Zij entspringt in de noordelijke afdeeling van bet gouvernements-
gebied Padang; stroomt eerst zuidoostwaarts, en vereenigl zieh ver-
volgens bij Masdaro Histoko inet de M a y . Zie dat woord.
KAMPBEEK (DE), waterloop in Twenthe, pröv. Overijssel, gem.
Denekamp. — Zij begint in de buurs. Denekamp, en loopt bij Sin- '
graven in de Dinkel.
KÄMPEN, kant., prov. Overijssel, arr. Zwolle; palende N. aan de Zuiderzee
en aan den IJssel, die het van het kant. Vollenbove scheidt, 0 . aan
bet kant. Hasselt, waarvan bet door de Yecht of bet Zwartewater ge-
scheiden wordt, Z. aan bet Geldersche kant. Eiburg, W. aan de
Zuiderzee.
Het bevat de volgende acht gem., als: K äm p e n , I J s s e lm u i -
d e n , K am p e r v e e n , Z a lk - e n -V e e c a t e n , S ch o k la n d , W i l s
u m , G r a fh o r st en G e n em u id e n , beslaat, volgens het kadas-
ter, eene oppervlakte van 14,683 bund., en daaronder 13,961 bund.
18 v. r. 6 v. ell. belastbaar land. Men telt er 2313 h., bewoond door
2969 huisgez., uitmakende eene bevolking van 13,200 inw., die
meest hun bestaan vinden in den landbonw, de veeteelt, de visscherij
en het matten maken.
KÄMPEN, klass., prov. Overijssel.
Men beeft er de volgende twee ring., die van K äm p en , en die
van V o llen h o v e . Men telt er ruim 29,000 zielen, onder welke ruim
11,000 Ledematen, en heeft er 21 kerken, bediend werdende door
26 Predikanten.1
KÄMPEN, kerk. ring, prov. Overijssel, klass. van Kämpen.
Zij bevat de volgende negen gem. K äm p e n , E n s - e n -E m m e l-
o o r d , G e n em u id e n , I J s s e lm u id e n , K am p e r - e ila n d , Kamp
e r v e e n , M a s t e n b r o e k , W ilsum en Za lk. Men telt er onge-
vecr 11,600 zielen, onder welke 4300 Ledematen. Er zijn 10 ker-
k en , bediend wordende door 12 Predikanten.
KÄMPEN, gem. in Zalland, prov. Overijssel, mt. Zwolle ( 3 m. k.,
1 s. d .) ; palende W. en N. aan de Zuiderzee, O. aan den IJssel,
die het van Genemuiden, Grafhorst, IJsselmuiden en Wilsum af-
sebeidt, Z. aan Kamperveen en de Geldersche gem. Oldebroek.
Deze gem. bevat de st. K äm p e n , benevens het K am p e r -e i-
l a n d , en de geh. B r u n n e p e , B u it e n d ijk s , H a a tla n d , Mand-
j e sw a a r d , P ijp e r , b e t R a a s , B u iten de V e e n e p o o r t, Weer-
den en Zw a r ten d ijk . Zij beslaat, volgens bet kadaster, eene oppervlakte
van 3934bund., waaronder 3339 bund. 36 v. eil. belastbaar
land. Men telt er 1381 h., bewoond door 1834 huisgez., uitmakende
eene bevolking van ongeveer 9100 zielen, die meest hun
bestaan vinden in de veehouderij , den akkerbouw , alsmede in het
maken van boter (1) , de hooiteelt, bet fabrijkwezen, eenige groot-
en kleinhandel, buiten- en binnenlandscbe scheepvaart, meest bin-
nenlandsch en eenige visscherij.
De H e r v o rm d e n , die hier ruim 6800 in getal zijn, onder welke
3000 Ledematen , maken de gem. Kampen-en-Kamper-eiland uit.
De E v a n g e lis ch -L u th e r s ch en , van welke men er 280 aantreft,
onder welke 173 Ledematen, maken eene gem. u it, die tot den ring
van Groningen behoort.
De D o o p s g e z in d e n , van welke men er 170 heeft, onder welke
90 Ledematen , maken insgelijks eene gem. uit.
(1) In het jaar 1843 werd aldaar] 378,550 Ned. ponden-boier tet waag gebragt.
