6 i J 5. L E o N I
B P . VJ . trum ufurpatio corrigenda committit, cum
A N . C H . m o s qujbus eft traditus circa om nes facros
Ordlnuin or£^nes debeat omnimodis cuftodiri .• ita ut
interöitia. Pcr long* temporum curricula , qui Sacer-
Nonordin. dos vel Levita ordinandus eft , per omnes
^erfaltum .clericalis officii ordines provehatur : ut
diuturno difcat tempore , eu jus & doftor
ipfe futurus eft . Data pridie Idus Ja-
nuarias T heodosio X V I I I . & A lbino
CofT.
♦ A1.VIII. E P I .S T O L A V I I . %
quæ autem
«rat 7, nunç r Ad Epifcopos per Italiam ,
• ‘ j' 2 S r N O P S I S. -
Z2
P lu r im o s Manich&o rum v ig ila n t ia fu a in
urbe R om a de te clos e j jh , & p a r i a b eis
fo llic itu d in e in v e jlig an do s a dm o n e t.
3 3 Léo univerfis Epifcopis per Italiæ
provincias conftitutis in Dq-
mino falutem.
I* Ï N confortium vos noftræ follicitudinis 4
5 A advocamus , ut vigilantia paftorali, 5
ne quid diabolicæ licere poffit aftutiæ, com-
miffis vobis gregibus diligentius confulatis:
ne is, qui Domini mifericordia révélante
per noftram curam. a noftris ovibus morbus
6 abigitur, needum vobis præmonitis , &
7 adhuc quid agatur ignaris , , 7 per ve-
^ ftras fe difpergat Ecclefias , 8 & füarum
9 furtim cuniculos invçniat: latebrarum , 9
1 Exftat hæc epiftola in X II I .co lle ftio n ib u s ,n i-
jnirum in j l . V . Dionyfiana V I . Hadrianea V I I .
H ifp . IX . Ifid. X . Item in c o ll. X I . X I I . X I I I .
X X I . & reliquis ufque ad X X IV . In indice p rs -
miffo co lle ft io n i V . cap. 7 3 . inferibitur Epiftola
generalis de Manicbais .
a Apud Dionyfium h ic titulus legitur : Qaod
plurimi Manicbtei ( al. Manicbaorum ) vigilantia
Papa Leon is in urbe Roma deteSli fint .
3 Hanc inferiptionem ex V a t. puro Dionyfii
alilfqu e Hadrianeis, & Vindebon. Hifp. præele-
g im u s . MSS. Va r. Hifp. & Ifid. cum aliis co il.
X I . pro Epifcopis habent Ecclefiis . Cod. Corb.
co ll. I I . & MSS. coll.. V . univerfis Epifcopis par
diverfas provincias conftitutis . C o d . Florentin»
S . Marci co ll. X I I I . Léo Epijcopus Urbis Roma
univerfis ( al. omnibus ) Epifcopis per Italiam
conftitutis. Vide N o t . Q u e fu e lli.
4 Codd. c o ll. Hifp. & Ifid. cum alis quatuor
exinde derivatis addunt dile&ifiimi fratres.
5 V u lg . ante Quefn.cum M S S .co ll.X I I . nequid
diabolica fraudis aftutia pofiit nocere. Le ftio -
oem ab eo induftam ex fuis codd. noftri quoque
M S S . libri confirmant, duobus pofteriorum co l-
leftionum V a t. exceptis, in quibus ne quid dia-
bolica rei aftutia pofiit nocere.
6 Antiquam leftionem revocavimus auftoritatc
antiquiflîmi V a t. D io n y f i i, & MSS. V e rce ll. ac
duorum Vatt. Quefnellus cum aliis M SS., & Tu -
flello abjicitur.
7 Quefn. in marg. Dionyf. per veftra fedis
pergat Ecclefias : male. I ta quidem apud Tuftel-
lum , non vero in noftris D io n y fi i, nec in Hadrianeis
C od ic ibu s .
