N°. 272). De eindaanwijzing der te onteigenen perceelen had plaats bij Koninklijk besluit van
15 Februari 1894 (Staatsblad N°. 25)) De perceelen waren gelegen binnen de gemeenten’s Herto
g e n b o s c h , V-ught, C rom v o ir t , H e lv o i r t , D ru n en , L o o n op Z a n d , B a a rdw ijk en
W a a lw ijk . Ingevolge de bij de tervisieligging ingebrachte bezwaren, is de plaats van enkele
bruggen iets gewijzigd, terwijl de brug in de Zwaluwmoersche Steeg aan het ontwerp is toe-
gevoegd. De onteigende oppervlakte bedraagt in het geheel 293 H .A ., 51 A . en 43 c .A .,
waarvoor is besteed ^352,400.87 met inbegrip van den afkoop van tiendrechten. De aankoop
geschiedde in der minne in de jaren 1894 en 1895.
Alvorens met den eigenlijken kanaalaanleg werd begonnen, waren reeds uitgevoerd :
• i°. de uitwateringssluis aan den benedenmond met de bijbehoorende werken, volgens bestek
N°. 214, dienst 1896— 1899.
2°. eene bodemvoorziening van briksteen tusschen kribpalen, aan het boveneinde van het
kanaal, volgens bestek N9. 234, dienst 1905.
D E KU N S TW E RK EN T E D R ON G E LEN .
De uitwateringssluis aan den benedenmond van het kanaal is, zooals bereids in hoofdstuk V
dezer afdeeling is aangestipt, zuinigheidshalve met den syphonduiker voor het omgelegde Oude
Maasje (zuiderkanaal) tot een kunstwerk gecombineerd. De fundeering van de sluis is tevens,
fundeering van’ den-duiker, terwijl deZe op eenvoudige wijze tegen opbersten kon worden voor-
zien door omgekeerde gewelven in den vloer der sluis aan te brengen. Bovendien kon de duiker
korter zijn dan wanneer hij afzonderlijk onder het kanaal, met de wederzijdsche dijken, wäre
aangebracht.-
De plaats voor het in hoofdstuk V beschreven Waalwijksche stoomgemaal werd gekozen
aan de benedenzijde van den genoemden syphonduiker, waarvan de fundeering'en de water-
keeringen aldus, uit een oogpunt van eenvoud en zuinigheid, een geheel konden-uitmaken met
die van den pompkelder en de daarnaast gebouwde in- en. uitlaatsluis voor het omgelegde Oude
Maasje. Daar nu het Waalwijksche stoomgemaal c. a. vöör de opening van den Maasmond moest
zijn voltooid, was tevens de tijd van uitvoering van het kunstwerk aan den benedenmond van
het afwateringskanaal ’s-Hertogenbosch— Drongelen bepaald.
De totale sluiswijdte bedraagt 12 M., verdeeld over 5 openingen, n.m.l. eene in het midden
van 6 M. en twee aan elke zijde van 1.50 M. wijdte elk. De drempel ligt in al de openingen
op 0.36 M. jfig N.A.P. De grindweg op de kruin'van den zuiderrivierdijk is over de sluis heen
omgelegd, met het 00g waarop de sluisopeningen zijn overwelfd. Voor de middenopening ligt
de geboorte van den boog op 3.50 M. -f- N.A.P. en de top op 5.15 M. -f- N .A .P .; voor elke
zijopening zijn die hoogtematen respectievelijk 3.00 M. -j- N.A.P. en 3.50 M. -}- N.A.P. Bovendien
zijn de zij openingen twee aan twee- overwelfd door een boog met de geboorte op 3.50 M.
H N.A.P. en den top op 4.70 M. + N.A.P.
De algemeene situatie van de werken aan den benedenmond van het afwateringskanaal is
voorgesteld in fig. 40; in aanzicht zijn die werken afgebeeld in de fig. 41 en 42, terwijl eindelijk
tw.ee verticale doorsne-
den van het gecombi-
neerde kunstwerk voor-
komen in fig. 80. Het
geheel is opgetrokken
uit metselwerk. op een
houten paalfundeering,
met toepassing van
noorsch graniet, hard-
steen en zandsteen we-
gens cdnstructieve doel-
einden en versiering.
In . de middenopening.
van de uitwateringssluis
wordt de wa-
terkeering " ge vorm d
door ..een stel vloed- en
een stel ebdeuren, terwijl
elke zijopening aan
de buitenzijde kan worden
afgesloten door
eene geequilibreerde
schuif en aän de bin-
nenzijde doör eene eb-
deur, waarin zieh eene
kleine schuif bevindt.
De vloeddeuren reiken
tot 4.50 M. + N .A .P .,
de ebdeuren tot 1.85 M.
-f- N.A.P. en de schui-
ven tot 3.65 M. -|-
N.A.P. De schuiven
hebben längs den bo-
venrand den aanslag tot
keering van het buiten-
water, doch overigens
kunnen zij zoowel naar
binnen als naar buiten
lceeren. Alle openingen
kunnen bovendien, zoowel
buiten als binnen
Fig. 80. ‘ A fw a t e r in g s k a n a a l ’S -H e r t o g e n b o s c h -D r o n g e l e n .
V e r t i c a le d o o r sn ed e n van het k u n s tw e rk aan den b e n e d e n m o n d .