P R JE F A T I O.
odori in hat edkione nojira Jludiofus Leffor inveniet. Hinc etiam eft, quod Snidas in
Lexico ait, Theodorum Leciorem fcripfiffe Hijtoriam Ecclefiafticam a temporibus Conftantini
ufqne ad Principatum JuJtiniani. Non quod Theodoras res in Ecclefia geftas
à tempore Conftantini ad tempora JuJtiniani, feu potius Juftini , continua ferie fcri-
pfiffet : fed quod duos libros Hiftoria Tripartita ex Socrate, Sozomeno, ac Theodor ito
excerpt os, qui a Conftantini temporibus exordiebantur, duobus aliis libris Hiftoria E c clefiaftica
ab f e compofita prafixerat. Caterum inter fecundum ac tertium hujus Operis
librum ingens erat hiatus, annornm circiter decern & fexaginta, ab obitti videlicet Conf
i antii ad extrema ufque tempora Theodofii junioris : propterai quod Theodorus Leffor
Hijtoriam fuam Tripartitam non abfolverat integrum, fed in obitu Imperatoris Conftan-
tii defier at. A lii vero duplex illud opus Theodori Pectoris diftinxerunt, & quidem
retd ms, ob earn rationem quam modo dixi. Ita certe Nicephorus Calliftus, qui Excerpta
feu ColleBanea ex fecundo opere Theodori Le tt oris nobis reliquit, non ex tertio ¿r quarto
Ecclefiaftica Hiftoria Theodori libro, fed ex primo & ex fecundo ea pranotavit. Idem
in libro primo Hiftoria Ecclefiaftica, durn omnes enumerai qui Ecclefiafticam Hiflori-
am ante ip funi confcripferant, nullam prioris operis Theodori Le tt oris mentionem fa c i t , eo
quod pars ilia nihil aliud confinerei quam excerpta ex Sozomeno S Socrate ac Thca-
dorito. Solum vero commemorai opus pofterius Hiftoria Ecclejìaftica Theodori L efforts,
quam ille ab iis temporibus in quibus Socrates & Sozomenus ac Theodoritus fc r i-
bendi jinem fecerant, ad fua ufque tempora, id eft ad principatum Juftini fenioris de-
duxerat. Ejus enim Imperatoris eleffionem refert in excerptis qua Juperjunt. 'Porro
excerpta ifta ex Hiftoria Ecclefiaftica Theodori Lefforis, primus in lucem edidit Robertas
Stephanas, una cum reliquis Ecclefiaftica Hiftoria Scriptoribus, ex manufcripto
codice Bibliotheca Regia. Ego vero cum nullum alium hujus Hiftoria codicem manti
exaratum nancifci potuijfem, ex Theophane ac Nicephoro Calli fio qui integram Theodori
Hijtoriam habutrunt, excerpta ifta multis in locis emendavi atque fupplevi, ut ex
Annotationibus meis Jludiofus Leffor poterit cognofcere. Novam quoque horum Colle-
ffaneorum latinam interpretationem dittavi, cum Mufculi verfio, qua fola haffenus in
cunffis editionibus leffa eft, quam plurimis in locis ferri non pojfet. (Jtinam vero H i -
ftoriam Ecclefiafticam Theodori integram hodie h aber emus. Multa enim fcitu dtgna in
ea continebantur : Confulatus quoque quibus quidque geftum fuerat, accurate erant ad-
fcripti, ut patet ex fragmentis qua à me coileffa funt. Caterum re nunc attentius
examinata, dubito utrum Nicephorus integram Theodori Lefforis Hìjioriam legerit.
Quantum enim ex accurata leffione Nicephori colligere pojfum, Nicephorus integrum
opus Hiftoria Ecclefiaftica Theodori non vìderat, fe d excerpta duntaxat qua nune ha-
bemus. Certe f i integrum opus Theodori legijfet Nicephorus, multo plura ac meliora inde
in Juam Hijtoriam tranftulijfet. Quod cum ille non fecerit, fe d fola ea retulerit qua
hodie leguntur in excerptis Theodori, apparet verijfimum effe id quod d ix i, integram
fcilicet Theodori Lefforis Hijtoriam à Nicephoro vifam non fùiffe. Quare verba illà
"¿m (punt Nuuiipópm, qua leguntur in titulo Exeerptorum Theodori, non ita accipienda
funt, quafi horum Exeerptorum auffor fuerit Nicephorus. Sed id tantum Jignificant,
Nicephorum Calliftum hac Excerpta amanuenft fuo diffaffe. Eodem piane modo Leontii
Scholaftici lìber de Seti is, qnem primus in lucem edidit Leunclavius, infcriptus eft -¿xì
cJ>ìb»ms ©eo&y>ou t « SeopiAejoa'a "a CCà , eo quod Theodorus Abbas librum illum Leontii ama-
nuenfi fuo diffajfet.