8 Codd. Corb. & Thuan . I.Quefn. (T fuorum
furtim cuniculorum inventât latebram .
p Vulg. ante Quefn. cum MS. Vercell. & Tu-
S M A G N I 6 24
ut quod a nobis in urbe extinguitur , te- Ep.vjj
nebrofis apud vos radicibus feminetur . AN,
Plurimos impietatis Manichææ fequaces & 444.
doftrores in urbe inveftigatio noftra repe-
rit , vigilantia divulgavit , auâoritas &
cenfura coercuit : quos potuimus emen-
dare, correximus ; & ut damnarent Ma-
nichæum cum prædicationibus jo & difei- Ia
plinis fuis pubfica in Ecclefîà profeffio-
ne, & manus fuæ fubfcriptione , compuli-
mus ; & ita de voragine impietatis fuæ
confelfos , poenitentiam concedendo, leva-
vimus. Aliquanti vero , qui ita 11 fe
demerferant , ut nullum his auxiliantis 1 * 3 4 5 6 7 8 10 12 13 14 15 16 17
poflet remedium fubvenire , fubditi legi-
bus, fecundum chriftianorum Principum
conftituta , ne fanélum gregem fua con-
tagione polluèrent , per publicos judices
perpetuo funt exilio relegati . Et omnia,
quæ tam in feripturis , quam in occultis
traditionibus fuis habent profana vel tur- A£hC01<
pia , ut noflet populus quid refugeret aut Maj,
12 vitaret , oculis chriftianæ plebis cer-
ta manifeftatione probavimus : adeo ut "
ipfe 13 qui eorum dicebatur Epifcopus ,
a nobis tentus , proderet fiagitiofa in fuis
14 myfticis quæ teneret , ftcut Geftorum I
vos fériés poterit edocere . Ad inftruélio-
nem enim veftram etiam ipfa direximus:
quibus le&is, omnia quæ a nobis deprehen-
fa funt, nofle 15 poteritis. |
Et quia aliquantos de his 16 quos hic, CAP.Il,
ne fe abfolvçrent , arftior reatus invol- id
verat, cognovimus aufugiffe ; hanc ad di-
le^ionem veftram epiftolam mifimus 17 per I7
Acofiello
ne quod , perperam .
10 Ita MSS. V u lg . ante Quefn. «Sr difeipulis.
M o x confefiione in duobus Y&t* & Vindebon c o ll.
Hifp. lo co profefiione.
z i Quefnellus & duo noftri inferioris n o t* co-
dices fe demerferunt, ut nullo bis auxilii pofiit
remedio fubvenirr. Secuti fumus veterem le£lio-
ncm , quae eft in MSS. colle£tionum Dionyfii ,
Hadrian. H ifp . I fid .X II. & X X IV . nec non apud
T u fte llum . In Vindebon. c o ll.V ./ e demerferunt,
ut nullum bis auxiliantis pofiit remedium fubvenire
.
12 Quatuor MSS. addunt quid.
13 Cod. Va t. 543. c o ll. X X I . qui dicebatur
Epifcoporum Epifcopus. Hie autem in Sermone
i<5. de Jejun. X. Mentis V . dicitur Epifcopus ipfo-
rum deteftandi criminis or din at or.
14 I ta plerique codices Quefnelli & noftri cum
puro Dionyfiano & Vindebon. c o ll. V . Vulg ari
cum Hifp. & Ifid. aliifque quatuor ejufdem ori-
g inis myfteriis. A lii co ad. a Quefn. indica ti in
margine myfteriis myfticis, qua tenerent.
15 Quefn. cum quibufdam codd. poteftis: melius
exempla V a t .D io n y fii, Hadrian.Hilp. & Ifid.
cum anterioribus vulgatis poteritis. Paullo ante
iidem V u lg .cumu n oV at.reprebenfa pro depreben/a.
16 I ta cum Quefn. cod. Vindebon c o ll. V.
& duo V a t . Ce teri cum V u lg . quos ne abfolvc-
rentur. Idenix cod. Vindebon. ar&ius pro ar-
Bior .
