P5 S. L e o n i
S E R . V I I . clinefit. Quod fieri partim ignoranti« vi-
tio, partim paganitatis fpjritu, multum ta-
* befcimus & dolemus: quia' etfi quidam forte
creatorem potius pulchri luminis, quam
ipfum lumen, quod eft creatura , veneran-
ip tur ; abftinendum tarnen eft. 19 ab ipfa fpecie
hujus officii, quam cum in noftris inyenit,
qui deorum cultum reliquit , nonne hanc
fecum partem opinionis vetufta: tamquam
probabilem retentabit, quam Chriftiams &
impiis viderit effe communem?
C A P . V, Abjiciatur ergo a confuetudine fidelium
damnanda perverfitas , nec honor uni Deo
debitus, eorum ritibus, qui creaturis defer-
Matt 10 v iunt> niifeeatur . Dicit enim Scripture* idi-
a *4* °* vina ,• Dominum Deum tuum adorabis , &
J ot i.Cr 8. illi foil fervies. Et beafus Job , homo fine
querela, ut ait Dominus , & continens fe
Id. c. 3?, abf omni Ye mala , Numquid vidi , inquit ,
Solem cum fulg e re t& Lunam incedentem
dare , & l at at urn efi cor meum in abfeon-
dito , & ofculatus fum manum meam: qua
efi iniquitas maxima , & negatio contra
Deum altijfimum ? Quid autem eft Sol ,
20 vel quid eft Luna , nifi 20 vifibilis creaturse
& corpore« lucis elementa l quorum unum
eft majoris elaritatis , & aliud minoris eft
luminis . Sicut enim alia diurna, alia no-
2! diurna funt tempore; ita 21 diverfam in
luminaribus qualitatem creator, inftituit
cum tarnen priufquam h«c fierent, & dies
fine Solis officio , & nodes fine Lun« mi-
** nifterio prseceffiffent. Sed 22 condebantur
ifta ad faciendi hominis utilitatem , ut rationale
animal nec in diftindione men-
fium, nec in recurfu annorum, nec in di-
3J atque ado rab ant. Sed cur h o c ,in ingreflu Ba-
5, filie z S. Petri , potius quam aliarum ? N imi-
„ rum tunc temporis mos erat ut Chriftianorum
„ T em pla Solem orientem refpicerent . eumque
„ ingredientes adverfum haberent quamobrem
„ opus non e r a t , ut qui ilia fu b ib an t , ad orien-
3> tem Solem corpus reflefterent. Cum autem Ba-
„ filica S. P et r i , ficut & a liz quzdam an tiqu z
„ Urbis B a filic z , Solem occidentem ab introi-
3, tu refpiceret ; hinc Chrifiiani , qui Orientem
„ verfus orare io lit i crane , ne antiqua confue-
„ tudo a patribus a c c e p ta , atque in ipfo b aptif-
3, mate uiurpata penitus ob lite ra re tu r, hunc ri-
„ turn retinuerant , & quidem in ejus Bafilic z
, , unius introitu , in q u a 'o lim fons baptifmalis
, , erat , quo abluti fideles nomen dare Chrifto
, , confueverant fub Romani Pontificis m an u . “
Quefn. Confer q u z in hunc locum explicandum
optime digeffit Ciampinus loco alle g ato notât io -
ne p rzeedenti , u b i inter cetera ingrelfum feu
faciem B a filic z S . Petti ad Orientem fpe&affe
oftendit , unde orientem Solem veneraturi in
fuggeftu are z fuperioris , corpore, refleSere debe-
bant .. Id autem partim ignorantia v itio , partim
•paganitatis fpiritu fiebat a nonnullis Chriftia-
nis : quia hi arripientes veterem Chriftianorum
ritum orandi facie ad Orientem v e r fa , igno rantes
veto hujus ritus r ation em, qua non Sol
fed Deus adorabatur , eumdetn ritum ad Solem
nafeentem venerandum paganico fpiritu traduceb
a n t . Hinc pravam ejufmodi confuetudinem in
iis^ Chriftianis S. P ontifex non e Man ichz is v el
Prifcillianiftis orram indicat , fed e x antiquo ri-
tu Chriftianoruih paganico fpiritu ad Solem ignoranter
tradufto : nec reprehendit tarnen ipfum
ritum orandi ad Orientem , fed ejus abulum ,
numeratîone temporum falleretur î cum per SER.vu
23 inæqualium horarum impares moras, & NAT*
diflimilium ortuum figna manifefta, & an- DOMiNi,
nos Sol -concluderet, & menfes Luna 24 m- *
novaret. Quarto namque, ut legimus, die,
dixit Deus : Fiant luminaria in firmamento ***»• x.ty
•cali, & luceant fuper terram& dividant
inter diem & noSlem fint in figna, &
tempora , & dies , & armos , & fint in
firmamento ctel't, ut luceant fuper terram.
