KADZAND (OUDE-KERSPEL-VÀN) of P a b o c iiie -v a n -K a d z a n d , streek
lands in Staats- Vlaandcven, in iiet Land van Kadzand, prov. Zeeland,
arr. Middelburg, kant. en distr. Sluis.
Het is hetzclfdc als de tegenwaordige gem. van dien naam ; alleen
heeft men , toen het kada&ter in werking kwam, het noordelijk deel
van den Antwerpen-poldcr aan Zuidzande afgestaan, en daartegen
het zuidelijk deel der Drie-Noormans in plaats gekregen. Oudtijds
■was het Sluissche voetpad , dat niet meer hestaat, de seheiding tus-
schen Kadzand en Zuidzande.
KADZAND (OUDE-LAND-VAN-), pold. in Staats-Vlaanderen, in het
Vrije vfin Sluis, in het Land-vnn-Kaàzand, prov. Zeeland, arr. Middelburg,
kant. en distr. Sluis, gedeeltelijk gem. Kadzand, gedeeltelijk gem.
Retranchement, welke beide dorpen ook daario gelegen zijn ; palende
N. W. aan den Kivieten-polder, waarvan liij door den hoogen Noorddijk
gescheiden is , N. 0 . aan den polder Tienhonderd, 0 . aan den polder
Vierhonderd bezniden de kerk van Kadzand , Z. 0 . aan de watering van
Zuidzande, Z, aan den polder de Yierhonderd-beoosten-ter-Hofstede,
W. aan het Zwin, ter plaatse waar het Retranchement ligt ; voorts aan
den Verre-polder, en nog aan de onbedijkle en weder gedijkte deelen
tfan den Zand-polder. Deze polder is het eenige bewaardgebleven deel
van Kadzand , bij de vloeden van de veertiende en vijfiiende eeuwen ,
evenwel moeten de dijken ook al van doorbraken geleden hebben,
waarvan niet alleen de Kreek, ten westen van het dorp , getuigt, maar
er is ook aangeteekend van eene bedijking ten jare 1300 , zoo dat de
duinen soms alleen boven de zee schijnen verheven geweest te zijn.
In dezen polder zijn véle smalle kronkelende weegjes, .een bewijs voor
zijne oudhcid. Men had daarin van onde tfjden een betrekkelijk groot
bosch , zieh uitstrekkende van Kadzand tot Retranchement, met eenen
boschwachter, doch het is nu bijna geheel gerooid.
Het O o b b - z a s d - v a b -K a d z a s d wordt verdceld in 44 beginnen e f onder-
afdeelingen , die alle eigen namen hebben, eene bijzonderbeiddie deze
polders met nog eenige andere polders der Watering van Kadzand ge-
meen heeft. De namen zijn: 1 De K a a r lin s -p o ìd e r ; 2 de Meu-
le n -p o ld e r ; 3 de G a r s -p o ld e r ; 4 de R e u v e la a r s -p o ld e r ;
3 de G o e d h a ls -p o ld e r ; 6 de H o f s t e d e -p o ld e r ; 7 de In s e t e -
r e n s -p o ld e r ; 8 de M o o ija a r ts -p o ld e r ; 9 de H e e r en -p o ld e r ;
10 de G ro o t e - ta r w e -p o 1 de r ;■ 11 de G 'e r s te n -p o ld e r ; 12 de
K w a d e -p o ld e r ; 13 de Z e t t e r -p o ld e r ; 14 de H e em sh o ek ;
13 de S a d e le n s -p o l d er; 16 de K o le n s h o e k ; 17 de K e rm e r s-
h o e k ; 18 de H o e k -v a n - C orn e li sz oon - va n -A d b i a a n -A n th o n i s ;
19 de Ho e k -v a n-Ma art en -L en is; j 20 de S c h a r e ; 21 de K le i-
n e - ta rw e -p o ld e r ; 22 de H e e r e n -p o ld e r ; 23 de K r u lle n -
p o ld er ; 24 0 os t -v a n -h e t-Ke rk ho f ; 23 N o o rd -v a n - he t-K e rk -
h o f; 26 Z u id -v a n -h e t -K e r k h o f ; 27 W e s t - v d n -h e t -K e r k h o f ;
28 het R o e sa e lk e ; 29 het No.ordland No. 1; 30 het N o o rd la n d
No. 2 , gezegd de Noi; 51 de L a n g e - s t r e n g No. 1; 32 de Lang
e - s t r e n g No. 2 ; 35 de L a n g e - s t r e n g No. 3 ; 34 de D iek en s -
p o ld e r ; 35 het U n t e r s t e -m id d e lz a n d ; 36 het O u d e -V o s -
la n d ; 37 de Haak; 38 V in k e n n e s t ; 39 de M o lie n s -p o ld e r ;
40 de M o e n s -p o ld e r ; 41 het N ie n w e -V o s la n d ; 42 de K w e lle -
p o ld e r ; 45 de P la a k -p o ld e r ; 44 de B u s s c h a n s -p o ld e r .
Allp deze zoogenaamde polders, of anders genaamdeafdeeljngen van
het O d d e -L a h d -v a n -K a b z a b b , hebben wij niet noodig gevonden afzon-
derlijk te behandele», gelijk ook die in latere deelen niet zullen voorkomen.
