S , L B o N I
S E R .X V I . mus, & jugit.er admonemur, ut donf gFa-
D E PASS. J3ei non negligcnter habc.amus . Juftc
D O M IN I . enim nob^s jnftat prajqepto , qui pracurrit
i. Cor, 4.7. auxjjj0 . & benigne incitat ad obedientiam,
j 0^.14.6. qui ducit ad gioriam. Unde merito Do--
mil)us jpfe nobis fa&us e$ via , quia mi)
Ad Chri- Per Chrjftutn non jtur*ad Chrifium . Per
ftum non ipfum autem ad ipfum tendit, qui per fe-
jtur nifi mitam patientia & humilitatis. ejus lrice-
perCbri- <jit. in qU0 pj.ane itinere nep ,aftus deed
ftum? f laboris , nec nubes triftitia , nec proeella
^Pfzi.10. formidinis . Ibi funt infidia iniquorum ,
perfecutiones infidelium,, mina potentiuni',
. JR0OT.S.4. contumeliae fuperborum : quae Dominus vitv
tutum & Rex gloria? id.eo' omnia in infir-
mitatis noftrze forma ? & in carnis peccati
20 fimilitudine 20 percurrit, ut inter prafen-
Non tam tls vita: pericula , non tam optandum fit
declinando bis ^eelinando ifta eifrigere , quam tole-
efiuserc , , r - quamtole- rando iuperare.
rando fy- - Inde elf , quod caput noftrum Dommus
perare. Jesus C hristus , omnia in fe corporis fui
CAP. V I I . membra transformans, quod olim in Pfal-
• mo erudlaverat, id in fupplicio Crucis fub
P/.21. 1. redemtorum fuorum voce .clamabat: Deus,
V o x non f ) cus mens , refpice in me; quare me dere-
?u.erf I* liauifti 2 Vox ifta , Dilecliffimi , do&rina
fed doitrir ^ $ non 'querela . Nam cum in Chrifto
Dei & hominis una perfona f i t , nec ab eo
potuerit relinqui a quo non ppterat fepara-
ri ; pro nobis trepiais .& infirmis interro-r
gat , cur caro pati metuens exaudita non
luerit. Inftante enim paflione- ad. fanandum
& corrigendum noftra fragilitatis metum
Mattb. 26. dixerat: Pater , fi pojfibile eft , tranfeat a
otj. " ' me calix ific ; verumtamen non fiicut ego vo*
jo, fed ficut tu : & iterum.- Pater , f i non
potefi hie calix tranfire , nifi bibam ilium ?
fiat voluntas tua . Qui ergo trepidatione
carnis eviSa , jam in patemam tranfierat
voluntatem , & toto mortis terrore calcar
to , opus fuze conftitutionis implebat , cur
in ipfo tantzs. vi&oria exaltatus {riumpho ?
21 caulfam & rationem , 21 qua fit reliftus ,
Curfenon id eft non exaudjtus , inquirit-, nifi ut
exauditum pftendat ahum effe ilium affe£fum , quern
Chriftus a(i humanJE formidinis excufationem. recer
conquera- jt? abum illum, quern 22 §x. »erno pkr
?ur?- cito Patris pro mundi reconcifiatione pra:-
23 elegit ) Unde ipfa vox non exauditi , 23
magni eft expofitio- facramenti ; quod nihil
humano generi conferret Redemtoris po-
teftas , fi quod petebat , noftra obtineret
infirmitas . Hsec hodie , Dile^ilfimi , ne
vos prolixitate fermonis oneremus , difta'
fufficiant: cetera in quartam fabbati diffe-
ramus . Aderit-Dominus orantibus vobis ,
20 MSS. collect. IV . & V . percucunit.
21 Codd. c o l l e t . V. quare f it .
22 Quefnellus nullo indica to MS. edidit ex
a erno Patris confilio. Anteriorum editionum le-
Oionem , quam omnes noftri codices exhibent ,
revocavimus. n r ■
23 In uno codice S. P etri rnqgna ejt expojttio
facramenti, quia nihil & c .
