g c l l i n g genoemd, welke in den Alblasser- en Crimpenrewaardeö*
geteeld en in molens, h o n n ip k lo p p e r s genoemd, gebeukt wordt,
Deze fabrijken verschaffen jaarlijks aan ineer dan twee duizend ar-
beidslieden , als fabrijkwerkers, spinsters, wevers enz., een ruim be-
staan. Niet alleen in de naburige plaatsen , maar zelfs in de pro-
vincie Friesland, wordt ten behoeve dezer fabrijken gearbeid, die
geen ander buitenlands produkt beboeven dan de polasch.
De Herv., die hier 1490 in getalzijn, onder welke 880 Ledematen,
maken eene gem. u it , die tot de klass. van Haarlem, ring van
Zaandam, behoort. De eerste, die hier het leeraarambt heeft waar-
genomen, is geweest W o u t e r H e n d r ik s , die in het jaar 1884 herwaarts
kwam, en in het jaar 1892 zijn ontslag kreeg. Destijds was Kro m-
m en ied ijk met K r om j ie n ie kerkelijk vereecigd, maar toen hebben die
twee plaatsen ieder eenen afzonderlijken Leeraar bekomen.
De kcrk was vöör de Hervormi'ng aan den H. N ic o l a a s toegewijd.
De Pastoor werd destijds door den Abt van Eginond aangesteld.
Ook bestond toen ter tijd aldaar eene kapel, welke, volgens een
handschrift der abdij van Egmond, mede ter vergeving van de ge-
melde Kloostcrvoogden stond. Deze kerk is , omtrent het jaar 1657,
op de oude grondslagen vergroot; zij lag, vöör dien tijd, wel omtrent
een derde gedeelte meer aan het oosteinde, zijnde met een groot gedeelte
van den toren verwoest. Door deze vernieuwing is het tegenwoordig een
deftig gebouw, met eenen spitsen toren. In het jaar 1845 is in deze
kerk een orgel geplaatst , hetwelk bij de godsdienstoefening van
17 Maart 1844 eerst gebruikt is. Het heeft achttien registers en hand-
klavieren en een vrij pedaal, en onderscheidt zieh vooral, wat de
constructie aangaat, boven vele orgels van die soort. Eene zwelling op
het bovenklavier , benevens drie compositie-pedalen voor de regis-
ters van het mannaal, behooren onder de fraaiheden waardig op-
gemerkt te worden. Yan buiten is dit alles naar de Gothische
bouworde bewerkt, en heeft een plat front, met twee torens aan
beide zijden.
De Doopsgez., die men er aantreft,' maken, met de overige uit de-
omstreken , eene gem. u it, welke 250 zielen telt , en bediend wordt
door eenen Predikant, door wien mede in de gem. van B e v e rw ijk
de predikdienst waargenomen en het godsdienstig onderwijs gegeven
wordt. De kerk , welke hier vroeger stond, werd bij den na te melden
brand van 22 Julij 1702 in de asch gelegd, doch spoedig veel
fraaijer herbouwd, zoo dat zij thans een der schoonste kerken. mag genoemd
worden, welke de Doopsgez. ten platten lande bezitten. Zij heeft
echter geen toren, doch wel een orgel.
De R. K . , van welke men er 60 aantreft, behooren tot de Oud Bis-
schoppelijke Clerezy, en maken, met die van W o rm e r v e e r , de stat,
van Krommenie-en-Wormerveer uit, welke hier eene kerk heeft. Deze
kerk, aan den H. N ic o l a a s toegewijd, heeft geen toren, maar prijkt
inet een orgel.
Men heeft er een zeer goed Wees- en Armhuis, dat in het jaar 1743
op nicuw deftig herbouwd is. — De Doopsgez. hebben hier mede een
Weeshuis, dat in het jaar 1741 gesticht is. — Er zijn te K r o jd ie n ib
twee scholen, a ls: eene burgerschool en eene armenschool.
In het jaar 1706 werd te K rom m enie , in plaats van het oude en
kleine, een net steenen Raadhuis gestiebt, dat zeer doelmatig is in-
ingerigt. Ook heeft men er eene, in het jaar 1707 gcbouwde,
Dorpswaag.
