KOL.
Ha i j ema , S c h e l t i n g a , Me lkama , R id d e r sma , S j o e r d a ,
Tadema en Oostenburg te Kolluin, Klant, Gaykama en Faes-
ma te Augsbuur, S y b ema , Buma en Al lema te Ondwoude,
Ey s in g a te Burum , Be intama en Idema onder Westergeest.
Thans nog Nijenburg te Kolluin, Ya a r t z ig t onder Oudwoude en
V o g e l z a n g te Veenklooster.'
Deze griet. heeft bare vaart en uitwatering door de Munnikezijl,
met eene spui of buitensluis in de kromme- -efÖliepe-rijt, welke laat-
ste in de prov. Groningen l i g t , en hier de oude rivier de Lauwers ver-
la a t, zijnde gebeel digt geslijkt. De gegravene rijt loopt meer noord-
waarts voorbij het Ruigezand. Ook watert deze griet uit in bet
Dockumerdiep door de Oudwouder- en Kollumer-zijlen , die weleer
in den zeedijk lagen, en , bij den aandrang van hoog water in het Dockumerdiep
, veel te lijden hadden , en ook meermalen zijn doorgebroken ;
doch na de overdijking en stichting der Nieuwezijlen , in 1729, is men
hier van alle zwarigheid verlost ; ook zijn de sluisdeuren voor langen
tijd weggenomen. Men vindt hier wel laag land, doch weinig water-
leidingen ; de voornaamste van alle is de Tr e k v a a r t - o p -S t r o o b o s ,
omtrent het midden der zeventiende eenw gegraven ; in de vorige eeuw
door ’s Lands Staten gekocht en op ’s Lands kosten geslat, waarom
ook de voordeelen der tolhuizen en verlaten in ’s Lands kas komen.
De Zwemme r of S en ne r is een eng watertje, doch voor eenige
jaren aanmerkelijk verbeterd door het graven van een nieuwen arm
of zijtak, naar het Dockumer-diep , in eene noordoostelijke rigting in
het Noordwesten dezer grietenij , loopende in het Dockumer-diep, door
de Oudwouder-zijl. Het derde water is de Zy l r y t , die door de Kol-
lumer-zijl naar het Dockumer-diep gaat, en zieh met onderscheidene
takken verspreidt, van welke één op twee plaatsen door den ouden
zeedijk loopt, om het water van Nieuw-Kruisland te ontvangen ; ook
loopt van dit water een tak in de Lauwers. De rijwegen zijn in deze
grietenij menigvuldig.
Bij den watervloed van Februarij 1825 werden de zeedijken , ten N.
van deze grietenij , aanmerkelijk beschadigd, en op verscheidene plaatsen
zoodanig verzwakt, dat daarin viergaten spoelden; doch bereid-
vaardigheid en goed bestuur keerden het werkelijk hestaande gevaar.
De aandrang van het water was bij Munnikezijl zoo sterk, dat de
deuren van de buitensluis werden vernield , de brug door den stroom
aan stukken geslagen en het daarbij staande zomerhuis tot in den
Waardster-polder geworpen.
Het wapen bestaat uit een schild , doorsneden (coupé) in drie deelen,
van zilver , goud en sinopel 5 op het middelste eene ster van keel (rood),
het schild is gedekt met eene gouden kroon.
KOLLUMER-TERP, geh., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet.
Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, arr. en 6| u. 0 . N. 0 . van Leeuwar-
den, kant. en 3 u. Z. 0 . van Bochum, £ u. N. N. 0 . van Kollum j
met 3 h. en 30 inw.
KOLLUMER-UITERDIJKSCHE-KLUFT, ook enkel Kollcmmklbft
geheeten , b., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Kollumerland-en-
Nieuw-Kruisland, arr. en 6 u. 0 . N. O. van Leeuwarden, kant. en 3 u.
Z. 0 . van Bochum. Het is een der vier kluften, waarin het vlek
Kollum verdeeld is.
KOLLÜMER-ZWAAG , d., prov. Friesland, kw. Oostergoo, griet.
Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, arr. en 5 m O, N. 0; van Leeuwarden,
kant. en 2 u. Z. Z. 0 . van Bochum.