1 C od . V e rce ll. a carne,
2 Sic idem codex & duo S . Petri> Alias con-
figituy, Mox pro nullo vulnere} quod çum
s M a g n i ^ 2 6 4
ut qua: folyenda promittimus , ipfo lar-SER.xv^
eiente reddamps , qui vivit & regnat in ggJjMB
ïæcula fæculorum . Amen.. ' ^
S E R M 0 LXVI I I . * Aixxvi,
De Paffione Domini X V I I .
Feria quart a .
, S Y N O P S I S.
I. Infeparabilem a Chrifio Divinitatem cuiYt
derelinquere non potuijfe.
II. Voluntariam Chrifii mortem pro falute
mundi clamore demonfivari : nec plafphe-
mantium vocibus potuijfe impediri ,
III. Spretis blafphemiis facrificium fuum a
Chrifio oblatum cjfe s veli etiam fcijfione
fignificatum .
IV. Diabolum humquam non infidiari. Qua
util it as jejunii quadragefimalis,
SErmo proximus , Dile&iflimi, cujus vo=- CAP. I,
bis promiffam reftituere cupimus por-
tionem, in id difler.endi ratione procefferat,
ut de ilia clamantis ad Patrem crucifixi
Domini voce lpqueremur : ne fimplex &
incüriofus auditor ita acçiperet verba di-
centis : Deus meus , Deus meus , quare me I
dereliquifii ? tamquam fixo Jesu in Crucis
ligno, paternæ ab eo Deitatis omnipotentia
receftifiet ; cum in tantani unitatem Dei &
hominis natura çonvenerit , ut nec fuppli- [n chri{)
cio potuerit dirimi , nec morte disjungi t ^nitas.
Manente enim in fua proprietate utraque
fubftantia , nec Deus dereliquit fui corporis
paffionem , nec Deum fecit 1 caro paffibf- 1
lem : quia Divinités, quæ erat in dolente,
non erat in dotore • Unde fecundum Verbi
homimfque perfonam, idem eft qui fa£lus
eft inter omnia , & per q-uem fafta funt
omnia . Idem eft quL. jmpiorum manibus
comprehenditur r & qui nullo fine .conclu^
iditur. Idem eft qui clavis 2 trànsfigitur , %
& qui nullo vulnere fauciatur . Idem po-
ftremo eft qui mortem fubiit, & fempi-
ternus effe non defiit : ut utrumque fignfs
non dubiis manifeftetur , quod yera fit iu
Chrifto 3 humilitâs, & verR njajeftas: quia i
ideo fe humanæ infirmitati virtüs divina
çonferuit, ut dum Deus fua facit effe 4 4
quæ noftra funt , noftra faceret effe quæ
fua funt. Non ergo aberat a Pp,tre Filius ^
nec a Filio Pater : & ilia Deitas incommu-
tabilis , & infeparabilis Trinitas nihil fui
poterat a fe • habere diferetum. Quamvis
çnim
n e llo præferunt plures & potîores noftri c o d ic e s ,
an tea editi habebant nullo dolore çum MSS. col?
lea. V.
3 Quefnellus humanitas, ut in noflro cod. Verc
e ll. Reftituimus antea editorum leftionem au-
a o r i ta te duorum MSS. S .P e t r i , & totidejn V a tt .
non folum quia bumilitas pro burnanitate a Leo?
he frequenter ac cipitur , verum etiam quia hie
majeflati, quae fumitup pro pivin/tate, »ptiuç
apponitur .
4 Cod. VerÇcll. qua fua non funt.
''Mow. 8.32.
mpbefoh
& 3d.
M a tt.
42.
