Onder dit bedrag zijn niet begrepen de kosten van de waterleidingen en de kirnst werken
ten Oosten en ten Westen van de K il; deze werken waren opgenomen in bestek N°, 161 , dienst
1887— 1889 wegens het maken van den zuiderveerdam, c.a. te K e iz e r s v e e r .
HET POLDERGEBIED TUSSCHEN H E T OUDE MAASJE EN DEN ZUIDERRIVIERDIJK.
Het poldergebied tusschen het Oude Maasje en den zuiderrivierdijk (gebied VII) bestaat
uit een zeer klein westelijk deel en een groot oostelijk deel. Het westelijk deet wordt gevormd
door de zuidelijke punt van het voormalige waterschap „de Hooge en Lage Inlagen” , begrensd
door den zuiderrivierdijk, het Oude Maasje en de Meeuwensche Gantel. Dit poldertje loost vrij
op de genoemde Gantel door een ijzeren duiker, wijd 0.75 M., met vloeddeur en schuif en
wordt niet bemalen.
Het westelijk van de Meeuwensche Gantel gelegen gebied bestaat uit de bezuiden den
linker rivierdijk gevallen deelen van de waterschappen „Ten Westen van den Nieuwendijk met
de Aanwassen” , „Ten Westen der Capelsche Vaart en het Veerpad” en „Klein Waspik” . Dit
gebied loost vrij door de bestaande en door nieuwe waterleidingen en duikers op het Oude
Maasje en op de Dussensche Gantel, en kan zoo noodig worden bemalen door een op die Gantel
gestichten stoomwatermolen, genaamd het Overdiepsche stoomgemaal.
Voor de afwatering van dit gebied is een kanaal gegraven, lang i960 M., breed in den
bodem 1 M. en diep 1 M. N.A.P., met wederzijdsche taluds van 2 op 1 , loopende längs de
zuidzijde van den zuiderrivierdijk van de Dussensche Gantel tot aan den Capelschen Veerweg.
Aan het oostelijk uiteinde van het kanaal is onder dien weg een steenen duiker gebouwd, wijd
0.60 M. met houten schuif, ten behoeve van de afwatering van het waterschap „Ten Westen
van den Nieuwendijk met de Aanwassen” . Langs de zuidzijde van het kanaal is eene water-
scheiding gemaakt tot de hoogte van 0.70 ä 1.25 M. -j- N.A.P., längs den binnenteen waarvan
in de Waterschappen „Ten Westen der Capelsche Vaart en het veerpad” en „Klein Waspik”
(afdeeling „polder Over de Gantel” ) enkele waterleidingen zijn gemaakt, welke het water van
de polderslooten verzamelen en door middel van ijzeren duikers, ‘ wijd 0.50 M., met schuif, op
het kanaal brengen. Op de grens der gemeenten C a p e lle en W a sp ik is een steenen beer
gebouwd ter afscheiding van de twee laatstgenoemde waterschappen. Ten Westen van de Dussensche
Gantel is längs den teen van den zuiderrivierdijk eene waterleiding gegraven ten behoeve
van de afdeeling „polder Overdiep” van het waterschap „Klein Waspik” , welke waterleiding op
de Dussensche Gantel loost door een ijzeren duiker, wijd 1.25 M., met steenen schuifkoker,
vloeddeur, ebdeur en schuif.
Op ongeveer 700 M. benoorden het Oude Maasje is de Dussensche Gantel afgesloten door
eene steenen uitwaterings- en inlaatsluis, waarnaast een centrifugaalpomp-stoomgemaal is gebouwd
voor de kunstmatige loozing. De sluis rust op eene houten paalfundeering en heeft eene dag-
wijdte van 1.50 M.; de drempel ligt op 0.85 M. h- N.A .P., de ebdeur reikttot 1.50M. + N.A.P.,
de vloeddeur tot 2.50 M. -f- N.A.P. De sluis is gebouwd aan de westzijde van de Dussensche
Gantel en deze is naar de sluis omgelegd en daarnaast afgedamd. De sluisopening is aan de
noordzijde overbrugd door eene ijzeren brug met houten dek, breed tusschen de leuningen 3 M.
