6 l l S * ■: L E O N I
jEPIS.III. t,e , non confecrati, qui baptizandi fuerant,
AN.CHJl.reCefTerunt. Ut ,ergo • breviter narrem , ilia
cvc.443. n0^e j quæ luqefcebat in diena dominicain,
decimo die Kalendas Maji fons facer bora
competent! repletus eft, Evjdenti ergo mi-
raculo claruit, Occidentalium partium fuif-
fe errorem ,
CAP. IV. 27 Hæç, prout potui, v.el epiftolaris bre-
?7 vitas paffa eft, juhente Apoftolajtu veftro,
refcripfi : provolutus obfecrans , ut pro mea
parvitate, immo pro totjus orbis ftatu, ora-
re djgnemini : ut tandem de tot ne.ceflita*-
tibus liberati , cognofcamus quoniam ip(e
eft Deus noft.er, qui facit\ mirabilia folus ,
Qui jam non tradap beftiis animas confi-
tentès fibi; neque ampljus patiatur tentari
nos fupra ’ id quod'ferre poflumus, fed fa-
*8 ciat cum tentatioqe proventum 28 miferi-
cordem pro fua pietate, ut fuftinere pof?
' Lupus , Orate pro me.
*Ai. III. . E P I S T O L A IV . *
tjusc autcm : j , , . . ■ , ,
nunc % . * 1 iM ê E p i f c ° P 0S 6 7 8 9 10 1 12 13 p e r Ç a m p a n i am , P i c e n u m ,
jo . Oftob . ‘ T u i ç i a m , & u n iv e r fa s p ro v jn c ia s
an. 443. - c o n f t i tu to s .
-M 1 z S Y N O P S I S
ex D i o n y s i o Exiguo,
I, Utnullus Eptfcopus fervum alter ins ad
2 3 [officium clericatus 3 promovere prafumat,
IIj Ut quicumque ad Saeerdotium , vel v't-
4 duarum mariti, vtl 4 habentes itumerofa
conjugia, promoti fuerint, ab ecclefiajlii'
cis officits arceantur,
IIJ, Quod ufuras, non folum Cleriei exige-
$ -re non debeant, fed neç laid 5 ChrU
Jhani,
a7> Quae fequuntur ufque ad finem , e x Mariano
S co to , & e x edition? Bucheriana ope codi-
cum reftitma Quefnellus fu z edition! adjecit ,
Leguntur etiam in noftro M S. V a t . exceptis uj-
x-imis verbis Orate pro .me.
28 Mari anus £c«tus mijericordiee.
1 Invenitur hzc. epifto ladn quindecim c o l l e t .
I I . V . Dionyfiana V I . Hadrian. V I I . V I I I . Hifp.
IX . ÏGd, X . X I . X I I . X I I I . & X X , ufque ad
X X IV . In te r has très tantum colieftiones diver*
f x orig inis fu n t , nimirum fecunda Corbejenfis ,
quinta Quefnelliana , & fexta Dionyfiana , E x
hac poftrema ce tera colleftiones hanc epifto-
lam defcripfere. In hac emendanda ufi lumus
duodecim variarum colle&ionum MSS. lib r is , inter
quos praeçipui funt Vindçbon. 39, co ll. V , &
Vaticanus Dionyfii , & duo c o ll, IX . Hifpapi?
c j e , unus Vindebon. alter V a t.
2 In MSS, co ll. V . Synopfis hujus epifto lz fic
cffertur in przmiffa tabula num, 76, Ad univers
fosEpifcopos Campant« , Pi cent , & Tufci«, ut
fe r v i, vel originarii, aut cujus lib et condttionis
obnoxii , ab ecclefiafticis afficiis repellantur, &
de his clericis, qui ob hoc fenerant, ut ufuras
accipiant.
j Vindebon, co lle ft , I lifp . provehat. In tabula
Dionyfii apud Tuftellum promoveat . Sed in
titulo capiti præmiffo, promovere prafumat.
4 Quefnellus qui babuennt •
5 Vocem Cbrtfliani a Quefnello omiffam ex
eJitis ^ & potioribus çodiçitus revocavimus.
