SERM. I. la ibi tempofa, 'nulli gradùs , nullæ diffe-
DE PEN- rentiæ cogitentur : 15 & fi nemo de Deo
T E C O S T .p 0te{|. çxpjicare quod eft, nemo audçat af-
* firmarç quod non eft . Excufabilius enim
eft de naturâ ineffabili non eloqui digna ,
uam-j.’definji!e contraria Quidquid itaque
e'fempiterüà & incommutabili gloria Pa-
tris pia poflunt corda concipere, hoc fimul
& de Filio, & de Spiritu îan&o infepara-
bjliter atque indifferenter intelligant .
In fanfla Ideo enimhanc beatam Trinitatem , unum
Trinitatc confitemur Deum , quia in his tribus
imlla di- perf0ni,s nec fubftantiæ , nec potentiæ ,
verfitas. nec voiuntatis } nec operationis eft ulla
diverfitas .
CAP IV Sicut ergo deteftamur 16 Arrianos , qui
A rriâni & inter Pattem & Filium . aliquam volunt
Maccdo- effe diftantiam ; ita etiam Maçedonianos
niani. pariter deteftamur, qui licet Patri & Filio
v5 •tribuant æqualitatem , Spiritum tarnen fan-
dum infçrioris putant effe nature : non
confiderantes eam blafphemiam fe incide-
re, quæ neque in prefenti fæculo, neque
in futuro fit rerrfittenda juçlicio , dicente
Matt b. a . Domino: Quicumquc dixcvit verbum contra
filium hominis3 rcmittctur ai; qui autemdi-
reccatum jferjt, contra Spiritum fanBum, non remittc-
FanûumUm tur\.e* neque in hoc faculo, neque in futu-
cm- fit i’r- vo .Permanens itaquç in hac impietate, fi-
lemilïïbiltf. ne venia eft, quia exclufit eum a fe , per
quem poterat confiteri j nec umquam per-
veniet ad indulgentiæ remedium , qui pa-
trocinaturum fibi non habet advocatum .
17 Ab ipfo .enim eft 17 invocatiq Patris , ab
s # ipfo funt lacrymæ poenitentium , ab ipfo
ï .Cor. 12.4. hm*1 gemitus fupplicantium : & nemopotcfi
dicere Dominum Jesum , nifi in Spiritu fan-
Bo : cujus æqualem cum Pâtre & Filio
!8 omnipotentiam, unamque Deitatem 18 evi-
Ibid. y. $. dentiffime predieat Apoftolus, dicens: Di-
vifiones quidem gratiarum funt^ idem autcm
Spiritus . Et divifiones minifirationum funt,
idem autem Dominus. Et divifiones opéra- .
tionum funt, idem vero Deus'y qui operatur
omnia in omnibus .
C A P . V. His , Dile&iffimi, aliifque documentis ,
Sa n ä iS p i-quibus innumerabiliter divinorum eloquio-
ritus cio- rum corufcat auéloritas , ad vçnerationem
g ia . Pentecoftes unanimiter incitemur, exultantes
in honorem fan£H Spiritus , per quem
omnis Ecclefia catholica fan&ificatur ,
omnis anima rationalis imbuitur ; qui in-
fpirator fidei , do&or feientiæ , fons- dile-
aionis, fignaculum caftitatis , & totius eft
cauffa virtutis. Gaudeant fidelium mentes,
quod in toto mundo unus Deus, Pater, &
Filius, & Spiritus fan&us , omnium lingua-
rum confeflione laudatur j quodque il la fi-
15 Prima editio ut fi\ & dein incommutabili
pro ineffabili.
16 Antiquiflitnus Va t. pro Arrianos praefert eoj ;
& poftea omiffis vocibus ita etiam pro Macedo-
nianos habet illos pariter deteftemur.
17 Prima ed iiio advocatio , ficuri Sermone fe-
quenti cap. 4. Jine Spiritus fanSii advoca-
tione •
S M A G N ÿ jE 3 0 O '
gnificatio , quæ in fpecie ignis apparuit., SERm j
& opere perfeverat & munere . Iple enim PEN.
Spiritus veritatis facit domum gloriæ fuseT^^OST,
luminis fui 19 nitpre fulgere , cc in tern- ip
plo fuo nec tenebrofum aliquid vult effe
, nec tepidurp . De qua ope atque do-
£trina etiam jejuniorum nobis atque elee-
mofynarum eftcollata pur^atio. Nam hune Jeiunia è
venerabilem diem fequitur faluberrimæ ob- Spiritu
fervantiæ confuetudo, quam utiliflimam fi-*an^°nu.
bi 20 omnes fan&i femper expert! funt , na •
& ad quam fedulo celebrandam , paftorali
vos foücitudine cohortamur : ut fi quidma-
cularum proximi? diebus negligentia incau-
ta contraxit, id' & jejunii cenfura caftiget,
& devotió pietatis emendet. Quarta igitur
& 21 fexta .feria jejunemus ; Sabbato au- 21
tem in idipfum confueta devotione vigilias.
celebremus, 22 Per Jefum Chriftum Do-
minum noftrum, qui cum Patre & Spiritu
fan&o unus Deus vivit & régnât in fiecula
fæculorum. Amen .
