Deze buit. is in bet laatst der vorige eeuw gesloopt, de grond in onder-
scheidene pereeelen verkocht, en voor het grootste gedeelte tot warinoe-
sierstuiuen aangelegd, te zainen groot7 bund. 90 v. r. 78 v. ell., zijnde
thans op gemelde pereeelen drie kapitale huizen gebouwd , bewoond
en toebehoorende aan de Heeren C . C o r n e ld e r , J. Bos en J. F . C omme-
r e l l , en nog vier kleinere woningen.
JERUSALEM, voorin. kloost. van Augustijner-Nonnen in de Waard,
buiten de Waardpoort der stad Utreclit.
De grondvesten van dit klooster zijn gelegd in het jaar 1418, want
liij , die bet vervolg op de kronijk van B eda beeft gescbreven , zegt
op bet gemelde jaar : item in den selven jae r wert dat clooster, dat
Jerusalem heet, hij Utrecht eerst toegeleit en de beginnen te rnaken,
enz. Evenwel komt er by A nt M a t t h e u s ( I ) een brief van F rederik. van
B l a n k e n h e im , den een en vijftigsten Bisschop van Utrecht, voor, welke
geteekend is den 2 December 1419 en waarby hij vergunning geeft: » om
» op de plaats dewelke Jerusalem genoemd wordt, onder de parochie-
» kerk van S t . J a c o b te Utrecht, een Nonnenklooster van St. Augusti-
» nusorder te timmeren.” 'J
Misschien zullen zij , in het jaar 1418, mondeling verlof gehad heb-
ben , hetwelk haar in het volgende jaar schriftelijk zal gegeven zijn.
Uit den gezegden brief schijnt te blijken, dat de plaats , waar het klooster
gebouwd werd, reeds Jerusalem beette, eer men er het klooster
stichtte.' Vermoedelijk ontleende zij haren naam van eene daarstaande
kapel, waarin een graf des Heeren gevonden werd, naar de gelykenis
van dat , hetwelk te Jeruzalem uit eenen rots was gehouwen.
Deze kapel beeft aan de gemelde Zusteren van den beginne niet toe-
behoord, want men vindt opgeteekend, dat men de kapel, die Jeru--
salem genaamd was, door veel moeite en aanhouden van de Opzigters
der kapellen gekregen heeft, om er een Nonnenklooster aan te timmeren.
De boven vermelde brief van Bisschop F r e d e r ik hehelst voornamelijk,
dat hij aan M a rg are th a van G r o e n e v e l d , A gatha E r n e s t u s , wed., H il l e
va n M a u r ik , A nna van T e i l , Z w a n il d is , dochter van G o v e r t F rank
e n , en de verdere zusters en eerbare vrouwen, op de gemelde plaats
J erusa lem wonende , verlof geeft om op die plaats een Nonncnkloos-
ter van St. Augustinusorde te stichten en te laten inwijden , zooda-
nig , dat dit klooster zoude staan onder den Prior en het algemeen
kapittel van Windeskeim , en gelijke voorregten zoude genieten ate de
andere kloosters, onder dat kapittel staande, genoten j dat de , Prio>r
van Windesheim , o f , als het ambt van Prior openstond, het gemeld
kapittel, de magt zoude hebben, om personen in dit klooster op te
sluiten , te kleeden , te bezoeken en te bestraften j om eene Priorin
aan te stellen, te bevestigen en af te zctten ; om, zoo dikwijls als het
noodig was, Rectors of Biechtvaders voor eenigen tijd aan te stellen,
die de magt zouden hebben, om de biecht van de Zusters of huisgenooten,
mitsgaders van de altijd blijvende kostgangers , en verder van anderen,
zoo mannen als vrouwen ,• die uit godvruchtigheid in het gemelde klooster
gekomen waren , te hooren, en om gemelde personen van heime^
lijke gevallen , die anders door den Bisschop alleen vergeven werden ,
te onlbinden ; de mindere geloften in andere godvruchtige werken te
veränderen j de kerkelijke Sacramenten aan haar te bedienen 5 de gemelde
Zusters en hare kostgangers, en die door haar begraven wilden
worden , te begraven enz. Verder dat de Pastoors van St. Jakobskerk,
(I) D t faiis et fiin d o t, pag. 238*
r.
