komen, en vooral ook, omdat dit alles zoude plaats vinden met ongesohonden
behoud van de privilegien, i n ’t stuk der munt vroeger verkregen. De ordonnantie
werd hierdoor verbeterd, geheel en al naar den zin der Steden. Zij waren
daarmede vooral te vrede, omdat dan uitgemaakt was, dat ze twee munten
konden hebben. Immers, zoo spraken zij, als Rijkssteden behielden zij hunne
duur gekochte regten en privilegien, daarin gelijk staande met de Vorsten en
Steden des Heiligen Bijks, zoo als dit in de akte was voorbehouden, en behalve
die oude munt, die nu in Braband, Holland, enz. niet meer gangbaar was,
hadden zij eene munt verkregen, die ook in deze landen van den Keizer zou
gelden, want hij had de concessie verleend, niet als een Keizer van Borne, maar
als een Hertog van Braband en Graaf van Holland, als onze Landvorst.
’t Schijnt intusschen, dat Zwolle zieh later daarnaar niet voegen en ondanks
vroegere toestemming de concessie niet wilde aannemen. Deventer en Kämpen
hielden in een krachtig vertoog haar het onredelijke en verkeerde voor oogen,
doch zonder vrucht, en daar -hier uit den aard der zaak eenstemmigheid noodig
was, zoo bleef de ordonnantie buiten werking (1), hoezeer op uitvoering reeds
gerekend was. Immers instructiën voor den muntmeester, den waardijn en den
essayeur waren door de Generaalmeesters van de Munt te Antwerpen, namens
den Keizer, in November 1540 afgegeven. Zij zijn geheel nieuwen blijkbaar
niet gebruikt in het Archief van Deventer voorhanden, en er ligt eene nota van
den Muntmeester bij, dat hij bereid was de penningen op den voorschreven
voet te munten.»
Wij laten hier volgen eerst de Ordonnantie van 26 Augustus 1539, en daar-
na die van 30 October des zelfden jaars, waarbij op den Landdag door Stad-
houder met Ridderschap en Steden eene bepaling op de waarde der munt werd
gemaakt :
( 1 ) b e v iu s , p. 261, en m o o n e n op dit jaar, spreken ran dit geschil slechts met een
enkel woord, ook te kennen gevende, dat de zaak geen geyolg had. Zij spreken echter
bij vergissing van zilveren in de plaats van gouden gnldens.
Uit h e t Re g i s t e r A. o p *t p r o v in c ia a l a r c h i e f v a n o v e r i j s s e l ,
f o l . 6 9 v °— 72.
Ordonnantie van de munte in Overijssel ende Inde steden Eertt» Instmst»
„ desere Munte van van Campen, mitsgaders Deuenter ende Zwolle te mun- ’sKeyaers wegen,
ten eenen nieuwen gouden ende eenen nieuwen silueren
penninck, ende eenen stuyver.
Alsoo de Coninginne Douagiäre van Hongerijen, van Bohemen, Eegente
ende Gouuernante van wegen der key*. Mat. 0ns alregenadichsten Heere In
dese sijne Mats. Nederlanden van herwerts over, begeerende regel ende order
tö stellen op *t stuck van de goude ende silueren penningen, die bij de
steden van Deuenter Campen Zwoll hier voormaels gemunt ende geslagen
sijn geweest, ende In toecomende tijden gemunt ende geslagen sullen werden,
tot gemein oirber, profijt ende weluaeren van de Bürgeren, ondersaten
ende Ingesetenen van deselue ende andere steden van deselue landen van
Overijssel, ende voorts van den ondersaten van de anderen sijne Mats landen
van herwertsouer, ende Ingelijcx tot vorderinge van de Coopmauschap, al-
hier Inden Hage beschreuen ende ontboden heeft de Gedeputeerden van de
voorss. drye Steden, ende, nadien diuersche vergaderingen ende communica-
tien met henluyden hierop gehouden sijn geweest, soo heeft haere Coe. Mat.
bij consente van deselue gedeputeerden, gehadt ft advys eerst van de generael-
meesters van de munten van herwartsouer, ende daernae van de hooflden
ende luyden van de secreten Eaede ende I'inancien neffens haer wesende,
geordonneert ende ordonneren bij desen: dat den gouden.penninck, bij de De voorgaende
voorss. drye steden van Deuenter, Campen ende Zwol lestmael gemunt, we- ^munten^ maer
sende van vijff ende seuentigh Int troysche marck ende van derthien karaten waren gev^oeert-
thien greynen Int alloy, daerop gefigureert staen drye schildekens mette
wapenen van de drye Steden,, sullen geualueert werden ende loop hebben
Inde voorss. landen van herwaerts ouer ten prijse van twee en twintigh
stuyvers brabarits gelt, off sulcke als de voorss. Steden nu voortaen munten
sullen , wel verstaende, dat deselue Steden den voorss. gouden penninck
niet meer en sullen munten noch laeten munten, ende, als van d’andere
penn, van goude, oock te Deuenter, Campen ende Zwolle gemunt, wantmeri
dien beuint, geuallen ende niet soo swaer Int gewichte, deselue sullen geeua-
27*