S E R M O L X XV I . f K * Al.
De Pentecofle II. LXXIV.
S Y N O P S I S .
I. Et propter fpiritalcs, & propter, neophy-
tos de Spiritu fanclo ,ejfe dijferendupj.
II. PcrfeBe in omnibus aquales ejfe Trini-,
, tat is perfonas , etfi queedam fingulis tribuantur
.
III. In veteri Tefiamcnto datum ejfe Spii'i-
tum fanBum.
IV. Apofiolis quoque ante Pentecoficn fuifje
datum, fine quo nemo bexie orat.
V. Quid efi quod difcipifii portare nondunt
poterant ?
VI. Quomodo ex Evangclio , Manichaorum
fiultitia refellatur : & quo tempore Manesvixerit.
VIF. Quam fatuum efi dicere Spiritu fan-
Bo ufque ad Manen Ecclefiàm caruijfe .
VIII. Spiritum fanBum Ecclefia datum ne-
get necejfe efi, qui veram Chrifio camem
abjudicat.
IX. Je junta inter Spiritus fanBi dona niime-
rantur, & ex apofiolica traditione indi-
cuntur.
Leniffime quidem nobis , Dile&iffimi , CAP. I-
cauffam atque rationem folernnitatis
hodiernæ divinorum eloauiorum textus
oftendit , quo fan&um Spiritum quinqua-
gefimo poft Domini refurreftionem die ,
qü.i
18 Antiquiffimus JVat. evidentijfime Apoftolus
pradicans dicit .
ip AJ. fplendore. Qtiefn. in ma rgine.
20 Vetuftiffimus Va t. homines fantti.
21 Idem codex fexta fabbati.
22 Hanc claufulam fumpfimus ex eodem Romano
codice ; Al. Per Chriftum Dominum noftrum
. Amen.
L im
B PENEc
qui ab afcenfione ejus ' eft deçimus , i
iqfufum Cfirifti difcipulis, ficut promiffus
fperabatur , agnovimus., Sed ad novos Ec-
clefiæ filios inftruendos, addendum eft et-
jam noftri fermonis obfequium, Non enim
titnemus 2 ne fpirjtuales & eruditi nota far
ftidiarjp, ad quorum frustum pertinet , ut
qyam plurimJs* infinuari velint, 3 quod ipfi
jcum magna fui utjlitate didicerunt, Fiat
ergo per çofda omnium difpenfatio mune-
rum divinorum , & fprvitutem ori$ noftri
jdofti indoftique non fpernant ; 4 illi ut
probent fe amare „ quod norunt ; ifti ut
oftendant fp defiderare ,‘ quod nefeiunt ,
Huie 5 enim préparâtjoni veftræ àderit
ipfiuç largitas, de cujus loquj majeftate 6
tentamus , ut ad profeftum totius Eccle-
fiæ & vos çapaeps ? & pos faciat abun?
dantes. • '
Cum igipjLir ad jntelligeqdam dignitatem
Spiritu? fanjfti 7 oculos mentis intendir
mus , nihjl diverfijm ab pxcellentia Patri?
& Filii pogitemus •• quia in nullo ab uni-
tate fua diîçrepat B divinæ 'J'rjpitatjLÇ effen-
tia . Sempiterqum pft Patri , coapternj fibi
Filii fui effe genitorem . Sempiternum pft
Filio, intçtnporaliter eftp a Patre progeni-r
tupi. Sempiternum quoque eft Spiritui fan?
^lo, Spiritum effe Pafris & Filii: ut.num-
quam Pater fine Fjlio, numquam Filius fi-r
ne Patre, numquam Pa^r Filiusffuerinç
fine Spiritu fançto : & omqibus exiftentiæ
gradjbus cxclufis , nulla 9 ibi perfona fit
anterior, nulja pofterior^ Hujus enim bea-r
tæ Trinitatis 19 incommutabilis Deitas unq
eft in fubftantja , indjvifa in opgre 3 con?
cors jn yoluntate , par in potentja, æqua-r
lis in gloria . De qqa cum faq&a Scriptu-
ra fie loquitur , ut aut jn fqdlis , aut in
verbis aliquid aftiguçt , quod fingiiljs vi-
deatur 11 convenir? perfonis-, non perturT
batur fidçs çatholica, fed doçetur : ut per
prQprietatem^aut yoçis, aut operis infinues
tur nobis veritas Trinjtati?, & non divi-
dat intewedqs , quod diftinguit aud^tus ,
Ob hoc enim quæaam five fub Patris.', fi-r
ye fub Filii , five fub Spiritus fan$i ap-.
o s t .
i i
peHatione promuntur, ut confeffio 12 fide- S E R M .I I .
