»ja octrooi en vertrage»» regt verkocht aan Joiian Swonsz. i« den Velde ,
hurger der stad Dord recht, ea diens medegenoolen, die bij een ver-
zoekschrift, de zieh nader geopenbaarde zwarigbeden vertoond bebr
bende, bij besluit van de voornoemde Sitalen, genomen den 28 Januarij
1633, bet vorige octrooi niet alleen bevestigd , maar ook zelf in zoo
verre vermeerderd kregen , dat zij bannen dijk of kade , ter plaatse ,
waar zij zulks het ljest en voördecligst oordeeldenmogten leggera,
ea daartoe de oroliggende landen gebruiken, alsjmede tot het maken
van eene ringsioot en bet neodige plempwerk , en dit alles ter tno-
deratie en taxatie van twee uit het Collegie van Dijkgraaf en Heem-
raden van Schieland, aa« betwelk ®ok voertaan alle versehillcn,
omtrent het droogmaken van dit meer, zouden veiblijven, waar boven
bun mede ¡vrijdom van de grafelijke tollen, voor alle behoeften en materialen
, tot het maken en onderhouden van de voorsebrevene dijkagie,
en gevslgen van dien te gebruiken , vergund werd.
De door deze bedijking ontstane pold., beboort tot bet arr. Rotterdam
, kant. Hillegersberg , vroeger gedeeltelijk gem. Hillegersberg-en-
Rotleban, gedeeltelijk gem. Cappelle-m-het-Slot-te-Cappelle-op-den-
IJssel, gedeeltelijk gem. JYieuwerkerk-op-den-IJssel, gedeeltelijk gem.
Zevenhuizen. Na de delimitatie voor bet kadaster, zijn echter de
lasten geheel onder de heschrijving van Zevenhaizen gebragt.
Het Ugselmees, was vroeger leen, en werd ter leen gehouden van
den buize en slot te Capelle-op-den-Ussel. Het laatse verlij van dit
leen heeft plaats gebad, op den 21 April 1796 , op Vrouwe Johanna
Abriasa Maria Ddtrii, gesepareerde huisvrouw van Johan Hendrik de
Drevbn , te ’s Gravenbage.
1JSSELMONDE . kerk. ring , prov. Zuid-Holland, klass. van Rotterdam.
Men telt er de volgende zeven gem. als : U s s e lmon de , Ba-
r end r e c l i t , Cliarlois, Ho o g v l i e t , P e x n i s , P oo r tu g aal - en -
A Ibra n t sw aa r d en Rh o o n - e n -P en d r e ch t.
Men telt e r .17,700 zielen, en heeft er zeven kerken, welke door
even zoo veel Predikanten bediend worden.
IJSSELMONDE, streek lands in den Riederma/ard, prov. Zuid-
H o l l a n d palende N. en N. 0 . aan de Maas, Z» aan de heerl. Rid-
derkerk, Oost-Barendrecht en West-Barendrecht, W. aan Cbarlois..
Deze streek was vroeger in twee ambachten verdeeld, Oost-IJs-
s e lmo n d e es We s t -U s s e lmo n d e geheeten, welke ieder eene af-
zonderlijke heerl. waren. Tbans maakt deze streek, onder den naam
van Öost-en-West-IJsselmonde eene gern. uit. Zie voorts IJsselmoxde
(Oost-en-West-).
IJSSELMONDE , d. in den Riederwaard, prov. Zuid-Holland,
arr. en 3J u. N. W. van Dordrecht, kant. en l-£ u. W..N . W. van
Ridderkerk, gem. Oost- en West-IJsselmonde, in dat gedeelte, hetwelk
vroeger bet ambt Oost-IJsselmande uitmaakte.
Dit d. is waarsebijnlijk onder een der eensle Graven van Holland
opgekomen, zijnde toen niet meer dan een kasteel.
De naam komt mei de gelegenheid zeer wel overeen , als zijnde
over den tegenwoordigen mond van den IJssel gelegen.
Het d. bestaal uit eene boven- en eene benedenstraat, ter weder-
zjjden digt met buizen'bebouwd , .en telt , in de bebouwde kom ,114 b.
eil iruini 1100 inw.