S M A G N f 6 12
IV, Ut Çlcricus nee füo , me alieno nomine EPls.iyi
fenus exercent „ ■ AN.cpj»
V , , Ut fi. quis Sacerdatum contra interdira 44}, 1
fecerit, 6 a fuo fubmoveatur officio. 6
L e o Epifcopus Urbis Romæ omnibus
Epifcopis per Campaniam , Picenum,
Tufciam & univerfas provinçias çonfti- *
tutis 7 in Domino falutem,
UT nobis gratulationem facit Ecclefia-
rum ftatus falubri difpofttione com-
pofitus , ita non levi nos mærore contri-
ftat, quoties aliqua contra 8 çonftituta ca- 8
nonum ecclefiafticamque djfciplinam præ-
fumta vel commiffa cognofeimus : quæ ft
non qua debemus vigilantia 9 refecemus,- 9
illi, qui nos fpeculatores effe voluit, excu-
fare non poflumus, permittentes io/ftnce- ,
rum , corpus Ecclefioe, quod ab omni ma- 0
cula purum cuftodire debemus, ambientium
improba 11 çontagione feedari , cum ipfa , u
fibi membrorum 12 per diffitnilatiGWjem u
compago non cOngruat,
C A P, I.
plient fervi ordinationem ejfe illicitam *
A Dmittuntur paflim ad ordinem f a - S t
crum, quibus nulla natalium;, nulla
morum dignitas fuffragatur : & qui a do- !1‘
minis fujs libertatem confequi minime po-
tuerunt , ad faftigium Saceraotii , tamquam
13 fervilis vilitàs hunc honorem 'Capiat, jj
provehuntur : & probari Deo pofle credi-
tur, qui domino fuo. necdum probare fe
potuit.. Duplex itaque in haç parte reatus
eft, quod & facrum 14 minifterium talis 14]
confortii vilitate polluitur, & 4orainorum,
quan-
6 A l. a fuo.fit officio fubmovendus,
7 Verb a in Domino falutem a Quefnello omif-
fa e x anterioribus editionibus, noftrifque MSS,
nec non e x Crefconio repofuimus. Quidam co -
dices prjetereunt nomlna propria Campania , Pi-
c e n i , & Tu fciae.
8 Dup codd, & antiquiores edi'iones Statu*
ta , Paullo poft duo MSS. Ve rce llenfiaco ll.H adr,
pro vel commiffa habent vel contempta.
9 Cod. Vindebon.^ c o ll, V. rejecumus , Dcin
jn uno V a t. excufari,
10 Cod. V a t , Dionyfii fincera,
1 1 Cod. Cpibejen, c o ll, I I , apud Quefn, cogi-
t at tone.
12 Hanc Quefnelli correftionem , quam fen?
fus videtur exigere , retinuimus , cum potioribus
noftris M S S . ^onfirmetur. Hi c etiam in vulgar
is , ubi per diflimulatioffem le g itu r ., ad margj-
nem notatur per diffmilitudinem ; quod fi non
e x codd. fed ex con je flu ra , ut videtur , faftum
e f t , emendarionem a fenfu e x ig i judicatum fuiti.
Vide not. 1 . Quefn.
13 C o d . V a t. 544. co ll. X X IV , Servilitas bo*
norem capiat. Duo Vercell, accipiant. Vulg , ante
Q u efn . verbo capiat prjemitrunt jure , quod in
omnibus cum noftris turn Quefn. M S I. & apud
Tu ftellum deeft,
44 I ta Quefn. ex fuis codd, quibus & noftri
concinunt , necnon etiam T u fte llas 4 V ulg , cum
pofierioribus MSS. myjlenum ,
6 1 1 E p i s
fcpIS.IV. quantum ad illicitae ufurpationis temerita-
ÏN.CHR. tem pertinet, jura folvuntur . 15 Ab his
I 443* itaque , fratres cariflimi, omnes provinciæ
I veftra* abftineant Sacerdotes : & non tan-
■ turn ab h is , fed 16 ab aliis etiam, qui
K/fwsî- originali, aut alicui conditioni obligati funt,
W^dotum. volumus temperari : nifi forte eorum pe-
W i. titio aut voluntas accefterit, qui aliquid fibi
■ Glericus eos vindicant poteftatis . Debet enim
■ balibi*1 effc immunis ab aliis, qui divinæ militiæ
I S a M aggregandus : ut a çaftris dominicis,
l>1 quibus nomen ejus adferibitur , 17 nullis
[ neceffttatis vinculis abftrahatur.