Hum in Trinitate non e.rret: qua; cum fit OR PEN-
infeparabilis , numqpam inteUigeretur effe OST'
Trinitas , fi femper infeparabiliter dicerer
jtur,. Bene ergo ipfa difficultas loquendi cor
noftr.um ad mtelljgentiam trahit , St. per ,
infirmi,ta,tem noftram caeleftis do^rjua nos
adjuvat ; ut quia in Dejtate Patris , & Filii^,
&. Spiritus lanfti nec fingqlaritas veft » nec
diverfitas .cogitanda , vera unitas, & vera
Trinitas 13 poffit quidem fimul mente ali- <*3
quatenu$ fentiri ? fed pon poffit fimul ore
proferrj ^
Fundata igitur, Dilediffimi, 14 hac fide CAP. TIIf
jn cordibus noftris , qua falubriter credi- Fide« S.
mus, quod fimul vtota Trinitas una virfus Trinitatif,
eft ? una majeftas, una fubftantia , indiicre- **
ta opere , .infeparabilis dile£Iione , indif-
ferens poteftate, fimul jmplens omnia, fi-
mu) continens univerfa: quod enim Pater
e ft, hoc eft & Fjlius, hop eft & Spiritus
fan£lus ; & ver^ Deitas 15 in nullp effe Spiritu*
,aut major, aut minor poteft , quae fie in Fanflus
tribus eft confitenda perfonis, ut & folitu-
dinem non recipiat Trinitas , •& unitarem coftem d»»
fervet aequaljtas.. Hac, inquam j Dil.eftiffi- tus.
m i, fide firmjter apprehenfa , non ambi- is
•gamus, quod cum in die Pentecoftes difei- <
pulp? pomjni Sp.irjtus fanftus implevit ,
16 non fuit inchoatio muneris 3 fed adje-
^lio largftatis : quoniam Patriarchs, &
Prophets, & facerdotes, omnefque farnfti ,
.qui prioribus fuere temporibus , ejufdem
lunt Spiritu? 17 fan&ificatione vegetati : yj
& fine hac gratia nulla umquam inftituta
iacramenta r nulla funt celebrata myfteria :
ut eadem femper fuerit virtus carifma-
tum , quamVis non padem fuerit menfijra
donorum
Ipfi .quotjue bcati Apoftolj ante paffio- CAp Iv
nem Domini fanfto Spiritu non carebant, ’ *
pec potentia hujus vjrtutis aberat ab ■ ope-
ribus Salyatoris , Et cum difcipulis daret
infirmitatum curationem , & ejiciendorum
daemonum poteftatem, ejus utique Spiritus
Jargiqbatur 18 effeftus . in quo ipfum im- 8
mupuis fpiritibus imperantem Judteorumne. 10
8«- *10 1 12 13 14 15 16 17 18
1 L c ftion. Padilir.w/jjMW.lPoft pauca pro. obfeqùi-
um in codice Vat.antiquiffimo ^S^.eloquiumhgitur.
2 V u lg a tj ante Quefn. & inferioris notæcodd.
ut fpiritalcs.
3 Cod. Padiliron. qua ipfi- Mox duo L e ftio -
n a r ia , Yençtum IS 4 .& Bergqmènfe nec non MSS*
co lle ft . V . cum magna humilitate . Poßea per
corda hqminum in prima editione.
4 In antiquiflimo Va t. otpittuutur fequentia
ufque ad verbum nefeiunt,
- $ Prima editio pro enim habet etiam . M o x
pro veftra, quod eft in mclioribus MSS. vu lga ti
Quefnello anteriores prsçferunt noftra , -
6 Iidem vu lg a ti cum MSS. quibufdam gefti-
mus . M o x antiquiffimus V a t, Ecclefia fu a .
7 Plerique co d ic e s , ( non tameo autiquiffimus
V a t. ) editi ante Quefn. aciem.
8 V u lg a ti cum MSS. colleAip.num pofleriorum,
Divinitatis effen tin . Leftionem a nobis rece-
p tam, a Quefnello notatam in margine forte
tx aliqq o F e ftiooario , noftra quidem Leftiona-
ria approbanr. D e in pro coaterni plures codi*
* e s , & editi ante Qucfnellum confempiterni,
p D uo Lc ftionaria Venet. & Bergom . Sibi .
10 Vulg ati apte Quefn. St, quidam codices &
incommutabilis Deitafit una eft fubftantia. Mox
pro in potentia, A l, in omnipotentia.
11 Jta Quefnclius St prima editio cum noftris
MSS. L e ffio nar iis , Al* Convert iffe,
12 Al. credentium.
13 Prima editio cum duobus MSS.Bon. & Vat.
poflit fimul aliquaterjus mente fentiri . C c te r *
editiones ante Quefn, poffit quidem aliqudtcnus
tnente fenfire , vel fentiri ,
14 Vulg ati ante Quefn. in cordibus noftris fide
9 delera voce bac ; non tamqn nuftri cod ice s .
15 Quefnellus in nulla fefe aut minor , aut
major eft- Anteriorum editionum leftionem noftris
codd, confirmatam reftituimus.
16 Antiquiflimus V a t . non fuerit^
17 Jaditi plures codjces addunxfanBi y quam
vocem d^levimus auftoritate vetuftiflimi V a tica -
m , $ Padiliron,ut v itetur cacophonia ob fubfe-
quentem vocem fanBificatiane.
18 Sic emendjvimus e x antiquiflimo Vat« &
Padiliron, A l .effeBum.