6 3P S. L e o N i
EPIS. X. re move te . Certe nos ante Deunj abfolvi-
AN.CH R . mus | qUj Vos , ne permittatis ultra h?c
fieri, convenimus . Per pacem & quietem
Qui ad ele- Sacerdotes qui futuri funt, poftulentur, Te-
aiooem neatur fubicriptio Clericorum , honorato-
Epifcopi rum teftimonium, ordinis confenfus & pie-
debetnt'* * OP* 33 præfuturus eft omnibus , ab
„ * omnibus eligatur . Ordinationem fibi , ut
ante jam diximus , finguli Metropolitan!
fuarum provinciarum cum his, qui ceteros
Sacerdotii antiquitate præveniunt, reftituto
fibi per vnos jure defendant. Alienum jus
Juri di°ni- alter fibi non audeat.vindicare. Suis, limi-
tatis cede- tibus, fuis terminis fit unufquifque contenue
cuique tus ; 34 & privilegium fibi debitum in
eon licet, alium transferre fe pofle, noverit non lice-
re . Quod fi quis negligens apoftolicas fan-
étiones , plus gratiæ tribuens perfonali,
fui honoris defertor elfe voluerit , privilegium
fuum in alium transferre pofle fe cre-
dens, non is , cui ceflerit, fed is , qui in-
tra provinciam antiquitate epifcopali ceteros
prævenit Sacerdotes, ordinandi fibi vin-
dicet poteftatem. Non paflim, fed die legi-
DiesDomi- t*rao or£iinatio celebretur : nec fibi con-
nica ordi- ^.are #atu? gp noverit firmitatem, qui non
nationi de-die fabbati vefpere, quod Tucefcit in prima
puura. fabbati, vel ipfo dominico die fùerit ordi-
natus,. Solum enim majores noftri refurre-
âionis dominicæ diem hoc honore dignum
judicaverunt, ut facerdotes, qui fumuntur,
hoc die potiflimum tribuantur.
C A P , V I I . Suis unaquæque provincia fit contenta
Conciliis, nec ultra Hilarius audeat con-
ventus indicere fynodales , & Sacerdotum
35 Domini judicia, fe interferendo turbare . 35
Qui non . tantum noverit fe ab alieno jure
depulfum, fed etiam Viennenfisprovincial,
26 $6 quam male ufurpaverat, poteftate privatum
, Dignum eft enim, fratres, anti-
5 M A G N I 6 4 0
quitatis ftatuta reparari, cum is , qui fi- Epjs
bi ordinatioqem provincia; indebit? vin- mtm
dicabat , talis in prsefenti etiam probatus 44$. ]
fuerit 37 extitifle, ut cum ipfe frequentius
teiqerariis & infolentibus verbis' fententiam 7
damnationis expeteret, fu? tantum civitatis
illi Sacerdotium , pro Sedis apoftolic?
pietate , pr?ceptio noftra fervaverit . 38
Non ergo interfit ulli ordinationi: non orai-
net, qui meriti fui confcius, cum quarere-,
tur ad cauflarq , turpi fuga fe credidit fob.
trahendum , 39 exors apoftolic? commu- ,
nionis , cujus particeps efle non meruit : Hi|aJ
Deo, ut credimus, hoc agente, qui ilium, 0rJi"iti(J
.inopinantibus nobis , & ad judicia noftra "'TH
pertraxit., & inter examinations habitas, rdiauj'
ne communionis noftra; confers fieret , ut
abfcederet latenter, effecit.
Nulli Chriftianorum facile communio de- cap vJ
negetur, nee ad indignantis fiat j hoc arbi- Senten'S
trium Sacerdotis, quod in magni reatus ul-
tionem invitus & dolens quodamnfodo de-
bet inferre animus 40 judicantis . Cogno- noJ “'"‘■I
vimus enim pro commiflis & levibus ver-
bis quofdam a gratia communionis exclufos, °
6 animam, pro qua Chrifti' fanguis effu-
fus eft, irrogatione tarn f?vi fiipplicii fau-
ciatam & inermem quodammodo, exutam-
que omni munimine, diabolicis 41 incurfi-
bus, ut facile caperetur, obje&am . Certe
42 fi quando caufla talis emerferit, ut pro 41
commifli criminis qualitate, aliquem jufte
faciat communione privari, is tantum poena;
fubdendus eft, quern reatus involvit;
nec particeps debet efle fupplicii, qui confers
non docetur fuifle commifli. Sed quid
mirum eum in laicos talem exiftere , qui
foleat de Sacerdotum damnatione gaudere?