Expergifcere , 6 homo , & dignitatem cap. vi
tu« cognofce naturæ . Recordare te fa&um Gen.i.tó.
ad imaginem Dei : quæ etfi in Adam corr
rupta , in Chrifto tarnen eft reformata .
Utere quomodo utendum eft vifibilibus creaturis,
ficut uteris terra, mari, cælo ; aere,
fontibus, atque fluminibus: 25 & quicquid 2$
in eis pulchrum atque mirabile eft , refer Creaturis
ad lauaem & gloriam conditoris. Noli efle ^ uten‘
deditus illi lumini , quo volucres & fer-
pentes, quo beftiæ & pecudes, quo mufeæ
dele£lantur & vermes . Lucem 26 corpo- a6
ream fenfu tange corporeo; & toto mentis
affe&u illud verum lumen ample<ftere, quod
illuminât omnem hominem venientem in hunc Joan. 1.9,
mundum, & de quo dicit Propheta : Acce- pf.^.6,
dite ad eum , & illuminamini , & vultus
vefiri non erubefeent . Si enim templum z Cof ^
Dei furaus, & Spiritus . Dei habitat in no- *
bis ; plus est , quod fidelis quifque 27 in 27
•fuohabetanimo, quam quod miraturin cælo.
Non itaque vobis, Dile&iffimi , hoc aut
indicimus, aut fuademus, ut defpiciatis opera
Dei, aut contrarium aliquid fidei veftræ,
in iis , quæ Deus bonus bona condidit ,
aeftimetis ; fed ut 28 omni creaturarum fpe- a8
cie,
quo v e l Sol coleb atur , v e l fi non S o l, . fed Deus
c o le r e tu r , fcandaium ex circumftantiis oriri po-
te ra t .
19 S ic e x MSS. S. Petri & Veron. A l . at ipfa
bujufmodi fpecie officii ..
20 F orte viftbiles : Quefnellus in m a rg in e .
21 Codex Veron. diver fas in luminaribus qual
i t i e s . Cod. Bon. & prima editio. in lumini-
bus .
22 Prima editio & unus V a t. concedebantur .
A lii editi ante Quefn. condita J u n t. Q u efnellia -
nam emendationem reperimus -in feptem noftris
codd. ad quam accedit MS. Cafin. cum debeban-
tur. M o x ex codd. !S. Petri , V a t. V a llic e ll. &
Ca fin. ac prima. editipne faciendi repofuimus pro
faciendum.
. 23 Ita MSS. Corb. Qaudiival. & V i f t . Quef-
n e l l i . Similiter noftri codd. & nonnullz editio-
n e s . A l. aqualium •
24. A l. determinates in M S. Corb. Q u e f i ie lll.
2$ Unus V a t. u t qutdquid. . . . . refer as.
26 I ta omnes noftri codd. & editi ante Quef-
nellum, qui teftatur ita etiam le g i in MSS. Gau-
d iiv a l; at ipfe edidit incorpoream, & p oll incor-
poreo , nec ullum M S . librum fic przferentem
in d ica vit . Neque contextus Leonis id requirit .
