9 f $ S. L e o n i
FRIST. noftræ religionis prima fq fcepit, àc poftéa
L X V. Jirtra GalliSs hôÇ quod d iv in o 1 mûtîfcre' fïtë*-
AN . CH. rI t -cönfeetita', ftudiô' doilrinæ fqlutaris ef-
^ ° ‘ Cujùs honoris obte-ütu Ecolefiâm
Arelatenfem omnes deceflbtes pradeceflo»
-refque noftri v e k t *nâtrerf£ debito fem-
per honore coluerunt-, teneniçfque traditio-
x i îiem 1 1 totöm a b ha ç fibi 12 ç ivita tesno-
I? frise fede Epifcopos pôftulani&t. A b ' hujus
Ecclefiæ Saeerdote tam deceffores • qoftros >
quam nos ipfos çôflftat in fummiim Sacer-
dotium , ‘ donante Domino , confecratös
Quam quidem antiquitatem feqüéntés præ-
dêceffores Beatitudinis v e ft ra , hoc - quo’d
e rga privilégia Arelatenfis Écclefiæ infti-
s tu tio vetufta tradiderat y promulgatis ( fi&-
u t & ferinia apoftolicæ' Sedis procul du-
ftolicæ. bio continent ) 13 auélofitàtibus confir-
13 marunt : çreden tesplénurn effç ratioiîis arqu
e hiftitiæ, u tfiç iit per beatiffimum Petram
Apöftolorum principem ' faerofan&a Ec c le -
fia Romana teneret füpra omnes totius
mundi Ëcclefias principatum; ita etiam in-
t r a ’ Ga llia s Arelatenfis E c c le fia , quæ ’ fan»
d um T r o ph im um ab Ap'oftofis miffum Sa-
cerdotem habere meruifîet, ordinandi pon-
tificiuni' y in d ica re t. His feçundum religio»
o nem utitur privitegiis'-Ëççlefia memorata,
CAP. I I I . - Cete rum multa funt , quibus feçundum
Arelaten- inftituta Principum f cunftis in tra regiones
fis civitan?-pöftras civitatibus pra fèra tur. Hæç in tan-
privileeia $$ $ a gloriofiffimæ memoriæ C o nstant ino
p s * peçuliariter honorata e f t , ut ab ejus voea-
bulo pra ter 'proprium n omen , quo A r e -:
S M A G N t 9 9 8
t a s vocit^tuf » C on st an t ïn a nomen, acce- EPisi
pé r it, HÎanc çlemeritiffimæ recordâtioms V a - L X v‘
len t in ian ü s & Honorius fideliftimj/yPrin- A^* C(
cipes fpeçialilpus .privilegiis , & ut verbo ’ 4$°‘
ipforum ü tamu r , 14 Matrem omnium G a l- Arelas
ll&rum: àppçllàndo deçorarunt . In hac ur- a,1’asCo,
I r a i ;quicùmquè' intra Ga llia s e x tempore
prædiftorum oftentarfe volu it infignia digni- ^ pe, . 11
tatis , 15 Çonfu la tum fufçepit & dédit. MaVrï
Hanc fublimifîima præfeftüra1, hanc reliquæ ni um g1
poteftate?, v elu t communem omnibus pa- fiarum.l
triam , fempelr inhabitant . A d hanc ex ^
omnibus çivjt^tibuâ multarum utilitatum 15
çàuffa çonourritur ,* & ■ plane ita fibi erga
privilégia memoratæ v e l Ecclefiæ, v el civi-
t p i s , d iv in a , ut credimus , ■ difpenfatione,
omn ia confenferunt , ut femper ficu t E c -
çlefia Arelatenfis intra G a llia s primatum in
Sacerdotio antiquitatis m e r itô , ita e tiam c i-
v itas ipfa principatum' in fseeulö^öpportu-
nitatis gratia poffederit . Unqe fa&um eft
ut non folum provinciæ Viennenfis ordina-
rionem, fed etiam 16 trium provinciarun*^ 16
çontemplatione fan«fti T r o ph im i , ficut &
fanftorum prædecefforum veftrorum 17 pa- y
tefafta fibi teftatur au&oritas, Arelatenfis
Ecclefiæ Sacerdos ad foliioitudinem femper
fuam çuramquç- revocarit, Gui id etiam
honoris dignitatifque éollatum eft , ut non
tantum has provincias poteftate propria gu-
ber na ret , verum etiam omnes Gallias fibi
18 apoftoliçæSedis vice mandata, fubomni jj
ecclefiaftiea régula cohtineret,
fîis ita<|ue omnibus intimatis, &^in no- quu
ti-
11 Quefn. in margine : Forte notam i
12 : Baronii &c Sirniondi editiones civitatis :
perperam.