C A P, I I,
Vidius maritum, & qui fuerit plufquam unius
uxoris v ir , a facro minijlcrio
arcendum,
I 18 Ualis vero, cum unicuique con-
■ .T;/».}*51. V_^/. ftiterit natalium honeftas & mo-
6t rum , effe debeat facri altari mimsvit.
21. ni{ieri0 fociandus, & Apoftolo nos docen-
V ' te, & divina præceptione didicimus, &ca-.
Tom. I.
—
i$ A b his verbis inchoant cap. 1 . MSS. T h u an .
i . & Co rb . Quefn elli .
16 S ic e x puro D ionyfii V a t. e xemplari aliif-
que Hadriane is , necnon- e x V a t . 13 47. ac edit.
Crefconii cap. 19$. cum quibus con cin it co lle -
£Iio He ro va llian a a Petit fu b je â a Pcenitentiali
T h e o d o r i, in qua legitur : Et ab aliis etiam,
qui originali, aut aliqua conditions obligati fu n t .
MSS. codd. duo H ifp . & V a t , Ifidori cum alio
c o ll. X I . ante voqem originali addunt ant. Mer-
linus cum codd. c o ll. X I I . & X X IV . ab illis
etiam qui originali. D uo a lii V a tt . cum Vulgatis
ante' Quefnellum ab illis etiam qui aut original
i . Quefnellus cum quatuor fuis MSS. & noftro
Vindebon. c o ll. V . ab illis. etiam, qui aut oxi-
gini : quam le&ionem origini propugnare , &
prs fe rre nititur not. 2. Verum le tlip originali
in omnibus noftris cod icibu s , Vindebon, e x c e p to ,
ac prssfertim in puro Dionyfiano codice exh ib i-
t a , deferenda non f u i t . Nec vid emu s , cur conditio
ni , aq fenfui magis congruat vox.. origini >
u t i affirmât Quefnellus , quam originali. Magis.
placeret originis, quam origini . Originali au?
tern , feu originis conditioni obligati in te lligu n -
tur coloni originales memorati L . 14. de Anno-,
na, & tribut is L . un. de lnquilinis , & L. 1.
C o d . Juftin. de Agricol.. & mancip. dom. ( undç
Originalis inquiltnatus apud Sidonium 1. 5, ep.
19 .) . originarii atitem vocantur in N o v e ll. 12 ,
Va lentiniani , necnon a G e la fio ep. q. c . 1 4 ,
qui fc ilic e t originis jure , uti dicitur in laudata
N o v e lla , feu , ut explica t Auguftious de C i v ,
D e i lib.. 10 . c . 1 . condjtionem debent gcnitali
folo propter agricult ur am fub dom into pojjejforum*
Ip fa nimirum o riginis ca u fia , feu nafeendi forte
fundos poffefforum colere debebant , iifdemque
erant adftri&i .. Hos porro homines originali conditioni
obligatos S. Leo diftingult a le rv is , uti
pluribus in legibus a Gothofredo notatls in pa-
r a titlo de fugitives colonis pariter diftinguuntur.
Eran t quippe p rzd iis a d d i f li, non autem homi-
nibus , uti fervi ; & v eluti quædam fundorum
p a r s , feu membra habebantur. Dum v ero .ab his
originariis S . Pontifex fecernit a liô s^ qui alicui
conditioni erant o b l ig a t i ; v e l illo s indicat co-
lo n o s , q u i non jure o r ig in is , fed pofieffione tri-
ginta annorum przdiis addicebantur , de quibus
lermo eft in laudata N o v e lla 12. v e l illo s , qui
fetnetipfos , & fuam operam quavis in arte obli-
T O L < ^ 14
nonum regulis, a quibus plerofque fratrum E P IS . IV .
declinaffe , & penitus deviaffe reperimus AN*CHR.
