KAASKENSWATER of K a a r sk e n sw a t e r , meertje of water in bet
eil. Schouwen, prov. Zeeland, N. 0 . van de stad Zierikzee. Het is
waarschijnlijk een overblijfsel van den voorm. stroom de Gouwe, en
strekt zieh van digt bij de gracht der stad , tot nabij het Dijkwater
uit. Het behoort aan de stad Zierikzee, die er de visscherij in verpacht,
leverende het goede bot uit.
KAATHOVEN, geb. in de Menerij van 's Hertogenbosch, kw. Maasla
n d , prov. Noord-Braband, Eerste distr.; arr. en 3 u. W. 0 . van
’s Hertogenbosch, gedeeltelijk kant. ’s Hertogenbosch, gem. Berlicum-
en-Middelrode, 1 u. 0 . van Berlicum, gedeeltelijk kant. en 2 u.
N. W. van Oss, gem. Nuland, gedeeltelijk kant. en 4 u. N. N. 0 .
van Veghel, gem. en 1 u. N. ten W. van Heeswijh; met 14 h. en
80 inw. onder Berlicum-en-Middelrode, en 3 h. en 20 inw. onder
Heeswijh.
Yoorheen stond hier eene kapel-, die in het jaar 1838 is afgebro-
ken en veranderd in een doelmatig schoollokaal en onderwijzerswoning,
waarin de overblijfselen der kapel nog te zien zijn. De school wordt
gemiddeld door een getal van 30 leerlingen bezocht.
KAATSCHEBRUG, brugje in de Meijerij van ’s Hertogenbosch, kw.
Maasland, prov. Noord-Braband, aan de limietscheiding van de gem.
S t. Michielsgestel en Schijndel, onder het geh. Broehslraat, par.
Gemonde, liggende over eenen waterloop, genaamd de B e e k , welke
längs de grensseheiding van de gem. St. Oedenrode en Shijndel
vlist, en zieh in de kom van het d. St. Michielsgestel, in de Bongen
ontlast.
KAATSHEUVEL (DE), ook wel de Kaasheovel , in de wandeling
meestal Ketsheevee genoemd , d. in de Meijerij van ’s Hertogenbosch ,
kw. Oisterwijh, prov. Noord-Braband, Eerste distr., arr. en 4 u.
Z. W . van ’s llertogenbosch, kant. en 1 u. Z. van Waalwijh, gem. en
1 u. N. W. van Loon-op-Zand. Men telt er in de kom van het d. ongeveer
140h. en 840 inw., en met de kerkelijk daaronder behoorende geh. H il-en-
Baan , E e r s t e -S t r a a t j e , T w e e d e -S t r a a t j e , R e g t e v a a r t ,
H o o g e -Z a n d s c h e l , L a g e -Z a nd s c h e 1 , L o o n s c h e -d ijk ,
E f t e l i n g , A c h t e r s t e - h o e v e , R o e s t e lb e r g , H o c k je , Y a a r t,
H e ik a n t , Y a a r tk a n t en ß e r n d ijk , 370 h. en 2830 inw. Ook
heeft men er twee windkorenmolens , eenen op de Hil en eenen op
den Loonsche-dijk.
De inw. van dil kerkdorp generen zieh veel met het maken van
zwavelstokken en biezen matten, waarmede zij het geheele land af-
loopen. Bij die armoedige negotie moeten zij wel eens bedelen, en
eenige hunner voorouders waren wel eens minder kiesch en dachten :
liever Stelen dan bedelen; zoodat de inwoners van de Kaatsheuvel
daardoor in eene kwade reuk kwamen. Ook vindt men hier vele
schoenmakers, die, even als de menigvuldige Langstraatsche schoen-
makers, op leverantie naar Holland werken of hnnne waar door het
land laten rondventen.