Lucem enim corpoream tangi corporeo fenfu non
v e t a t , qui przmiferat.* Utere, quomodo utendum
eft , vifibilibus} dum fo lo fenfu tangantur, men-
te autem verum lumen ample£lamur;. -
27 Sic e x MSS. Petri & Cafin. A l . babet in
fua anima. M o x utique pro itaque in prima
editione .
28 Cod. Bon. & prima ed itio omnium ; Sc
dein temporaliter pro temperanter in uno M S. S .
P e t r i , & a lio V a t.
P 7 S E R M
SER-VI1- cie, & univerfo hujus mundi ornatu ratio-
IN NAT. nabiliter & temperanter utamini: Qua enim
4 'oidentur , ficut ait Apoftolus , temporalia
2. Cor. 4* f unt - qU£ autem non videntur, aterna funt.
i/Erernorum 29 Unde quia AD PRÆsentia fumus nati,
Linor. ad future autem renati, non temporalibùs
! 19 bonis dediti, fed æternis fimus intenti .* &
ut fpem noftram poffimus propius intueri ,
in ipfo facramento Natalis Domini cogite-
mus, quid naturæ noftræ gratia divina con-
tulerit . Audiamus Apoftolum dieentem
foloff, 3? 3* Mortui enim eflis, & vita vefira abfeondi-
ta efi cum Chrifio in Deo. Cum autem
Chrifius apparuerit vita vefira, tunc & vos
apparebitis cum ipfo in gloria : qui vivit
& regnat cum Patre & Spiritu fan&o per
omnia fæcula fæculorum. Amen .
! * Al> £ E R M Q X X V I I I . *
I pcptVII. i j n JJativitate Domini VIII.
S Y N O P S I S ,
I. Quanta Icetitia myfierium Chrifii nafeen-
tis fit excipiendum.
II. A came animaque in Chrifio humana
nullo momento Verbum abfuiffe .
III. In delendo peccato Ada voluntario ju-
fiitiam effe fervatam.
IV. Varit errores circa Incarnationem Do«
mini.
V. Nefiorii & Eutyehis impia dogmata.
VI. Veritatem utriufque natura in Chrifio ,
in unitatem perfona convenire .
VII. Quomodo plenitudo Divinitatis corpora-
liter in Chrifio inhabitat, & in Ecclefia,
IC A P . I. U M Temper nos, Dileéliffîmi, gaude-
re in Domino, omnia divina eloquia
2 2 exhortentur , hodie procul dubio ad fpiritalem
laetitiam copiofius incitamur , Na-
tivitatis. dominicæ facramento nobis clarius
corufcante : ut récurrentes ad illam divin«
mifericordiæ ineffabilem inclinatiortem, qua
l 3 Creator hominum 3 homo fieri dignatus
eft, in ipfius nos inveniamur natura, quern,
adoramus in noftra . Deus enim Dei Films
, de fçmpiterno & ingenitp Pâtre Unigenitus
, fempiternus manens in forma.Dei,
& incommutabiliter atque intemporaliter
4 habens 4 non aliud efle quam Pater eft ,
formam fervi fine fuæ detrimento majefta-
29 TQoumia. aIu,tem ad prafentia fumus nati , ad
futura fumus renati in MS. Bon. & prima ed it.
1 In uno M S. S. Petri De Nativitate Domini
contra biereticos . In a lio cjufdem B a filic z cod.
Contra Neftorium & alios bareticos de Inc am a-
tione Domini.
2 T r e s Va t. codd. & prima editio coborten-
tur.
3 Cod. S. P e t r i, & V a t. 1267. homo effe.
4 Codd. S. Petri , & Bon. non aliter effe ,
quam Pater eft . Unum verbum eft le&ioni vul-
g a t z ndjecimus turn e x his codd. sum ex antiquo
Le ftiona r. Va t. 1267.
