De Pastoor en Kerkmeesters zouden jaarlijks twee Heiligegccstmeesters
kiezen, om dit liuis te besturcn. Naderhand is dit huis nog rijkelijk
begiftigd door N i k o l a a s v a n der Heide. In dit gesticht heeft men ook
eene dorpswaag.
In het jaar 1791 is hier eene algemeene begraafplaats in de open
lucbt aangelegd, omringd met eenen steenen muur. Deze begraafplaats
is een kerkelijk eigendom, staande de namen der Kerkmeesters,
onder wier bestuur zij is aangelegd, met het jaartal van den aanleg,
op eene aan de buitenzijde van den muur, ter wederzijde van de poort,
ingemetselde zerk of blaauwcn steen, vermeld. Zij is verdeeld in drie
klassen en , bij decreet van het Provinciaal Bestuur van Holland,
d. d. 2 Januarij 1797, gepriviligeerd, zoodat men alhier geen dubbel
regt op de begravenissen behoeft te betalen, wanneer men van elders
komt om zijne dooden te begraven. Op dezen Godsakker rust het
stoilelijk overscbot van menige aanzienlijke of geleerde, die te Leyden
aan de letteren of aan de wetenscbappen onlvallen zijn , onder anderen
dat van Borger en van van der Palm.
Ten nutte der Zeevaart heeft te Katwijk-aan-Zbe langen tijd eene
vuurbaak of vuurboet gestaan , gelijk er thans nog een gevonden wordt,
die , in het jaar 1608, van nieuws is opgerigt, toen men te gemoet
zag, dat de oude, door het afkabbelen van de zee , gevaar liep om
weg te spoelen. In den gevel van het gebouw vindt men het gemelde
jaartal der st.ichting, en ter wederzijde daarvan de wapens van Holland
en van W a s s e n a e r . De kosten van onderhoud dezer vuurbaak,
werden voormaals omgeslagen over de stuurlieden, raaar, vermits er
dagelijks minder schuiten afvoeren, heeft men, sedert het jaar 1621,
die kosten gevonden, uit eene belasting van een duit 6p ieder pond
Hollands, zijndc 78 cents, van den afslag van den visch, waardoor
de last toen zoo wel door vreemden als door inwoners gedragen werd,
hoewel hetgene thans door vreemden daarin gedragen wordt, niet
noemenswaardig is. Yan wege de Noord- en Zuidhollandsche Redding-
maatschappij zijn ook albier de vereischt wordende redmiddelen. voor
sehipbreukelingen voorhanden, bestaande. in eene daartoe ingerigtc
sloep en verdere benoodigdheden , met eene behoorlijke bergloods.
In pveroude tijden stond, 300 roeden (387 eil.) N. van den toren,
aan den middelsten Rijnmond, een kasteel, h e t H u is - te -B r itt e n
of B r it te n b u r g geheeten. Zie voorts het art. Britten (Hüis-te-).
Weleer was te Katwijk-aan-Zee eene Rederijkerskamer, voerende
tot blazoen of wapen de Kempenbioemen, en tot zinspreuk. In liefd’
akkoord.
Men heeft in dit d. twee scholen, als : eene dorpschool, welke ge-
middeld door een getal van 190 leerlingen bezocht wordt, en eene
bijschool, met 128 leerlingen.
In het jaar 1838 is hier opgerigt, de Katwijksche Maatschappij ter
uitoefening van de kust- en steurharingvisscherij , welke 112 aan-
deelhouders telt.
■ De kermis valt in te gelijk met de kermis te Katwijk-aan-den-Rijn;
en in de daad heeft Katwijk-aan-Zee geen eigen kermis.
Meer dan eens zijn dit zeedorp ongevallen overgekomen, die hier
de welvaart gestremd hebben ; zoo werd, in het jaar 1871, de kerk
en het d., door eenige roovers en vrijbuiters, geheel uitgeplunderd en
vervolgens op 2000 guld. gebrandscbat.
In het jaar 1872, dus een jaar daarna, vielen de Spanjaarden of
zoo anderen willen de Watergeuzen in het dorp, verbrandden de kerk
nlaats en toen de inwoners , spoedig daarna | w e d e r eenige kleine
en plaats, verbliif hadden gebouwd, moesten zy, die bij een
in iaar 1874 verlaten , en geheel
n a d e r bezoek dtr bp j w;pvnn volp-de weder, dat kort na het
enrai6Vo 7 ir e en ^ a aM Ö , en nog eens 79 huizen, door het geweld
des w^ers’ wegspoelden, hetwelk dit dorp dus weder in eenen treur.gen
woedde er de pestziekte, z o o zelfs dat er 86 huizen
In het jaar „itgestorven, en dus onbewoond gevonden
i 'S werden er nog, L n den jnre 1 6 5 2U t W H , >»JW *
een cetal van 33 huizen almede door bet zeewater weggespoeld. In
- ¡ Ä “S ‘op de Hollandsche kust,
J t a g « „ n
H ä a f S Ä n d e T d . 2 S S Z Z Z den d » d e.n den
dapperen T n .» f r * " ? ““ f X " ™
¿“ ' 2 . “ "«“. v.“
-i wpll'p ranlsoencrinff n^eestal beston^weder genomen, welke ranisoeueiuig u, ,i n vleesiclh ,p esne bean-
«en brood boter, kaas, groenteu en contanten , door welk een en
S r proote sommen gelds verloren gingen In latere oorlogen waren
de inwoners mede niet vrij. Ten tijde van den Engelschen oorlog, in
1781 en 1782 en in het begin van deze eeuw, mzonderheid m de jaren
JL Fransche overheersching5, gevoelde dit dorp zeer veel
In het iaar 1698 zijn zes en twmtrg visschcrs van dit dorp op zee
verongelukt , vele bulpbehoeveode en ten laste der armenkas vervallende
weduwen en weezen nalatende. , , Vader
In het iaar 1816 werd, door de in sommige streken van ons Vader
land geheerscht hebbende ziekte, ook deze plaats deert.jk gcteisterd
Door de Aziatisehc braakloop of Cholera werden hier, m het jaar
1832, van den 3 Augustus tot den 21 November , vier honderden
veertien personen aangetast, van welke honderd en winig J .
leden : terwijl er nog bovendien drie personen , insge ij s ner
behoorende, aan die vreesselijke ziekte gestorven zijn.
KATWIJK-BIJ-CDYK, naam, welken men weleens geeit aan K a t -
wijk-aan- de-Maas , in het Land van Cmjk. Zie Katwijk-aan-de-Mias.
KATWIJK-BINNEN , d. in Rijnland, prov. Zuid-Uolland. Me
K aTW IJK -A A N -D E N -R iJN . I „ TT 17 J n -
KATWIJK-BUITEN, d. in Rijnland, prov. Zmd-Uolland. Me
Katwijk-aan-Zee. . .. * SB . n ■■ , ,
KATWIJKEN-EN-HET-ZAND (DE BEIDE-), gem. in Rijnland,
prov. Zuid-Holland, arr. Leyden, kant. Noordwijk (1 k. d., ¿1 m. k.,
2 s. d., 2 afd.)| palende N. aan de gem. Noordwijk-Bmnen-en-Buiten-
Langeveld-en-Offem, O. aan de gem. Rijnshurg, Z. aan Valkenburg
en Wassenaar , W. aan de Noordzee. .
Deze gem. bevat de d. K a tw i jk - a a n - d e n - ij n , a wij
a a n -Z e e en de voorm. afzonderlijke heerl. h e t Zand. Zij beslaat,
volgens het kadaster , eene oppervlakte van 1186bund. 9 v. r. 20 v. eil.,