Deze gem. bevat het d. Kes sel , benevens de geh. Ke s s e l l f l k
l ’ ,D ° n k ’ Hout e , Oi jen en het Veen. Zij beslaat, voll
gcns het kadastcr, eene oppervlakte van 2218bund. l2v r 70 v eil
waaronder 20l7;bund. 19 v. r. 83 v.. eil. .belastbaar land; telt 211 h’’
bewoond door 223.huisgez., uitmäkende efene bevolking van 1230 inw ’
die meest liun bestaan vinden in den ländbouw; terwijl eenigen dooi-
het weven van katoenen stoffen, als ook eenigen van pannenbakkeriien
htin bestaan vinden. .
De Tasbeek welke het grootste gedeelte dezer gemeente van het
W. naar: het Th.doorloopt, ontlast zieh , ongeveer 18 min.,beneden het
clorp, in_de Maas, waar längs de. gemeente zieh ongeveer U uur.uit-
strekt. JJc Urooteweg der eerste ,Masse van Maastricht naar .'Wesel
ioopt mededeze gemeente in dezelfde rigting, ongeveer 8 min*,naar
den noorawestkant van het dorp, door.
De inw., die op 23 na, alle R. K. zijn, onder welke 890 Com-
nmmkanten, maken eene par. uit, welke tot het vic. apost. .van Limburg,
dek. van Venia, behoort en door eenen Pastoor.en Kapellaan
bediend wordt. r
De 23 Herv., die hier wonen, worden tot de gem. van Vmlo gerekehd.
Men » deze gem. eene school t e K e s se l , welke gemiddeld
dopr een getal van, 78 leerlingen.bezocht wordt.
OI llS v ^ “ ■ N' van Koermonde, 4 n. z . van Horst,
,W' var' Jenlo aan de Maas. Men telt er, in de kom van
het d. 72 h. en 368 inw.
, hei jaar 1838. is het dorp , dat: vast aaneen is getimmerd , tre-
heel menw bestraat geworden. Het heeft twee vierkanle marktplaatsen.
Up ledere markt Staat feen lindenboom , waarvan den stam in orntrek
heeft 3 eil. en de takken 60 eil. In 1840 is op de bovenste markt
een groot meuw raadhuis, met twee ronde trappen van Namensche
steen, met zeven treden opgaande en voorzien van bordes en ijzeren
‘ geb°uwd. geworden.. • .ftet bevat de.woning tevensV/voo.r .eene
genS?laatsenr^echaussee;, , die te K e s s m gevestigd i s , alsmede t\Vee gevan-
De kerk, aan de H. Maagd M a b ia ; toegeiwijd,,. is,een, Qiid gebouw,
met eenen lagen Vierkanten stompen tor,en en van efen orgel voorzien.
U werd gebouwd in 146Q ; toen waren aldaar kerkmeesters : A l a b t
v a n Iih o o r , G a e r t v a n K e s s e i l , geheeten R o f f a k t , S y b e e c h t S giioer en
J aco b v a n d e n R e r g h . In 1666 den 22 September, werd.de visitatie
der kerk jjedaan door J a co b b s O v e r e n , in dien; tijd Yicarius Generaal
van het Risdom van Roermond. Toen was aldaar Pasloor C o r n e i i b s db
is c h e r E , en de pastorij storid ter begeving aan den Koning van Spaoie.
De groote tiende was in het bczit v.an den Heer v a n M e r v v u c k , en de
kleine tiende in die van den; Heer v a n W a r r e n b e r g i i . Er wären; in
et gemelde jaar slechls 340 Communikanten, de doop trouw en sterf
registers, werden eerst in het jaar 1639 aangelegd>
De kermis valt in, Zondags na Sx. J an en de iaarmarkten op den
laatsten April en den 10 Novernber.
Het wapen dezer gem. bestond vroeger uit het beeid, van' St : ,Nico-
laas, dat. vervallen is , en vervangen door de •woordeö^ gemeente Kessel
in “ 'dhen en pravincie Limburg, er ropdom. M
KASSEL , heerl. in de Meijerij van> ’s Hertogenbosch, kw, Uaas-
to«rf,.Droyr lYuord-Braband, arr. ’s Hertogenbosch, kaat. Oss , ¡rem.
■Alem-Maren-en-Kessel; palende N. en-N. O. aan de Maas, 0 . aan
de heerl. Lith, Z. aan de heerl. Nuland, W. aan de heerl. Maren.