Sequuntur Annotationes noftra in quatuor fupra memoratos Ecclefiaftica Hiftoria Scri-
ptores. H e quibus prater id quod hujus Prafationis initio diffum eft, nihil amplius ha-
beo quod dicam. His adnexi funt oofervationum Ecclefiafticarum libelli duo. Prior de
Petro Fullone Antiochenfis Ecclefia Epifcopo, ¿r de Synodis in quibus damnatus ejt.
Alter vero de duplici Synods Romana, S ' de duabus damnationibus Acacii Epifcopi Conf
i ant tnop olit ani. In his duobus libellis multa, ut fpero, Jludiofus Leffor inveniet, qua
ante me nemo, quod quidem fciam, haffenus obfervarat. Appendicis autem loco fubjunxi
Difjert at tones tres Luca Holftenii viri doffiffimi, quas ille paulo ante obitum miht tradi
mandaverat, edendas ip fins nomine. Earum porro editionem conjulto ad hoc ufque tempus
diftuli, propterea quod dua quidem priores agunt de epiftola Synodica Alexandri Epifcopi
Alexandrini, qua in hoc volumìne continetur. Tertia vero eft de Epifcopatu Synefii,
cujus mentionem fa cit Evagrius nofter. Quod quidem idcirco te monendum efje duxi, ne ■
quis fort offe quereretur earum Differtationum editionem nimium din à me fuppreffam fttijfe.
Fruere igitUr Leffor hoc labore noftro : & f t quid commode a nobis tran/latum & obfer-
vatum inveneris, Deo optimo maximo mecum gratias age, qui mihi oculoritm acie prope-
modum deftituto, opus hoc Hiftoria Ecclefiaftica ad exitum perducere concefjlt. Sicubi
vero lapjum me effe deprehenderis, humaniter ignofce. Homines enim fumus, & ad er-
rqndrnn proclives. In nullo autem unquam labi, divinum eft, ut vetus Poeta cecinit :
sL/sap'niv €91 ©too, xj Titano. xaTopOoZv.
V E T E R U M
V E T E È .UM T E S T IM O N I A
D E H I S T O R I A E C C L E S I A S T I C A
T H E O D O R I T I .
Theodoritus in libro 4. hareticarum fabu-
larum, capi 1. de Ario.
A A Aa. m im Z jq . 7rAec.7ous dt r« CTLv.Ayrnti-
9ivj l&ctcì tnjyfqySao, dfcfioi tifili peti/ rxu-
7 0 Aeyev. I d e ft, ’
Se d cum h®c in H ifto r ia E c c le fia ftica
c o p io fe co n fc r ip fè r im , fup erftuum pu-
t o ead em h ic dic e re .
Item in cap. 1. ejufdem libri, de fjudoxio.
K
a I <W /R i tra A sr. Ai>av ¡jLY/yJna, T o u ia v y o g
irxvTav ì/ii'noòyj ev ix&tvn tm avf/pa.q>l, (ornili
xclì T o t rU s 'u ÓXìùis Cv.etvqs à p tr la -o q S p ó w , kcli
r p fy f M p m m rits ctAtydetas tcU óxx\yi<rio€S y j f i -
,XG&. Id eft,
A c ne omn ia fingillacim r e fe ren d o
p ro lix io r fiam : horum enim om n ium
in h ifto r ia illa E c c le fia ft ica mencionem
f e c i : e o p o te n t i^ p e r v e n ir , ut & fedem
illiu s urbis in v a fe r it , & multas E c cle fia s
p r x d ic a to r ib u s verita cis o rb a v e r it .
Caffiodorus Senator in Prafatione Hiftoria
Tripartita.
H a n c ig itu r H ifto r iam E c c le fia ft icam,
q u s cu n ft is C h r ift ian is v a ld e
n e ce ira r ia c om p r o b a tu r , à tr ibus Grarcis
a u f to r ib u s mirab ilite r con ftac e lle co n ic r i-
p tam : u n o fc ilic e t T h e o d o r i t o , v en e ra b
i l i E p if c o p o , & d u o b u s dife rtiffim is v ir is ,
S o z om e n o & So c rate .
Qennadius in libro de Scriptoribus Ecclefia-
Jlicis.