17 Verba per Acolytum noftrum defiant in Va t.
D ionyfii & in Hadrianeis etiam editis ; fed le-
guntur in ceteris noftris codicibus . Quefnellus
per ilium Acolytum. A t ilium nullibi reperireli-
c u i t . Forte' in aliquo ejus codice pofit* fuerunr
li t t e r s 111. lo co proprii nominis , ut in antiquis
formul's ufitatutn‘eft*
6 25 E p 1
|gp, V I I . A c o ly tu m n o ft rum : u t e f fe f t a c e r t io r
mi. CH. S an& ita s v e ft r a ,;, 18 fr a t re s c a r i f f im i , fo l-
■ 44«- lic it iu s a g e r e d ig n e tu r & c a u t i u s , 1 9 n e c -
■ 18 ubi Mamchaa pérverfitatis homines plebes
■ 19 20 * veftras facultatem laedendi., & hujus facrilegii
poffint invenire doélores . Aliterenim
nobis commiflbs regere non poffumus nitï
H w 20 hos , qui funt perditores & perditi, ze-
lo fidei dominicK perfequamur; & a fanis
mentibus, ne peffis hac latius divulgetur,
fevetitate qua poffumus, abfcindsmus. Un-
de hortor dileftionem veftram , obteftor &
■ >1 moneo, ut qua 21 debetis & poteftis follicitudine
vigiletisad inveftigandos eos , nee-
ubi, occultandi fe reperiant facultatem . Ut
uon[ ge enim habebit a Deo 22 dignse remunera-
limlipafto- tioms premium, qui diligentius , quod ad
t risjeiribu- falutem commiflfa! ftbi plebis proficiat, fue-
I tio. rit execytus; ita ante tribunal Domini de
■ 22 reatu n^gligentiie fe non poterit excufare,
quicumque plebem fuam , contra facrilega»
perfuafionis auélores , nóluerit euftodire .
■ Data, 23 tertio Kalendas Februarii, T heo-
■ ■ DOSIO Augufto XVIII, & A lbino ,. viris
clariffimis CopfuUbys i
Tom. I.
18 Voces fratres carifiimi abfunt a MSS. Hadrian.
Vindebon. Hifp. & Jußello , nec non a
duobus a liis V a tt .a tq u e a vulgatis ante Quefn.
19 Duo V a tt .c o ll. XX I. ne alicubi Manicbaa
•perverfitatis homines plebes veftras facultatem
babcant ladendi : fed hi iidem codices paullo poft
necubi occultandi & c .
20 M S. V a t. c o ll. «XI. cum V ind eb. Hifp.eor.
M o x in V a t. c o ll. X X IV . ne peßis audacius divulgetur
.
21 Vindeb. c o ll. V i om ittit debetis & .
22 Editiones ante Quefn .cum V a t .c o ll.X X IV .
ingens remuneration 'll bramium. In V a t .c o ll. X L
deeft ingens , & dignd. Quefn . in marg. A l . di-
gnum. Paullo poft de reatu negligentia fua non
poterit excufan , in Vindebon. Hifp.
23 Cod. T h u an . i . Quefn. IV. Kal. Addidi-
mus Augufto ex MS. Vindebon. co il. V .
1 Quefnellus hanc reie g it ad M S ^ O xo n . Nos
prs tere a utemur tribus codd. Wurctbu rg enfi ,
G o thano , & Ottoboniano , quorum v ariantesexhi-
buit Joannes Daniel R itter in novilfima editione
Lipfienfi Cod icis Theodofiani tom .ö . in te r No-
'v e lla s.
Q.uefo . Albino P. P. & Patricio . Poft P. P.
«djecimus II. e x editis & MSS. Nov elia rum li-
b r i s , pro quo co d e x W u r . Albino bis P .P .-F u it
fcilicet Albinus primum P r sfe ftu s P r s to r io an.
420. ut co llig itu r e x L . 7. de Legitim. Heredit.
Bxpunximus^ autem & Patricio; hoc enimtitulo
ille quidem in feribitur in legibus an. 446. non
vero in illis an. 445.
3 MS. G o th , ad exilium, corrupte. ,
4_Dete£Ia fc ilic e t fuit an. 443. opera §• Leonis
«x Chronico P ro fp e r i. Confer Admonitiot»em no-
ttram prsmiftatn epifto lz p rim s num.23. d e c non
“ iHert. 1. Quefn. de v ita & rebus geftis S. Leonis
" • 44J.
