E P . XVI.poftoIo : An ignoratis, qu 'ta quicumque ba-
A N . C H . ptizati fumus in Cbriflo Jefu, in morte ipfius
447* baptizati fumus ? Confepulti 26 enim fumus
2 cum Ulo per baptifmum in mortem : ut quo-
modo furrexit Chrißus a mortuis per glo-
r'tam Patris , ita & nos in novitate vita
ambulcmus. Si enim complantati faBi fumus
fimilitudini mortis ejus, fimul & refurreÜio-
nis crimus : & cetera, quæ latius magifter
gentium ad commendandum facramentum
baptifmatis difqütavit : ut appareret ex hu-
jus do&rinæ fpiritu, regenerandis filiis ho-
minum, & in Dei filios adoptandis, ilium
27 diem 27 efle & illud tempus elettum, in
quo per fimilitudinem formamque myfterii,
ea quæ geruntur in membris, his quæ in
ipfo funt capitegefta, congruerent : dum in
baptifmatis régula, & mors intervenit in-
tene&ione peccati , & fepulturam tridua-
nam imitatur trina demerfio , & ab aquis
devatio, refurgentis inftar eft de fepulcro.
Ipfa igitur operis qualitas docet celebrandæ
generaliter gratiæ eum efle legitimum diem,
in quo orta eft & virtus muneris, & fpe-
cies aftionis. Ad cujus rei confirmationem
plurimum valet, quod ipfe Dominus Je su s
C h r i s t u s , poftea quam refurrexit a mor-
Omnes E - tuis, difcipulis fuis, in quibus omnes Ec-
pifcopi in clefiarum Præfules docebantur, & formam
^ Poteftatem tradidit baptizandi , dicens :
Mattb 28 ^untes docete omnes gentes , baptizantes
ip. * * eos in nomine Patris, & Filii, & Spiritus
28 fanBi. De quo utique eos etiam ante paf-
fionem potuiflet inftruere, nifi proprie vo-
luiflet mtelligi, regenerationis gratiam ex
fua refurre&ione ecepifie. Additur fane huic
obfervantiæ, etiam Pentecoftes ex adventu
Spiritus fanóti facrata folemnitas , quæ de
pafchalis fefti pendet articulo . Et cum ad
alios dies alia fefta pertineant, hæc femper
ad eum diem, qui refurre&ione Domini eft
ap inlignis, occurrit : 29 porrigens quodam-
modo auxiliantis gratiæ manum, & eos,
quos a die Pafchæ aut moleftia infirmita-
tis , aut longinquitas itineris, aut naviga-
tionis difficultas interclufit, invitans, ut qui-
buslibet neceffi tatibus impediti, defiderii fui
effeftum dono fandi Spiritus confequantur.
Ipfe enim unigenitus Dei in fide creden-
tium, & in virtute operum nullam inter
30 le & Spiritum fan&um 30 voluit efle di-
ftantiam , quia nulla eft diverfitas in na-
Joan. 14. tura , dicens ; Rogabo ego Patrem, Ü‘ alium
26 Particulam enim a Quefn. expunftam revo-
cavimus ex MSS. c o li. IV . Dion. Hadrian. Hifp.
& Ifid. atque aiiis . Dein Vindeb. .H ifp . in
morte .
27 Vindeb. Hifp. & Veron. C re fc . cum Juftel-
lo delent effe. Deerat etiam in Vindeb. co li. V.
fed antiqua manu fuppjetum. 1
28 C od . V a t. Reg. addic ergo . Editiones
Quefnello anteriores cum Vindeb. co li. V . &
MSS. c o li. X X IV . ergo nunc.
29 Exdem editiones cum MSS. c o li . X X IV .
corrupte porrigens quodammodo auxiliantis gratta
manum, u i bi , quos a die Pajcha . . . . interclufit
invttos , aut quibuslibet necejjitatibus
impéditas, defiderii & c . Quefn. e x fuis codicibus
M A G N I 720
Paracletum dabit vobis, ut vobifcum fit in EP. ja«
eeternum 31 Spiritus veritatis. Et iterum : AN. (V
Paracletus autem Spiritus fanBus , quem *47.
mittet Pater in nomine meo , Ule vos doce- . 31
bit omnia, & fuggeret univerfa , quacum- ^
que dixi vobis . Et iterum: Cum venerit il-
le Spiritus veritatis, Ule diriget vos in 0-
mnem vcritatem. Cum itaque veritas Chri-
ftus f it , & Spiritus fanftus, fpiritus veritatis
, nomenque Paracleti 32 utrique fit jj
proprium ; non diflimile eft feftum , ubi
unum eft facramentum.
