV^ni-
verfa. Quod enim eft Pater, hoc eft &
Filius, hoc eft & Spiritus fan&us; & vera
Deitas, 13 in nullo efle aut minor , 13
aut major poteft . Qua; fic in tribus eft
cpnfitenda perfonis, ut & folitudinem non re-
cipiat Trinitas, & unitatem fervet tequalitas.
Numquam enim ab omnipotentia Patris, CAP. ir.
& Filii, Spiritus fan&i eft difcreta maje-’ExSerm.j,
fta^. Et quicquid in difpofitibne omnium d^ Pentec°-
rerum agitdivina mode ratio > ex totius
venit providentia Trinitatis . Una eft ibi 4*
benigmtas mifericordiK, una cenfura jufti-
t i« :‘-hec aliquid eft jn aftione divifum ,
ubi nihil eft in voluntafte diverfum . Qu^‘
ergo illuminat Pater, illuminat Fili'us , iI-:
luminat Spiritus fan&us. Cumque alia fit
perfona mifli , alia mittentis; * alia pro-
mittentis, fimul nobis & unitas manife-
ftatur^ & Trinita^ j ut eflentja j habens
squahtatem , &v non recipiens, .folitudi-
^nerri , & ejufdemJ' fubftantia , 6^ ’ non
ejuTdem intelligatur eflejpetiorise. Quod er-,'
go lalva cooperatiöne l|hfeparabilis Delta-''
tis, qu^dam Pater, qu^dam Filius ,'' qUje-'
dam propne Spiritus fanaus exequitUr, no^
ftrjE redemtionis djfppfitip ,, noftrce..:falutis:.
eft ratio. ,Si enim homo ad imägirjem &«Qen 2
limihtudinem Dei faaus, ," in fiute •nature'
honore manfiffet, nec diabolic^ Tj-a'ude, de-
ceptus, a lege fibi pofita per cönc'ü'pifcen-
tiam deviaflet , creator mtmdr'e'reatiftd
non fieret ; neque aut fempiternus ie'iii-1
poraUtatem fubiret, aut squalis Deo Patri
Films Deus fprmam fervi, & fimilitudi^
M l carms peccati .afiumeret. .Sed quia in-
vtdta diaboli mors intravit ocbem. 14, $ap. 2 1
terra , & alrter folvi captivitas liuthana 14
non potuit, mfi cauflam noftram '’'ifl£. tti-‘
fciperet 15 fine mäjeftatir fqaj.
1 -Ita duo noflri codices & e d i t i ante Quefnel-
lum , apud quem infinuari, ut . in SerW. 2I do
Fentecolte c. 1 .
_ 2 Sic ex iisdem MSS". quibus cóncinit lé£Ho
ejufdem Sermonis. Vu ig . fermonem.
3 A l. gejlimus. Voffïus.
4 Al. Dïvinhatis effent ia . Voffius.
5 C o d .V a t . Reg.^prior, & delet verbum f it :
6 A l. & incommutabilis Deitatis una eli lub-
fiantia . Vo(T.
7 MS. V a t. Reg. loquatur.
8 A l. ajfignet quoi fingulis videatur conveniffe
perfonis . Voff. J
p Idem Voffius; Alias credtntium.
10 Duo noftri codd. infeparabilis.
11 Editi & code* Va t; addunt qua y uti etiam
legitur in laudato Serm; 2. de Pent^ c. 3. Sed
abeft a MS. Vat> R e g io :& me liu s . Secus enftn
fententia contextus manrret fufpenfa,, quod* in
lermone non a c c i d i t u b i potius ex his . q u x
lub jiciuntur , iilud relanvum neceflarium e ft.
12 h\. indifcreta opere , infeparabilis diletiio-
ne , indifferens poteftate & c . Voffius.
*3 A j- tn nf ll 12 * 14 15° f e fe aut minor , aut major
ejt: Voffius ; & exinde cererae cditiones hanc 1c-
u io n em , lic et lit in utrifque noftris codd. rejiciunt
in marginem , cum prava lit ; & fubftituerunt
Jettionem Sermonis la u d a t i, quas optima eft .
14 A l. terrarum. Voffius.
15 Idem Voff. Alias qui fine majejiatis & c .
3P7 S. L e o n 1
TRACT, verus homo fieret, & folus peccati conta-
ADVERS/gium non haberet .* divifit fibi opus noftra:
E(jTYCH.reparatjonjs^mjferjcor^ja Trinitatis, ut Pater
propitiaretur, Filius propitiaret , Spiritus
fanftus igniret. Si kitur duce gratia ,
Dileftiflimi , fideliter lapienterque' nofca-
mus, quid Patri, quid Filio, quid Spiritui
ianfto in reparatione noftra proprium ,
quidve commune f it ; ea qu« pro nobis hu-
militer 16 & corporaliter gefta funt , ita
proculdubio fufcipiemus, ut nihil indignum
de una.atque eadem Trinitatis gloria fen-
tiamus. Quamvis enim nulla.mens ad. co-
gitandum de Deo , nulla ad loquendum
lingua fufficiat, tarnen quantumcumque il-
>,lud eft quod humano intelleftu de eflentia
paterns Deitatis attingitur, nifi unum at-
j7 que idem eft, 17 cum vel de Unigenito
ejus, vel de Spiritu fanfto cogitatur , non
pk fapitur, fed nimis carnaliter caligatur,
& ipfwm quod de Patre congruenter fenti-
ri videbatur , amittitur : quia de tota Tri-
nitate receditur,. fi in ea unitas non tene-
tur . Nulla autem ratione vere eft unum ,
quod aliqua eft insequalitatp diverfum,. .Cum
ergo ad confitendum Patrem , & Filium ,
& Spiriturn fan£tum aciem mentis.intendi-
mus, procul ab animo formas vifibilium
rerum, & cetates temporalium naturarum,
procul corpora locorum, & loca corportim
repellamus. Difcedat a corde , quod fpatio
exfenditur, quod fine concluditur, & quicquid
nec femper ubique , nec totum eft ,
Cogitatio de Deitate Trinitatis concepta ,
nihil per diftantiam intelligat, nihil per
j8 gradus qu^rat j 18 aut fi quid dignum
Deo fenferit , nulli hoc; ibi audeat negare
perfonje.
