SER.IV. menda fupplicia . Incehtor namque illc au->
DE COL. torque peccati pri m um 'f uper bus ut caderet,
Jaan.8.44.. deinde invidus ut noceretipquia M veritatc
Diaboli non fietit \ totam vim "fuam ‘ in mendacio
aftutia & collocavit , omniaque deoeptionum genera
nu ma. (jc jloc venenatiflimö artis fuæ > fonte pror
duxit : ut afi-illo bono', quod ipfe propria
elatione perdiderat, fpem hümanæ devotion
nis excluderet | eofque in confortium damnations
fuæ traheret, ad. quorum ipfere-
4 conciliationem pertinere non poffet . 4
Quifquis igitur hominum quibuslibet inx-
pietatibus Deum læfit , hujus fraude tradu-
élus , hujus eft nequitia depravatus . Facile
5 enim in omnia flagitia impulit, quos 5 re-«-
Fides fine Jigione decepit . S(ciens autem Deum non
effe lotcft ^°*um verbis, fed etiam fa&is began, mul-
1 * tis quibus auferre non potuit fidem , fuftulit
caritatem : & agro cordis ipforum ava-
ritiæ radjcibus qccupato fpoliavit fruftu
operum , quos non privavit çonfefïione la-?
biorum.
CAP. H. Propter has ergo., Dileftiffimi , verfutias
hoftis antiqui , icire nos voluit ineffabilis
. benignitas Chrifti, quid in die rétribution!*
de univerfitate hominum effet decernendum,
ut dum in hoc tempore legitimorum reme-
diorum medicina præbetur , dum elifis rê-
paratio non negatur, & qui diu fuerunt fte-
riles , poffunt tandem eue fecundi, præve-
niatur difpofita cénfura juftitiæ , & num-
6 quam a cordis oculis divinæ 6 difcretionis
Matt. 25. ïmag0 difcedat . Veniet enim in majeftatis
fuse gloria Dominus , ftcut ipfe ...prædixit ,
aderitque cum èo radians in> fplendoribus
fuis innumerabilis angelicarum àjultitudo
JuJicii e x - legionum . Congregabuntur ante thronum
tremi for- potenfiæ ejus omnium geptiüm populi ; &
• quicquid hominum univeriis fæcul.is toto orbe
terranim progenitum eft , in corjfpe&u
judicantis adftabit. Separaburiturab [injuftis
jufti, a.nocentibus innocentes : &,icum præ-
paratum ftbi.regnum-, recenfitis miferiçor-
diæ operibus , nlii pietatis acceperint, i'ex-
probfabitur duritia fterilitatis injuftis : &
nihil habentes finiftri commune cum, dex-
tris, in ignem ad diaboli &.. angeloxum
ejus tormenta difpofitum, omnipoEetitis] ju,-r
dicis damnatione mittentur., cum illo jha-
bituri, poenæ communionem y ' cujus elège-
lunt facere voluntatem . Qpis igitur iftam
4 Emendavimus ex MS. V a llic . In ceteris no-
ftris codd. & in omnibus cdifis lé g é b a tu r . ‘.Quic-
quid igitur hominum quibuslibet impietatibus
Deum la f i t , hujus fraude traduftum , hujus eft
ne quitta depravatum.
5 In addunt duo codd. co lle ft . IV . & alius
co llect. V . & edit. Antüerp. MS. V a llic . in re~
ligione fufcepit.
6 C o d . Bon. cum prima editione diftriilionis
non m a le .
7 V a llic e ll. Salvator is . .
8 Felicium vocem oppofiram v o c i mif er or um
fubftituimus Joco vocis fidelium : quatuor MSS.
& edit. Antuerpienfis a u û o r ita te .fu lô . Pro per-
venire legunt aliqu i codd. pertinere . ' . 1.
9 E d iti cum pierifque MS S . colleSlionum. Melius
in Va llicellano ^ cum v o x collationum optifortcm
æterhorum crùciatuum non paver SER. iv
feat? Qiiis mala numquam finienda non ti- CQL
meat ? Sed cum ideo denuntiata fit. feveri- fe^cr|r™‘
ta s ,u t mifericordia. quæreretur., in diebus faivancla
preefentibus 00m milericordiæ eft largitate homincm
vivendum,. lit. homini poft periculoiam \ne-
giigentiam , i ad pietatis; opera revertenti\,
poffibile fit ab hac fententia liberari . Hoe .
enim agit potentia judicis , hoc gratia 7 7
Servatbris , ut relinquat impius viaS fuas ,
& ab.viniquitatis fuæ confuetudine peccator
abfeedat '. Misereantur pauperurrf, qui
fibi volunt parcere Chriftum . Faciles fint
in alimenta miferorum, qui cupiunt ad fo-
cietatem pervenire 8 felicium. 'Non fit vir g
lis homini homo , nec in quoquam defpi-
ciatur ilia natura , quam . rerum conditor
fuam fecit . Cui enim laborantium licet
negare quod Chriftus fibi profitetur im-
pendi ? Juvatur confervus , & gratiam ,re-
fert Dominus . Cibus egeni, regni cæleftis
eft pretium ; & largitor temporalium, hexes
èffiçitur æternorum . Unde autem exi-
gua ifta impendia tanta æftimari taxatione
meruerunt ? nifi quia pondéra operum , ca-
ritatis lance penfantur , & cum amatur ab
homine quod Deus diligit , merito in ejus
afeenditur regnum , in cujus tranfitur af~
feiftum.
