1 2 ^ 7 S* L E O N rI
EPIST. nam fequentem differendum eft, 23 Maxi-
c x x x ill. me cum. habeamus intra eam x t, Lunam
A N . CH. qUan^0 > fiçutfcripfit Apoftolus, Pafchanó-
45J* Jhum immolatus. eft Chriftus rxi v, namque
1, Cor a . 7. Luna primi menfis. juxta Hebræos, ut’ fü^
* perius di&um eft , J.eSus Pafcha typieum
2* manduc aVit, fequeriti 24 vero fexta feria
x v .î u r i à , u t ovTs d c^G onis, eruci p ró 'n o -
bis affixus eft , & vefpere fabbàti lueefèen-
te 25 donftnico x v ii,L u n a re fu rre x ità mor-
tu is \ fi.'
ÇAP. III. Quia et^ô in folemnitate futura pafcha H
26 per oélàvatniftdiélionem, xxn.die idPhar-
muthi menfis. novorum , qui eft xv. Ki-
27 lendas Majas^ 27 oecurritxi v.Luna die de^-
minico; ^ in feptimanam differre convenit
fubfequentem - Habentes enirri iritra eam tri-
duanunj, myfterium , hoc eft 'XV. Lunam ,,
quando crücifïXüs eft Chriftus , quartæ décimât
cohærentem , nection & fextam dè-
cimam, & fequentem decimam feptimaüi ;,
vicefimô quiderh o&avo. die menfis! Pharmu-
thi > qui éft ix . Kalendas, Majàs y jejunia fol-
vemus vefpere fabbatorum , fequenti vero
lucefcente dominico, xxix.die menfis ipfiua
•PharmutH , qui eft v i t u Kalendas Ma-
23 MS.Ox0D.M4x/me quoi ; & paulJo poft per*
peram XIV. Lunam pro XV. Indicatur autem intra
eam feptimanam fequentem haben Lunam
X V . qua Chriftus paffus eft , quaeque in hypothe-
fi Lunæ XIV. concurrentis cum die. dominico ,.
în feriam fccundam incidit ; 8c fimiliter intra
eam feptimanam haberi Lunam XVII. qua Chri-
ftus refurrexit , quæque in feriam quarcam eadem
in hypathefi* incurrit . Hoc autem argumen*
t o , quo pariter ufi fuerant S. Ambrofi us ac Theo-
phüus, Proterius infinuare nititur , Pafchatis di-
lationem in Dominicain fequentem elfe; licitam ,
quia in. eadem, feptimana per ejufmodi dilatio-
«em lunares dies paflionis & refurreftionis Chri-
fti comprehenduntur ,. quos utrofque fubfequi fane
poteß dies Pafchatis , præcedere autem non.
poteft u Hæc probe ftatuebantur in fupputatione
Alexandrinorum , in qua dies XV. Kal. Maji an-
ni 4.55.. concurrebat cum Luna -XIV. die. domin
ico , non vero in Latinorum. fupputatione , qui-
bus. alio cyclo utentibus dies XV.. Kal. Maji eo
anno incidebat in Lunam XVII. ut adnot. 27.
explicabimus . Quare totum hoc Proterii argumentum
pro Alexandrinis. quidem congruum ,
Romanos movere non poterat.
24 Particular« vero- adjeeimus & per eam pla-
niorem fenfum reddidimus ope MSS. Cotton.
& Digb.
25 Vox dominico abeft a MS. Oxon* Vide
adnot. 20.. . . .
26 Edit! ante Janum hic inférant vocem dominico
, quae in codd. Cotton. & Digb. abeft
& abundabat.
27 Ita ex Jano repofuimus pro occutterit , uti
ctiamcontextus poftulat. Indi&ione autem VIII.
an. 455. Luna X IV. occurrebat quidem XV.
