, W *» V ' P IK* F> A T l ! ° Q_ w 'E S’ N E L L I .
fmlh * 4 -clrei- Htmlto Meffito Regibus Chriftianiffimis Carolo IX. Henrico III. & Henrico IV. I
2 # s v i ï lw tohSwanrii» publicis rebus prudsptiae *% n flio n te C a m s ,’. VIM m ™™ernias P[aadx Cancelj^ i^ Rcgiid eSxigtpilrltit gCtiufqftuoed enmo.ne tivaumlg af-e I
: DecoStarat hueta-ienique gemina ad Rempublicam Venetam Jegatio ■ difficjllinijs I
c O red d lt . Is cum. ea occaf.one Venftiis ageret M erat l.ttera- I
n»i^ftiiiäli®fflplus''lli>lüriiila fele^dwm | librorum Volumina, partim excpfa , partun manufcripta
, inque.Gallias expprtata fox mtul.t ■ f a . a l •
% U fpnrriapmfa & auinaue annis aliqua Synefn Opufpula Grxca prodiere ftudio Fede
Academa^Profelfortsope MS,j G rac i, 1 Tra- I
S^is'aiwtlhf• coutiHèt1 qua ‘tóam ulus eft, mutuante podem Morello , doAifftmus Petavius m 1
an n i l Ai a. . a n n i s | | | J B reperua , Servatur mo, I
V ^ Fnaes -ifte'iW Ol-atöriäHä'eadcm Saminicbaeljni fuburbu Bibliotheca , -
Gallias noftras Codfx Epiftolarun, Sr Leon.s, qua ohm fuerat .ce-
KBfc^ I lM V ^ ih iti'-G tim an i Cardinalis-: it» enim Cqdicen,
iir videtur ’ manu infcripferat | Liber D o m iWC* G r im a n i C a r d in a l is S, M a r c i , Is tuit Anto ■
w S a « r # i c L l f i u s , Sabeliici, Niphij Erafmi., Pic. Miraiidulic, aliorumque ftriptis ce- I
lehratiffimus Epifcopus Portuehfis & Patriarchy A<luil?iel$ s » v*r inculpanffima: yitJE , f | g | Ä
è qui inftrua ffimam 8000.. Volum,nun, Bib ho- I
5 ? * ” I S ö l i S T de ea loguitur'Erafmus',- omnium Linguarum libris refertam r e l i q m t 1
S S „ ’ fein 4 M É ilia» e & r e a e crediderim Bibliotheca», . qua» tn Canobto D. Antonie j
m e tM M < ikm :D«mihicus Grimanus Cardinalis extruxit , i^flruxftquc marmoms figms acltbus I
: firn» maxima 1 quod ita'teftatur Johannes.Dominicas Tra)a- I
ftifi W W a g o n e :Operum ' Guillelmi Alverni Epifcopi Parifienfis, quorum Editionem. Venetiis 1
bVOtfuravit » 1W . H imprimis Grimanici drains Bibljothecs Codicis. Ex his Ubns » awfcn- I
« rtfus umis:'fuits quern faudanjiis i quemque ut eximia* notas Codicem Cardinah obtulerat quidam 9 j
? Antonins Bettonus Utinenfis Tabellio , quod eiufdcm cpiitola feu Donations Libellus Codici pra- I
I t “ tellatnr'. Hut»; defcribimüs, pofteris fcitiïét ßgnificaturum ex quo pritnum forte, quem Ä
dfcm U##feri8iu»',!pwdierirt tot egregiae LeomMagni Epiltolae, ■
«. 1 kevUrnäffam D. V. Dominico Grimam Cardinals SanBi Marci Antonius Bellonus
i;*ji j - i” p ■ ' .1! Utinenfif Tabellio S. P> Z?.
a ■ ^ V T , . ? * . * . , ! ipfe quantnlocumque foffum munufah fuam aue
t L * " » W Ï fi vinuti fortuna. fc fubfcribirc iignata fuer,t? to qutmadmodum fcentia & Jan-
ftiiaté tta eradtt & fedë, Ijuó' ml fanc bonis omnibus dcfideratius , relaturum quondam Leonem ■
iïftanvdèchrioi qui fedet, ft fctfdn ma/orcm not licet dieerem nthila certe mjemrem,
y , n.i.i ' ■ ■ . ' . • . yale ,
E reeione iftius epiftola: habetur etiam nuncupatorlum Codicis ejufdetn Epigramma German! I
Bëlloni i Antonii, ut proöitiirh eft credere, confanguinei. Et hoc l*e£bri repraiento,
Ergo
, Grimane ^ Leo , veteiti qui feriptus; in Albq
' Ad te calefli convolât e fpeçula .