Ad horum ergo operum , Dileftiftimi , CAP* III
piam curam dies nos apoftolicæ inftitutio-
nis invitât, in quo fanftarum 9 collatio- ft0iorum
num prima colleélio eft prudenter a Patri- fervands
bus & utiliter ordinata : ut quia in hoc 9
tempore gentilis quondam populus fuperfti-
tiofips dsemonibus ferviebat , contra profanas
hoftias impiorum , 10 facratiffima no- 10
ftrarum . eleemofynarum celebraretur obla-
tio . Quod quia incrementis Ecclefiæ fru-
éluofiffmium fuit , placuit effe perpetuum .
Unde hortamur lànftitatem veftram up
per Ecclefias regio-num vêftrarum 11 quarta u
feria de facultatibus veftris , .quantum fua-
det' poftibilitas & voluntas, i'2 ad expenfas ïa
mifericqrdiæ conferatis , ; ut pqffitis ; illam
beatjtudinem promereri , in qua fiqe fine
gaudebiq, qui intelligit, fuper egenum O'
■ p.Wpçrw . Ad qpem intelligejndum O'/lk U» l Cl ! 1_ ! "... . ' *i 1, * D* 'i lAe- p/- 4°-
venien-
dum eft.
me refpondeat & referatur ad eleemofynarum
öblatiöhem, de qua' poll pauca fit metitio . In
prima editione habetur fan&arum colletlionum
prima collatio: non d ifplice ^
10 Secuti fumus le flionem primse editionis
quam MSS, co llc ffionis I IL . & Le ftiona r. 'V a lli-
c e ll. confirmant . A lia editiones Sacratiffima a
nobis nojlrarum &c. Quefnellus Sacratißime.
11 Legendum quinta feria , ut in Admonitio*
ne dix imus ; fed nullo codice opitulante textum
immutare noluimus.
z z. E x Va llicellano & Allis duobus codicibus,
nec non e x prima editione inferuimus praepofi-
tionem ad , q u z commode in dica t., quod tradi-
tur S e rm .X I. c . 2. Sanda colieSiio, qu<e per prtc-
fidentium curam neceffqriis ferviret expenfis.
13 Prima editio tmpedit.
ÇER. IV . qui palam pofeere ea , quibus indigent,
>:jpE C O L . erubefeunt : & malunt 14 miferia tacita*
I ** egeftatis affligi, quam publica petitione con-
fundi . Intclligendi ergo ifti funt , & ab
I *S occulta neceflitate 15 fublevandi , ut hoc
ipfo amplius gaudeant , cum & paupertati
eorum confultum fuerit, & ptidori . Re£le
I 16 16 autem in egeno & paupere ipfius Jefu
Chrifti Domini noftri perfona fentitur, qui
■ 17 cum effet dives , 17 ficut ait B. Apoftolus,
Cor.8.ç. pauper faflus efi ) ut nos fua paupertate di-
■ 18 tarct. Et ne deeffe nobis 18 fua præfentia
videretur, ita humilitatis & gloriæ fuæ tern-
peravit myfterium , ut quem Regem , &
Dominum in majeftate Patris aaoramus ,
eumdem in fuis pauperibus pafeeremus, li-
berandi ob hoc m die mala a damnatione
perpétua , & pro intelleéli pauperis cura ,
regni cæleftis confortiis inferendi.
CAP. IV . Ut autem in omnibus, Dileéliflîmi, pla-
Hæretici ceaj Domino veftra devotio, etiam ad hanc
dkdendi VQ$ fiortamur induftriam , ut Manichæos
Äsbyteri ubicumque latentes yeftris Presbyteris publi-
titulares cefts • Magna eft enim pietas prodere late-
Mmjc. bras impiorum , & ipfum in eis, cui fer-
viunt , diabolum debellare . Contra iftos
enim, Dileftiflimi , omnem quidem orbem
terrarum, & totam ubique Ecclefiam decet
i 19 fidei 19 arma arripere ; fed veftra in hoc
opere devotio debet excellere , qui in pro-
genitoribus veftris Evangeliuirl crucis Chrifti
ab ipfo beatiflimorum Apoftolorum Pe-
. tri & Pauli ore didiciflis. Non finantur la-
Mànichzo- tere homine», qui legem per Mofen darum
erro- tam } jn qua Deus uhiverfitatis conditor
oftend'itur , recipiendam effe non credunt ;
Prophetis, & fan do Spiritui contradicunt ,
Cantus Pfalmos Da^vidicos , qui per univerfalem
l>falmorum Eccleflam cum omni pietate cantantur, da-
K u"‘dc: mnabili impietate auß funt refutare ; Chri-
fiam fsecu- fti Domini nativitatem fecundum carnem
loi V. negant ; paflionem & refurredionem ejus
fimutatam dicunt fuiffe , non veram ; ba-
ptifmum regenerationis totius gratiæ virtu-
te difpoliant. Nihil eft apud eos fandum?
