255 S/ L E o it i
5ER.XV. in u no v e la ta , in altero r e v e la ta ,
PASS, j j j , P a fc h a non rito celebrari n ifi a .cro-
DOMINI. d e n t ib u s . M ira c td is ,, q u a C h r ifto réorient
e fa c ia f u n t , qucmqu c eru d iri . M i r a b i -
le s mortis C h r i f i i c jf e c lu s ,
IV. Q y i c g u td fa f tum e f i a C h r i f io ., nofir:
ea u jfa fa & um e j f e a quo nos in fid e l f ia s
exortes f a c i t .
V. C h r i f i i in im ico s p e r e ju s gra tiam ejfe
d e flru B o s .
CAP. I , 'Vangelica le&io , Dile&iftimi , qua:
-■ j facratiflimam dominicæ Paflionis refe-
ravit hiftoriam , ita univerfæ Ecdefiæ nota
eft de eommuni frequenter aiyiitu , ut
rerum geftarum onlinem , tamquam fub
veftris habitum oculis , fingulj. quique re-
colatis . Nec parum seftimandi funt profe-
a cifle, qui.de iis , quse 2 audjere , non <lu-
bitant , dt etiamfi nondum liquide aliquod
valeant feripturarum capere facramentum.,
2 firmiflime tarnen credant , in divinis 3 li-
Fideipta- bris nullum .efle mendacium . Quia ergo
jiiifib iptelr finceræ fidei promifla eft intelligentiæ pie-
Jigepti.a . nitudo , erigat fe ad promeretidam fanéli
Spiritus eruditionem , illuminatarum men-
tium vigor : & non contentus fit fa&i or-
dinem nofle , nifi .etiam ipfam rationem
impenfæ fibi pietatis infpiciat : ut au^orem
fuum humana natura, feiendo quantum ab
Graruita eo fit dileéta, plus diligat. Mifereridi enim
eft Dei mi- noftri cauflam Deus nifi in fua 4 bonitate
fericordia. non ftabuit : & mirabilior eft fecunda ho-
hominis10 m^num generatio quam prima 5 conditio :
mirabilior P^us in. novifiimis fæçulis reparaffç
quam créa- Deum quod perierat, quam à princ'ipio fe-
tio, cifle ,quod .non erat. Libertatem itaque in-
4 nocentiæ natUralis, quam primorum paren-
5 turn prævaricatione perdidimus , nulla per
fe fan&prum præcedentium mérita recepe-
runt : quia lata in tranfgreflores fententia ,
omnera progehiem captîvæ pofteritatis ob-
ftrinxit , & nemo extitit exors a damnation
, quia nüllus fuit liber a crimmc .
Sed redemtio Salvatoris deftruens opus dia-
boli, & rumpens vincula peccati , ita ma-
gnæ pietatis fuæ difpofuit facramentum, ut
ufque fid confummationem quidem mundi,
præfinita generationum plenitudo decurre-
ret,.fed renovatio originis , per juftificatio-
nem indiferetæ fidei ad omnia retro fa»r
cula pertineret. Incarnatio quippe Verbi ,
2 E d iti ante Quefn. & MSS. præfiantiorum
colicftionum audiunt. M o x Scriptorum pro $crj-
fturarurn in duobus MSS. S. P e t r i .
3 Quidam codd. littcris. *
4 M S. Va t. ço lle ft . V . pietate
5 Ideft creatio, ut e x fequentibus liq u e t. *
6 I t a corruptum h une locum emendavimus ope
duorum codd. S . Petri & unius Bon. In prima edi-
tione & âpud Quefnellum fanguis unius jufti ,
quern nobis Pater donavit ? qui eum pro reconci-
liationç mundi credimus fufum , hoc contulit pa-
tribus & c . In aliis editionibus fim ilite r , h acuna
except ione quod pro qui eum habent quia eum.
7 Supplsyjmus quidem ex duobus MSS. S. Pet
r i I alio Bonr & prima ed it io n e .