Unde quia noftra longe alia videtur in- CAP. IL
tentio: nam omnium Eeclefiarum ftatum, Al. Vlll
& con-
33 V id e not. 10 . Quefn.
34 Plures h ic Metropolitan'os p e r flr in g it . I lli
autem videntur Intelligi , ad quorum provincias
Celidonius , ac Proje&us pertinebant • quippequi
fortaflis Hilario permittentes , ut judiciaj, & or-
dinationes in fuis provinciis habcrec , jus fuum
quodaminodo in eum tranftulerunt . Ir.genuum
p rz tere a Alpium maritimarutn Metropoiitam a
Leone fuifle culpatum ob illic itam fui >uris cef-
Conem , teftatur Hilarus Papa epift. 4. Incertum
vero e f t , uum hæc Ingenui reprehenûo ad has
Leonis litteras teferenda Ht , an vero ad alias ,
q u x inrerciderint : de quo vide plura in DilTert.
de epiftolis deperditis num. cjj.
35 l t a cum antea editis , & tribus noftris
cod a . Sirmondus . Quefnellus autem cum MSS.
c o ll. X X IV . qui tamen noverit, Je non folum ab
alieno jure .
36 Quefn. in margine : Forte, qua male ufus
fuerat. Id autem ea fola de caufîa fcr ipfit, quia
in fua fen ten tia , quam in obfervationibus ad V .
Di£C. impugnabimus , Hilarium nullum jus ,
qnod fibi non competeret , ufurpaffc contena
i t .
37 Editi ante Sirmondum & Quefn. cum in-
ferioris n o t z codicibus omittunt extitijfe. Porro
Metrop o litæ , qui in aliquo defeciflet contra régulas
jfauonum , fute tantum Ecclefue Sacerdotium
pro Sedis apcfl.lic<e pietate Jervari, ordina.
tionis Epifcoporum ju te a-iemto , vêtus difeir
-à o V n. ‘ a Pua f i »arum l'apam
epift. 8. ad G allicano s n. 1 . Confer etiam Leonis
epift. i z . c . ç .
38 Locus emendatus ex MSS. Sirmondi, & no-
f in s ,,in q u it in poftilla marginal! Quefnellus/.
Legebatur autem antea : Non ergo f it illi ord1-
natio , qui meriti Jui confcius, cum quaretetuv
ad accujandum , turpi fuga & c . Corruptius in
noftns MSS. coll.* X I T. & X X IV . Non ergo Jit
i ll i ordinalione, non ordinet, qui meriti Sic.
i 9 Male nonnulli hune locum de excommuni-
ca tio n e , qua S. Leo Hilarium/ a fua communione
fepa ra v er it , io terpretantur/ . E x fequentibus
enim palam f i t , ideo Hilarium dic i exortem apo-
Jiolica communionit, quia ipfe Roma inopinate
aufugiens inter facra utique myfteria, communionis
noflra fubdit Pontifex , conjors fieri noluit .
Hilarius f c i l ic e t , qui e x A uftore v i t * ejus 0.17,
apud Leonem queftus fu e ra t, aliquo s apud G a llos
publica fententia damnatos , in Urbe facris
Altaribus interejfe, communioni ejus ( C e lid o n ii)
quem cum tantis viris damnaverat , conjungi
nullatenus aequievif, & ne cogeretur cum eo ,
quem abfolvendum præfentiebar , R om * com-
municafe , recelfit ; & eatenus ab ipfa apoftolica
communione fe fubduxit .
40 l t a Quefnellus eum duobus noflris codd.
A l . vindicantis.