C A P . IV ,
Ex apoßolico exemplo baptifma in
Pentecoße. celebrart.
H O C autem nos, non ex noftra per- DeconfJ
fuafione defendere, fed ex apoftoli-
ca au&oritate fervare, fatis idoneo proba- Pro^“ »
mus exemplo, fequentes beatum Apoftolum s ß m
Petrum, qui in ipfo die, quo omnem cre- rew)C,J
dentium numerum promiflus Spiritus fan&i |
replevit adventus, trium millium 33 po- 33
pul um j fua prsedicatione converfum, lava-
cro baptifmatis confecravit . Quod fan&a
fcriptura, qua; Apoftolorum a&us continet ,
fideli hiftoria docet, dicens : His auditis AS.m
compunBi funt corde, & dixerunt ad Petrum
& reliquos Apoßolos : Quid factemus,
viri fratresl Petrus vero ad illos : Pceni-
tentiam, inqu 'tt, agite, & baptizetur unuf-
quifque veßrum in nomine J e s u C h r i s t i ,
in remiffionem peccatorum veßrorum \ & ac-
cipietis donum Spiritus fanBi. Vobis enim
eß 34 repromißio, & filiis veßris, & omni- 34 I
bus qui longe funt, quofcumque advocaverit
Dominus Deus noßer. Aiiis etiam pluribus
verbis teßificatus e/2, & exhortabatur eos,
dicens : Salvamini a generatione ifia pra-
va. Qui ergo receperunt fermonem ejus, ba-
ptizati funt, & appofita funt illa die ani-
wce circiter tria millia .
CAP,
emendav it, quibus reliqui noftri favent «
30 M S. Vindeb. H ifp. in ferit Domini ; poft
pauca delet ego .
31 Cod. Vindeb. co ll. V . utrique Hifp. & Va t.
Ifid. nec non Veron. Crefcon. c um M e r lin o , Ju-
llello , & aliis antiquioribus editis præmiffa vir>
gula fpiritum veritatis. Poft pauca mittet Pater
meus in quibufdam MSS. & Juftell. Ipfe diriget
vos in V a t. Reg.
32 MSS. Hifp. & Ifid. utriufque.
33 Non pauci codiceg populorum.
34 C o d d .co ll.X X I . repromiffio bac. Aliquanto
poft appofita funt in illa die in utrifque Vinde-
bon. c o ll. V . & Hifp. .in V e r ce ll. Hadrian. in
Veronen, C r e fc , & spud Juftellum .
1 721
IP. * V IE
p i s T O b Æ, 7 2 2
EP. XVI-
| n. c h ;
I Vf!’
C A P . V. C A P . VI. AN. CH.
447-
In tuccjjitatis cafu omni tempore
baptizandum,
Chrißi ad baptifma Joannis
mjfierium,
accedentis
Bjconfecr.
mn p o ra ,
p«ucc Dapuzandis
in Ecclefia ^ ele&is hzec duo
tempora, de quibus locuti fumus, efle le-
( gitima; dileftionem veftram monemus ut
nullos alios dies huic obfervanti* mifcea-
Cap. * Q-uia 35 .etli lunt alia quoque fefta,
'cum quibus multa in honorem Dei reverentia
,n.Hifp.debeattfr, principalis tamen & maximi fa-
Ifid. cramenti cuftodienda nobis eft 36 myftica
3? & rationales exceptio; non interdifta licen-
3 tia , qua in baptifmo tribuendo quolibet
^ con- tempore periclitantibusfubvenitur. Ita enim
rwd“^; ad has duas feftivitates connexas fibimet
date,' at^He cognatas, incolumium & in’,pads fe-
k ’ curitate degentium libera vota differimus ,
ut in mortis periculo , in obfidionis difcri-
mine , in perfecutionis anguftiis , in ti-
more naufragii, nullo tempore , hoc verge
falutis fingulare 37 prafidium cuiquam de-
Tom. I.
