gevangen geven, en zatcn een geheel j a a r op de St. Olofspoort te
Amsterdam; terxvijl eenige anderen gesneuveld waren.
UPESLOOTER-SLUIS, sluis in Amstelland, in den Diemerdijk,
prov. Noord-Holland, arr., en | u. 0 . van Amsterdam, kanl. en
u. N. W. van Weesp, gern; Diemen-en-Diemerdam, aan de west-
zijde van het geh. IJpesloot.
Deze sluis, welke reeds in 1413 aanwezig was, werd aangelegd ,
om daardoor het water uit het Nieuwediep , door eene inbreuk van
den Diemerdijk veroorzaakt, gelijk ook uit het Diemermeer, in het
IJ te> ontlasten. Burgemeesteren van Amsterdam ter gelegenheid
van eenen hoogen vloed, waardoor deze sluis beschadigd was geworden,
haar hebbende doen hermaken en in beteren Staat stellen,
dan zij te voren geweest was, werden , op den 2 Deeember 1699,
door de geinteresseerden in de gemelde sluis verzocht en des noods
ook gemagtigd , om in tijd van nood daarvoor te zorgen. Zij
werd vroeger voor de helft onderhouden door OuderAmstel en Nieu-
wer-Amstel, die doorgaans voor Waverveen en Waveren den last
droegen. De wederhelft werd onderhouden door de provincie Utrecht,
door de proostdij van St. Jan, Bijleveld, Reijerscop en anderen,
die bij privilegie der Graven van Holland in den Amsiel uitwaterden.
Tot het bestuur vergaderden in het gemeenelandshuis op den Diemerdijk,
elk'en beloken Pinkstermaandag, een Secretaris wegens de
stad Amsterdam, de Schouten van Ouderkcrk en Amstelveen, een
Gemagtigde voor de proostdij van St. Jan en een voor Bijleveld , die
somtijds een Gecommitteerde van de Staten van Utrecht aan het hoofd
hadden.
IJPESTEIN , I J penstein of I p e s t e is , voorm. buit. in Kennemerland,
prov. Noord-Holland, arr., kant. en 1 u. Z. len 0 . van Alkmaar,
gem. en £ u. 0 . van Heilo.
Het was een sierlijk, net en stevig gebouw , weleer prijkende met
twee achtkante torens en omringd van eenen muur, met torentjes op
de hoeken, doch die allen, in het midden der vorige eeuw, zijn weg-
gebroken. Het huis zelf is in het jaar 1749 voor afbraak verkocht.
Ter plaatse, waar het. gestaan heeft, ziet men thans boschland met
hakhout beplant. De daartoe behoord hebbende gronden , beslaande
eene oppervlakte van 7 bund. 29 v. r. 88 v. eil., worden thans in
eigendom bezeten door Mejufvrouw G. van de Blocqoerij , huisvrouw van
H» S t i p p , woonachtig te Hoorn.
JIPS1NGHU1ZEN , geh. in Westerwolde, prov. Groningen, arr.,
kant. en 5 u. Z. Z. 0 . van Winschoten, gem. Vlagtwedde.
Het is een aangenaam oord, dat rijk is aan bosch- en boomgewäs.
IJRST, voorm. adell. h. op de Over-Feluwe, prov. Gelderland,
distr. Feluwe, arr. en 9 u. N. van Arnhem, kant. en 4 « . 0 . Z. 0 .
v a n Eiburg, gem. en 1 u. N. van Heerde. Zie J e r s t .
IJSENDIJKE, plattelandst. in Staats-Flaanderen, prov. Zeeland.
Zie IJZENDUKE.
IJSENVOORDE of I J zevoorde , bnurs. in het graafs. Zutphen, prov.
Gelderland. Zie U zevookde.
IJSHOVEL , geh. in Opper-Gelder, prov. Limburg, distr., arr. en
12 .u. N. van Roermonde, kant. en 1 u. Z. 0 . van Gennep, gem. en
80 min. Z. 0 . van Ottersum; met 8 h. en 60 inw.
IJSLOE , voorm. landstreek, prov. Gelderland. Zie IJsseisobw.
JISP, gem. in Kennemerland, prov. Noord-Holland, arr. Hoorn,
kant. Purmerende (5 k. d.,. 18 m. k., 7 s. d.) j palende N. aan de
Bcemster, 0 . aan da gem. Purmerende, Z, 0 - , Z. en Z. W. aan de
¿rem« Wormer en Enge-Wormcr, W. aan de gern* Graft.