Cujus dia tibi fauße dat dextrq Li bellum,
' Felicemqi^e novo nuntiat ore jenem ;
Perpetuumque * iibi tandem promitiit honorem,
Qui celer a lavo Jupiter axe tonqt ,
WIÊüSèmM P - M M IM Ë Ü i SHk : 1
iitrorum vetuftorum , mbil antiqu* /culpturæ , quoi non accurate vident , adamujjim çollegenf &c,
$ « s a | i B i m Ê m I r z fL i I S S Ka onim L ip r r e % v a r eque / ,o lA a ) i o Urne ub, l.cere. uo nm a u , quamdo me pf? |
iitponere . èupia n«»c a i lui imiwionem Anpelun, Gaiuellem Mme munere , f i tontedae , ‘f c? ‘ a f 0‘ e,‘ ‘ I
cnim cum fit Patricial in RepuHica Vemta <t> Littéraux praflantifimai , & Leonem !“* ’ I
, Ta veto de Mro non ampliue patent , de me somma Ut f im f t t d.fponere , J
miL Pelïoni epiftolam , ficut & reci.aïua, al.erius epiBol* fragaieatum , nobi* pro I municavitComes Francifcus Florin Cathedralis Utineofi! Paancerius , qui de opinais ftqdlis , ac de vetwm ^
documentis rébus pluribus benemeritus eft .
P R f f F A T I O Q . U E S N E L L I .
Ergo cape, atque inter facrata Volumina Pallas
Condet j & in propriis hac dabit ejfe locis .
At qua hunc dextra dedit, propria te fede reponet,
Et te felicem Jupiter ufque dabit.
G e r m a n u s B e l l o n u s .
Leoninus ifte Grimani Codex annorum fere eft nongentorum, continetque centum & feptem
Leonis epiftolas, quarum viginti & o£to antehac numquam editæ : quas authenticas germanaf-
que effe & ftilus & materies & Codicis antiquitas & quiequid optimæ notæ finceritati fetus fuf-
iragari poteft, manifeftiflime demonftrant. Earum præterea nonnullas indubitatæ fidei afferunt te-
ftes locupletiffimi ex variis Orbis Chriftiani regiqnibus, ex Africa, inquam, Italia , Gallia , &
Anglia advocati, Sedis Apoftolicæ Pontifices Vigilius Papa & Pelagius II. Facundus Hermianen-
fis Epifcopus, Prudentius Tricalfinus Epifcopus, & Beda Presbyter, qui fragmenta earum aliqua
{»rotulerunt fuis locis notanda. Leo ipfe plures earumdem indic&t in aliis ejufdem materiæ Epifto-
is, ut in Notis noftris obfervatum. Le&or inveniet.
Nec hoc folum debemus Grimanico Codici , quod plurimis magnique momenti Epiftolis au-
öiora Leonis feripta reddiderit , fed etiam quod longe emendatiora , quam ante effent. Nullus
cnim Codex occurrit, ex quo plures infigniorçfque caftigationes hauferimus.
Poft Epiftolas habes aliarum aliquot fragmenta, ut & Commonitorii Legatis ad Calchedonenfe
Concilium proficifcentibus dati : quibus & uniea adjicitur quæ reftat Juliani Epifcopi Coenfis ad
Leonem Auguftum epiftola; cujus Juliani tot atHbeonem noftrum datæ ex Legationis officio litte-
ræ niß temporum injuria excidififent, & Leonis noftri^piftolæ, & rerum tune inEcclefia geftarum
memoria maximam inde lucem mutuarentur.
Tomum primum fere claudit Vita S. Hilarii Arelatenfis Epifcopi feriptore S. Honorato Epifco-
po Maffilienfi illius difeipulo. Hæc ut Leonis Operibus fubjiceretur, poftulavit initum a nobis A-
pologiæ Hilarianæ confcribendæ confilium : cujus occafione cum plurima ex ejus Vita decerpferi-
mus in Differtatione V. Leftori fontem ipfum adiré cupienti commodum erit eum fub oculis in«
venire. Nec fas fuit ejus confanguinçi, Magiftri, r& in Epjfcopatu Arelatenfi prædecefforis Ho«
Inorati Vitam ab ipfo Hilario çonicriptam âb hujus Vita fejungere , turn propter ar&um utriuf-
|que nexum, turn ut quod reliquum habemus Opufculorum Hilarii fi quis cum ejus Vita & Apologia
conferre voluerit, ea ad manum habeat, & quidem caftigatiora antiquis exemplaribus, quat
etiam rara funt. Habes eodem loco . Metrum de Genefi ad S. Leonem Papam, quod fub Hilarii
nomine circmnfertur , & perbrevem ejufdem epiftolam ad Eucherium Lugdunenfem Epifcopum
feriptam.
