bevolking (waaronder hier niet slechts alle tot de blanke kleur behoo-
rende maar ook de van blanke vaders en inlandsche moeders afkom-
stijre kinderen en hunne nakomelingen, Europesche Liplappen genaarod,
worden begrepen), bedraagt 4 3 ,0 0 0 , dat der tot de Chinesche be-
volking behoorende personea (onder welke met alleen de ^cb h.er op-
houdende Chinezen , maar ook de van Chinesche vaders en Maleische
moeders afstammende kinderen en hunne nakomel.ngen, Chinesche lap-
lappen genaamd, worden begrepen), beloopt 96 0 0 0 , eh de op Java
aanwezige Arabieren, Hindoes , Bengalezen, Malabaren, Afrikanen en
andere buitenlanders , meer dan 32,000 personen Het juiste getal
der aeheele bevolking kan echter,, niettegenstaande de herhaalde volks-
tellingen in de residentien , om verschillende redenen met met zeker-
heid worden opgegeven , dochzoo veel is wel ontwijfelbaar, dat het op
niet minder dan 10,000,000 zielen kan gerekend worden.
De landbouw wordt hoe langer hoe meer ter harte genomen en tnt-
oebreid ; deze voorziet niet alleen in de geringe behoeften der »“I n ders
, maar bezorgt hun tevens , door de wijze maatregelen van het
Gouvernement, eene vroeger onbekende weivaart. Opmerkenswaardig
is de toeneming der kultnnr; de volgende vergeltende opgaven van
den uitvoer in drie versehillende jaren, waann eemge der voornaam-
ste produeten onzer Oostindische kolomen voorkomen, kunnen hiervan
een denkbeeid geven. De uitvoer bedroeg in de jaren:
1829. 1838. 1839.
koffij, .
suiker. .
; rijst. . inoten. .
foelie. .
nagelen.
indigo. »
281,662
73,780
808,740*
1,139
180
2,404
46,369
389,600
734,980
930,000
3,052
1,300
2,942
1,123,712
757,476
842,017
1,103,378
5,027
1,581
2,334
1,191,636®
ln 1839 stelden die produeten in Indie de volgende waarde voor :
de koffij
» suiker. .
» rijst.
» specerijen
» indigo. .
f 25,860,499
- 10,946,222
- 4,689,655
- 2,220,721
inuigu. ......................... 3,874,9--0--9j ; . .
waarbij echter dient opgemerkt te worden, dat de netto opbrengst in
Nederland gewoonlijk veel minder bedraagt.
Onder de verdere uitgevoerde.voortbrengselen van den landbouw vermelden
wij nog de tabak, ter waarde van f 842,892, en het sandel-
hont, ter waarde van f 325,600. Ook de kultnnr der Java-thee ,
waarvan voor / 137,151 is uitgevoerd, kan belangrijk worden.
De uitgevoerde voortbrengselen der njjverheid zijn mede aanzienlijk,
zoo als :
t in, ter waarde van - » •
lijnwaden en katoenen garens .
vogelnestjes . . • • ’ * •
arak . • • •- • • * • *
f 2,581,877
859,963
- 559,750
299,193
en meer anderen, te veel om te vermelden. ,
Deze belangrijke uitkomsten heeft men vooral aan de maatregelen
van den gewezen Gouvernenr-Generaal v a s d e n Bosen te danken. A y
brengen het Moederland groote voordeelen aan , daar al de vermelde
produeten (de rijst en arak uitgezonderd) geheel in handen van het
J A T .
Gouvernement zijn , die ze tegen bepaalde. prijzcu inkoopt en ze in
Enropa tegen groote winsten afzet. Aldus heeft het zuiver excédent
der voordeelen over de jaren 1834, 1855 , 1836 en 1837, door een
genomen, ieder jaar ruim 10,000,000 bedragen , welke aanzienlijke
som nog verre door de voordeelige uitkomsten'van 1838 en 1839 over-
troilen i s , hebbende, volgens officiële opgave , het zuivere excédent
over 1838 f 17,800,000- bedragen. De in- en uitvoer op J av a en
Madura, gedurende deze twee laatste jaren , is geweest als volgt :
18381 1839.
f 15,144,514
- 976,663
f 16,172,868
971,232
- 934,644 647,877
- 1,701,719
564,270
- 1,607,614
680,806
- 4,860,065 1 4,880,624
f 24,181,877 f 24,961,012
- 10,281,331 - 8,700,366
Uit Europa en Amerika is ingevoerd
voor eene waarde van . . .
aan specie .........................
Uit de West van Indië en Bengalen
voor eene waarde van . . .
Uit China , Manilla en Siam voor eene
waarde van . . . . . • •
Uit Japan voor eene waarde van .
Uit den Oostindische-Archipel voor
eene waarde van ”. . . . . .
Dus héeft de particulière învoer bedragen.
■ ; . , . ■
Yoor rekening van het Gouvernement
is aan gelden , goederen en produeten
ingevoerd voor .....................................
Zoodat de geheele invoer bedroeg .
f 34,463,208 f 33,661,378
De invoer uit Europa en Amerika bestaat voornamelijk in lijnwaden
en katoenen goederen, lakens en wollen stoffen , glas- en aarde-
werk, wijnen en sterke dranken, koper- en ijzerwaren. Belangrijk is
het hierbij op te merken, dat Nederland hiertoe verre weg het meeste
bijdraagt ; alzoo is in 1839 aileen aan Nederlandsche lijnwaden en katoenen
ingevoerd voor eene waarde van f 7,304,258. Van den invoer,
onder vreemde vlag , is die uit Engeland het helangrijkst.
De uitvoer heeft bestaan in voortbrengselen
Van den Oostindische-Archipel, ter
waarde van . ..........................
Van de West van Indië en Bengalen,
ter waarde van . . . . . .
Van Siam, Cochin-China, China en
Manilla, ter waarde van
Van Japan , ter waarde van
Van Europa en Amerika, terwaarde van
f 39,807,472 f 53,529,199
71,302 - 147,280
221,238 ■ — 246,247
88,358 - 89,605
- 1,885,564 - 2,706,502
f 42,073,934 t 56,718,833
In ieder der beide jaren werd bovendien van J ava uitgevoerd aan
Gouvernements-goederen voor ruim een en half millioen gulden , en
aan spccie voor bijna een millioen, zoodat de geheele uitvoer, die in
1838 ruim vier en veerlig millioen bedroeg-, in 1839 tot zestig mil-
lioen guldens is gestegen. Bijna twee derde dier aanzienlijke waarde
is naar Nederland overgebragt.
Met den bloei des handels gaat die der scheepvaart gepaard ; alzoo
zijn in 1839 aangekomen 1750, vertrokken 1836 schepen. Ook de
binnenlandsche handel is vrij levendig, en houdt een aantal inboor-
lingen , maar vooral eene menigte Chinezen, bezig. Onder deze laatste
worden tevens de beste handwerkers aangetroffen , hoewel ook de