De R o om s c h K a tb o lijk e n , die er 1600 in getal zijn , onder
■welke 1200 Communikanten, maken twee stat. u it, als die vau en
H N ic o e a a s en die van den H. F r a n c is c d s .
'ln het jaar 1661 kreeg een aantal Portugescbe Joden, onder stads
trrootzesel eenen vrijbrief, waarbij hun niet alleen de lnwomng, maar
ook naar goedvinden , de koop van het groot of klein burgersc ap
werd toegestaan, onder voorwaarde, dat zij den handel berwaarts bren-
cen en hier drijven zouden , zonder gelden. te winnen of eenige ven-
sternering te mögen bij de band nemen. Men beeft hier thans geen
Portnpesche Joden meer, doch daarentegen i s het getal der Duitsche,
sedert eenen geruimen tijd, aanmerkelijk aangegroeid, zoodat men er
thans 260 t e lt , welke, met die uit den omtrek, eene ringsynagoge
uitmaken , waartoe de bijkerk te Z w a r ts lu is behoort. In deze nng-
svnapoge wordt dienst gedaan door eenen Voorlezer.
Men heeft in deze gem. liegen scholen, als: zeven te K äm p en ,
6ene te B ru n n ep e en 6ene op. het K am p e r - e ila n d , welke geza-
menliik door een getal van 1230 leerlingen bezocht worden.
De st. K a m p e s , in het Latijn C a m p i , C am p * uitgedrukt, bij som-
mige C am p ia en C am po d in ium , bij andere C i v i i a s C a m p ie s s is geheeten ,
ligt 3 u. N. W. van Zwolle, aan den linker of Westeroever van den
IJssel, 32° 33' 54" N. B., 23° 34' 33" O. L. f
De oorsprong der stad en de beteekems van baren naam is zeer
onzeker: sommigen hebben gemeend in haar lerug te vinden het oude
JVavalia of Nabalia (1); anderen hebben gemeend dat het eene Ro-
meinsche sterkte of versterkt kamp geweest. zij , door Dausus aange-
legd en daaraan den naam van de stad geknoopt (C a m pu s ) .
De lipging van K a m p e s , ten W. van den IJssel, geeft echter geen
prond , om aan de stad hare onderhoorigheid aan de provincie Overijssel,
sedert vroegere tijden, te betwisten, als naauwer verknocht-
heid schijnende te hebben met Gelderland , hetwelk door deze nvier
van Overijssel wordt afgescheiden. Of die stad ooit voorheen door de
Graven daarna Hertogen, van Gelder bezeten zij, zal niemand dur-
ven bepalen: maar zeker weet men, dat sedert die geheele landslreek,
ten O. van den IJssel, aan den bisschoppelijken stoel van Utrecht is
geschonken geweest, de stad K äm pe n , benevens andere stukken lang,
mede ten Westen der rivier gelegen, in de zoogenaamde Heere-beden
en sebattingen aangeslagen waren, en ook bare sebattingen werkelijk
gedragen bebben , onder dat gedeelte van het Over- of Öpper-Sticbt,
hetwelk daarna als eene bijzondere provincie den naam van Overijssel
heeft aangenomen. Ook is het aan de andere zijde onnoodig^ ter be-
wering van de onderhoorigheid der stad aan de provincie Overijssel, te
stellen, dat de IJssel voorheen ten Westen of Zuidwesten der stad
zijnen loop naar zee zou genomen hebben , en dus, door verandenng
van zijn bed, die stad aan de andere zijden geraakt zijn. Sommige
schrijvers bemerkt hebbende , dat in deze of gene Schriften weleens
gewag gemaakt wordt van eenen sträng des lJssels , die achter om
K äm pe n zoude geloopen hebben , zijn daarom ook van begrip geweest,
dat, door het verlanden van gemelden sträng, . de IJssel van loop
veranderende, ten Oosten die stad , met het Ommeland van Kamper-
( l) Waarschflnlijk zoude incu als overblijfsel van dat N am lia kunneu beschouwen de spoien ran
oud muurwerk , door do visschers ouder water in de Zuiderzee tot bij Vollenhoye, van tijd tot tijd
bespeurd, eu door hen de N a v e l of N a g e l geheeten; waarbij de oudste benaming van Vollen,
heve, Umbalaha, (misschicn als verbastering van Na vaU a , Nabalaha), in aanmerking kan komen.