in «revalle dat er iemnnd van die parochiekerk bij de gemelde Zusters
begraven werd , de helft moesten hebben van alle de offerpen-
ningen die ter gelegenheid eener zoodanige begrafenis gegeven zouden
worden en dat de regten, zoo wel van de gemelde St. Jakobskerk
als van de andere kerken, ten zij bij duidelijk verlof van den Apostolischen
stoel of bij nader accoord tusseben beide de partijen , in
geenen deele verkort mogten worden. Nog werd aan den Prior van Windesheim
, -of die zijne plaats bekleeden zou, wel uitdrukkelijk belast,
dat hij geen grooter getal van maagden zou hebben te kleeden, dan
de inkomsten, die het nieuwe kloosler zoude krijgen , konden dragen.
ln het jaar 1424 is het klooster J e r u s a l e m met het kapittel van Ir in-
de s he im vereenigd ; wanneer nog drie andere Nonnenkloosters , St.
Jansklooster bij Amsterdam, Brünnepe bij Kämpen en Diepenveen bij
Deventer, in die vereeniging zijn getreden. Zelfs is deze vergadenng
van J e r u s a l e m uit die van Diepenveen voortgesproten, want daar wer-
den uit de eersle vergadering drie Zusters naar Diepenveen afgezon-
den , om het sticlitelijk gedrag en de naarstige onderhouding van den
regel aldaar zelf te aanschouwen , en naderhand in haar konvent van
J e r u s a l e m na te volgen. Zij hadden in haar gezelschap genomen de
zeer godvruchtige E l i z a b e t h v a n D o e s b u r g , die ook tot eerste Priorin
van het Jerusalemsche-konvent verkoren werd. De eersle Pater of Be-
stuurder der maagden is geweest G o o s s e n d e S a n c t i s (misschien v a n
Z a n e n ) . Hoewel de ßisschop in den gemelden brief bedongen1 had,
dat noch de parochiekerk van Sx. J a c o b u s , noch de andere kerken,
door het nieuwe konvent, in hare regten verkort of benadeeld moesten
worden , zoo is er nogtans tusschen H e r b o u t en H u g o v a n W t t e r i n g e ,
Pastoors van St. Jakobskerk, aan den eenen kant, en den Nonnen-Pater
G o o s s e n d e S a n c t i s , aan den anderen kant , al spoedig verschil gerezen,
hetwelk eindigde met een accoord , waarbij bedongen werd, dat de Nonnen
, tot afkoop van parochieregten , jaarlijks den Pasloor een oud Fransch
schild (2 guld. 30 cents) zouden betalen. Dit konvent, dat door de menig-
vuldige aanvallen en strooperijen der vijanden dikwijls grooten aanstoot
geleden had, en zelfs in brand gestoken was, is , in het jaar 1493,
uit de voorstad in de stad verplaatst, en wel in het. huis Nijenrode,
hetwelk, volgens M a t t h a e u s ( 1 ) , stond over ’sPaussen huis bij de Gaas-
beeksche-steeg. F r e d e r i k v a n E g m o n d , Heer van IJsselstein, Buren en
Kranendonk, bekent in eenen brief van het jaar 1493, dat de gemelde
Nonnen hem voldaan hebben van de alinge huysinge, die G y s b e r t v a n
N i e u w e n r o d e en de Juffrou A l i e n o r a v a n B o r s s e l e n syn gerechte gesellinne
wel eer te behooren plach met hoeren poort-wech uytgoende in Winsen-
steeghe, ende daartoe de Huysinge ende Hofstede staende in de Re-
genboocht voerz. op ten Westhoeck van ende in Gaesbeexsteghe , naest
de voersz. herberge van Nieuwenrode. Zie voorts A g n i e t e n - K l o o s t e r ( S t . ) ,
D. I , bl. 6 6 .
. JERUSALEM , voorin. kast. in het Land van Valkenburg, prov.
Limburg, distr., arr. en ^ u. 0 . van Maastricht, kant. en 1 u.
Z, ten W. van Meerssen, gem. Amby.
JERUSALEM , militaire post in Nederlands-Guiana, kol. Suriname.
JESLUM of J is l u m , d., prov.. Friesland, kw. Oostergoo, griet. Fer-
werderadeel, arr. en 3 u. N. N. 0 . van Leeuwarden, kant. en 2 u.
W. van Dockum. Men telt er ruim 100 in w., die meest in den land-
bouw hun bestaan vinden.
U) A n a lect, tora. III, pag. 372.