Aan de ovcrzijde van de Keen lag eene tamelyk groote schans, die
van de binnenzijde stadwaarts open was, doch naar de buitenzijde de
gedaante had van een kroonwerk, wordende deze schans Bloemendaal
genoemd. Ook lag aldaar eene schans, de Suike rbe rg ge-
heeten , alsmede de No o rd s ch a n s , 1 u. N. van de vesting. Alle
deze werken zijn, na de omwenteling van 179b, in verval geraakt
en na dien tijd grootendeels gesiecht. De stad is bebouwd met acht
slraten, waarvan zeveh lynregt en eene ringvorinig loopen., Zij wordt
in het niidden afgeseheiden en , bewaterd door eene tamelijk breede
gracht, de Bo t t ek r e ek geheeten, welke door het riviertje de Keen,
längs de Roodevaart, van versch water wordt voorzien, en voorts door
de vaart, genaamd de Aa l sk r e ek , naar de Noordschans in het Hol-
landsdiep, zieh van het overtollige water ontlast. Tot het jaar 1807
bestond de vaart met schepen van het Hollandsdiep, door eene open
sassing of schutsluis van de Noordschans tot aan d e K l u n d e r t ; deze
is toen door het Domein- en polderbestuur, als defect zijnde, uilge-
hroken, en tot tijdelijke voorziening der uilwalering, eene overdekte
hulpsluis gelegd, welke tot heden door geene sassing is vervangen,
waardoor dan ook de gem. d e K l ü n d e r t , van hare vroegere voordee-
lige ligging längs de rivier, is beroofd gebleven.
Het beslaat, met het gedeelte bezuiden de Oude-kaai, 85 bund.
18 v. r, 94 v. eil. Men telt er, in de kom der plaats, 190 h. en
1130 inw. Dit plaatsje wordt, door middel van de Zevenbergsche-
haven en het riviertje de Keen, nu en dan van doorstroomend versch
water voorzien. Toen dit laatste riviertje, omstreeks het jaar 1680,
nog geheel bevaarbaar was, bestond er in d e K l d n d e r t eenen tamelijk
bloeijenden koophandel, en werd aldaar eertijds de zoogenaamde Gecr-
vlietsche toi ontvangen.
De Herv., welke hier wonen, maken, met die van het geh. de
No o rd s ch ans , eene gem. uit, welke tot de klass. van Breda, ring
van Willemstad, behoort, en 1400 zielen, onder welke 540 Lede-
maten , telt. De eerste, die hier het leeraarambt heeft waargenomen ,
is geweest P a s c d a s i o s G e r r i t s z P e n s a a n t , die in het jaar 1376 herwaarts
kwam en in het jaar 1384 overleed. Het beroep is eene koninklijke
collatie. De kerk is den 10 Maart 1737 afgebrand en werd, weder
opgebouwd zijnde, den 11 September 1740 ingewijd. Deze kerk,
welke tegen eenen hoogen vierkanlen toren gebouwd is , Staat op het
midden van een groot plein en is een tamelijk fraai gebouw. In het
jaar 1749 werd daarin een prächtig orgel geplaatst, hetwelk der ge-
meente door W i l l e m IV , Prins van Oranje, vereerd was ; terwijl
daaraan verbonden was eene jaarwedde van honderd vijftig gülden
voor eenen Organist, welke echter, na het jaar 1808, niet meer is
uitbetaald.
De R. K . ke rk, aan den H. J o h a n n e s den Dooper toegewijd, is een
tamelijk fraai gebouw, met daaraan verbonden pastorij, voorzien van
een orgel, doch geen toren. Een en ander is gestiebt in het jaar
1802, op de oude fondamenten van het, ten jare 1793, bij de bele-
gering, afgebrande Arsenaal of Magazijn, daartoe door het Gouvernement
geschonken.