13 Zofimi epHtolx pro fede Arelatenli editx
indicanrur. Litteras autem Romanorum Antifti-
tum auHoritates appellatas hinc etiam confir-
marur
14 Perperam in vulgatis ante Quefnellum at-
que Sirtnondum cum noflro codice Vailicell. ma-
trimaniutn Galliarum. Honorius in Conllitutio-
ne ad Agricolam an. 418. Arelatem metropoljta-
nam civitatem appellat . In hac conftitmione
continentur pleraque ex h is ,.q ux de privilegiis
civilibus Arelatenfis urbis hoe capite referuntur.
Valentiniani autem confiitutio defideratur . Quid
vero circa has conftitutiones , & circa titulum
matris omnium Galliarum fentiendum fi t , expli-
cabimus in obfervationibus allegatis part. 2. 9.
4 . n. 2. & j .
i$ Vide not. 2. Quefn. .
16 Cum in fequentibus Prtedecejforum vejtror
run» auBoritas indicet epiftoias Zofimi , in quibus
tres provincix, Vietjnenfis, & duae Narbonenfes
, Arelatenfi tributx tantummodo memo-
rantur ,■ dubium exoritur, num hic quoque trium
provmciarum nomine exdem provincix tres fo-
lümmodo intelligendx fint , ita ut Viennenfis in
tribus his comprehendatur. At formulx nonjolum
■ provincies Viennenfis, fed etiam trium provincia-
rum has tres ab lila videntur diftinguere . Aliunde
xeftituta jam per BonifaciumZonmi lucceflbrem.provincie
Narbonenfi prima Epifcopo Narbonenfi,
hi Epifcopi de eadem provincia ad Arelatenfem
fedetn revocanda non videntur cogitafie ; cum
prxfertim S. Leo epift. 10.. Bonifacii judicium
iaudans , hanc provinciam- ab Arelatenfis- iure
alienam declaraverit, ut palam fiet in Qbfeiv.
in Differt.. S* pW*# *• cap. 2. n, 7. Hi ,porro
Epifcopi trium provinciamm funt , Viennenfis,
Nàrbonenfis! fecundae, & Alpium maritimarutn.
Id colligitur ex Epifcoporum nominibus , quæ
fequenti Leonis refponfioni prasfiguntur . Licet
enim cujus ^fedis Epifcopi fuerint-, ibidem non
exprimatur; aliis tarnen ex documentis, quæ hujus
ævi Epifcopos cum fuis fedibus exhibent,
fatis prpbäbile eft Conftatitirtum fuiffe Epifco-
pum Dienf^m-^ & Fontejum Vafenfem provinciæ
Viennenfiÿ/;' Maximum vero fuiffe Epifcopum Re-
jenfem, Afclepium Aptenfer.i, Armentarium An-
tipolitanum , ac Theodorum Forojulienleni in
Narbonenfi fecunaa ; ad Alpes <autenT maritimes
pertinçre xValerianum Cemellenfem , Urfum Se-
necenfem, Neftarium Dinienfem , & luge nu um
Ebredunenfem . H.as. ergp très pfiovincias tantum
ut Leo Arelatenfi fedi præfeivarec , .hi Epifcopi
poftulaffe videntur : niii qüis forte inter Bpifco-
porurti; nomina aliunde non cognita exftitiffe pu-
te t Epftcopum ;Taraptafiæ in. Alpibus Grajis, &
hanc qubque provinciam laudatosAntiftitescompre-
hendiffearbitretur , adeout præter Viennenfem in-
dicaverint provincias très , Narbohenfem fecu.o-
dam, Alpes maritimas , & Alpes Grajas . Alpes
quidem Grajas eofdem etiam fui fie complexos,
judicium Leonis confirmât, cum inter quatuor
oppida Arelatenfi non concéda, fed Viennenfi ad-
judicata recenfeat Tararitafiam, quæ ad Alpes
Grajas ex omnibus notitiis pertinet.