Ka l. Maji ex Alexandrinorum fupputatione, non
vero apudRomanos, qui eo die- habebant Lunam
XVII. Tantum vero diferirneq inter Alexandri-
nos & Romanos ex diverfo cyclo ,.■ & e x Lunæ
fahibus diverfimode conftituris oriebatur . Gum
enim ill! ex fuo cyclo decemnovennali decimo
nono quoque anno faltum Lunæ admitrerent ;
iftiv ero ex cyclo annorum LXXXiV. olim quidem
duodecimo quoque anno , poftremum vero
anno quolibet decimo quarto eumdem faltqmre-
S* M A G ' n I 1158
jas, feftivitatem finceriftime celebrabimus . EPis-p
Na:rrl 8c ptifeis temporihus, fi> quando die CXXxiu;
domihicotxiv'.I.Um- rfe'perta eft, in fequen- AN,CH.'
ternr feftimanam • eft dilate * feftiv ita s-ficu t
in 12-8 o£fogeftrfio nonb ', & nonagefimo ter- 2g Vv
titi antio a Diocletiani probatur imperio .
5c tune beatiififrii patfes neftri fe-
cifTe deelarantni* , In 'n&ogefittib quidem
hono anno 'ab ‘imperio Dioeletiarii , fuper-
ftite^ beata? merti'Ori* patre noftro 8c Epi-
feopo 29 Athanasic/j cum xiVi Luna pa-
fchhlis xxvi i i . -die' meflfis 30 Phamehoth y ^ j
Tdveft nono Kalendarum Aprilium die pro- 30
vehiffef, ' die'dominicq'V 31 in fubfequen- ,,
tem translatum efthebdo'madem} ita ut quinta
die menfis' • Phatmuthi' > hoc "eft ;ppidie
Ealendarum Aprilium celebrai'etul4' • Pftfehti
dominicum . In ; rtonagefimo aUtem r teftio
anno' ab imperio eiUSd'em Diocletiani, dim
"Xiv. Luna pafchalis x iv. die menfiis Phar-
muthi, qui eft v/ IdUi Aprilis, die . domi-
•liico qontigiffet«-, ^in fe^uentem itetri-fepd-
Trianamdilatio fa£la! eft, ita Ut dominicum
Pafeh’a1 xxl,; die menfis Pharm.utbi1,' qdi eft
xv 1. Kalend. Majar. folemniter ageretup .In.
centefimo qudque t^rtio anno ah "itnperla
« p | i# 0
ceperint ; fucceffu temporis evenit , ut lætas Lunæ
an. 455. triduo difeteparet, & Romanis XV.
Kal. Maji eifet Luna XVII. quæ .Alexandrinis
erat XIV, Hinc Romanis ea dies apta erat Paf-
chati , quæ fî apud ipfos fuiffet Luna XÏV. uti
erat apud Alexandrinos , non folum ex Alexan-
drrnorum , verum erram vx Romanorum regulis
pafchalis elfe non potuiflet. Mirum v ero accid it,
froterium nonadvertiffe hanc Lunæ ætatem apud
Romanos diverfam , quam Tatis indicaverat S.
Cyrillus in Prologo Pafchali ; quamque ii ille
pariter ohfervaffet, deprehendilfet fuum argumentum
foil Lunæ XIV. innixum exinde nutare ,
nifi ifi alia Lunæ ætate ftatuenda Romanos er-
rare docuiflet
28 Alexandrini æra Diocletianea utebantur ,
quæ incipit anno æræ vulgaris 284. unde annus
seras Diocletiani 89. fuit annus ærs vulgaris
37 3 * & annus æræ Diocletianeæ p j . fuit annus
æræ vulgaris 377, Hæc autem. duo exempta S.
Ambrofius in eumdemfinem attulerat pro ftatuenda
die Pafchatis. an. 387. qui fuit annus æræ
Diocletiani 103. Licet: epim is Latinus effet
& Latinæ Mediolaneniis Ecclefiæ Epifcopus -
non tarnen Romanorum, fed Aleîçandrinoruni
cyolo ÿ menfibus æraque webatur, ur ex epifto-
la ad Æmiliæ. Epifcopos liquet.
29 Editi Anaftafio .. Quefnellus ettiendavit ex
codice .Oxon. Janus vèro ex MSS. Bodl.& Digb.
Confer illius notartt^ ubi AthanaGum in Pafcha-
te anni 373; adhuc fuperftitem e x hoc teftimo-
nio ad fidem1 uni us codicis. emendato , cui nunc
dUo alii codices accedunt,. optime colligit ,*; id-
que nos confirmavimus lib . 1. Obfervationum in
Hift^ Pelagianam- Card^ Norilii c . 2. n. aufto-
riràte anonymi Athanafiani , qui poftca^ex anti-
quiflimo MS. 57. Capituli Veronenfis a Marchio-
ne Scipione Maffeja editus fuit in Append. Hift.
