»saeten als vreemden vervoirderen hen luyden daghelix te kopene,-smeltene
» ende snoeyene de penningen van onsen slaghe [te regt wordt het woord stag
gebezigd, aangezien alle munten met den hamer werden vervaardigd en alzoo
gestagen] ende munte [mmt, zegt men', dat van het hier door de Bomeinen
ingevoerde woord moneta zoude komen, en dit weder van monere, vermanen,
aammjzen, omdat de Stempel aammjst, welke waarde het stuk heeft, of op wiens
last het vervaardigd is] de selve transporterende ende verkoopende in. de voir-
» schreven munten, aldaer daelers aff geslagen worden ende'ander geconterfeyte
» munte, gelyokende de gheene van andere Princen ende Pursten, ende nament-
»lycken Angelotten, gelyekende die van Engelandt [hiermede worden ongetwij-
•feld bedoeld die van Vianen, Batenburg en ’s Heerenberg, want andere zijn
ons in Nederland niet bekend; zij werden op veel geringer gehalte dan de En-
gelsche, wier type zij droegen, geslagen] ende duoaten representerende die fi-
» guere van den ghenen van Hongaryen [ook deze kennen wij van. de Heeren
van Vianen, Batenburg, ’s Heerenberg en Recheim] ende ryders gelyokende die
„ Geldersche ryders [deze komen voor nagemaakt door de Heeren van Grons-
veldt] »mitsghaders silvere penningen wesende gelyck onsen halven Reael, die
»men onder’t gemeente noempt Philips daler,» [wederom schijnen hier bedoeld
te worden d e 'munten der Heeren van Vianen, Batenburg, ’s Heerenberg en
Recheim, der steden Nijmegen, Kampen en Zwolle en van de Abdis van Thorn]
»wellicke penningen ende daelers met grooten getalle in onsen voerschreven
»Landen' van herwartsovere gesonden worden, sullix dat om ’t.groote profyt dat
» sy daer mede doen, de voerschreven munten grootelix multipliceren, ende de
»gheen die gheen munte en plagen slaen, vervoirderen hen luyden als nu-’t
»selve te doene, al tot groote verachteringe ende versmadenisse van onse voir-
»schreven ordonnantie ende mexckelicke schade ende Verlies van onse ondersae-
»ten, waer van oick eenighe Princen van den.Heyligen Roomschen Ryck hen
»luyden beclaecht hebben op den listen Rycksdach tot Aughspurch tot laste van
» de voirscreven muntslagers, gemerokt dat sy ’t selve doen onder dexel van reff
galien ende Privilegien, die de vurschrevhn muntslaghers seggen te hebben van
»den voerschreven Rycke, sonder nochtans te houden off,achtervolgen den voet
»van de ordonnantie des selfs Rycks, noch oick hun luyden te conformeren met
»den onsen» [het was toch alle,en maar te- doen om op den muntslag grove
winst te behalen , niet om hun muntfCgt , dat ze voorzeker nimmer ten opzigte
van het slaan van groote stukken bekomen hadden, te handhaven] -»dan soe
» vöirsehreven is, conterfeytende de gheene' van den anderen Princen ende Fur-
» sten , dewelcke sy egheensins en ghelycken, noch in goetheyt, aloye noch oick
»in gewichte, Överlaetende ende verpachtende heure voerschreven munten» [zulks
is ons van elders niet bekend] » eenighe koopluyden, die om huer eygen ende
»particulier pröuffyt ende winninghe soe grootelix daer mede de voerschreven
»gemeente defräuderen ende bedriegen, waer op die tegenwoirdige Keyser onse
»fruntelicke Heere und Oom synen Fiscaal in de Ryckscamere geordineert heeft
»tegens de selve te procederen, ende voirts by seekere nieuwe ordonnantie ge-
» maeckt by syner Keyserl: Majesteyt met advyse van den Staten van den voir-
» noemden Heyligen Rycke diversche söerten van daelers syn gehelicken verboo-
»den geweest, ende es oick geordineert, dat van den ghenen die sedert den
»Jaere een en vyftich geslaghen syn geweest, preuve ende assay ghedaen sal
»worden, om voerts oick te verbieden die gheene die men bevinden sal van
»gheen opreehte weerde ende goetheydt te syne,»ij|aangezien op de meeste
munteü van die dagen geen jaartal voorkomt, weten wij niet met zekerheid te
bepalen, doch de waarschijnlijkheid is er wel voor, dat er zieh onder die sedert
1551 geslagene munten zullen bevonden hebben, die ook binnen de landpalen
van Nederland zijn geslagen geworden, vooral aan de Duitsche zijde van Limburg
, zoo als te Thorn, Recheim enz.]: » Mits welchen te beduchten, dat indien
»by ons daer inne in onse voerschreven Landen van herwertsovere in tyts niet
» versien en worde, de voerschreven daelers, ende sonderlinghe de quaetste her-
» wartsovere gebracht ende onse ghoede munte in andere Landen getransporteert
»sal worden, Waeromme wy de saecken voerschreven overgemerckt, begerende
»insgelycks te versiene tot indemniteydt — ordonneeren ende statueren. voer
»gebodt. by desen , dat by maniere van provisie ende tolerantie alleenlycke die
» goude ende silvere penninghen hier nae genoempt Süllen ontfangen ende uyt-
»gegeven worden in onsen voerscreven Furstendom Gelre ende Graefechap Zut-
» phen 1 en - pryse hier nae verklaert, en dat van dato der publication van dese
»ter tydt ende wylen toe dat daer inne andersins by ons geordineert sal wesen.»
28*