S I quis_ autem Epiphaniæ feftivitatem , De con-
quæ in fuo ordine debito honore vçne- fecr.diß.4.
randa eft, qb hoc 38 æftimat privllegium s* i"is*u-
habere baptifmatis , quia hoc 39 quidam tfffnfipipb.
putant , quod in qadem dje Dominus ad f “ n j cJ*t
baptifraum fandi Joannis acceflerit 3 fciat *38’
illius baptifmi aliam gratiam, aliam fuifle 3p
rationem 3 nec ad eamdem pertinuifle vir-
tutem , qua per Spiritum fan&um rçnafcûn-
tur, de quibus dicitur/ Qui non 40 ex fan- ƒ<>*»• M3*
gutne, neque ex voluntate carnis, neque ex
voluntate viri , fed ex Deo nqti funt. Do-
minus enim. nullius indigenS remiflione
peccati, nec _ q\iærens remedium renafcen- Mattb. 3.
di , fic voluit baptizari , quomodo 41 3c is-
voluit circumcidi, hoftiamquepro fe emun- Obi at a pro
dationis offèrri : ut qui fa&us fuerat ex
muliere, ficut Apôftolus ait , fieret & fub 4 .4 .
lege , quam non venerat folvere , fed im- 41*
plere, & implendo finire, 42 ficut beatus 42
Apoftolus prædicât dicens: Finis autem le- Mattb. 5.
gis Chrißus ad jufiitiam omni credenti. Ba-
ptjfmi autem fui in fe condidit facramentum
, quia in omnibus primaturrt tenens fe Rom. 10.4.
docuit efle principium . Et - tunc regenera-Cohfaid.
tionis potentiam fanxit, quando de latere
ipfius profluxerunt fanguis redemtionis, &
aqua baptifmatis . >Sicut ergo vetus tefta-
mentum novi teftificatio fuit, & lex per Joan. 19.
Mofen data eß, gratia autem & veritas per 34*
J e s u m C h r i s t u m faBa eß : 43 fiçut di-
Z z ver- * 30 31 32 3 34 41 42 43
.wicjutx pcv.uii.tri caiu
icivanuam , nui neccilltas
a lite r p o ftu le t , ut in fequentibus a d d itu r .
}? v v r r r ante folis noftris MSS.
co il. Xa IV . remedium.
J8 Exemplar V a t. Dion yCi cum Hifp. I 0d .&
duobus CreJconn MSS. exiflimat.
39 Vide not. 3. Quefn.
,0 Unus Cod. Vercell. & V a t. co ll. Xr. cum
editis ante Quefnellum e x fanguinitus . Mox
Veron. Cre fc. & V a t. c o ll. X X IV . ex vohiptate
carnis , :
4 1 Inferuimus particukm & ex V a t. Re» coll
I . e x puro Dionyf. Var. ex Vindeb. coll. V.’ quibus
çoncinunt utraque MSS. Hifp. Va t. Ifid? &
duo codd. Cre fcon ii. Merlinus cum MS.Vat.coII;
X X IV * ficut voluit circumcidi. Paullo poft quidam
codd. cum antiquioribus editis Jed adim-
plere .
42 MSS. Vat. Hifp. ac I fid. & Veron. Cre fc.
cum Juftello & ficut . Vindebon. H ifp. fient
Apoftolus ait dicens.
43 Editi ante Q.ue£n. fie diverfa . Mox pra-
formarunt (q u a d Quefnellus retinuiflet libenter .
mfi a u tom a te D io n y fii, C r e fc .& quinque MSS.
fübftituendum putaffet reformarunt , uti monuit
not. 4. ) nos reftituimus e x præftantiffimiscodd.
Vat* Reg. coll« I . alio V a t. co l 1. I I I . aliifque
pluribus trium aliarum colleftionum X I. X X I . &
X X IV . quibus fa v e t etiam Vindebon. co il, V . in
quo prima manu erat quidem reformarunt fed
ab antiquo amanuenfi , qui codicem cum a lio
v etuftiori co n ru iit , emendatum fuit performave-
runt. Poft pauca quidam codices peccata mundi.