• Theolog. pag. 2dj>.
30. Pro Phamenotb editi Phaminotb. MS. Oxon.,
Parmotbi.
31 Idem MS. infubfequentem.Tiominicamtranf-
Patum eft Pafcba , ita ut pxidie Kal. Apri~
lium See,. Et pauJlo poft in fequentem item Dominic
am pro in fequentem item feptimanam .
Quefn.
1269 E p i s
vvrrTr Præfati Diocletiani, cum Luna pafchalis xiv.
AN CH pha.rmuthlr xxi 11.die , qui eft xiv. Kalend.
4*54. * ^ aJar* e“ et dominico fuperventura ,
iterum feptimana quæfita eft 8c dominicum
Pafcha xxx. die menfis ipfiusPharmu-
thi, qui eft v u . Kalend. Majar. confiâtef-
32 fe celebratum 32 propter anguftiam temporis
imminentem. Item cum in centefi-
mo fexagefimo anno a Diocletiani imperio
x iv. Luna pafchalis Pharmuthi x xm .d ie ,
j j qui eft x i v.Kalend. Majar.33 occurrerit tertia
feria feptimanæ , 8c dominicum Pafcha
xxvi 11.die menfis ipfius Pharmuthi, qui eft
34 ix . Kalend. Majar. 34 nos celebraffe memi-
nimus.
CAP. V. Neceffe eft igitur 8c 35 in CL.\XI.anno
35 a Diocletiani imperio , in futuro pafchali
fefto Indiftionis oftavæ, xxn.die Pharmuthi,
qui eft xv. Kalend. Majar. Luna x iv.
occurrente die dominico, in proximam fe-
ptimanam juxta præcedentem formam con-
venienter extendi, utxxix.die menfis Phar-
znuthi, qui eft v i 11, Kalend, Majar. domj-
nisum celebremus Pafcha propter apprehen-
ftentem rurfus anguftiam, ficut patres noftri
fecerunt, décimas quartas Lunas occurrences
die dominico, differentes. Nam f ix x n .
die ^menfis Pharmuthi, qui eft xv. Kalend.
Majar. Luna x iv, ficut dixi fæpius, ocqur-
xente die dominico Pafcha celebremus, in-
veniemur pridie , id eft fabbato xxi, die
menfis ejusdem, qui eft x vi, Kalend. Majar.
xm.JLuna tunc exiftente, non rite jejunia
folvere. Nec enim in x i 11. Luna comeditur
Tom. J,
32 Haec verba propter anguftiam temporis im-
vninentem , & cap. fequenti propter appreben-
dentem anguftiam ( quibus concinunr ilia Thco-
phili in Prologo Pafchali propter intercurrentem
necejfitatem ) indicant , quod fi Luna XIV. tam
fero concurrat cum XIV. vel XV. Kal. Maji
die dominico , cum Pafcha ea Luna setate ce-
lebrari nequeat, & difftrendum Gt in Dominicam
fequentem • propter ejuftnodi anguftias atque ne-
eeflitarem ultimus pafchalis Latinorum limes ,
qui figebatur die 21, Aprilis , fervari non pof-
f i t , & Pafcha in diem 24. vel 25. Aprilis trans-
ferendum fit.
33 MSS. Bodl. & Digb. occurrit. Sermo eft
de Pafchate anni 444. quod priori controver-
fix fub PontiGcatu ipfius Leonis occafionem de-
die.
34 Nos pro tunc ex Jano praetulimus, Ceterum
ctiam S. Leo Pafchafini litteris acquiefcens, eadem
die Pafcha celebravit, ut ex integro Chro-
nico Profperi didicimus.
3$ Editi ex Sirmondi apographo & cod. Cotton.
in CCLV. anno. MS. Oxen. & Bodl. in CLXV,
anno : Digb, in CCLXV. anno . Hxc varietas
MSS. errorem innuit; qui evidens fit ex quzftio-
ne Pafchatis an. 433. de qua hie fermo eft. An*
nus enim 433. terse vulgaris eft annus xrx Diocletiani
CLXXI. unde textum fine ulla dubita-
jione correxlmus , ut fane corrigendum eruditi
omnes cognoverunt.
36 Ex editione & MSS.Jani fupplevimus vocem
Dominus .