17 Sirmondus patefaSium .
18 Apoftolica quædam delegatio hic indicatur
Arelatenfi Bpifcopo Zofimi litteris concéda, cum
præcepit ut quicumque ex qualibet Galliarum
parte Romam aut alio proficifceretur , ab eo-
aem Epifcopo formatas acçiperet. Jus etiam co-
gendæ Synodi ex alienis quoque Galliarum pro-
vinciis ab eodem Zofimo , ut videtur, attribu-
tum , hanc delegatam vicem magis magifque con-
ftituit. Confer quæ in hanc rem dicemus in ob-
ferv. ad Didert.,$. part. 2. c. 6. num. 8.
P9 7 E p 1 s T O L Æ 99 8
jpIST. titiam Beatitudinis veftrze fideli aflertione
l X V. perlatis , qua?fumus & obfecramus Coronam
I. C.H* SanftimoniK veftree per nomen Domini noftri
450, Jesu C h r is t i , qui in vobis juftitiam, pa-
tientiam , tranquillitatem , & bona totius
fan>ftitatis ac perfe&ionis elegit, & per bea-
tiflimum Apoftolum Petrum, quem vita &
converfatione veftra nobis divino munere
redditum credimus, ut quiequid Arelaten-
jp fis Ecclefia, ficut fuperius indicavimus, 19
vel ab antiquitate fufeepit, vel poftea au^-
öoritate Sedis appftolicie vindicavit , id
omne ad fuum pontificium revocare ejuf-
dem Ecclefis Sacerdotem Beatitudinis ve-
h ftrae auftoritas in perpetuum manfura prae-
cipiat. Ipfi autem vel officiorum caufla,
vel hujus legationis obtentu , Sanftimonise
veftra nos prafentaflemus afpeftibus . nifi
alios infirmitas, alios anni prafentis penu-
ria ab hac votorum noftrorum cupiditate
revocaffet . Sed confidimus in Domino Jesu
C h r is to , qui precibus & defideriis noftris
effeiSfum promtiflimje pietatis veftra praftitit,
quod qui nunc legationis officio fraudamur,
gratiarum poftea referendarum per nofmetr
ipfos a&ione fungemur.
Tom, I.
1 p Hæc ad S. Trophimum referuntur, de quo
fupra adnot. 10. Sequentia vero , vel poftea au-
(loritate Sedis apoftolica vindicavit , indicant
c a , quæ cum apoftolica Sedis vice Arelatenfi E-
pifcopo collata antecedenti adnotatione memo-
1 Invenitur in celleftione XV. Arelatenfi , in
qua exßat fuperior . •
2 Baronius fecutus antiquæ manus correftio-
nem in codice Vallicellano G. pp. indicatara edi-
dit Armâtario, cum prima manu legeretur , uc
apud Quefnellum , Armant ar i o . Prsetulimus le-
£lionem Sirmondi, quam exhibent etiam fubfcri-
ptiones epiftolæ pp. & inferiptio epiftolæ 102.
3 Baronius cum cod. Vaille. Unantio. V &[T
in MSS. facile commutantur Tnantius legitur in
utrifque laudatis epiß. pp. & 102.