8 E d it; ante Quefn, addunt miraculis' qt-
que,
5 M A t
Sc occifio ac r.efurretftio Chrifti j univerfo- SER.^
ru,m fiddium ialus ’faôa eft & 6 languis
unius jufti hoc nobis .donavit , qui .eum °^ I ,
pro feconçiliatione mundi credimus fufum, Fides
uod .contulit patrjbus , qui fimiliter , ere- dem j»*'
idere fundendum.^ ; in Cbift^
iNihil ergo, Dileft iffimi , ab antiquisfi- Rb ini,j,
•gnificatiombus in chriftiana religione di- ^'.^j in-
verfum èft , nec umquam a præcedentibus
juftis , nifi in Domino Jesu C hristo fair- Spes eadta’:
vatio fperata .eft , difpenfationibus 7 qui- noßra 4!
dem pro divinæ volun.tatis ratione varia- antiquo-
tis , fed in idipfum coru/cantibus & legis rum •
teftimoniis, Sc prophetic oracufis & obla- 7
tionibus boftiamm : quia fic congruebat il-
los populos .erudiri , ut quæ re vela ta .non
•caperent obumbrata fufeiperent ; & ma-,
jor Evangelii efiet auftoritas , oui tot fi-
gnis .torque 8 myfteriis ^ veneris .teftam.en- 8
ti paginæ deferviflent : de quibjis Dominus
profitçbatur , quod non y.ençrat legem fbl-
vere, fed adimplere. '9 Ne itaque æftimet 9
fibi protlefie Judæus, quod in litteræ car-
naliter ftipprficie ,denJoratur, & iis feriptu-
ris .co'nvinçi.tur repugriare , quæ apud nos
veram fui obtinent dignitammi., djam &
erudimur prædiftis , & ditamur impletis
Licente enim Domino : Cum exafiatus finer-joa„ u,
ro, omnia traham ad me: nihil legalium 10 ï0 *
inftitutiorium j inihil propheticar.urn refédit
figuramm, quad non xot.um in Chrifti far Totiimn
cramenta tranfierit. Nobifcum oft fignacu- tus telb
lum circumcifionis , fanftifieatio 11 çhrif-
matum, confecraçio facerdotum ; nobifcum mema
puritas facriftcii , baptifmi veritas,, honpr chrifti
templi , ut merito ‘Ceflàrint nuntii , poft- tranfivit,
quam nuntiata venerunt; nec vacuatur re- n
verentia promiflionum , quia plenitudo ma- S.an^ 0
nifeftata eft grati^rum . Vserum 12 quia , tcjsn'
ficut ait Apofto'lus , ccecfias 1ex parte in con{eCra-
Ifirael fiafia efi •, nec qui fifii çarnfi , it tio faw
filii funt promijf}onis ; ineffabilis miferjeor- dotum.
dia Dei Ifraeliticum fibi popujum de omni- ^orn- 11
bus nationibus fecit , .& faxço illo genti- f ^
lium 13 cordium rigore mollito , veros MattM
Abrahæ filios. de. lapidibus excitavit ; ut Rom. it
conclufis omnibus fub peccato , qui tarne 32,
nati funt, fpiritu fenafeantur, nec interfit *2
quo patre fit quilque genitus , cum per . ^
indiferetam 14 unius fidei çonfeftionèm
6 fqns baptifmatis faciat innocentes , ßc M
çleftio adoptionis çonfirmet heredes.
Quid
9 Quidam codd. & editione? Quefnello anteriores
Noq æfliment , M o x qui in litter a habet
prima editio cum cod. Bon.
10 Eædem editiones çpm MSS. co lle f t .I I I . &
V . inflrutiionum : codd, poll e ft, .JV, çonftitutio-
num.
1 1 In iifdem editionibus & nonnullis codd.
perperam chartfmatum.
12 Q uefnellus fup ple v it quia t quod in editis
& aliquibusMSS. deerar, a t in a liis noftriscodd.
le g i r u r .
