
 
        
         
		sijn  eenre mimten  doen  te  slaen',  dye ghenckeftich  (1)  wesen  sali,  alle  onse lant doer, weilke  
 munte  ligghen  sal  tot Arnhem  (2),  in manieren  ende vurwarden als hijr na bescreuen staet,  
 dat  is  te  weten,  In  den  iersten,  dat wij  soelen  doen slaen  enen  penninc  van enen  groten  
 dye  ghelden  sal  zestien  hlegne penning hm  (8),  ende  sal wesen  van  eenre  anderre munten  
 dän  die mitte grote (4)  sijn,  dye wij  voer date  des  briefs  heibben  doen  slaen,  ende  daer na  
 halue grote  van acht kleine penninghen, Brabansohe  voer  vier  kleine penninghe,  ende Hol-  
 lansche  voer  twe  kleine  penninghe,  op  dye  seine  asseye  daer  dye voersor.  grote op.staen  
 sal, weillie  gbelt voersor.  ghenckeftich wesen  sal  alle onse lant  doer mede  te copep  ende  te  
 veroopen  in  comans  hant,  weilker  grdte  vyftien  een  pont  ghelden  soelen ,  ende  vierfach  
 enen  gnden  auden schilt van munte skeysers  of skoeninx  van Vranckrike; Ende dye voerscr.  
 grote,  dien  wy  soelen  doen  slaen,  sal hauden zes penmghe  coeninx  sihters  (5),  een  greyn  
 onder,  of  baven, ende  dye  penninghe  dye wij  soelen  doen  slaen ghelgc gescraden  (6),  ende  
 op  dye  troysghe  marck  weghens  hondert  ende vijr  dierre penninghe,  enen  haluen  pennino  
 onder of haven.  Yoert moeghen mg gholt doen slaen (7), dat is te weten ghuldene Schilde,  dye  
 so guet sijn van gonde ende gherecht van  ghewichte,  als aude  ghuldene Schilde  van munten  
 skeysers  of  skoeninx  van  Yrancrike,  of gude  sware ghuldene,  dye  so gnet  sijn  van  gouda  
 ende  gherecht  van  ghewichte,  als  dye Coelsche ghuldene,  dye  dye  bysschop  van Coden  nn  
 duet  slaen.  Voert oft saeke weer,  dat  emich  here (8),  oft anders yemant,  op.onse munte  
 dede  slaen,  ende men  vonde  dat  dat  ghdt  so  gnet  niet en weer,  als  onse  ghelt,  dat mach  
 een  yghelic  wederslaen  ende  wederseigghen  buten  onsen  toeme, ende  sonder engherhande-  
 broecke daer  af tgheghen  ons  te  doen.  Yoert . so zekeren wij  ende  ghelauen  m gudep -tron-  
 wen,  den  burghenneisteren,  scepenen,  rait, ende  den ghemeynen burgheren  van  onsen  vier  
 Steden  voerscr-dat dese voersor.  munte,  in allen manieren  alse  voerscr.  is,  sal  bliven  staen  
 van  Sente  Bemeys  daghe  naest  toe  comende,  zoeuen  jaer  lanc  daer na  naeste  volghende,  
 ende  onse  voerscr. munte binnen  den  selven zöeuen jaren  niet  te  lichten  noch  te  argheren,  
 ende  onse  voerscr.  munte te  beseitten  by  onsen  rade,  ende by  rade  der scepene  van  onsen  
 vier steden.  Ende  ghebieden, ende ontbieden,  alle onsen ajnptluden  ende richteten in onsen  
 steden  ende  ijn  onsen  lande,  ende  en  yghelijcken  van  hem,  dat  sij  onse munte  voerscr. 
 MY  D.  i.  gangbaar.  »  •  j 
 (2)  D. i.  gevestigd  zal  zijn.  ‘  Het  woord  liggen  werd in de middeleeuwen bij Mnnten in dien zin  ge  ezig  , 
 (3)  Misschien  is  het  montje  N®  4  op  onze  Plaat  VI  zoodanig  een. 
 (4)  Misschien  wordt  hier  bcdoeld  de  Mont  op  Plaat  VI  y'an Willem als M>omboir, 
 (5)  Zie  vroeger. 
 (6)  D.  i.  even  eens  vervaardigd. 
