der Gantels, enz. wearvan de gedetailleerde opsomming overbodig schijnt. Om de kwel te beper-
ken zijn in de binnendijksche riviervakken de slooten gedieht over eene strook van 40 M. tot
60 M. breedte längs den buitenteen van den noorderbandijk, en in de Bernsche uiterwaard
bovendien over 40 M. breedte längs de zomerkade. Ten behoeve der scheepvaart zijn voorts de
na te melden los wallen gebouwd. Overigens zijn havens , sloppen, stoepen en toegangs wegen
voor de pontveren gemaakt, alsmede verbindingsgeulen naar de sluizen in de bandijken, welke
werken in de betrokken hoofdstukken hunne beschrijving zullen vinden.
F ig . 5. H o u t e n u i t - e n i n l a a t s l u i s m e t b e e r t e n b e h o e v e v a n h e t w in t e r b e d .
LO SW A L LEN .
Door den aanleg der rivier kwamen de bij D ro n g e le n , H a g o o r t en Dussen bestaande
xas_
los- en laadplaatsen te vervallen; om de scheepvaart daarvoor schadeloos te stellen zijn nabij
die gemeenten längs de noordzijde der rivier nieuwe loswallen gebouwd, waarvan de inrichting,
vastgesteld in overleg met Gedeputeerde Staten van N o o rd -B ra b a n t , is aangeduid in fig. 6.
Loodrecht op den oever in den breeden noorderbandijk ingesneden, vormen die loswallen eene
beschütte ligplaats met voldoende ruimte voor de locale scheepvaart. Het platform ligt op het
peil van den lagen berm van den bandijk, is 15 M. breed en 60 M. lang en wordt längs twee
zijden door bazaltmuren op houten paalfundeeringen gesteund. Deze muren zijn 3 M. hoog, de
dagzijden hellen onder 1/50 op 1 en zijn van schamphouten voorzien. De ligplaats der vaartuigen
heeft te D u s sen en te H a g o o r t eene bodemsbreedte van 10 M., welke zieh naar de rivier toe
tot 28 M. verruimt. De bodem ligt op slechts 1.14 M.,-4- N.A.P., waardoor de meeste schuiten bij
laagwater droogyallen en een te groot verschil in hoogte tusschen den loswal en het dek wordt
voorkomen. Mede met dat doel ligt het platform niet hooger dan het peil van den lagen berm
doch het profiel der basaltmuren is zöö zwaar genomen, dat, zoo gewenscht, zonder bezwaar tot
eene verhooging met 0.50 M. kan worden overgegaan. Bij den loswal te D ro n g e le n is de ligplaats
der vaartuigen, toen de behoefte daaraan zieh deed gevoelen, vergroot tot eene diepte van
2.40 M. -T- N.A.P. en eene breedte van 12 M. in den bodem, rivierwaarts toenemende tot 44 M.
De omschreven afmetingen der loswallen zijn zoodauig gekozen, dat twee vaartuigen van
het grootste ter plaatse. voorkomend type elkander in de ligplaats voorbij kunnen varen en
F ig . 6. S t e e n e n lo s w
achter elkander gemeerd aan het platform kunnen liggen. De fundeering der körte muren längs
de rivier is zöö diep, dat eene zeer groote uitschuring van den rivierbodem veilig kan worden
afgewacht. Het platform is met keien bestraat, evenals de toegangsweg, die voor elken loswal
over de kruin des dijks heen en verder door middel van eene brug over het noorder afwaterings-
kanaal verbinding met het achterland geeft. Ten einde het ongerief van langen weg en groote
klimming te beperken zijn die toegangswegen te D ro n g e le n en Dussen in de dijkskruin
ingesneden tot op 1 M. boven den hoogst te verwachten waterstand. Deze insnijdingen zijn
slechts 6 M. breed, zoodat zij in geval van nood spoedig met den ter weerszijden overvloedig
beschikbaren grond kunnen worden afgedamd. Het waterpasse gedeelte van den ingesneden weg
is bovendien zöö lang, dat verhooging van het peil van insnijding tot kruinshoogte mogelijk is