13 V o x cordium deGderatur in prima editione
.
14 I ta Quefnellus cum duobus noftris MSS.
S . Petri & totidem V a t t . ac prima editione .
Ceterae editiones , & quidam codices bujus
fidei.
J êr.xv.
Dte PASS.
I jOM lN I .
Map. hi*
faftum eft/
Pèo omni-
bus morr
tills elt &
«cat us
Quid enim aliud 15 jegit agitque Crux
Chrifti'4 quam ut deftruftis inimicitfis ,
reconcilietur mundus Deo , & per facrifi-.
cium 16 immolati agni veram in pacem
cunfta revocentur ? Non autem concordat
Deo, qui ab ea, quam in regenerationè fua
edidit, prôfeftione diflentit ; & div’ini im-
memor pafti , inhærere oftenditur renun-
tiatis, dum refilire invenitur a creditis .
Fruftra enim chriftianum fibi nomen Ûfur-
pat, & nequa^uam æftimet fé Pafcha Domini
celebrare , qui Jesum C hristum in
ea , qua natus, & paflus, & mortuUs , ac
fepultus eft carne, refurrexifle non credit,
& 17 noftræ in illo naturæ refufeitatas primi-
tias non fatetur . Verus itaque venerator
dominicæ paflionis fic crucifixum Jesum
oculis cordisafpiciat, ut' iilius carnem fuam
efle cognofcat . Contremifeat in Redemto-
ris fui fupplicio térrena fubftantia, rumpan-
tur infidelium mentium petræ , & qui morr
talitatis gravabantur fepulcris, difculfa ob-
ftaculorum.mole profiliant. Appareant nunc
quoque in civitate fanfta , id eft in Ec-
clefia Dei, futuræ refurreftionis indicia : &
quod gerencium eft in corporibus, fiat in
cordibus . Nulli infirmorum Crucis eft ner
gata viftoria: nec quifquam eft, cui non
Chrifti auxilietur oratio . Quæ ,fi multis
in ipfum fævientibus profuit , quanto ma-
gis eos , qui ad ipfum convertuntur , .18
adjuvat? Sublata eft ignorantia , temperata
eft difficultas, & igneam illam , qua vitæ
regio erat 19 inclufa , romphæam , facer
Chrifti fanguis extinxit . Veræ luçi , anti-
quæ no£lis ceflit obfeuritas . Invitatur ad
paradifi divitias populus chriftianum & çun-
£lis regeneratis ad amiflam patriafri patefa.-
ftus eft reditus , fi nema fibi illam viam
fticit claudi , quæ 20 fidei latronis potuit
aperiri.
Célébrantes igitur, Dileftiflimi , pafcha-
lis fefti ineffabile facramentum , agnofea-
mus docente Spiritu Dei , ad cujus, gloriæ
participationem vocati , . & 21 ad quam
fpem fimus ingrefli . Nec ita nos nunc
anxie, nunc fuperbe præfentis vitæ occupent
a&iones , ut non toto cordis affe&u
conformari Redçmtori noftro 22 per iftius
Tom. I,
15 Prima editio & cod. Bon. habent um um
agit. Alias editiones , excepta Quefnelliana , eum
MSS. co lle ft . IV . & V . praeferunt tantum egit .
Utrumque, uti in tex tu & apud- Quefnellum ,
eft in MSS.- S. Petri .
16 S ic repofuimus e x iifdem S. Petri codici-
bus . Alias immaculati.
17 Unus V a t. co lle ft . V. nojlras in illo refufeitatas
primitjas.
18 In prima editione adfitvabit : in ceteris
adfuvit . Correximus ex MSS. S. Petri , corre-
ftionemque fuaserunt antecedentia Chrifii auxilietur
oratio , & convertuntur, quae tempus prae-
fens m a lu n t .
rp F o r te interclufia : Quefnellus in mar-
gine . ^
20 Sic e x duobus MSS. S. Petri emendavimus.
A 1 .fid e .