D e z e heerl. bevat het d. K e s s e l , benevens eenige verstrooid lig-
trende h alsmede den Kes s e l s c h e - w a a r d . Zij beslaat eene oppervlakte
van 863 bund. 2 v. r. 26 v . ‘eil.; telt 84 h., bewoond door
84 huisgez., uitmakende eene bevolking van 270 inw., welke zieh
met de visscherij en veeteelt bezig houden. De grond is'hier kleiach-
lig en bij hooge vloeden heeft deze heerl. veel te lijden.
De R. K., welke hier 230 in getal zijn , maken eene par. ui t ,
welke tot het apost. vie. gen. van ’s Hertogenbosch, dek. van Oss,
behoort, en door eenen Pastoor bediend wordt. Na de verovering van
’s Hertogenbosch en den vrede van Munster, hebben de Katholijken
van K e s s e b en andere plaatsen aan de Maas langen tijd de gods-
dienst moeten gaan bijwonen onder Megen of Ravestein. Men'vindt
aangeteekend, dat P e t r b s C l a u s iu s , geboortig van Asten, die, van
het jaar 1621, en bij de verovering van ’s Hertogenbosch, Pastoor
was van Tefelen, onder Megen , te gelijk ook K e s s e l , Maren, Lith,
Lithoijen , Alem, Rommel, Oijen , Oss , Geffen , Nuland en zelfs ,
buiten het bisdom, somtijds Tiel, Dreumel en Alphen, bediend heeft;
verder dat de inwoners dier plaatsen in de kerk van Tefelen hunne
kerkdiensten- kwamen verrigten. In het jaar 1640 werd M a t t i i ia s
M o r e n , Pastoor van Tefelen, door het Staatsch krijgsvolk gevangen
genomen , toen hij een zieke te K e s s e l ging bedienen. M or e n werd
op het fort St. Andries vijf maanden gevangen gezet en door de Katholijken
onderhouden , tot dat een losgeld van duizend gulden voor
hem betaald werd. Nadat de Priesters weder aan den Maaskant hebben
kunnen verblijven , is K e s se l altijd onder eenen Pastoor vereenigd
geweest met Mar e n , alwaar de kerkschuur stond ; doch in het jaar
1800, wanneer de oude parochiekerk van K e s s e l tot het gebruik der
Katholijken is wedergekeerd, zijn ook de twee gemeenten gescheiden
en aan ieder afzonderlijk een Pastoor toegestaan. •
De Herv., welke hier 13 in getal zijn, worden tot de gem. Lith-
Lithoijen-Kessel-Alem-en-Maren gerekend, welke in deze burgerl. gem.
eene kerk heeft.
K e s se l heeft eertijds eenen eigen Predikant gebad. A n d r e a s d e M e t e r
werd er beroepen in 1648, en verroepen naarRavesteininl633. D io n y s iü 3
J ohannes G o d e f r id Us d e l a H o u s sa y e , beroepen in 1791, werd verroepen
naar Curasao in 1 7 9 4 , na wien het geenen eigen Predikant weder heeft
gehad, maar in 1807 bij Li t h - e n -Al e r n c. a., gevoegd is.
De 3 Isr., die men hier aantreft, behooren tot de bijkerk van Lith.
Men heeft in deze heerl. eene school.
K e s s e l is eene oude heerl. In 1306 gaf J an I I , Hfertog van Bra-
band, aan W i l l e m , Heer van K e s s e l , het gemaal en den dwang voor
zijnen molen onder Maren, over K e s s e l , Alein en Maren; doch J a n
v a n D o n g e n r o d e , Ridder, verbeurde het huis en de heerl. van K e s s e l ,
met hoog en laag geregt, by hem bezeten, door het een of ander
misdrijf, en J o h a n n a , Hertogin van Braband, hierover beschikkende,
gaf het huis en de hooge en läge heerl. van K e s s e l in pandschap aan
H e n d r ik v a n R a n s t , welke verpanding nooit weder is afgelost. Daarna
kwam die heerl. aan het grafelijke huis v a n H o r n e , aan hetwelk zij
lang toebehoord heeft, en bet mag zieh beroemen in een der leden
van dit geslacht, namelijk W il l em A d r ia a n , Graaf v a n H o e n e , een der
gfetrouwste vaderlanders, tot Heer te hebben gehad (1). Door een huwelijk
(1) Men zie over hem onze Herinneringen u it het gebied der geschiedenis, betrehkelijk de Neder—
landen, bl. 1 81-184.
VI. D e e l . 2 7