41 Sirmondus incurfionibtts,
m Quatuor noftri codices f i qua caujfa.
i r i s . X.
i i .C H R .
445
* 45.
■ .connus
F antiquita-
I tefvene-
ï randus E-
Hcopus.
^41 E P f s
& concordiam euftodiri cupimus Sacerdotum
: afi unitatem vos vinculo caritatis
hortantes &: obteftamur, & affeftione con-
grua commonemus , ut ea quæ a nobis
Deo infpirante , & beatiflimo Petro Apo-
ftolo , difeuflis probatifque nunc omnibus
cauflis décréta funt, pro veftra pace & di-
gnitate .fervetis : certi non tam noftro,
quam veftro honori proficere , quod talia
ftatuifle cognofcimur. Non enim nobis or-
dinationes veftrarum provinciarum défendi-
mus, quod poteft forfitan. ad depravandos
veftrse Sanûitatis animos Hilarius pro fuo
more mentiri ; fed vobis per noftrâm folli-
çitudiném vindicamus : ne quid ulterius
liceat novitati, nec præfumtori locus ultra
jam pateat privilégia veftra cafîandi . No-
ftræ 43 etiam gratulationi hoc folum cre-
feere profitemur, fi & apoftolica; Sedis
diligentia apud vos illibata fervetur, & per
facerdotalis difeiplinæ euftodiam honori veftro
perire, quod fuum eft , 44 improbis
ufurpationibus non finamus Et quoniam
honoranda eft Temper antiquitas, fratrem&
coepifeopum noftrum 45 Leontium probabi-
lem Sacerdotem, hac, fi vobis placet, di-
gnitate volumus decorari .* ut præter ejus
confqnfum alterius provinciæ non indica-
tur a veftra Sanftitate Concilium , & a
vobis omnibus , quemadraodum vetuftas
46 ejus & probitas exigit , honoretur ,
Metropolitanis privilegii fui dignitate fer-
vata s Æquum eft enim, nec ulli de fra-
tribus fieri videtur injuria , fi his qui
Sacerdotii vetuftate præcedunt , pro æta-
tis iuæ merito , in fuis provinciis a Sa-
cerdotibus ceteris deferatur. Deus vos in-
columes euftodiat, fratres cariflimi.
Tom. 1.
6 \ 1
I A XI. 8. Ju lii
an. 443.
i C O ' N S T I T U T I O
î V A iEN T IN IAN I IIIf AUGUSTI
2 urta cum pracedenti Leonis Papa ept-
fioltf de epâem negotio miff a in Gallias.
DE EPISÇOPORUM ORDWJTIONE.
3 Imperatores T heodosius & V alenti-
ni anus Augufti, A etio Viro Illuftri ,
Comiti & Magiftfo utrjufque njiljtis &
Patricio,
C Ertum eft & nobis & Imperio noftro
unicum elfe præfidium in fupernæ Di-
vinitatis • favore , ad quem promerëndum
præcipue 4 chriftiana fides & veneranda
nobis religio fuffragatur. Cum i.gitur Sedis
apoftolicæ primatum fan&i Petri meritum,
qui princeps eft epifcöpalis coron?, & Roman?
dignitas civitatis, facr? etiam Syno-
di 5 firmarit au&oritas , ne quid pr?ter au-
iloritatem Sedis iftius inlicitum pr?fumtio
attentare nitatur . Tunc enim demum Ec-
clefiarum pax ubique fervabitur, fi reftorem
fuum agnofeat umverfitas , H?c cum ha-
flenus inviolabiliter fuerint cuftodita, Hilarius
Arelatenfis , ficut venerabilis viri
Leonis Romani Pap? fideli relatione com-
p^rimus , contumaci aufü inlicita qu?dam 6
ÿr?fumendo tentavit, & ideo tranfalpinas
Ecclefias abominabilis tumultus invafit, quod
recens maxime teftatur exemplum. Hilarius
enim , qui Epifeopus 7 Arelatenfis vocatur,
Ss Ec- *4 5 6 7
43 S ic Quefn. & noftri codd. A l. enim gratulationi.
M o x pro cujlodiam Sirmondus concordiam
.