Het was voorheen eene zeer armoedige plaats, doch ligt thans zeer
vermakelijk wegens het geboomte, waarmede d e h u i z e n en nouwlan-
den omringd en de wegen beplant zijn. Men telt er 510 mw., die
meest hun bestaan vinden in den landbouw , alsmede in e snrj-
den en verkoopen van dekriet (Phragmites Communis), het verkoopen
van ionge Stoppel-, eis- en berkenboompjes het maken van roop of
strootouw van roggestroo gedraaid, hetwelk zy bip debmd ver
pen en op hunne hoofden , gelijk heiden-bezems en schrobbers, ¿oorge-
L e l Groningerland dragen ; ook wouen hier vele handelaren m grove
Friesche kaas, welke zij op Wagens, veelal met oude a%e‘e^ Paa" d
bespannen , in de prov. Groningen verkoopen I waar zij tevensoude
Daarden opkoopen of voor kaas inruilen, die in het najaar te Kollu
Ler-Zwaag gedood en gevild worden , w a a r o m d e Kollumer-Zwaagsters ,
in vroegere tijden.van vooroordeel , als paardenvillers en roopendraai-
jers in minachting waren ; de hinderen loopen hier des zomers meest
D V L w T d l; hier op 4 na alle Hervormd zijn, hehooren tot de
fern, van Auqsbuur of Luthewoude-en-Kollumer-Zwaag, die hier eene
kerk heeft, zijnde een oud , langwerpig Vierkant gebouw , met eenen
zwaren , tamelijk hoogen, stompen toren, doch zonder orgel.
De 4 R. K., welke men er aantreft, onder welke 2 Commumkan-
ten . worden tot de stat.- van Bochum gerekend.
De dorpschool wordt door een gemiddeld getal van 90 leerlmgen
beKOLLUMER-ZWAAG-WESTEINDE, d.,prov. Friesland, kw. Oos-
ternoo griet. Bantumadeei. Zie Z w a a g -W e s t e ih d e .
KOLLÜMER-ZIJL, voorm. sluis, prov. Friesland, kw. Oostergoo,
griet. Kollumerland-en-Nieuw-Kruisland, i u. N. van Kollum , aan het
Dockumer-diep , dienende tot lozing van het water uit de griet. Kollumerland
en-Nieuw-Kruisland. , _ ,
KOLMER , geh. in de heerl. Esch , grooth. Luxemburg. Zie C o lm a u .
KOLMSCHATE of beter C o l b sch a t e , kerk. gem., prov. Ovenjssel,
Hass en ring van Beventer. ...
Deze gem., welke vroeger een gedeelte van die van Btepenveen uit-
maakte, is in 1843 opgerigt, en telt ruim 1000 zielen onder welke
S80 Ledematen. De eerste, die alhier het leeraarambt heeft waargen
o m e n , was de Kandidaat L ecas J acob v a s DEtt V e e n .
De kerk, staande in de buurs. La ge -We t e r ingen , is den 23 April
1843 ingewijd. Het is een eenvoudig, net bedehuis, met eenen houten
toren, waarin een uurwerk. Boven de deur leest men :
G od e z u d e H e e b l u k h e id i s d e g em e e s t b d o o e C u b i s m s J e zd s .
Mez. Il l: 21 a»
KOLMSCHATE of beter C olmschate , R. K. stat., prov. Ovcrijssel,
aartspr. van Zalland-en-Brenthe. Men telt er 1400 zielen, waaronder
950 Communikanten. . j "
Men heeft er in de buurs. R i e i e eene kerk en m de buurs.
L e t t e i e eene groote kapel, welke gezamenlijk door eenen Pastoor
en eenen Kapellaan bediend worden. „ ,
KOLOE, P oe lo e - K o l o e , eil. in Oost-Indie, op de Reede-van-Batavia.
Zie O s b d s t ( S t b e s - va n- ) .
KOLONA (BOGT-VAN-), baai in Oost-Indie , aan de Zuidkust van
het Sundasche .eil. Celebes. * . * > • o
KOLONEL-PIETERSONS-EILAND , eil. in Oost-Indie, in den Sun-
.dasche-Archipel, in de Zee van Java. Z. van Celebes.