4 Cod. Vallicell. Regulinus. At in fequenti
epiftola habetur Regulum .
5 Male Vafatenfts in quibufdam codicibus, ut
notavit Quefn. in margine.
6 Vulgati cum MSS. Bäronii & Sirmondi intra
Viennenfem & Arelatenfem provincias. Quef-
nellus emendavit ex fuo codice : unie a enim,
E P I S T O L A L X V I . * * Alias.
L .
Quz au»
i S A N C T I L E O N I S P-AP.dE tem antea
66. erat,
. . nunc 86.
ad pracedentes Comprovincialium Epifco- s- Maji
porum Metropolis Arelatenfis pre» an. 450.
ces refpondentis f 1
£ T N O P S I S ,
Sent enttarn fuam S. Leo interponit fuper
antiqua controverfia inter Arelatenfem
Viennenfem Eccleßas, & cuique fuos U-*
mites' ajfignat.
Dile&iflimis fratribus , C o n st an t in o , 2 2
A rm e n t a r io , A udentio , Se v e r ian o ,
V al e r ian o , U rso , Ste ph an o ., N e-
c t a r io , C o n s t a n t io , M a x im o , A s -
CLEPIO , T heodöro , Jus to , I nge-
nu o , A u g u s t a l i , Su p e r v en to r i ,
3 Y n a n t io , Fontejo , P a l l a d io , 3
L eo Pap a,
L E&is dileftionis veftra litteris, quas CAP. I.
ad nosfilii noftri Pe t r o n iu s Presbyter
, & 4 B-EGulus Diaconus detulerunt , 4
quam benevolum fratri & Coepifcqpo no-
ftro R avennio impendatis affeftum, evidenter
agnovimus : fiquidem poftulatis uriei
quod deeeffor ipfius merito nimise prafum-
tionis amiferat , reformetur . Sed petitio-
nem fraternitatis veftra Viennenfis Epifco-
pus miffis litteris & Legatis, fua fuggeftio-
ne pravenerat , conquerens Arelatenfem
Epifcopum ordinationem fibi 5 Vafen- 5
fis Antiftitis ufurpafle . Cqm itaque nobis
ita & paternarum reverentia fanaionum ,
& omnium veftrum fervanda fit gratia, ut
in Ecclefiarum privilegiis nihil convelli ,
nihil patiamur excidi : confequens fuit ut
ad confervandam 6 intra Viennenfem pro- $
R r r " 2 vin»
inqiiit, erat tunc provincia Viennenfis appella-
ta . Quinam fuerit hic fuus codex , in poftilla
non indicat. Sed Thuaneum fuiffe, exnoratione
ejufdem huic epiftolx fubjefta colligi potefl . Sic
enim ille : Superius Leonis referiptum primus emifit
in lucem Eminentiffimus Card/nalis Baronius cum
ipfofupplici libello & aliis epiflol is , qua res Arelatenfis
Ecclefia attinent; eafque accepiffe fe teftatur
ex Arelatenfi Cod. MS. Ia eumdem nos codi-
cem incidimus, ni fallot x qui quidem in Bibliotheca
Tbuanea affervatur . Etfi enim nonnulla
diferiminis nota appareant, leviores tamen fu n t ,
quam ut alter codex credatur a Baroniano , cum
quo in ceteris convenit; velut in additione fub-
je&a fuperiori epiftola de confirmato Leonis deer
eto per Symmacbum Pap am . Hunc vero non
eumdem elTe codicem , ex quo Baronius hanc
epiftolam edidit, ipfx variantes le&iones quan-
tumvis leviores oflendunt. Ejufdem quidem col-
letlionis Arelatenfis uterque Baronii & Quef-
nelli codex fuit, ficut & ceteri omnes ad eam-
dem colle&ionem pertinentcs: unde nil mirurn,
fi in plerifijue conveniant, & omnes additionem
inline fubjeftam exhibeant. Sed le^iones alicu-
bidi