44 I ta cum Sirmondo Quefnellus . Anteriores
editiones cum V a t. c o ll. X X IV . pro novis. Meliu
s in aliis tribus noftris codd. nov is.
45 Hu ic L e o n t io , de quo vid e noftram obfervationem
in n o t. 1 1 . Q u e fn c lli, fo la p rz ro g a ti-
v a in convocaodis diverfarutn provinciarum S y -
n o d is , qua Hilarius potiebatur , hoc lo co tri*
b u itu r . Ceterum vero jus metropoliticum eidem
H ila r io ademtum, alia Leonis epiftola , q u zd e -
fideratur , in Viennenfem Epifcopum fuifle tradu-
£lum liqu e t e x epift. 66. c . 2. Conler q u x bac
de re pluribus dicentur in obfervationibus ad
diflert. s . Quefnelli part. 3. . . ..
46 V o x ejus a Quefnello omiffa, e x omnibus
noftris MSS. & ceteris editionibus revo catu r.
i Quefnellus in fecunda editione varias l e .
fliones appofuit ex M S . Thuaneo Colb ertino .
N o s eamdem recognovimus cum MS. V a t. 3833-
ColleEtionis ca'nonum Cardinalis Deu sd ed it, qui
banc legem ex vetuftiori exemplari fumtam , er-
dem C o lle& io n i inferuit lib. 1 . pag. 48. E x MS.
Ottobon. Va.t. folius ch ronic * n o t* leftionem
pofterius ac cepimus.
z Qu® fequuntur', appofita fuerunt a P.Sirmon-
d o , & exinue a Quefnello : ac probabiliflimum
eft., Leonis decretalem una cum hac^ le g e in
Gallias rpiflam fu ifle , ne executioni ejus impe-
dimentum op p one re tu r.
3 MSS. T h u an . & V a t. hanc inferiptionem
prxferunt : Imperator Valentinianus Augujlus
omnibus fub Imperio aternte Urbis Roma ubique
terrarum degentibus .' L ic e t occafione quidem
controverfi* G a llic an * ob nonnulla H i la n i Arelatenfis
gefta h z c le x edita fuerit *, non tamen
pro folis G allicanis , fed pro univerfis Imperii
pro vinciis latam fu ifs e , patet ex illis verbis : Ne
quid tam Epifcopis Gallicanis , quam aliarum
provinciarum contra conjuetudinem veterem It-
ceat fine viri venerabilis Papa Urbis aterna au-
Bor it ate tentara fed hoc illis , omnibufque pro
lege Jit & c . Hinc congrua v ide tur g enerali le gi
generalis iflorum MSS. inferiptio . In h is fane
codicibus omirtuntur , q u x peculiaria funt A e t ii
Magiftri utriufque m i lit ix in G a l l i is ; & ea fo la
le gu n tu r , quibus le x generalis expritnitur, a ed e -
fin it in verbis Romana Ecclejia contulerunt. Inferiptio
autem textui inferta , & in aliis codd.
in v e n ta , convenit eidem le g i , qualis in Gallias
mifla fu it , ubi erat maxime neceflaria , & ad
A e t ium , qui potiori au&oritate in G a lliis ute-
batur , peculiar! additamento fub finem exprefso
d ir e f ta , ut ibidem executioni mandaretur . Forte
etiam fimili modo tranfmifsa credi poteft ad
alios aliarum provinciarum p rz fe£ lo s , feu refto -
r e s , ut aliis ejufdem generis legihus evenifse com-
pertum eft.
4 Laudata MSS. Cbrijiianofum fides.
5 Eadem MSS. firment,
6 I t a melius ex iifdem MSS. V u lg . Iprafumenda.
'■
7 Quefnellus in utraque editione addidit ervs-
tatis, quam vocem & Vaticanus C o d . & editi
omnes ign o ran t . Unde porro hanc il le inferue-
r it etiam primx e d it io n ;, cum Thuaneum codi-
cem nohdum v id e ra t, divinare non pofsumus.
1#