S Ipfe L eo epift, 13. ad T u rr ib . cap. i^ .a i t : In
T O L E . 6l 6
e p i s t o l a V I I I .
feu
I C O N S T I T U T I O X
V A L E N T I N I A N I I I I . Jan,’i
™ ™ • attni 443 Vc Mantchcets,
Imperatores T heodosius & V alentinianus
Augufti 2 A lbino P.P. II. a
SUperftitio Paganorum quoque damnata
temporibus , inimica publics difcipli-
11s, & hoftis fidei chriftians, 3 ad exci- 3
dium fui Glementiam noftram non imme-
rito provocavit. Manichasos loquimur , quos
execrabiles, & toto orbe’pellendos omnium
retro Principum ftatuta judicarurit . Nec
diftimulationem crimina 4 nuper detefta 4
patiuntur. Qus enim, & quam di£iu au-
dituque obfeena in judicio beatiftimi Paps
L e o n is , 5 coram Senatu ampliffimo mani- 3
fefta ipforum confeflione patefafta funt ?
A^eo ut eorum quoque qui diceretur 6 E- 6
pifeopus, & voce propria proderet, & omnia
fcelerum fuorum fecreta perferiberet. Quod
notitiam noftram latere non potuit, quibus
tutum non eft negligere tam deteftandam
Divinitatis injuriam , & impunitum reliti-
ftuero fcelus, quo non folum corpora dece-
ptorum , fed etiam anims inexpiabiliter
polluuntur. Unde, Albine , Parens carifft-
we 7 A. A. illuftris & magnifica auflori- 7
R r tas
judicio noflro, cut non folum frequentifftma pra-
fentia Sacerdotum, fed etiam illuftrium virorum
drgnitas, & pars quadam Senat u s , ac plebis in •
terfuit, ipforum ( Man ichso rum ) qui omne fa -
cinus perpetrarunt, ore referatum eft.
öJConfer ^ adnot. 13 . in ep. prze ed entem .
7 In editionibus ante Quefn. fine interpun&io-
ne jungebantur l i t t e r s A.A. , & cum fic ju n fts
fignificent A uguftos , Briffonius 1. 3. de Formulis
§ . 63. has figlas interpretandas contendit Augu-
ftorum ; putatque librariorum quorumdam arbi-
t r io , eo quod earum poteftatem ignorarent , fa-
£lum fuifle ut in nonnullis MSS. H i s f ig l s red-
dantur atque amantifiime. Hinc Quefnellus non
figlas , fed Briffonii interpretationem Auguflorum
textux inferuit , notavirqne in M S. Oxonienfi le g
i P arer carifftme, atque amantifiime• Verum e s -
dem f ig l s in plerifque MSS. fic cum iriterpun-
ft io n e exhtbentur •• P . K. A. A . Ritterius enint
in notatione ad primam Nov ellam Theodofiano C o -
d ic i fubjeftam m o n u it , in tribus MSS. W u r . Or-
tob . & ui»o Sichard. haberi P. K. A. A. & pari
interpun&ione in duobus Codd. Goth, a t a lio Sichard.
P. A .A . Id convenit in te rpre ta tio n i, q u s
in aliis MSS. legitur Parens carifiime , atque
amantifiime, Hanc autem fuifle formulam eo tempore
ufitatam liqu e t ex N o v e ll. 17 . T h eod o fii de
Repudiis , ubi exprefiis v erb is Florentius Parens
carifiimus atque amantifiimus dic itur : & e x epift.
20. 23. & 25. in Au&ario S ym ma chi, in quibus
idem Symmachus Prsfe ftu s Urbis ab Honorio fimiliter
v o catu r. Apud Spartianum in v ita Anto-
nini G e t s cap. 2. Juvenalis P r sfe ftu s P r s to r io
nuncupatur Parens amantifiime . N u llib i autem
formulam Parens Carifiime Auguflorum expreffam
reperimus. Idem Briffonius eodem lib . 3. c . 63.
figlas F r.A. in aliis legibus fignatas interpretatur
Fraür amantifiime. Mox cod. Oxonienfis Qüefn.
illuftfis & praclata magn'tficentia tua.