bevangen, an der marcke gewogen, twee greyne bouen of beneden. Vort solen die sche-
penen van den voerscr. vier steden alle andere güldene ende silveren gelt onder oen set*
ten (1), gelijc gnet den voirgen. groite ende güldene penninch. Ende dat sai men nomisi
ende genen,'ende dar mede talen (2) alle onse lande doer. Ende dat solen die voerscr.
vier stede, asduche (8) alze sij dat setten, vort laten weten an anders onse stede ende
amptlnde van onsen lande, op dat siet vort in den kircken kondigen. Vort were dat
zake dat andere heren, alze die van Brabant, die van Ylaenderen of die van Hollant,
enen anderen güldene penningh, of silueren, beter, deden slaen, dan wij, nae poni tale (4)
dier silnerenre of guldenre penninge voerscr. ende onse vorgen. schepenen van den vier
steden dat an ons brechten, so zonden wij enen asgnden penninch, van silner oft van
gonde doen slaen, oen gelijc gnet,' of wij zonden onse mnente laten Uggm (5). Vort-
mere were dat zake, dat wij nyet en wonden doen mnenten, ende die mnent lieten lig-
gen, so souden nochtan die ande Schilde büuen staen op die voergen. dertich groete vòer
twee pont, ende nyet hoger; ande nochtan zonden die voerscr, schepenen alle ander gout
ende siluere penninge nae den belange wert setten, gelijc voerschreuen steet. , Yort solen
die voerscr. schepenen van den vier steden, tot elken tween maenden, enen schepene
mallic senden, in die stat, daer onse mnente sai wesen, die pneuen (6) ende besien
solen, of die penninch, den men asdan sai slaen, of die asgnet sy, alze die asseye van
den vorscr. gelde; ende daer solen wij enen of twee van onsen vrinden bi schicken. Yort
solen wij ende die schepenen van den vier steden, in dier stat, daer die mnnte liggen
sai, twee schepene oft raet, die dartoe gnet sijn, tot wardeyne setten, bi rade onser vrinde
ende dier vier steden, ende dat sai men doen, asducké, alse ons ende den vorscr. steden
gnet dunct. Yort solen onse stede macht hehben, alle wäre ende guet, hoe dat die ge-
noemt is, te setten, nae beloep des voerscr. peyments, asdncke, alse oen dat gnet ende
oerbaer dnnct. .Dese voergen. gesette van desen gelde ende peyment solen blinen staen
tien jare lang, in allen punte vderscreven, enz. enz. —
Het overige heeft betrekking tot de wijze van betaling van binnen kort of na längeren
tijd verschnldigde gelden, en tot bevestiging van het in dit Charter bepaalde.
3 engel. ligler dan het Trooischc, vroeger in Nederland algemeen gebruikelijke, mark (zij atonden du* toi
elkander als 19 : 20), een Nederlandsch pond zou thans beratten 4,0636554 Troouche marken.
(1) D. i. onderling de waarde bepalen.
(2) D . i. be tale d .
’ (3) D. i. zoo dikwijls als. Weldra völgt asguden.
‘ (4) D. i.’ berekening, waarde.
(5) D. i. stilstaan.
(6) D. i. onderzoekcn, essayeren.
C.
Mnntwet vm den 8 Febmcerij 1871 (1).
■ W ij Edwart bi der genaeden Goeds hertoge van Gelren ende greue van Zutphen, doen
kont ende kenlijc allen luden, dat wij, auermids guetduncken ons gemeynen raets .ende vier
steden, alse Nymegen, Euremunde, Zutphen ende Arnhem, eens geset auerdragen sijn, alse
van den gelde ende van der payen, in onsen lande te gaen, ende mallic den anderen te betalen,
sine pachte, tins ende iaergelt. In den iersten sal mallic den anderen betalen, van
allen tynse, pachte ende iaergelt, den anden seilt vuer twe pont gerekent, ofte mit pay-
mente, alse den anden seilt op elliken termyne der betalingen geUjc gnet wesen sal, ofte
ses ende twintich Gelresche placken vuer enen aiiden seilt gerekent, die also guet sijn, aß
men op 'datum dis briefe sleet, ende dertien Gelresche placken vuer een pont gerekent, ofte
andere placken, die also guet sijn, oft ander paymente dat daer vuer guet is. Yoert wye
tyenden ofte reuten cochte, die der heren ofte goeder lude bouwelude gebouwet hedden, et
were op ten lande, ofte in den berghen, dat sal men betalen mit paymente, als men pacht,
tins ende jaergdt betaelt, alse voerscreven is. WilüJee placken (2) m den snede hauden
soelen vyve ende tsestich in die Coelsche marck, enen penninc bauen oft beneden aen den
snede aen der Coelscher marck werx gewegen. Yoert sal die Coelsche marck hauden rot
vytbrengen eee pemme Cmmx eilnere (8). Yoert sal men slaen halue placken, der twe
also guet wesen soelen alse een placke. Yoert sal men slaen Brabansche, der soelen seuen
een placke gelden, ende Hollansche der soelen viertien een placke gelden. Voert soelen die
Brabansche een placke meer aen den snede hauden, aen der Coelscher marc ghewichts, dan
die pi-efon Yoert soelen die Hollansche twe placken meer aen den snede hauden, aen der
(1) Het tpoedig volgen van dit. Charter op dat vao sleoht» öngeveer twee maauden vroeger, moet toege-
aehreven worden aan een veranderd muotztelsel. ' Het aehijnt dat de Muntheamhten van den Hertog geen
zuiver zilver geuoeg konden hekomen, Om volgen. de wet van 8 December te munten. Daarom deze meuwe
Muntwet, volgen. welke het allooi op öngeveer halt zuiver zilver werd vermmderd. Van daar dan ook een
nieuwe naam voor de muntstukken, die vroeger groot gebeeten, thans plack worden genoemd.
(2) De zin is , dat vrjf en zestig placken in gewigt gelijk zouden zijn. aan ?en mark Keulsch met een
remedie van €€nen penning »aar binnen en naar buiten (zie bier vö<$r). Maar 65 placken stonden naar
hetgeen vporafgaat, gelijk met 5 pond of 2§ oud schild, terwijl, volgens de Mnntverordenmg van den 8
December 1370, v y f aude Schilde aan zilveren munten uit de Keulsche mark geslagen zouden worden. Hoe
deze beide bepalingen te vereiTenen zijn, valt alleen door veranderd allooi te verklären.
(3) Fijn zilver heeft, gelijk men weet, 12 penningen; Koningszilver 111 penning; deze woorden geven
alzoo een denkbeeid van het allooi of gehalte der muntstukken, welker vervaardigmg hier vastgesteld werd.