|CAP. nr. Haue antem fidem non terrena fapientia
jEx cap. 6. reperit , nec opinio humana perfuafit \
Pentec * • Filius docuit, ipfe Spi-
■ * ritus fanftus inftituit: de quo nihil eft aliter,
quam de Patre,& de Fflio fentiendum:
quia licet non fit Pater , non fit Filius ,
non tarnen eft a Patre, Filioque divifus >
Et ficut propriam habet in Trinitate per-
fonam, ita unam habet in Patris, & Filii
Deitate fubftantiam , otnnia implentem ,
omnia <continentem, & cum Patre, & Fi-
|Exferm.6. lio univerfa Inoderantem in fecula . Quid
enim tam adverfatur Prophetis, tarn repu-
imenfoc p §.nat Evangeliis, tarn denique eft apoftoli-
I2.6-3, cis, rebelle do£lrinis, quam in Domino Jesu
C h r i s t o ex Maria virgine genito , &
fempiterno Patri intemporaliter coseterno ,
unam ac fingularem pr^dicare naturam ? -, •
Quia fi.hdmmis tantum intelligenda eft ,
ubi eft qua; falvat Deitas ? fi tantummoda
H
5 M A G N T. 398
Dei, ubi eft qua; falvatur humanitas? Fi- TRACT,
des autem catholica, qux omnibus refiftit
erroribus, etiam iftas fimul impietates re-bUTYCH*
futat, damnans Neftorium divina ab ho-
mine dividentem , deteftans Eutychen in
divinis humana vacuantem : quoniam veri
Dei Filius, Deus verus, unitatem & sequa-
litatem habens cum Patre, & cum Spiritu
fan&o, idem verus homo efle dignatus eft,
nec conceptu virginis matris iejun&us a
came , nec partu fe fic humanitatem fibi
uniens, ut Deus incommutabiliter perma-
neret; fic Deitatem homini impertiens ,
ut eum glorificatione non eonfumeret, fed
augeret. Qui enim fa«5lus eft in forma ferv
i, in forma Dei efle non deftitity nec alter
in altero , fed unus in utroque eft .
Nullis difpenlationum varietatibus fides noftra
turbetur , fed five in miraculis virtu-
turn , five in eontumeliis paflionum & Deum
qui homo eft-, & hominem credamus efle
qui Deus eft . Verus itaque Deus & verus
homo unus eft Chriftus , dives in fuis ,
pauper in noftris; dona accipiens, & dona
diffundens, particeps mortalium , & vivi-
ficatio mortuorum : ut in nomine J e su
C h r i s t i omne genu fle&atur,
Nefciens igitur Eutyches quid deberet CAP. IV.
de Verbi Dei incarnatione fentire , neque 28.
volens in fanftarum Scripfuraru.m latitu- ad- Fla~
dine laborare , illam faltem communem vtan‘ c,l‘
confeflionem folicito recepiflet auditu , qua
fidelium univerfitas profitetur , credere fe
in Deum Patrem omnijiotentem, & i n jE -
s u m C h r i s t u m Filium ejus unicum Do-
minum noftrum1, ^ui conceptus eft de Spiritu
farjfto 19 & Maria virgine . Quibus 19
tribus lententiis , omnium fere hxreticorum
machinx deftruuntur. 20 Cum enim Deus 20
6 omnipotens Pater creditur , fempiternus
eidem Filius demonftratur, in nullo a Patre
differensv quia de Deo Deus, de omni-
potente omnipotens , de xterno natus eft
coxternus^ non pofterior tempore, non inferior
poteftate, non diflimilis gloria, non
divifus eflentia. Idem vero fempiterni ge-
nitoris unigenitus fempiternus , natus eft
de Spiritu lan&o, ex Maria virgine. Qux
nativitas temporalis, illi oativitati divinx
& fempiternx nihil minuit , nihil contu-
l i t ; fed totam ie reparando homini , qui
erat deceptus, impendit, 21 & ut mortem 21
vinceret, & diabolum qui habebat mortis
imperium, fua Virtute deftrueret.
if In quo etiam confli&u pro nobis ini- C A P V
to, magno & mirabili xquitatis jure certa- *Ex 'fer,m.
turn eft, dum omnipotens Deus cum fx- i.deNa-
yjflimo hofte non in fua majeftate , fed in tln.Ttom.
noftra caP’
16 In utroque noftro codice défunt voceç &
corporaliter, quas ex Serm. 3. de Pentecoftc V o ffius
fu p p le v it .
1 7 I t a ex noftris çpdd. quibus concinit leftio
Sermonis laudati. Voffius autem cetera! edi-
t lo u®s m pextu cum id de Unigenito ejus , & de
Spiritu San %o cogitatur ; noftram autem lettio-
nem in margine exhibent.
18 Al. at f i quid de Deo dignum fenferit
Voir.
19 Voffius A l. ex Maria .
20 A l .Cum enim. Deus & omnipotens & ater-
nus creditur , confempiternus eidem Filius demon-*
flratur . VolT. .
21 A l. ut & mortem . Voff.