21 In MS. V a t. c o lle ft . V , h ie om it titu rp r s -
O N E S , 2 5 8
exempla nitamur, Nihil enim non ad no- SER.XV.
ftram falutem ; autegit, aut pertulit; utv^r" DOMINI*
tus , quæ ingrat capiti , ineflet etiam &
corpori. Nam primum ipfa ilia fubftantia?
noftræ in Deitate fufeeptio, qua Verbum ca-
ro faBum efi , & habitavit in nobis, quern
hominum mifericordiæ fuæ', nifi 23 infi- 23
delem , reliquit exortem ? Et cui non communis
natura cum Chrifto eft, fi affumen-
tem 24 recepit, & ep fpiritu eft régénéra- 24
tus , quo ilfe4 progenitus ? Deinde quis . in
illo fuas non agnofeat tnfirmitates ? Quis
perceptionem cibi , requtetionem fomni ,
folicitudinem tnoeftifudinis, lacrymas pietatis
, non videat formæ fuiflfe fervilis ? Quæ
quoniam ab antiquis fananda vulneribus ,
cc a colluvione erat purganda peccati , ita
Unigenitus Dei, etiam hominis fa£tus eft
filius, ut & 25 omni humanitatis verita- 2$
te , & Divinitatis plenitudine non careret .
Sicut itaque noftrum eft , quo,d cum 26 26
unione Deitatis peperit materna virgini-
tas ita noftrum eft , quod Judaica çruci-
üxit impietas . Noftrum eft , quod examine.
27 in fepulcro jacuit , Sc quod die 27
tèrtia refurrexit , quodque fuper omnes al-
titudines cælorum ad dexteram paternæ
majeftafcis afeendit : ut fi per viam man-
' datorum ejus incedimus , & fi quæ in hu-
militate corporea noftræ impendit faluti ,
non erubefeimus confiteri , nos quoque in
gloriæ ejus confortium proVehamur .• quoniam
manifefte, quod aenuntiavit, imple-
bitur: Omnis qui confitebitur me coram ho- Mattb.io,
minibus, & ego confitebor eum coram Patve 32,
meo , qui in calls efi.
Huic autem cohortationi noftræ adeft at- CAP. V.
que auxiljatur gratia Dei, quæ incarnatio-
nis Chrifti & mortis ac refurre^ionis ejus
inimicos, revelata per omnes’ Ecclefias ve-
ritate, deftruxit: ut totius mundi fideles ,
cum apoftoliçæ fidei auftoritatç concordes ,
una nobifcum exultatione gauderent , di-
cente beato Paullo Apoftolo : An ignoratis, Rom.6. 3.
quia quicumque baptizati fumus in Chrifio
J e s u , in morte ipfius baptizati fumus ?
Confepulti enim fumus 28 cum illo per ba- 28
ptifmum in morte, ut quomodo furrtxit Chri-
fius a mortuisper gloriam Patris, ita & m s
. • . ' R , ■ in
pofîtio ad. M o x prima editio fumus pro fimus.
22 In eodem codice forte g ie liu s , per ipfius.
• 23 Hujus lo ci fententiam & duas Qucfnelli
poftillas in Obfervationibus expendemus.
24 I t a méfias e x codd. S. Petri praeterito
tempore , u t exigere videntur fequentia efl rege-
neratus : & referendum eft ad receptionem Chrifti
per fidem, quæ quidem præcedit regeneration
nem per b ap tilm a . V ulg . recipit.
25 Repofuimus omni , quod Quefnellus omi-
Gt , ex cun£lis noftris MSS. & anterioribus
e d it is .
26 In quibufdam editionibus & MSS. c o lle ft .
V . unit ione.
27 Addidimus in feputcro e x duobus MSS. S.
P e t r i .
28 Erat in editis cum ipfo per baptifmum in
mortem. Secuti fumus leftionem duorum MSS.S.
P e t r i, & totidem Vatt*