2<?5 S B R M
enim fufeepta: jncarnatipnis difpenfatio ad
iMHgenjtum Dei Filjum proprie pertineret,
fic tarnen Patei' non abjungebatur a Filio ,
’ quernadmodurn caro non dividebatur a
Verbo,
Idpo ergo J e s u s voce magna clamabat ,
dicens : Quare me dereliquifii 2" ut notum
omnibus faceret , 5 quam oportuerit eum
non erui, non defendi, fed fievientium manibus
derelinqui, hoc eft Salvatprem mundi
fieri , & omnium hominum Redemto-
rem; non per miferiam, fed per mifericor-
diam; nec amiffione auxilii , fed definitio-
ne moriendi. Quk vero illic yitae 6 inter-
ceffio fentienda eft, ubi anima & poteftate
eft emiffa , & poteftate revocata ? Dicit
enim beatus Apoftolus, quod Pater Filio 7
Juo proprio non pepercit, fed pro nobis omni-r
bus tradid'it eum : & iterum dicit Quo-
niam Chrifius dilexit Eccle/iam , & femet-
ipfum tradidit pro ca , ut earn fanSlificaret ,
Unde tradi Dominum paffiom, tam fuit
patem* > quam ipfius voluntatis : ut eum
non folum Pater relinqueret , fed etiam
ipfe fe quadam ratione defereret, non tre-
pida difeeffione , fed voluntaria ceffione ,
Continüit enim fe ab impiis crucifixi po?
teftas; & ut difpofitione uteretur ocettlfa ,
uti noluit virtute manifefta. Nam qui mortem
& mortis au&orem fua venerat paffio-
ne deftruere , quomodo peccatores falvos
faceret, fi perfecutoribus repugnaret ? Ju-
dzeorum igitur hoc 8 fuerat, Dileftiffimi,
ut J e s u m a Deo crederent reli&um , in
quern tanto fcelere fzevire potuiffent : 9
quia facramentum mirabilis patientice ne-
feientes , facrilega illufione dicebant: Alios
falvos fecit , feipfum non potefi falvum fa-
cere • Si rex Ifrael eft-, deficetydat nunc db
cruce j & credimus e i. Nori veftrze ezecita-
tis arbitrio , o ftulti feribs > & impii fa-
cerdotes , oftendenda erat potentia Salvato-
ris, 10 nec fecundum pravas blafpheman-
tium linguas humani generis redemtio de-?
bebat intermitti: cum fi Deitatem Filii 11
Dei yoluifietis agnofeere , innumera opera
ejus yideretis, qua vos; ad earn, quam fal-
laciter promittitis fidem , confirmare de?
buerint. Si autem > ut ipfi profitemini ,
verum eft quod alioS falvos fecit Ö cur il-
ta tot & ^ r ita miracula, quse fub publico
fa6la funt confpe^u, in nullo cordis veftrj
O N - E S . 1 6 6
duritiam' mollierunt , nifi quia ita Temper __S^RM.
fanfto Spiritui reftitiftis , ,ut omnia vol?is ^
beneficia Dei in perniciem verteretis? Nam poMINl!
etiamfi defeenderet Chrjftus de Cruce , yos
tarnen hzereretis in crimine .
Spreta ergo funt vans infultatiqnis op- C A P . I l l ,
probria , .& mifericordiam Domini perdita ^a*
& cpllapfa reparantem nulla contumelia , -cnhclum •
nulla convicia a fui via propofiti remove-
runt . Offerebatur enim Deo pro falute
mundi hoftia fingularis , .& occjfio .Chrifti
veri agni per tot facula pradicata promif-
fionis filios jin Jibertatem fidej transferebat,
•Confirmabatur quoque j teftamentutti no- Heb.9.16,
vum, & Chrifti fanguine aterni regni feri- & f e<l‘
bebantur heredes , Ingredi.ebatur . fummus
Pontifex San&a fanftorum , & ad exoran-
dum Deum immaculatps facerdos per velum
fua carnis intrabat . Denique adeo
tunc a lege ad Evangelium, a fynagoga ad
Ecclefiam, a multis facrificiis ad unam ho-
.ftiam 12 .evidens eft fafta translatio ut I2
emitterite fpiritum Domino , velum ïllud Veli tem?