nihil integrum , nihil verum . Cavendi
funt, ne cuiquam noceant : prodendi funt,
■ 20 ne 20 in aliqua civitatis noftræ parte confinant
. Vobis, Dilediflimi , ante tribunal
Domini proderit , quod indicimus , quod
rogamus. Dignum_ eft enim , ut eleemofy-
H * 14 15 16 17 18 20 21 narum facrificio 21 etiam hujus operis pal-
ma jungatur , auxiliante vobis per omnia
Domino Jefu Chrifto , qui vivit & regnat
in fæcula fæculorum. Amen.
T cm. I._______'
14 C o d . V a llic . moleflia.
15 MSS. C o l l e ö . IV . & V . revelandi.
16 S ic Le t lio n a r. V a llic e ll. & MSS. c o lle d .
V . cum Antuerpienfi editione . Alias enim in
egeno .
17 I ta V a llic e ll. & codd. co lled . IV . & V.
A lia s fieüt dicit yfpoßolus , imps fail us eft .
18 A l. fu i prtefentia.
x9 E d itio Antuerp* in margrne fcutum • V a llic
. corripere.
20 Przpofitionem in jx Rainaudo & Quefnello
omiffam ex ceteris editionibus & omnibus noftri s
codicibus reftituimus.
21 E d iti & hujus , ac dein nobis pro vobis .
Pcztulimus led ione tn cotlicis V a llic e ll. cum
S E R M O X. * *
De ColleHis V,
S Y N O P S I S .
I. Colleclarum confuetudine ab Apojlolis tradita
juvari fideies . Opes non tam pojji- g
dendte , quam difpenfandte a Deo tradita
funt,
II. Quam miferi qui opes fuas in proprium
tantummodo ufum , non in pauperes ex-
pendunt .
III. Sine mifericordia in pauperes, ceteras
virtutes non prodejfe .
IV. Fidem fine operibus mortuam effe , per
caritatem vivificari. Eleemofyna, ac tem-
perantiec bona qua?
APoftolicx traditionis , Dilediftimi, in- CAP. I.
ftituta fervantes , paftorali vos folici-.Apoftolicx
tudine cohortamur , ut diem quem illi ab Pat^.u91
impiorum fuperftitione purgatum , miferi- JJJ 1Ma*
cordis operibus confecrarunt, devotione re- ‘r
ligiofa* confuetudinis celebremus , oftenden-
tes apud nos audoritatem patrum vivere ,
eorumque dodrinam in noftra obedientia
permanere . Quoniam 1 fanda tants confti- *
tutionis utilitas , non prsterito tantum
tempori, fed etiam noftra: profpexit s ta ti;
ut quod iilis ad deftrudionem profuit vani-
tatum , hoc nobis proficeret ad increments
virtutum . Quid autem tam aptum fidei ,
quid tam conveniens pietati , quam egen-
tium juvare 2 pauperiem , infirmorum cu- *
ram recipere, rraternis neceffitatibus fubve-
nire , & conditionis propris in aliorum Ja-
bore meminiffe ? In quo opere , quantum T
quis poflit, 3 quantumque non poflit, folus rum^acul-
veraeiter llle difeernit, qui novit quid qui- tatum non
bufque contulent. Non folum emm fpiri- tarapoffef-
tales opes & dona caeleftia Deq dbnante f'? quam
capiuntur, fed etiam terrens & corporeae
facultates ex ipfms largitate provdniunt, ut *10
merito rationem eorum qusliturus fit , 4 eft?™1 *
qus non magis poffidenda tradidit, quam *3
difpenfanda commifit . Muneribus igitur 4-
Dei jufte & fapienter utendum eft, ne materia
boni operis fiat cauffa peccati, 5 Nam %
divitis, quod ad ipfas fpecies earum atque
fubftantias pertinet, bona: funt, & humanse
focietati plurimum profunt, cum a bene-
volis habentur & largis , nec illas aut lu-
______________ C x‘urioquo
in voce vobis concinunt MSS. co lle ft . V ;
z Unus cod e x V a t. tanta fanda devotionis
utilitas.
2 I ta V a llic . cod. Alias paupertatem .
3 Verba quantumque non poffit defiderantur
in cod. MS. Vi&orino Quefnelli , nec non in
aliis noftris co lle ft . V.
4 Cod. V a llic. qui eas non magis porrigendas
tradidit, quam difpenfandas commifit. Sed in
hanc ledionem paullo ante feribendum fuerat
earum , uti praefert editio Antuerp. quae tamen
in ceteris vulgatam leflionem fequitur .
$ S ic cum Quefnello noftri codices . Anterio -
res editiones : Nam divitia quidem , quantum
ad ipfas fpecies