Th e o d o r . e t u s C y r i civ ita t is E p ifc o -
pus ; à C y r o enim R e g e P eriàrum
co n d ita , fe rv a t h o d ie q u e ap u d S y r iam n o -
m en auflroris : fc r ip fifle d ic itu r multa. A d
meam tamen n o titiam ifta funt quee v e n e ra
n ti D e In c a rn a to n e D om in i ad v e rfu s
E u ty c h e n P r e s b y t e rum , & D io ico rum A -
lexandriaè E p ifc o p um , q u i humanam in
C h r i f t o carnem fu iife n e g a n t , ie r ip ta fo r -
t ia , p e r qu® con firm a t & ra tion e & te fti-
m on iis S c r ip tu ra rum , ita illum v e ram mat
e r n a fubftanti® carnem h ab u ifle quam ex
M a t r e v irg in e fum p fit , ficuc & veram
D e ita tem , quam ectenia n a fc ib ilita te D e o
P a t r e g ig n e n te ip fe nafeendo a c cep it. Su n t
& e ju s de cem H ifto r ia : E cclefiaftica: lib r i,
q u o s imita tus Eu feb ium Caefarienfem ic r i-
p f ic , in c ip ien s à fine lib ro rum E u feb ii u fq
u e ad fuum tem p u s , id e ft a v icen n a li-
b u s C o n fta n t in i u fq u e ad Imperium L eo n is
fe n io r is , fub q u o & mor tuus eft;
Theodorus Leffor in Epiftola quam prafixit
Hiftoria Ecclefiaftica. *
Po s t admirandum Eufeb ium co g n o -
m en to P am p h ilum , q u i plurimum ftu -
d ii p o fu it in co llig en d is lib ris d o ö ii f im o -
rum v iro rum q u i res E c c le fia ftica s c o n fc
r ip fe r a n t , n on lo lum ap u d C h r ift ia n o s ,
v e ram etiam ap u d Judaeos: & q u i H if to riam
fuam p e rd u x it ad annum v icefimum
p iiffim i St re v era o rd in a ti ä D e o p r in ci-
p atus laudatiflimi a c beatifiimi Imp . C o n ftan
tin i : idem argumentum tra fta re a g -
g re fli v ir i D e o c a r i , p a r i cura ac d ilig e n tia
, ficu t ip fo rum lib r i fidem fac ien t, fe -
quen tium temp orum H ifto r iam eon fe r i-
p fe ru n t: T h e o d o r i tu s fc ilic e t beat® re cor -
d a t io n is , E p ifc o p u s C y r i , & S o zom en u s
a c So c rate s. In fe rib enda autem H ifto r ia
n o n eamdem omnes v iam ten u e ru n t: fed
fin gu li p e cu lia r i m o d o ra tio c in a ti fu n t, &
res ge fta s fe n p t is p rod id e ru nt.
Imperator Juftinianus in ediffo de confef-
fione reffa Fidei ad omnes Catholicos,
de Theodoro Mopfuejteno ita Jcribit pag.
8f 3. Chronici Alex.
r r A. TuZra. fxoLpTvpavoi ’S.ufo fbuos xj 'Hovytcs
HCtl 3 1 ©20<hy/»J7nS, 0 7TvW0Vi
•Czfft ©aSeip ov \oy>us Te jcctl eirouvovi Iktuvcls.
Id eft,
At q ^u e h x c te ftan tu r S o z om e n u s ,
H e iy c h iu s , S o c ra te s ac T h e o d o r i tu
s , q u i p ro T h e o d o r o multo s lib ro s fe ri-
p f it , eum qu e m u ltis laudibus c e leb ra v it.
[Liberatus 'Diaconus tn Breviario,cap. 3 .
Th e o d o r i t u s E p ifc o p u s in E c c le f.
H ift . A p o llin a rem & e jus h x r e fim fic
n o t a t : Apollinaris Laodicenus, dum pietatis
induerat vultum & c . ]
Evagrius Scholafticus in libro primo H i-
■ ftöria Ecclefiaftica cap. 1.
iT ' u s E B i u s inquam P am p h ili, & So -
2^ zom en u s , a c T h e o d o r itu s & S o c ra te
s , ben ign iifimi S e rv a to r is n o ftr i ad v en -
tum in te r r a s , e ju fd em qu e .adfcenfum in
c®lum-, tum ea qu® ä d iv in is A p o f to lis
8c. a fortiffimis marty ribus p ro fide ce rtan-
tib u s p rx e la re fu n t g e fta : q u id q u id pr®-
terea, au t laude, aut v itu p e ra t io n e dignum
a ftum e ft a n o ftr is u fq u e ad p rincipatum
T h e o d o f i i , omnium o p t im e a c dilig en tif-
fime fe r ip tis p rod id e ru n t.
Photius in Bibliotheca cap. 31 .d e Theodorito.
ANiJicetSt) © ta S i i ie n v k x A i i o i a s i x i l 1 sn e ic t. o c iv -
tuv ffyf upv/tNan )(5tTctA\>iAo, Q>S/nv TV
150e i« . fieeAAo» « t o s \ n t \ r a Q t f r i s t s y>-% x e t i
' uhUAos h etmeuilos. orAlct 071 ciioTS tkTs piela.-
<popäis m(y.£o\os, x e ti ciomg itmpoxa.\as exp»"
‘ <70,70. «705 HÄt trAclTUTipOV T $ f Up't\lA€t(M, 700
d isfes