T om u s a l t e r hujus Operis compleftitur Appendicem feu Codicem Canonum & Conftitutorum VI.
Sedis Apoftolicæ ex Codicibus MSS. Thuaneo & Oxonienfi nunc primum editum , deinde Differ- Quid To*
îtationes tum in ipfum hunc Codicem, tum in Leonem noftrum: denique Notas , varias Le£Uo-
[mes & Obfervationes nonnullas. öatur : ac
t 10 Codicem ilium ampliffimum vctuftifïîmumque inferipfi omnium qiix hue üfqué editi funt in primum de
i lucem, nec contra aliquem dièturum confido * Cèrte fi de Codicibus . Canonum & Conftitutorum Codice Ca-
Romanæ Ecclefiæ loqui velimus, amplius aliquid audeo : nec enim vetuftiffimum modo & amplif-n9num aQ-
fimum, fed unicum dicere debueram. De Juftelli prifeo Codice quid fentiendum , Differtatio nor tl4uo*
ftra duodecima explicat. Dionyfii vero Exigui uterque Codex, unus Canonum Synodicorum, alter 10
Epiftolarum Pontificiarüm, numquam conditus eft ad ufum Ecclefiæ Romanæ vel Epifcoporum Ro-
manorum feu mandato feu CQnfilio ; fed ille quidem inftantia Stephani Epifcopi Salonitani , hic
vero Juliani Presbyteri Sanflæ Anaftafiæ piis, ut ipfe ait , ftüdiis & föllicitudine .* quos poftmodum
ufu celeberrtmo Ecclefia Romana complexa eß ■. : ita enim, ex Caffiodoro afferunt vulgo Scriptores
rei canonicæ; licet de folo Canonum Ecclefiafticorum. Godice precibus Stephani adornato , non cap\%
de altem, id Caffiodorus affeveret. Verum fit ita de utroque ; hæc tarnen una laus Codicis Dio-
tnyfiani, quod privati hominis induftria conditus, ab Ecclefia Romana meruerit adoptari, fuifque
Ideputari ufibus lèxto fæculo jam mediam partem elapfo . .At Codex nofter is ipfe eft quem fibi
[confecit Ecclefia Romana ftatim atque feripeo jure & ,ipfa adminiftrari coepit & Ecclefiasad fuam
i ordinationem pertinentes regere . Enimvero ante Nicænos Sardicenfefque conditos Canones fola
I confuetudine çcclefiaftica , folis regulis partim a Principibus Apoftolorum, partim a proximis eo-
trum fuccefforibus ufu ipfo vivæque Traditionis manu acceptis jus. eçclefiafticum di£lum videtur in
S Ecclefia Romana .• poft Sardicenfem vero Synodum , de condendo Canonum .Codice, cogitari cce-
pit , qui ex Nicænis Sàrdicenfibufque Canonibus fub una numerorum ferie colligatisconflatus,fo-
îus per aliquod tempus rerum ecclefiafticarum regendarum legem fanxit; ac variis per fuc.Cedentes
ætates acceffionibus auftus eam formam induit , quam nunc habes præ oculis , quæque ducento-
rüm beatioris illius ævi annorum difeiplinam genuine repræfentat.
Vel ex hoc uno intelligit quifque, cujus palato fapiunt antiquitas ecclefiaftica & canonica di-
fciplina vêtus, quo in pretio habendum egregium.iftud utriufque xmuriKiav , quo melius aliquid
& ecclefiafticæ rei convenientius haud fcio an præfente fæculo fuerit a tenebris vindicatum. Plue
ii ra ta-
10 Hunc Codicem vctuftum quidcm.& eximiumeffeneroo inficiati poteft. At nec veruftiftimum effe omnium col-
leftionum , nec Romanam coileélionem exhibere , patebic ex iis , quz Tomo tertio de eodem codice ac dc
aliis incógnitis colleftionibus Canonum & Co; ftitutionum Apoftolicz Sedis fufé difputabuntur : ubi etiam ea
confutabimus , quz Pafchafius Quefnellus cx eodem füo przjudicio fubinde colligit>