De inw. maken, met die van Sprang en Vrijhoeve-Capelle, eene
par. u it, welke tot het vic. gen. apost. van ’s Hertogenbosch, dek.
van Geertruidenberg, behoort, door.eenen Pastoor en eenen Kapellaan
bediend wordt, en ook wel de par. L o o n - o p -h e t -Z a n d -V a a r t s -
kw a r tie r genoemd wordt. Men telt,in deze par. ongeveer 3400 zielen,
Reeds in 1606 werd S p r a n g met de par. van L o o n - o p - .Z a n d ver-
eenigd, door Gijsbert Masivs , den vierden Bisschop van ’sHertogen-
hosch , zoo als ook, na de verandering van godsdienstige gesteldheid in
het bisdom, de weinige Katholijken, die te Sprang overbleven, met
L o o n -o p -Z a n d of de Kaatsheuvei altijd zijn bediend geweest, even
als die van de V rijhoeven. Daarom moest een der Kapellanen van
Loon-op-Zand ook door de Staten van Holland erkend zijn , oin de
Katholijken van S p r a n g en de V r d jh o e y e n te mögen bedienen,
als zijnde die plaatsen alstoen in de provincie Holland gelegen, ln
den beginne werd de godsdienstoefening der Roomsch-Katholijken ge-
houden in de kamer van eene hoeve, aan den Prins vak Salm-Salm
behoorende, die nog de O u d e -k e r k genoemd wordt. Dit heeit
plaats gehad tot in het jaar 173 6 , wanneer de kerkschuur gebouwd
werd. Deze werd met toestemming der Staten in 1766 vergroot en
verhoogd. Tot in het jaar 1789 was het verblijf van den dienstdoen-
den Kapellaan altijd te Loon-op-Zand geweest, doch in hetzelfde jaar
kreeg de Kaatsheuvel eenen Kapellaan, die aldaar gestadig zoude ver-
blijven. Daarvoor werd in het jaar 1790 eene behoorlijke womng
gebouwd. Eindelijk in het jaar 1796 werd aan de Kaatseeovel als
parochie, eenen afzonderlijken Pastoor, met eenen Kapellaan ver-
leend, die aldaar den 24 Mei van gemeld jaar werd mgehaald. ln
het jaar 1834 is er eene nieuwe kerk gebouwd, welke als Bescherm-
heilipe St. Jon ans es den Dooper viert, waartoe uit s Rijks kas 11,000
gülden verstrekt zijn. Het is een hoog, ruim en schoon gebouw, met
een klein koepeltorentje, en eenen sierlijken voorgevel, doch zonder
orgel. De voorm. schunrkerk is gesloopt en de grond tot eene begraafplaats
ingerigt. .
Men heeft er eene dorpschool. — De kermis valt in Zondag na
Onze Lieve Vrouw geboorte.
Er is hier een Distributiekantoor van de brievenpostery , zoo ten
dienste van dit dorp, als van het dorp Sprang.
KAAUWELAAR, geh. in de bar. van Breda, prov. Noord-Braband.
Zie Cadwelaar.
KAAYEN , d. in Oost-Indie, op het Moluhsche eil. Damma.
Het bevat een veertigtal huisjes , en wordt als de hoofdplaats van
dit eiland beschouwd , waarom dan ook bij alle belaogrijke voorvallen
en algemeene raadplegingen, de Hoofden der andere dorpen zieh hier
verzamelen. .
KABA, Boekit-Kaba , vuurspuwende berg op Sumatra, in het Pa-
lembangsche distr. Sundang-Klingie en Sundang-Blietie; grenzende
aan het distr. van Bengkoelen, Redjang, omtrent 30 uren van Pa-
lembang.
Er geschiedde in den nacht tusschen 24 en 23 November 1834 eene
uitbarsting van dezen berg. Behalve de schade door de herhaalde
schokken der aardbeving veroorzaakt, is bij dat ontzettend natuurver-
schijnsel, de uitwerking van eenen watervloed van gemelden berg aller-
treurigst geweest. Tusschen de twee voornaamste kruinen van den berg ,
namelijk, ligt een binnenmeer, bekend onder den naam van Telaga-
Ketjiel, hetwelk thans , ten gevolge der aardschudding , geheel ver-
dwenen moet wezen. Het water uit dit meer verdrongen wordende,
overstroomde, ondersteund door aanvoer uit de rivier de Ayer-Dingien,
de nabij gelegene plaatsen, en zes en dertig inwoners verloren daarbij
het leven.
KABA , st. in Oost-Indie, op het Moluhsche eil. Gilolo, 8° 27" N. B.,
145° 48" 0 . L.
KABAYOETAN, berg in Oost-Indie, op het Sundasche eil. Java,
resid. Bantam , reg. en distr. Tjiringin.