Het Raadhui s staat op een ander vierkant plein, rondom met
boomen beplant, op hetwelk de markt gehouden wordt. Aan den
hoek, ten Noordoosten van deze markt, Staat het P r in s e n h o f of
de Ka s t e i en ij, vroeger bewoond door den Rentmeester van het
Hof, en thans dienende tot woning en kantoor van den Rentmeester
der Domeinen van Z«n Koninklijke Hoogheid Prins F r e d e r .k der Ne-
derlanden; het heeft zijnen ingang door eene laan met boomen aan
« " M j " 280
linken bezecht. — Ook heeft men er een liefdadig gestiebt, waarin vroe
o-er weezen werden opgenomen, en eene Bank van leemng.
Er worden te K l d n d e b t twee paarden- en beestenmarkten gehouden,
de eene op den derden Donderdag in April en de andere op den twee-
den Dingsdag in November. De kermis valt in den eersten Zondag
n a i n t h e t a i a a r 1333 w e r d d e z e p l a a t s z e e r d o o r b r a n d g e t e i s t e r d e n
in d e n S t . E l i z a b e th s v l o e d v a n h e t j a a r 1421 h e e f t z ij m e d e v e e l s c h a d e
SeOnsTerfelijk is de roem , die de Baron v o n K r o p f f behaäld heeft
door de heldhaftige verdediging dezer vesting, in 179a, tegen het
leerer van D u m o u r i e z , welk doorluchtig wapenfeit krachtdad.g mede-
eewerkt heeft, om den val des vaderlands nog twee jaren te vertragen.
De Fransche Generaal B e b n e r o n eischte, op den 25 February , des
middaps tusschen een en twee ure , de stad schriftelyk op. De Kapi-
tein v o n K r o p f f van het regiment van Bpsc d e l a C a l m e t t e , die er
het bevel voerde, weigerde volstrekt daaraan te voldoen , waarop de
viiand, ten drie ure, de stad op eene heyige wyze, van den Bloemen-
daalsche-dijk, begon te beschieten; dit hield aan tot s avonds ten elf
ure als wanneer de vijandeüjke troepen, onder gele.de van voornoem-
den’Generaal B e r n b r o n , de stad stormenderhand aanvielen en vermees-
terden. De aanval geschiedde aan den kant. van de Waterpoort. De
bezetting, aangevoerd door den dapperen v o n K r o p f f , en den Luitenant
P. C o l t h o f f , die de artillerie bestuurde, kweet zieh dapper en met
eene buitengewone kloekmoedigheid. C o l t h o f f , die met den braven
Commies H . e l e n het kanon vcrnagelde, alvorens de vyanden binnen
kwamen , werd met zijne manschap knjgsgevangen gemaakt; terwyl
de gekwetsten, door de Franschen m het hospitaal gebragt, en , by
de ontruiming der stad nog niet hersteld zijnde, door hen weggevoerd
werden. De dappere v o n K r o p f f , zieh met op genade aan de Franschen
willende overgeven , en, met veertig zijner over.ge manschappen,
den lande nog van meer nut trachtende te wezen, trok daarmede, by
het stormloopen , door de Helpoort terug, met oogmerk om zieh naar
de Willemstad te begeven. Genaderd tot bij de zoogenaamde Ton-
nenkreek, werd hij , met eene verdubbelde woede, door den vyand ,
onder begunstiging \an zeker oud fort of battery , op en os ij
aangelegd, aanfifevallen, alwaar bij nog quarre formeerde, en , zic
dapperlijk verdedigende, bij die gelegenheid den uitenan o one
L H a r t m a n , een uitgeweken Bataaf, doodschoot Een ander u.tge-
wekene, B o o o m a n s , jaagt v o n K r o p f f hierop bet doodelijk lood door de
bersenen. Dit nog niet genoeg zijnde, mishandelde men het doode
ligehaam op eene allezins onmenschelijke en wreede wyze. e a \ e
het schot door het hoofd, dat aanstonds doodelijk was, bragt men
het ligehaam onderscheidene wonden toe, en we.gerde het ontzielde lyfc
de aarde: men bond het eenen zwaren steen om den hals, en wierp
het, even als een kreng , in het water, waaruit het naderhand is
opgevischt, en in de Willemstad, met alle teekenen v3n eer, dettig
ler aarde besteld. - * , . c
Het wapen van de gem. K l d n d e r t is van sabel (zwart), met dne bt.
Andrieskruissen van goud; in het midden (en Abime) van azuur (biaauw),
TT T ^ /