$ Editi non ipfe in noftra deftceret. Melius
in cod. S . Petri • Paullo poft in hoc co d ic e , &
tis accepit, ut in fua nos proveheret , 5 SER.viir.
non fe in noftra dejiceret.' Unde utrique IN NAT*
naturæ in fuis proprietatibüs permanent! ,
tanta eft unitatis fa«Sla communio, ut quic- ®
quid ibi eft Dei , non fit ab humanitate
disjun&um ; quicquid autem eft hominis ,
non fit a Deitate divifum.
Célébrantes igitur , Dileftiflimi, nata- C A P , I I .
lem diem Domini Salvatoris, partum bea- Corpus
tæ Virginis intégré cogitemus , ut carni chrifti .
animæque concçptæ virtutem Verbi nullo formatum"
temporis pun&o defuifle credamus, nee prius qUam ani-
formatum atque animatum templum cor- ma turn, &
poris Chrifti , quod fibi fuperveniens vindi- a Vcrbo
caret habitator, fed per ipfum & in ipfo , aß"umtu{i).
novo hqmini datum efle principium: ut in
uno Dei atque hominis filio , & fine ma-
tre Deitas, & fine patre effet humanitas .
Simul enim per Spiritum 1 * 3 fanftum fecun-
data virginitas , fine corruptions veftigio
edidit & fui generis fobolem , & fuæ ftir-
pis auftorem. Unde & idem Dominus , ficut
Evangelifta commémorât , quæfivit a
Judæis , cujus filium Chriftum Scripturarum
àüftoritate didiciffent ; & eifdem refponden-
tibus, quod ex David venturus femine tra-
deretur : Quomodo 9 iriquit, ilium Dominum Mattb.tu
fuum David in fpiritu vöcat, dicens : Di-
xit Dominus Domino meo : Sede a dextris ”■ '* I0^‘
mets, donee ponam inimicos tuos fcabellum
pedum tuoruml Nee potuerunt Judæi pro-
pofitam folvere quæftionem.* quia non in-
telligebant in uno Chrifto & progeniem
Davidicam, & naturam prophetatam effe
divinam.
Majeftas autem Filii Dei «qualis Patri , CAP. I ll,
veftiens fe humilitate fervili, nec metüebat
minui, nee indigebat augeri : ipfumque ef-
feélum mifericordiæ fuæ, quem reftitutioni
impendebat humanæ , fbla exéqui poterat
virtute Deitatis; ut creaturamad imaginem Genef.i.ió.
Dei conditam a jugo 6 diri dominatoris 6
•erueret . Sed quia non ita in primum hominem
diabolus violentus extiterat, uteum
in partes fuäs fine liberi arbjtrii confenfio-
ne transferret; fic deftruendum peccatum 7 7
fuerat voluntarium, & hoftile confilium
ut dono gratiæ non obeffet norma juftitiæ.
In totius igitur humani generis ftrage com- Incarna-
muni, unum folum 8 erat remedium fub tionis filii
divinæ rationis occulto, quod poffet fubve- De» necef-
nire proftratis , fi aliquis flliorum Adam fitas*
originalis prævaricationis alienus atque in- 8 * 19 20 21 2 26 27 28
nocens nafeeretur, qui ceteris &, exemplo
G proin
V a t. 1267. non fit ab bomine feparatum , Ö*
quicquid efl hominis.
6 E d iti dira dominâtionis. Quefn. in margine
diri dominatoris ; quod prztulimus auftorirate
duorum codd. S. Petri , & Cafinen. & c . In V a t.
2267. duri dominatoris . M o x exueret pro erueret
in MS. Bon. Sc prima editiorie ; in quibus
paullo ante faSlam pro conditam .
7 T rè s codd. Var. & unus S. Petri f u i t . In
V a t . 1267. fic deftruendum fu it voluntarium &
hoftile confilium.
8 I ta ex duobus MSS, S. Petri & antiquo Va t.
lau d a to . Al. fuit . Paullo poft in illis ceteris &
exemplo adjecimus' particulam & Leonis ftilo
maxime congruam e x eodem antiquo Vat*