 (7)  D.  i.  lust  het  ons  gouden  munt  te  doen  vervaardigen. 
 (8)  Zie  de  verklaring  hicrvan  op  bl.  268  in  de  woorden:  «andere heren,  alle  die  van  Brabant«  «na. 
 ghenckeftich  hauden'  ende  doen  hauden,  ende  ghaen,  in  allen  manieren  alse  voerscr.  is.  
 Yoert  so  wye  van auds tot  desen  daeghe toe- beter  payment gheboert  heeft van erftijnse,  of  
 van  erfpachte,  of van  erfrenten,  et  si  in  brieuen,  oft buten  brieuen,  dan  ghemeinliken  ter  
 tiit  gheinghe  ende  gheue  was,  dien  sal men voert  dye erftijnse  of erfpachte of erfrenten  be-  
 taelen  in  aisulken  beteten  paymente,  als  hy voertijts  tot  desen  daeghe  toe  gheboert heeft,  
 mer  wye  tot  desen  daeghe  toe,  erftijnse, of  erfpachte,  of erfrenten  betaelt  heeft  mit aisulken  
 paymente als tot eilken tijt  der betaeHnghe gheinghe ende  gheue was,  dye  sal voert aen  
 dye  erftijnse,  erfpachte  of  erfrenten  betaelen mit aisulken  paymente  als wij  nv  soelen  doen  
 slaen,  dat  is  te  weten,'enen  witten  groten  voer  zestien Heine  penninghe,  ende dier  seiner  
 grote’vijftiene voer  een  pont.  Yoert  sal men alle fenierde- schont,  ende  schaede schont  (1) -  
 ende  ander  schont,  taelen  na  ijnghehalt  der  notulen  dye  wij  daer  af voertijts in den jaer  
 onss  Heren,  doe  men  screef. dusent  driehondert  neghen  ende tsoenentich  des manendaeghs  
 na  Sente  Mychiels  daeghe  ghegheuen  hebben,  ende  mit  onsen  zeghel  heibben  doen  bcse-  
 ghelen,  ende  na  alsulker-opsettinghe  als  wij  dye  termine  opghesat  ende.verleinght  heibben, 
   dat  is  te  verstaen  van Sente Walburghen  daghe  theint Sente  Peters daeghe  ad  Cathe-  
 dram  naest  leden.  Yoert  ghebieden wij, dat nyemant onse voerscr. paymente wederseigghen  
 en  sal,  op  een  koere  vah  zes  ponden,  half  den  here  ende half  der  stat  daert  gheschiede.  
 Yoert  en  sal  nyemant  engherhande  ghelt  bemen  of  breken  van  baeten wille,  binnen lants.  
 noch buten  lants,  op een  koere van zes  ponden, half den  here  ende  half der  stat  daert  ghe-  
 schiet weer.  Ende  want wij  hertoghe  ende  greve  voerscr.  alle  dese  voerscr.  punten  yast,  
 stede  ende  onbrekeliken  ghehauden wülen heibbpn,  dese voerscr.  zoeuen  jaer lanc,  so  heibben  
 wij  onse  zeghel,  in  ghetuychnisse  der  waerbeit,  by rade ende guetduncken  onss raits  
 ende  onser  vijr  stede  voerscr.  aen desen brief doen hanghen.  Gheschiet ende  ghegheuen int  
 jaer  onss  Heren  dusent  driehondert  een  ende  tachtentich,  op  Sente  Lambrechts  daeghe. 
 (Overgenomen  uit  het  III»  Deel  van  ntjhotb’s  Gedenhmaardigheden  uit  de  Ge-  
 schiedenis  van  Gelderland,  Arnhem  1889,  bl.  98  en  99.) 
 111  Fenierde  schont  werd  vooraameUjl  gelezigd,  waar  het  rede  was  van  verdachlen  geldhandel ,  of  kun-  
 »tenarüen  om  de  wellen  legen  den  woeker  te  ontgaan.  Zie  hier  over  uitvoeriger  op bl.  130 van  hei Ile Deel  
 der  Geimhwnardighed.cn.  Schaede  schont  de  verseholdigde  worker  of  de  sehnld  onUtaan  n.t  de  opgeloo-  
 pen  rente  van  het  opgepomen  geld.  Zie  aldaar,  bl.  131. 
 35