Deze gem. bevat het d, Ji sp en een gedeelte van de Sta rnme e r .
Zii beslaat, volgens het kadasler, eene oppervlakte van 1014 bund.
3g v. r. 41 y. eil., waaronder 1009 bund. 84 v. r. 89 v. eil. belastbaar
land- tclt 117 h., bewoond door 133 huisgez., uitmakendc eene bevol-
king’vau ruim 600 inw., die meest hun bestaan vinden in het kaas-
maken, de melkerij en de visschery op de breede binnenwaleren in
deze gemeente. Voor weinige jaren stonden hier nog zes oliemolens ,
sedert dien tijd zijn er twee verbrand en is er een gesloopt; thans
heeft men er nog drie oliemolens en eene touwslagerij.
X5e Herv., die hier 500 in getal zijn, maken de gem. van Jisp
uit, welke tot de klass. van Haarlem, ring van Zaandam, behoort.
J is p werd in het jaar 1574 bediend door J ohannes B olw ard ensis ,
Predikant te Hoogwpnd, doch in 1578 bekwam het, in vereeniging met
Wo rme r , eenen eigen Predikant in J ohannes A n d e l io s , die in 1584
naar Asperen beroepen werd. Gedurende de dienst van B ebna rdbs
Spanaeus , hier beroepen in 1600, werd in 1603 Wo rme r hiervan
afgenoiflen en met eenen afzonderlijken Predikant voorzien; terwijl
Bernardus S panaeos te J is p bleef tot in het jaar 1605, wanneer hij naar
Elaaswaal verroepen werd. De beroeping geschiedt door den kerkeraad.
De Doopsgez., diei;Jiier ongeveer 50 in getal zijn, behooren tot de
gem. van W ormer-en-Jisp. Weinige jaren geleden, in 1832 of 1833,
is de kerk te J isp gesloopt. Deze gecombineerde gem. heeft dus eene
kerk, die te Wo rme r Staat; terwijl de Predikant te J is p woont,
waar dus de pastorie is.
De R. K., van welke men er 70 aantreft, worden tot de stat. van
Wormer gerekend.
Ulen heeft in deze gem. eene school, welke gemiddeld door een
getal iVan 70 leerlingen bezocht wordt; terwyl die van de Starnmeer
en dat gedeelte,. hetwelk van oads Spijkerbopr werd geheeten, te
Oost-Graftdijk ter school gaan.
Het d. Jisp, in de handschriften der Utrechtsche kerk Gisp , Ghvsp,
Ghisp, Jesp en Isp geheeten, en aan het watertje de Jisp of Gisp
(zie dit arlikel) gelegen , strekte zieh, • in vroegeren tijd, veel oos-
telijker ui t , tot nabij Neck, met welk gehucht, vroeger een dorp,
het gemeenschap had; immers leest men, dat Jisp en N eck in
schildtale, riemtale, schot en lot, toi en schattinge gezamenlijke
lasten droegen , helwelk in een giftbrief van Hertog W illem v a n Bei-
jeren (Graaf Wiileh V ), wordt bevestigd , waarin Jisp en Ne c k , te
zamen genomen werden. Dan, na de inbraak der Zuiderzee, waar-
schijnlijk in de twaalfde eeuw, kregen de meren eenen hoogeren waterstand
, en oefende daardoor, bij storm en vloeden , hunne vernielende
krachten op de daaraan liggende landen ui t ; inzonderheid sloopten de
veelvuldige zuidwestelijke stormen, in de dertiende en veertiende eeuw,
deze dorpen dermate, dat het oostelijk deel van Jisp , zoowel als het
westelijk deel van Neck verloren ging, waardoor deze plaatsen nu £ u.
van elkander verwijderd liggen ; terwijl men Jisp naar het Westen heeft
aangebouwd , naarmate de huizen aan de oostzijde afnamen. Daarna
is J is p , in 1518, getrokken tot het schout- en schepenschap van Wormer ;
doch op verzoek der inwoners van het laatst genoemde dorp, in 1611,
daarvan afgescheiden , bij welk octrooi iedere bijzondere ban en wijze
van bestuur is bepaald. J is p was in dien tijd, voor de bedijking
der nabij gelegene Beemster- en Wormermeren, een schoon dorp, en