De scbotbare grootte is 902 bund. 11 v. r. 66 v. ell., hier-
van liffgen in Kadzand 556 bund. 76 v. r. 3 v. ell., en in het Re-
t r a n c h e l e n t 365 bund. 55 I r. 61 v ell. Nog meet aangemerkt
worden, dat ten jare 1724, 9 bund. 68 v. r. 62 v. ell., l.ggende in
Vi(>t 4ie cn 42e begin, onscbotbaar geworden zijn , wegens hctleggen
van een’ inlaagdijk : de kadastrale grootte is 962 bund. 4 v. r. 9o v. ell.
Hiervan lip'gen onder K a d z a n d 588 bund. 62 v. t . 98 v. ell.; onder
R e t r a n c h cm e n t 403 hund. 41 v. r. 95 v. ell. Het dorp en de ves-
tinewerken van het Retranchement, gezamenlijk groot ruim 55 bun“;»
ziin hier niet onder gerekend, aangezien dit als vesting gewoonlijk
niet tot de polders gerekend wordt. In den polder staan 197 woonhui-
zen waarbij de dorpen K a d za n d en R e t r a n c h em e n t , en het
„eh.’ ter H o fs ted e , daaronder ook 14 groote boerderijen, doch eene
menigte kleinere bedrijven. De polder is een deel der W a te r in g -v an -
K a d z a n d , waarvai®' de uitwatering hieronder wordt beschreven, en
heeft dus ook geen afzonderlijk polderbestuur.
KADZAND (PAROCHIE-VAN-), streek lands in Staats-Vlaanderen,
in het Land van Kadzand, prov. Zeeland. Zie K a d z a n d (O c d e -K e r -
S P E E -V A N - ) . H V , , ,
KADZAND (WATERING-YAN-) , verzamelmg van polders , onder
hetzelfde Dijkbestuur , in Staats-Vlaanderen, in het Vrije van MM'S ,
prov. Zeeland, arr. Middelburg, kant. en distr. Sluts, gedeeltelyk
gem. Kadzand, gedeeltelijk gem. Zuidzande, gedeeltelijk gem. Retranchement
ep gedeeltelijk gem. ffieuwvliet, Zij paalt N. aan de
Noordzee en aan den Tienhonderd-polder, 0 . aan den Groote- en den
Kleine-St.-Anna-polder en aan den Crane-polder, Z. aan den Auster-
litz-polder, den Olijslagersrplaat-polder en den Kasteel-polder, W. aan
het Zwin. Hier uit blijkt; dat de W a t e d in g - v a n -K a d z a n d , met voT-
komen gelijk staat, met het voormalig eiland of het eigenlijk Land-
van-Kadzand, want daartoe behooren niet de, in dat eiland liggenae,
Tienhonderd-polder, of de eerst sinds eene eeuw bedijkte Kleine-Lodijk-
polder, de Kasteel-polder, en de Olijslagers-plaat-polder; terwijl
daartoe in tegendeel 'wel behooren bet Oostelijk deel van den St. Jans-
polder en den Met-den-Eije-polder, ofschoon deze aanwassen van de
heerl. Nieuwvliet, aan de overzijde van den Drenk gelegeu, en niet
van Kadzand zijn.
De Watering bestaat alzoo uit de volgende polders : Het Obde-Land-
v a n - K a d z a n d , groot 902 bund. 11 v. r. 66 v. ell.; de V ie rh o n d e rd
b e z u id en de k e rk v an K a d z a n d , groot 180 bund. 4 6 -v. r.
11 v. ell.; het S t r ijd e r s g a t , groot 204 bund. 52 v. r. 15 v. ell.;
den P o ld e r -b ew e s t e n - t e r -H o f s t e d e , groot 46 bund. 86 v. r.
45 v. ell.; de V i e r h o n d e r d -h e o o s t e n - t e r -H o f s t e d e , groot
192 bund. 11 v. r. 8 v . ‘ell.; de W a t e r in g - v a n -Z u id z a n d e ,
groot 511 hund. 53 v. r. 52 v. ell.; den A n tw e r p e n -p o ld e r , groot
167 bund. 7 v. r. 20 v. ell.; den C r u b e k e - e n -G r a s p o ld e r , groot
23 bund. 43 v. r. 98 v. ell.; den S t . - J o r i s - p o ld e r , groot 77 bund.
17 v .u 1. 84 ell.; den E l iz a b e th -p o ld e r , groot 47 bund. 12 v. r,
77 v. ell; den K le i-n e -B la d e lijn -p o ld e r , groot 20 bund. 29 v. r.
3 v .e ll.; den G r o o te -B la ile lijn -p o ld e r , groot 91 bund. (1) 92 v. r.
27 v. ell.; den K a p e lle -p o ld e r , groot 83 bund. 70 v. r. 92 v. ell.;
(1) Door eene drukfout, die te last ontdekt is , om onder de rerbeteringen achter dat deel te wor-
•den opgegeven , staat de grootte vao deren polder, D» I I , blt 46A opgegeven , 31 bopdevs in plait?
fri bondere.