E P I S T O L A .
tum cadere foìent. H«c funt induftri« ac diligenti« tua"}
h«c fidei atque integritatis illultriiììma documenta, quibus
ne ipfa quidem refragari poffit invidia. Modeftiam vero
& frugalitatem ac temperantiam, quis unquam pro digni-
tate valeat predicare ? Non enim amplitudo dignitatis tua,
te à redto virtutis tramite ad luxum ac delicias, aut ad otium
ac defidiam abduxit. Nihil tibi amplius contulit fortuna
tua, quam ut plus tibi laboris indiceres; ut contentiore
ftudio, Regis negotiis & publicis commodis invigilares. Dies
me deficiet, fi reliquas dotes ac virtutes tuas velim percen-
fere. Tua vero privatim in me collata beneficia tacitus
preterire, nec poffum, nec debeo. Hujus enim rei po-
tiffimum caufa compellare te hac Epiftola inftitui. Sed
quoniam nec Prafationis hujus brevitas, nec modeftia tua,
h«c latius commemorari finit, finem dicendi faciam, generaliter
tantum ea indicaife contentus; cum prasfertim nefas
effe exiitimem, graviflimas occupationes tuas prolixiori
fermone detinere. Id unum abs te peto, ut tertium hoc
volumen Ecclefiaftic« Hiftori« quod in tuo nomine appa-
rere volui, benevole atque amanter excipias. Sit hoc me«
erga te obfervanti« gratique animi perenne monumentum.
Sit immortale praeconium tuorum in me meritorum. Te-
ftetur noftris atque externis hominibus, quantum tibi,
quantum illuftriffimo Fratri tuo N I C O L A O C O L -
B E R T O , Altiffiodorenfi Epifcopo debeam. Opto interim,
ut in hac ftatione in qua bono publico collocatus es,
Deus Opt. Max. te florentiffimum conièrvet, quo &
Chriftianiffimo Principi, & Patriae tu« ac Reipublic« literari
« quam diutiffime prodeffe poffis.
IJluftrifiìmo nomini ta o addi&iffimas
H E N R I C U S V A L E S I U S .
A D
w t t w w t w w f l l i i i l l l l f i i l l l
A D S T U D I O S O S
E C C L E S I A S T I C H E H I S T O R I . E
L E C T O R E S ,
\ A B E S hic, Lettor, tertium ac poftremum volumen Gracornm Ecclefiaftica
Hiftoria Scriptorum, pari cura ac diligentia qua fuperiora dm, a me elabora-
tum- Nam & Gracus textus inmmeris in locis ex optimorum exemplarium
■ fide a me expurgatus eft, & Ineunte qua tn prioribus editionibus occmrebant
ex eorumdem Codicum authoritate explette funt, prtecipue in libris Évagrii ac Philoftcr-
gn. Novam praterea interpretationem Latinam adjeci: adeo ut univerfum iam corpus
Hiftoria Ecclefiaftica, uno eodemque ftilo expofitum legi poffit. Satius enim effe duxi
novam interpretationem procudere, quam in aliorum verfionibus corrigendis moleftam atque
invidioftam opetam impendere. N ih il juris in opus eorum qui ante nos hoc in fta-
aio aecurrerunt, nobis arrogare voluimus. Sua cuique laus & fuus honor debetur\ quem
quidem nos integrum atque illìbatum augere potius quam minuere perpetuo fludebimus.
Annotationes denique fubjeci, quibus & emendationum mearum rationem redderem, &
f i qua obfcura eftfent, & aliquid Ecclefiaftica aut fiecularis antiquitatis reconditum con-
tmerent, exponerem. E t htec quidem de omnibus Scriptoribus qui hoc volumine conti-
nentur, generaliter dici a fint. Nunc de fingulis agamus.
‘Primus in hoc volumine eft Theodoritus Epiftcopus Cyri, vir tum fiuis fcriptis, tum
aliorum tefimomo celeberrimus. D e quo ne plura hic neceffte habeam dicere, fecit diligentia
dottijfimi viri Jacobi Sirmmdi, qui in editione operum Theodoriti, de ejus v ita
& fcriptis abunde prtefatus eft. ftfuadam duntaxat de Ecclefiaftica ejus Hiftoria
htc pramonenda effe duxi : ac tum demum quid in hac nova eju/dem Hiftoria editione
a me praftitum fuerit, exponam. Titulus quidem operis in editione Bafilienft ita
conCipitur. tS ¿icckucsov ©ioJìq&itu cv-rtyoiaoutHs i&flcLs 70/soi 7tirn. Mirari quis non immerito
poffit, quid f i t quod Theodoritus, tum in titulo horum librorum, tum alibi paft-
fim, beatus tantum cognominata, nec, ut alii Patres, ftaniti Patris pronomine de-
coratur. Nam cum eximia vita ftanttitate praditus fuerit, & à prima aitate in Mo-
nafterio inftitutus, inde ad Epifcopatum non ftponte fide invitus acceffterit : cum pro E c -
tlefia Militate tot ac tantos labores pertulerit, tot tamque eruditis voluminibus, par-
Um utriuftque Teft amenti libros interpretatus f i t , partim adverftus haireticos & Gen-
Ules decertaverìt ì titulum ftantti Patris meritus profitto effe mihi videtur, f i quis
elius. Hoc enim titulo affici ìnterdum videmus eos, qui Epiftcopi nunquam fuerunt.
Exemplo fit Beatus Ephrem, qui et Gregorio Nyftfeno lift in Gracorum Menologio,
hoc pronomine infignitur , licet non ultra Diaconi gradum procejfterit. Multi preeterea
in eodem Menologio appellantur ftantti Patres, ob id unum quod Epiftcopali
«funere ftumma cum laude perfuntti effent, quamvis mila eorum fcripta ad nos perve-
nerint. Fatendum certe eft, Theodoritum noftrum & ftanttitate vita ér dottrina, mul-
tìs fanttorum Patrum aqualemfuiffe. Sed ne inter fanttos Patres refirretur, duo precìpue
ei obftiterunt. Primum eft, quod adverftus duodecim anathematiftmos Cyrilli Ate-
xandrini ex profeftfo ftcripfit. Contra Crrillum autem ftcribere, idem pene eft quod adverftus
Synodum Oecumenicam cui prafuit Cyrillus. Itaque Nicephorus Calliftus in proemio
Ecclefiaftica Hiftoria difterie affirmat, Theodoritum contra tertiam Oecumenicam
Synodum fcripfiftfe. Nocuit praterea Theodorito libèr Apologeticus, quem pro defenfione
Theodori Mopftueftenì Epiftcopi elucubravit, ut ipfte teftatur in epiftola ftexta ad lrena-
Um Epifcopum Tyri. Quo loco Theodoritus magtftlrum ftuum difterie appellai Theodor um
Mopftueftenum. Sane plures libros pro defenfione Theodori Mopfuefteni à Theodorito con-
ftcriptos effe, teftatur Imperator JuftinianUs in editto de confeffione retta Fidei ad univer-
ftos' Catholicos, cujus verba infra referemus. Cum igitur Theodorus Mopftueftenus, pater
b Neftoriana