myfticum, quod templi penetralia fangum- P.*' myfte--
que fecretum fuo intercludebat objeftu , a rium*
lummo -ufque ad imum v f fubita feindere-
tur: quoniam figuras veritas auferebat, 13
.& fuperflui erant nuntii fub prafentia nun-
tiati. Adjiciebatur iis elemen.torum omnium Matt. 27,
tremenda .commotio, ,& auéloribus Crucis 5
■ Chrifti ipfa fe natura officia fubtrahebant . .
Cumque cuftos fupplicii Genturio, -territus Ccnturio-
iis qua viderat , diceret: Vere Filius Dei nis fides;
jerat homo ifie : impietatem tarnen Judai- Judaoruai
cam, monumentis &: petris omnibus duriö- urltia *
rem, nulla proditur mitigafle compunétio;
ut apparea.t paratiores ad intelligendum Fi-
lium Dei tiinc fuifle Romanos milites ,
quam Ifra.eliticos facerdotes,
Quia ergo Judai omnium facramentorum C A P . IV .
fanéïificatiqne privati , lucem fibi in tene-
bras , & in luftum fefta verterunt; nos ,
Dileftiftimi , effufam fuper omnes gentes
gratiam Dei 14 prociduis. eorporibus atque 14
animis adoremus : obfecrantes mifericordem Corpus in
Patrem & divitem Redemtorem, ut de die ad^atione
in diem , auxilio ejus adjuti, omnia vita
hujus pericula ppflimus effugere . Adeft
enim callidus ubique tentator, & nihil vacuum
a fuis relinquit infidiis f Cui , auxi-
liante mifericordia Dei , qua nobis inter
pmnia adverfa pratenditur, fideli femper eft
corr- *1 12 13 14
5 Sic melius e x duobus MSS. S. P e t r i, & to.
tidetn V a tt . ac uno Veneto . A l. quare oportue-
6 Forte intercifio. Quefnellus in ma rgine .
7 Voces fuo proprio additæ e x duobus MSS. S.
P e t r i, & uno V e rce ll, •
8 Q uefn. fuerit . Reftituimus anteriorum editionum
le&ionem , quippe quæ eft in plerifque
noftris codicibus.
ç Quia pro qui magis placuit auftoritate MSS.
S. Petri . M o x pro patientia prima editio &
unus cod. V a t. habent potentia.
10 In pluribus MSS. & in editionibus ante
Quefn. nec fecundum precer blafphemantium lin-
guarum . Leftionem ab eo textui infenam exhibait
codex V e rce ll. ex quo fupplevimus vocem
pravas. E x eodem etiam M S. pro omitti , quod
erat in ed it is , fuppofuimus intermitti: nam fimi-
lir e r Serm. 52. cap. 4. he dilato gloriofa Crucis
triumpbo & c . ubi dilatio hujus triump h f inter-
mijfioni congruit . Cod. Venetus pro pravas ha«
b et peccatrices
1 1 Vox Dei revocata e x prima ed itione , &
duobus codd. S.- Petri ac uno Bon. Dein' confirmare
debuerunt in eadem editione .
12 „ Poll voces ad unam bofliam ad duntVulg .
„ qua Deus eft : quæ cum in MSS; codd. deft-
„ derentur , adjeflitia effe cenfuimus . u Quefn.
Défunt etiam in pluribus noftris MSS.
13 Conjunftionem mutata interpunftione a
Quelnello ad h ib ic a , ex noftris codd. & antea
editis reftituimus.
14 Editi ante Quefnellum proclivibus . A t in
margine nonnullorum prociduis.