De inw., die hier nagenoegallen Merv. zijn., maken, *net deovengen
uit de gem. Oost--en We s t - IJs s e lmonde , een® gem. u it, welke tot
de klass. van Rotterdam, ring van IJsselmomle, beboort. De «erste,
j- in deze gem. het leeraarambt heeft waargenomen, is geweest Abri-
aan J a n s e , die hier cerst Pastoor was, en den 30 Mei 1870 te sGra-
venbage om het geloof geworgd en verbrand werd. Sedert dien tijd
schiint U sseemonoe tien jaren zonder Predikant te zijn geweest, want
eerst in bet jaar 1380 werd aldaar, van Spijkenisse, beroepen Dirk
G e b b it s en , die er (vermoedelijk in het jaar 1881) overleed , daar H e r -
manos G e ev in k h o v e n , hier beroepen van Heusden , aldaar eenen opvolger
bekwam in het jaar 1381. Het beroep is eene collatie van den Am-
bachtsheer.
De kerk was aanvankelijk slechts eene kapel , welke vervplgens tot
eene kruiskerk verheven werd. Het is een fraai gebouw, voorzicn
van eenen tamelijk grooten toren, benevens een klein torentje op bet
koor. Van binnen is de kerk tamelijk ruim, en pronkte weleer met
seboonc en kunstig geschilderde glazen, die echter beden meestal ge-
sebonden of vernietigd zijn. De tijd , wanneer deze kerk gestieht i s ,
vindt men nergens vermeld; mogelijk is zulks in de vijftiende eeuw
gesebied, doordien hier weleer eene klok gehangen heeft, welke in
bet jaar 1492 gegoten was , en waarvan. G . v a n Sr a a n in zijne R e -
schrijving van Rotterdam, op bl. 166, het volgende aanteekent: » Niet
» lang geleden, te weten in den jare 1689 , is de klok te berste gelnid.
» Deze beneden gebragt zijnde, vond men er de datum 1462 opstaan.
» Zij was volgens het opschrift Marias Visitßtia toegewijd, en dit ^al
» alzoo zekerlijk de tijd zijn wanneer de kerk gestiebt is, Deze klok
» welke van te voran zeer goed van klank was, en waar in de boeren
» meende dat zeer veel zilver zat, wilden- zij niet van het dorp laten
» balen om te vergieten, maar het daar ter plaatse gedaan bebben.
In het jaar 1792 is in bet koor der kerk een groot bord geplaatst,
waarop de namen der Predikanten, die sedert de Reformatie hier
gestaan hebben , vporkomen ; terwijl daaronder het volgende yers geplaatst
is :
T oen A eva’s B ed e en ro v op Goiiis K e d r v o l k w o e d d e ,
En ’t S cuuldloos ä .vr teebloed om w e e rw r a a k r ie p t o t G ob
Was ’t N e er la n d s r e d d e r d ie d e C r r is t e n - k e b k b e ro ed d e
En U sselmo nde d e e ld e o o k in d it za l ig LpT :
A aNSCCODW DE BREEDE LUST DER ACHTBRE K.RD1SGEZANTEN
D ie s in s d e v r e e b a n ie r h ie r s o e d ig mogten p l a n t e n
De naam d e r braa ven b l u v ’ bw o in z eg en in g
En ro em J erovaas t r o uw , b ev o o r r ec h t d o r p e l jn g .
JOHAN VAN HOOGSTRATEN.
Ook prijkt de kerk met eene graftombe van de Heeren en Vrouweu
van Oost- en WestrIJsselmonde. Onder de Predikanten , die hier gestaan
hebben, verdienen afzonderlijke meldiog '• de door zijne Schriften
bekende A ne D r i jf h o d t , die er in het jaar 1771 beroepen werd, en
in 1779 naar Vlissingen vertrok , en de Wysgeer S am ee l van d e W i j n -
p e r s e , die hier van het jaar 1784 —1787 stond, als wanneer hij tot
Hoogleeraar in de wijsbegeerte, aan de Hoogeschool te Groningen, be~
roepen werd.
De dorpsebool wordt gemiddeld door een getal van 130 leerlingen
bezoeht.
De kermis of de zoogenaamde paardenmarkt valt altijd den laatsten
Wocnsdag in Junij in.
Ten tijde van G o v e r t , bijgenaamd m e t de» B u lt, viel er, omtrent
U s s e lm o n d e , een feile scheepsstrijd voor, tusschen de Hollaiidsche ,
Vlaamsche en andere sebepen , naar men verbaalt, wel drie honderd