1PEN00RD, buit. op het eil. Walcheren, prov. Zeeland, distr.,
arr., kant. en 2 u. N. W. van Middelburg, gem. Oostkapelle.
IPENRODE of Ypenrode , buit. in Kennemerland, prov. Noord-
Ilolland, arr., kant. en 1 u. Z. van Haarlem, gem. en 16 min.
N. van Heemstede, aan den straatweg en de trekvaart tusschen Haarlem
en Leyden.
Deze buit., waarbij het bosch de Gonjer, lieslaat, met de daartoe
beboorcndc gronden, eene oppervlakte van 74 bund. 88 v. r. 84 v. ell.,
en wordt lhans in eigcndom bezeten door Y rouwe Sara J qranna vas de P oli,
douairière van Jonkheer J an W illem Calkoen , woonachtig te Amsterdam.
IPENSTEIN, buurt in Kennemerland, prov. Noord-Holland. Zie
I J pesteis.
IPEREN-STEIN, voorm. adell. h. op de Middel-Veluwe, prov.
Gelderland. Zie I J peren-Stein.
IPOE of Ippoe, ook wel Ipoü of Ippon, d. in Oost-Indië, op het
Sundasche eil. Sumatra, aan de Zuidweslkust, reg. Jdrapoera, 30 H.
N. W. van Bengkolen , op 38° HF min. Z. B. De afneming van den
oever is hier duidelijk zigtbaar. De uitvoer van daar bestaat in dertig
tot vijf en dertig koijans peper en eenig stofgoud.
IPPELSCHE-POLDER, pold. in het Land van Altena, prov. Noord-
Braband. Zie Uppelsche-polder.
IRELABOO, vlek in Oost-Indië, op het Sundasche eil. Sumatra.
Zie I rlabo.
IRING-IRING, d, in Oost-Indië, op het Sundasche eil. Java, resid.
Soerabaija.
Dit d. was in het begin van 1828 een der hoofdverzamelplaatsen
van de muitelingen , van waar zij , den 16 Februarij van dat jaar,
door de onzen verdreven werden.
IR1S-STRAAT , zeeëngte in Australië, op het eil. Nieuw-Guinea ,
in het jaar 1827 door de Nederlandsche oorlogsvaartuigen de Iris en
de Triton ontdekt, en naar eerstgenoemde dier schepen genoemd.
IRKAN, riv . in Oost-Indië, op het Sundasche eil. Sumatra. Zie Rakan.
IRLABO of I belaboo , vlek in Oost-Indië, op het Sundasche eil.
Sumatra, aan de Noordkust, kon. Aljieh ; met eene haven.
1RMEL0, oude naam van h e t d . E bmelo, op de Over-Feluwe, prov.
Gelderland. Zie E rmelo.
IRMINLO, n a am , onder welken h e t d . E rmelo, op de Feluwe,
prov. Gelderland, reeds in h e t ja a r 888 vermeld wordt. Zie E rmelo.
IRNSUM of E ernscm , oudtijds Yrnersom , in de landtaal J insum genoemd,
d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Rauwerderhem,
arr. en 3 u. Z. van Leeuwarden, kant. en 1 u. Z. Z. 0 . van Rau-
werd , aan den straatweg van Leeuwarden naar Heerenveen, en aan
het algemeene vaarwater der groole schepen, die van Leeuwarden en
uit Groningerland door de Oude-Schouw, de Lemmer of Stavoren,
naar de Zuiderzee varen.
Het is eene groote volkrijke plaats, in wier nabijheid, 8 min. ten
Z., vroeger de oude schouw over het gezegde vaarwater la g , welke in
het jaar 1839 door eene kapitale brug is vervangen. Het bevat, in
de kom van het d., 103 h. en 810 inw., en met de daartoe behoo-
rende b. V ie r h u iz e n , A b b in g a w ie r , F o n t e b n r e n en Ker-
k e b u r e n , 119 h. en 620 inw.j die meest hun bestaan vinden in
landbouw en veeteelt.