19. Nam conftat ad Sacerdotium pervenif-
le viduarum 20 maritos ; quofdam etiam, 20 ‘
quibus fuerint numerofa conjugia , & ad
omnem liceotiam vita 21 liberior , ad fa- 21
crum ordinem paflim patefa&is aditibus fuif-
fe permiffos, contra illam beati Apoftoli
vocem, qua talibus exclamat dicens : Unius i.T/w.3.2,
uxoris virum : & contra illud antique legis
praceptum, 22 quo dicitur & cavetur: 22
Sacerdos virgtnem uxorem accipiat, non vi- Levit. 2ix.
du am, non repudiatam . Hos ergo , quicum- 14.
que> tales admiffi funt, ab ecclefiafticis of-
ficiis , & a facerdotali nomine , apoftoli-
cx Sedis auftoritate jubemus arceri : nec .
hoc enim fibi poterunt 7.3 vindicare , cu- 23
jus capaces, per hoc zq. quod illis obftite- 2 * 4
ra t, noh fuerunt : hujus difeuflionis cu-
rarn ,25 nobis fpecialitcr vindicantes, ut fi
qua forfitan de his commiffa funt , corri-
gantur, 26 nec liceat ultra committi , & 2^
ne qua exqufatio de ignoratione nafeatur : .Canonum
quamquam ignorare nunquam licuerit 27
lacerdotem J quod qanonum fuerit regulis te non fe.
Q^q 2 deft- renda.
___________________________________________ 27
g abant , unde variorum operum artifices condi-
tionales , ideft e x condi tione ad qu zd am opera
przftanda ob lig ati apud Tertu llianum vocantur
de Ido latria c . 12. quern textum Quefnellus not. 2.
optime interprecatus eft.
17 V a t. D ionyfii nulla neceffitate faculi abf-
tr aba tur. Va,r, c o ll. X I , nullius neceffita'tis vinculis.
Vindebon. vero co lle ft . V . fubtrabatur.
18 Hanc le& io n em , quam Quefnellus ex futs
codd. not. 3. a lle g a tis in d u x it , approbant etiam
potiores no ftr i, nimirum purus D io n y f. Vat.unus
Vindebon. co ll. V . alius coil. H ifp a n ic z , V a t.
c o l l . _XXIV. & exemplar co lle ftion is H e ro va l.
a P e t i t ed itum . Vulgatarum le ftio : Qualis vero
unicuique natalium bonejias, & morum effe
d e b e a t , qui facri altar is minifterio ell fociandus
& c . p rz fe rtu r in codd. V a t. H ifp. & I fid. & . in
tribus a liis pariter V a t t , quorum unus folum e xhibet
confociandus » Omiffio.duarum vocum cum confiite-
r i t , & additio vocum , qui & eft leftionem per-
v e r tu n t . In duobus tamen V e r ce ll. c o ll. Hadria-
n e z textus le£Iio habeturomiffo tan turn verbo con-
ftiterit : in T u fte lli autem co lle flio n e . invenitur
canjliterit, fed cum defideratur ,
19 C o d . Vindebon. c o ll. V . poft verbum ripe-
rimus addit admonemus , feu potius admonemur.
A verbis aurem fequentibus Nam conftat. in ci-
pit cap. 2. in codd, C o rb , & Th,uan. I . e x po-
ililla Q u e fn e lli.
20 Vide No t. 4 . Q u e fn e lli. D ein & quofdam
etiam in MSS. Vercell. Codex Vindebon. e o ll.V .
omit tit etiam.
2 1 Unus cod. QuefneUi levior. Paullo poft V indebon.
c o ll. V . beati P-aulli Apoftoli. Alius Vindebon.
Hifp. co ll, om ittit beati. Mox pro exclamat
, vu lga ti ante Quefn. reel am a t .
22 MSS. V a t . H ifp. &. Ifid. cum duobus a liis
quo dicitur cautum .
23 Vulgati ante Quefnellum addunt pro arbi-
trio . Delent autem omnes. MS S . lib r i . V id e
N o t . 5. ejufdem .
24 Quefn.. in marg. A l. quod illi extiterant •
C o rb . & Thuan. I . „
2$ Vide No t. 6. Quefn. cum obfervationibus
noftris.
26 Vat. c o ll. X X IV . ne ticeat. E t paullo poft
unus V a t. ne qua excufatio ignoranti« nafeatur.
27 Duo V a tt . Saccrdoti. M o x quid canonum in
du.ab.us Vindebon.