Den 16 December 1804 werd er een D e p y t em e n t d e r Maat^
sch ap p ij : Tot Nut van € Algemeen opgengt, hetwelk 30
t e l t . De kermis valt in den 22 Mei. i j
k— ; ” “ r „
van Z l „ “ lu n e7gVendom verdreven waren. Deze
zag in 1346 zijne heerlijkheid van vele voorregten, gelyk daarna de
Graven van Holland ook deden. i . j -,. -ünde het
Dit d. heeft ten lijde van de Spanjaarden veel g^ d en zij
in 1573 en 1574 geheel afgebrand. _ Op de.» i
stond door het broeijen van het hooi, een feile brand , door welke,
in twee uren tijds , acht en dertig woonhmzen en verscheidene andere
gebouweu, benevens de kerk der Doopsgezmden , in ^ ^ c h g e
legd werden. De schade werd, volgens de opnem.ng der Regente
te dier tijde, op omtrent tweemaal honderd dmzend gulden begroo .
Nog lang daarna heeft men deze treunge gebeurtems in J bedeh
zen der Doopsgez. herdacht. - ln 1724 brandde er weder 7 hm-
cif
26 KROMMENIEDIJK, d. in het balj. van Bleis, prov. Noord-Hol-
Innd irr en U u. N. N. O. van Haarlem, kant. en 2 u. IN. u .
van Beverwijk, gem. Krommenie-en-Krommeniedijk, 2 u. W. van Krom-
menie , aan de Kromme-IJ, van waar het voorheen oostwaarts met
eene vrii aanzienlijke streek huizen , naar Krommeme liep , thans is
het zeer vervallen en bestaat slechts uit eemge boerenwomngen. -
Reeds in 1357 en 1367 was dit dorp bekend, wanneer er eemge
schikkingen wegens de hoefslagen aldaar geschiedden. .
De Herv., die hier 170 in getal zijn, onder welke 30 Ledematen,
maken eene gem. u it, welke tot de klass. van Haarlem, r.ng van
Zaandam behoort. In 1 8 9 3 w e r d Krohmenieduk van Kromm em e ker-
keliik afgescheiden en gecombineerd met U i t g e e s t , daarna
K n o lle n d am , tot 1 6 6 4 , wanneer de gemeente eenen eigen Leeraar
kreeg, doch daarna weder kerkelijk werd bediend d o o r de Leeraars van
Krammenie en Knollendam, zoo als zulks nog plaats heeft. De kerk, voör
de Reformatie aan den H. Petrds in zijne Banden toegewijd , staat m
het Zuidwesten, van het dorp a f , en is zoo groot met als die van
Krommenie. Zij was voorheen grooter, doch werd in den Spaanschen
oorlog verwoest, gelijk nog eenige overgeblevene muurbrokken aan
het koor te kennen geven. .
De Doopsgez., welke hier wonen, behooren tot de gem. van Knoi-
lendam-Krommeniedijle- en-Marken-binnen.
De R. K., welke men er aantreft, behooren tot de stat. van u>om-
meniedijk-en-Marken, welke hier eene kerk heeft, die aan den H . Fe-
trüs is toegewijd , en van eenen toren en een orgel voorzien is.
Men heeft er eene dorpschool. — In 1574 lag hier eene schans, die,
benevens de plaats zelve, door de Spanjaarden werd mgenomen en
geplunderd. „ x i n j KROMMENIEDIJK-EN-MARKEN, R. K. stat., aartspr. van Holland-
en-Zeeland, dek. van Noord-Holland; met eene kerk te K rom m e -
n ie d i j k . welke door eenen Pastoor bediend wordt.
KROMMENIE-EN-KROMMENIEDIJK, gem. in het balj. van Blois,
prov. Noord-Holland, arr. Haarlem, kaut. Beverwijk (5 k. d., 8 m. k.,
7 s. d ): palende N. aan de gem. Uitgeest-en-Marken-Binnen, 0 aan
de Twisk, die haar van Wormerveer scheidt', Z. aan Assendeltt,