Tusschen de sluis en de afdamming is de stoomwatermolen gebouwd, bestaande uit een
lokaal, binnenwerks lang 12.44 M., breed 2.80 M., waarnaast eene bergplaats, lang 5.50 M.,
breed 3 M. en een schoorsteen, hoog 15.35 Het gemaal bevat eene hevelcentrifugaalpomp
voor een opvoer van normaal 30 M3. water per minuut , 0.80 M. hoog , bij 136 omwentelingen.
Zij is direct gekoppeld aan eene verticale stoommachine met een cilinder, voorzien van een
Körting’s straalcondensor. Het vermögen bedraagt normaal 12 I.P.K. De centrifugaalpomp heeft
eene middellijn van 1.10 M., de aan- en afvoerbuizen zijn wijd 0.50 M. De stoomcilinder heeft
eene middellijn van 267 m.M., de slaglengte bedraagt 230 m.M. Alle bewegende deelen van het
stoomwerktuig zijn van gesmeed staal vervaardigd. Voor de stoomproductie is opgesteld een
Lancashire-ketel, lang 5.80 M., wijd in middellijn 1.35 M., met eene stookbuis, wijd 0.70 M.
De werkspanning bedraagt 6 A tm ., het verwarmd oppervlak 25 M2. De ketel is vervaardigd
van Siemens-Martinstaal.
De machine met pomp en ketel rüsten, evenals de ketelbemetseling, op eene paalfundeering,
de gebouwen er omheen op eene zandäanplemping. De gebouwen zijn uit baksteen opgetrokken
en gedekt met eene overkapping van gegolfd plaatijzer, op hoekijzeren spanten. De schoorsteen
is onderheid.
De pomp en het stoomwerktuig zijn vervaardigd in de fabriek van D R Y S D A L E & Co. te
G la s g ow ; de ketel is afkomstig uit de fabriek van G E B R . S t o r k & Co. te H en g e lo . Voor
het leveren en stellen van het geheel is een contract gesloten met de firma R e m y E N B i e n f a i t
te R o tte rd am . Dit stoomgemaal wordt bediend door den reserve-machinist voor de veren en
de bemalingswerken van de Bergsche Maas, die eene van de dienstwoningen aan de zuiderhaven
van het K e iz e r s v e e r bewoont.
De onteigening van de benoodigde gronden voor de uitgevoerde werken was ten deele
opgenomen in die voor de rivier en ten deele in die voor het zuiderafwateringskanaal.
De uitvoering der grond en kunstwerken längs den zuiderrivierdijk was ten deele opgenomen
in bestek No. 97, dienst 1889— 1891, tot vorming van het aangelegen riviervak, doch voor
het grootste gedeelte in bestek No. 231, dienst 1897— 1899, tot vorming van de buitendijksche
vakken van het Zuiderafwateringskanaal. De afsluitings- en bemalingswerken van de Dussensche
Gantel zijn afzonderlijk aanbesteed en uitgevoerd in 1898. De oplevering van het machinale
gedeelte ondervond vertraging wegens de eerst na de montage van het stoomwerktuig gebleken
behoefte aan condensatie, zoodat de proefmaling eerst op 21 Mei 1900 met goed gevolg kon
worden gehouden.
De kosten van de afsluitings- en bemalingswerken van de Dussensche Gantel hebben bedragen
als volgt:
Bestek N°. 35, dienst 1898— 1899, wegens het bouwen van eene uitwaterings-
sluis met stoomwatermolen en bij körnende werken aan de Dussensche Gantel. . . f 16,940.— -
■ Overeenkomst wegens het leveren en stellen van het machinale g ed e e lte ... „ 6,500.—-
Benoodigdheden voor inventaris en bedrijf.......................................................... „ 141.60
Te zamen............. f 23,581.60