De Herv., die hier ongeveer 260 in getal zijn , onder welke 90 Le-
dematen, behooren tot de gem. van Rauwerd-en-Imsum, welke hier
eene kerk h e e ft, die vödr de Reforinatie aan den H. M a rc o s w a s toe-
gewijd, en op eene terp Staat. Het is een oud goed gebouw, met
eenen stompen huisdaktoren en orgel. ,
De Doopsgez., van welke men er 90 telt, onder welke ruira 30 Lcde-
m a t e n , behooren meestal tot de gem. van Irnsum-en-Poppingawier,
welke hier eene kerk heeft, zijnde een klein en oud gebouw, gesticht
in 1684, zonder toren of orgel.
De enkele Evang. Luth., welke men er aantreft, wordt tot de gem.
van Leeuwarden gerekend.
De R. K., die er 200 in getal zijn, onder welke 180,Communikan-
ten, maken, met de overige nit de grietenij Rauwerderhem, eene stat. uit,
welke 420 zielen , en onder deze 330 Communikanten telt, tot het dek.
van Friesland behoort, en door eenen Pastoor bediend wordt. De kerk,
aan den H. Michael toegewijd, is een, in het jaar 1709 gesticht, een-
voudig gebouw, dat met een orgel prykt. Your deze kerk, aan den
straatweg, Staat een fraai nieuw gebouwd huis voor den Pastoor. —
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 100 leerlingen bezocht.
Vroeger stond hier nog het H u i s - d e -W in k e l , thans behoorende
aan den Heer J. Lojenga , te Leeuwarden, en de state D o um a ,
thans beboorende aan Klaas C. Nijdam , te Grouw. In hei jaar 1672
werd, niet ver van de toenmalige schouw, eene schans opgeworpen ,
om de Munsterschen den weg naar Leeuwarden af te snijden. Van
die schans zijn geene overblijfselen meer aanw'ezig. Ter plaatse, waar
zij gelegen heeft, ziet men thans weiland. — De kermis valt in den
derden Zondag in Augustus.
IRNSUM-EN-POPPINGAWIER, Doopsgez. kerk. gem., prov. Friesland
, met eene kerk te I r n süm . Men telt er 290 zielen , onder
welke 110 Ledematen. — Het beroep van den Predikant geschiedt
door den kerkeraad.
IRNSUMER-ZIJL , zijl of sluis, prov. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Idaarderadeel, 8 min. N. O. van het in Rauwerderhem liggende
d. Irnsum, waarvan zij hären naam ontleent, ter plaatse, waar de
Grouw, de Muzel.en de Boorn bij elkander komen,
Deze zijl is eene uitwatering van Oostergoo , door welke het zijn
water in de Zevenwouden , door twee zieh derwaarts openende vloed-
deuren , kan lossen, doch als het water in de Wouden hooger is dan
in Oostergoo, zoo sluiten zieh de deuren van zelf, en beletten den
terugloop in Oostergoo: bewerende dit kwartier van ouds het regt bezeten
te hebben , ora door deze zijl zijn water te mögen lossen , zonder
iets terug te ontvangen. Voorts loopt van Trnsumer-zijl zuidwaarts
de Leppedijk, en deze belet den loop van het Woudwater in Idaarderadeel.
Bij deze sluis en verlaat slaat eene neringrijke herberg,
waarbij eene valbrug voor den rijweg naar Grouw.
IRST, adell. h. op de Over-Veluwe, prov. Gelderland. Zie Ierst.
IRTHE , oude naam van het Hois-te-E erde , adell. h. in Zalland,
prov. Overijssel. Zie Eerde (Huis-te-).
ISAAKSH00P, houtgr. in Nederlands-Guiana, kol. Suriname. Zie
I zaakshoop.
ISABELLA-SCHANS, fort in de Meijerij van ’s Hertogenbosch, in
den Vrijdom van ’s Hertogenbosch. prov. Noord-Braband. Zie Izabel.
ISABELLA-SCHANS, voorm. schans in Staats-Vlaanderen, in het
Vrije van Sluis, prov. Zeeland. Zie I zabella.
1SALA, La t. naam van de riv. de I J ssel, in de prov. Gelderland
en Overijssel. Zie I J ssel (De).
VI. Deel. 12