„Carolus-gulden van elck stucke soe wel teghens den ghenen die deselve uyt-
» gegheven ofte geprpsenteert, als teghens den geenen diese ontfanghen sal heb-
„ ben, ende voor die twede reyse van ’t dubbel, ende voor die derde reyse
» boven die voorschieven boete ende amenden uyt onse voorschreven Landen
» eeuwelick gebannen te worden,» — verder nog het een en ander niet dade-
lijk tot de munten betrekkelijk — waarop dan weder het volgende: » Ende want
» wy verstaen dat onse ondersaten ghrootelyx belast ende beswaert syn' mitte
» vremde silvere munte, ende dat wy die teffens ende t’ eenemaal verbiedende,
» sonder eenighen bequamen körten tyt daertoe te praefigeeren, deselve te seer
i i souden mögen beschadighen, willende daeromme die verlighten, geriefen ende
» accommoderen, hebben geseyt ende verkleert, segghen ende verkleren, dat
» deze onse generale interdictie, prohibitie ende verbot stadt grypen sal te bez/
ginnen van den eersten dagh van Junio naestkomende, dat men schryVen sal
» duysent vyfhondert een en ’t seventigh inklusivelyeken, weloken termyn wy
» uyt gratie gegeven ende geoctroyeert hebbende ten eynde dat onse ondersaten
» allenxkens ende tot heureif minsten schade ende verlies hen moghen ontmaken
i i van de voorschreven vreemde munte, ende hen versien van andere, willende
i i ende ordonnerende daerom, dat aght daghen voor de voorschreven eerste dagh
»van Junio naestkommende die publicatie van dese onse tegenwoordighe ordon-
ii nantie alomme ververst ende vemieuwt worden, op pene van ’t selve te ver-
ii halen op den gheene die van des te doene in gebreke souden wesen, blyVende
„ niet te min altyts dit tegenwoordige verbot in syne kraght ende vigeur, alwaer
ii ’t soe dat die publicatie by faulte van de voorschreven Officiers oft andersins
»niet vemieuwt en waere, ende ten eynde dat onder ’t dexel van onse voor-
»schreven permissie, ende duyrende den selven tydt men van nieuws die voor-
»schreven vreemde Munte van biiyten niet en soude inne brenghen, immers by
nmerckelicke quantiteyt, Verbieden wy allen ende eenen yghelyck middeler tydt
»eenighe van deselve vreemde Munte te brenghen in eenighe van onse'voor-
»schreven Landen van herwertsovere, ten sy by kleyne quantiteyt een yghelick
»voor syn teeren alleenlyck ende sonder bedrogh, Ordonnerende» enz. enz. —
verder lezen wij: »ende om onse voorschreven ondersaten ende alle vreemde
n ende uytlandighe in onse voorschreven Landen van herwertsovere negotierende,
»handelende ende traficqueerende te meer te gerifen ende accommodeeren van
» onse munte, soo hebben wy geordonneert dat men alleenlyck continueeren sal
» te munten ende te slaen twee specie van groote silvere munte » [trouwens wij
meenen stellig te kunnen verzekeren, dat er tot op het jaar 1570, waarin dit
plakaat uitgevaardigd is, geene andere grove munten van Filips geslagen. waren,
dan hij nu zoo dadelijk opnoemt] »d’ eene van Philips dalers, en d’ andere van
»Burgundisehe dalers, op den selven voet ende alloy als te vooren, soe men
» die cendreën daer toe alderbest sal bevinden te dienen » [dat wil zeggen : van
het fijnere zilver zal men Philips Daalders kunnen laten munten, wier gehalte
van 9 penn. 13 grein was; van het andere fijne Burgundisehe Daalders, wier
gehalte 10 penn. 17 grein was],, » ende dat den genen die de materie sullen leveren
» beter duncken sal te behoren » [hieruit ziet men, dat alleen bijzondëre personen
uit hun zilver, naar verkiezing Philips- of wel Burgundisehe Daalders konden
laten,slaan, en zulks van Kegeringswege niet geschiedde], »van welcke twee
» stuck gemaeckt sullen worden deelen, pertien, ende particulière divisien, die
» sulex gheproportioneert sullen worden, dat doende hier naemaels de reduetie
h van der munte op hueren ouden prys » [iets wat mmmermeer heeft plaats
gehad] »’t selfde al te passe ende tot opreghte »proportie mitte oude munte
kommen sal, Ende om onse voorschreven ondersaten nogh meer te verlighten
n ende gerieven van kleine munte, daer van men hem sedert eenighe tydt her-
» werts, namentlycken sedert dat men geslagen heeft die groote stucken van da-
»lers, eenighsins in gebreecke gevonden heeft, hebben wy geordonneert dat ge-
» slaghen sullen worden twee nieuwe stuoken off penninghen van twintighste ende
« veertighste van deselve Philips dalers voor ’t gemeen gebruyek van den volcke,
n daer van • men hem sal mögen behelpen mitte oude munte, welcke stucken
n van twintigste ende veertigste sullen wesen van half alloy van de voorschreven
»Philips dalers, ende alsoo van vyf penningen fyn silveren in alloy ende ge-
» wighte, ’t voorschreven twintighste van eenen seventighste ende halven ende een
»twee en seventighste ende van vier hondert twee en dertighste van den voor-
ii schreven penningen ’t marck' van troyen mitte remedie van een grein fyn zil-
»vers in alloy, ende van een engels in ’t gewighte op elck marck wercks, be-
n dragende in ’t marck fyn tot hondert een en seventigh stucken ende een halff,