37 Editi ex Sirmondo CCLXV. anno. MSS.
Oxon. & Bodl. CCLXVII. anno . Alius codex S.
Augendi, quern in emendatiohibus citat Buche-
rius, CQLVUI. anno. Correximus eadem »ariose ^
O L E . I 2 7 0
Pafcha. Unde quia m i . di^menfis Phar- EPTST.
muthi, qui eft xv. (Kalerid. Majar. domi- GXXXIII*
nico die xiv. Luna contingit , non autem AN<CH«
convenit die dominico jejunare , quia hoc 4*4‘
Manicharorum eft propriüm; confequenseft
in proximam tendere feptimanam , intra
quam, ut diximus, h'abemus 8c xv. Lunam
quando crucifixus eft 36 Dominus, 8cxvi!
Lunam, fimul 8c x vn . quando refurrexit a *
mortuis: ita ufxxvin.die menfis Pharmuthi,
qui eft ixrKalend. Majar. vefpere fab-
bati jejunia pro more folvamus , 8c fequenti
dominico xx ix.die menfis ipfius, qui
eft v i 11. Kalend .Majar. feftum pafchale celebremus
.
Ulud etiam neceflario vobis innotefeimus, C A P .V L
quod 8c in futuro 37 centefimo nonagefi- 37
mo o£lavo anno ab imperio Diocletiani ,
x iv. Luna rurfus occurrente x xm .d ie men-
.fis Pharmuthi, qui eft xiv.Kalend. Majar,
dominicum Pafcha 38 xxx. die menfis ipfius, 38
qui eft v i i , Kalend. Majar, Deo prxftan-
te celebrabjtur.
Sed nonnulli fubtilitatem pafchalis qom- C A P . V I I ,
puti forfitan ignorantes 39 Judaicis fedufti 3 9
fabulis , atftimabunt nos 40 in fecundum
menfem recedere , fi feftivitatem eatenus
exigamus , Nefcjo prorfus unde hoc 41 af- 4*
ferfcntes.Namxiv. Luna ipfius menfis occurrente
x x ii . die menfis Pharmuthi, qui eft
xv. | Kal, Majar. quomodo querelam fufti-
nebimus, 42 quod in fecundo menfe Pafcha 42
celebremus ? Judzei namque ignorantes Dominum,
tempus quoque Pafqhze ignorant .
LI 11 z Un*
quam Indîcavimus adnot. 3$. cum Auftor loqua-
tur de Pafchate anni 482. qui convenit cutn anno
æræ Diocletiani CXCVTII. Janus forte ex fuis
codd. omific particulam & ante verba in futuro.
1
38 Editi & MSS. XXVIII, die Pbarmuti, perperam
: nam hie dies refpondet diei IX. Kal.
Majarum, ut ipfe Proterius cap. antecedent te-
ffatur : ac proinde correftio tutiflima eft , quant
alii margini adferibendam fcrupulofius cen-
fuere . ■
39 Ex his 8c fequentibus, quæ de Judæis tra-
auntur, colligendum yidetur , Judæorum fuppu-
tanonem Romanis favifle ; quos tamen æque er-
raffe Auctor pronuntiat.
40 Hæc eadem objeftio fafta Alexandrinis fuît
a Romanis etiam an. 387. cum illi fimiliter diem
Pafchatis integra hebdomada poft Latinos fta-
tuebant, ut ex Ambrofii Epiftola ad Epifcopos
Æmiliæ , ac ex Theophili Prologo Pafchali ma-
nifefturn eft ; ejufdemque objeftionis meminit
etiam Cyrillus in Prologo. Quo autem fenfu La-
tuu contenderent, Alexandrinos ceiebràre Pafcha
menfe fecundo, cum iftud in he.bdomadem pro-
tenderent, Proterius indicat capite fequenti in
quod vide adnot. 46.
41 Forte ajferant, vel a liquid defideratur. Mox
voces menfis Pbarmuti perperatn défunt in MS.
Oxon.
42 Ita ex editione Jani: al. quia. In fequen*
tibus objectionem in Latinos rétorquer,quaff ipG
non tam fecundo, quam duodecimo menfe Pafcha
celebrent, cum Judæorum more Pafcha celebrant
eo menfe, qui Alexandrinis embolifmalis
eft, ut adnot. fequenti explicabimus.