
 
        
         
		6o6  L U C Ì E   H O L S T E N I I 
 'corporis  unionem  conftringuntur  ac  coalefcunt,  haud  
 tacite,  puto,  concefferit  corpus  Ecclefix  feodem  plane  
 modo  d ici, quo  civitatis,  v d   Reipublicx,  aut  collegiòrum  
 corpora  vulgo  appellari  folent.  Quod  ut  perlpicue  cla-  
 reat,  luculenta  Pomponii  I*  C .   divido, ex  4 1 .  Digefto-  
 rum  libro  tantifper  ìVobià  facem  allueèbir.  Tria,  inqüit  
 j]]e,  genera  funt  corporum.  XJntim,  quod  continetur  uno  
 fpiritu,  Grace  ivaipivo»  vocalur ;  ut  homo,  lignum,, lapis,  
 &  fimilia.  Alteriim, quod  eie  tontingèntibus f e ,  hoc  eft,  ex  
 pluribus  inter fe   coharentibus  conftat,  quod  nw»ip'pt»o»  vacatur  
 ,  ut  adificium,  navis,  armarium■  Tertium,  quod  ex  
 dfiantibus  conftat,  ut  corpora  plura  non  folata,  fed  uni  
 nomini  fubjeBa,  velati  populus,  legiti-,  grex.  R k c   Pom-  
 ponius;  fane  accurate.  Cujus  ad  tertium  genus,  curri  
 corpora  ilia  quae  diximus,  five  <rv&pa&-  pertinea 
 n t,  quis  non  videt  Ecdefiam,,  myfticum  Chrifti  corpus, 
   ad,  primum  genu?  referendum,  .  quod  Pomponius  
 uno  fpiritu  contineri  ait  ?  Nohne tenim  fie  Paulus  ad  
 Ephef.  4.  4-  »   m w -   Unum  corpus,  &   unus  
 fpiritus.  Unde  jbn  v o n t o o   on’to p x T & i ,  unita-  
 ftm   fpiritus  ei  Audio  fervandam  hórtatuK  ‘Cnjus  ipfe  
 quali  rationem  affert  1 .  Cor.  I a.  xai  y*p  cv  *«  ocvio-  
 pcvn  i p t <5  »$  f>  <mpx  iSciffii&nfv,0.  Nam  in  unofbiritu  
 nos omnes  in  unum corpus baptizati fumus.  E t  quid  
 non  unionem  hanc  docet  fuadetque  in  Ecclefia?  Un us,  
 inquit  Paulus,  Deus  8c  pater  omnium,  unus  Dominus,  
 una  Fides,  unum  Baptifma.  una  fpes  vocationis.  Unde  
 etiam  fèquitur:  »©¡f««  x xi  p i * '  Cor  ttnum,  &   anima  
 una.  Qualem  in  primitiva  illa  Ecclefia  Lucas  Actor. 
 4 .  32.  nobis  defcribit:  Nifi  quis  forte  minus  validamfir-  
 mamquc  exiftimaverit  uhibnetn  illam  fpiritualem  menti-  
 um,  quam  corporum  coagmentationem :  cum  non  folum  
 ex  Platonicorum  dementis Theologicis,  fed  ex  ädmirandi  
 illa  D.  Dionyfii  'ftomtpU,  omne  vnitum,  five  ttwffyoi  eo  
 fit  prxftantius  ac  perfcStius,  ouanto  propius,  quantoque  
 magis  Ù[Sjì0z>ì  w ì   v o   ctÒTverof,  ab  ipfo  ilio  primo  U-  
 no  unitur:  ac  proinde,  v ò  abitii-m  xctì  v»  xòiupetou  
 u t  propius,  ita  plenius  &   perfeftius  fit  particeps.  Sed  
 ¿go,  quod eft  Graecorum  in  proverbio,  w ì f   m.  sm u p p ine  
 rniìS.  Ita   ultro  affluens  rerum  copia,  ingerii  curfum  
 provocat.  Redeo  ad  lineam :  Se  ne  quid  difiìtpulem, duo  
 proponam  loca  quae  cenfuram  hanc-noftram  elidere  vi-  
 dentur.  Prior  eft  ad  Ephef.  y .  Vir,  inquit  Apoftolus.e#  
 caput mulieris, fictit &   Chrìftus  caput  eft  Ecclefia-,  &   ipfe  
 Salvator  corporis  ejus.  Ecce  tibi,  inquies,  corpus Ecclefia;.  
 Audioquidem,  fed  Inte rprets,  vel  potius  Interpolatoris  
 vocem,  non  Apoftoli.  Ncque  erim  Grx cus  textus  eam  
 roantilfam  agnofeit:  xctì  aviti in minp  toZ  lu p pm .  Hoc  
 eft,  Ét  ipfe eft Salvator  corporis,  fubintellige  fu i, hoc  eft,  
 Ecclefiae.  Ncque aliter  vetus  Ecclefia  legit La tina,  ut te-  
 ftis  eft unus  omnium  inftar  Fulgentius  ad  Thrafimundum  
 Regem  libro  i-  cap.  io,,  qui  additamentum  hoc  nequa-  
 quam  agnofeit.  Alter  locus  eft  ad  Coloflènf.  1.  18.  Et  
 ipfe  eft  caput  corporis  Ecclefia,  xaì  a ò iii  in»  »  *£<P<*Ah  <j°3  
 cd paioi  rijs  dxxXtioiac.  Qui  nec  ipfe,  quicquid  prima  
 fronte  appareat,  nos  ferit*  C um   certum  fit  duas  illas  
 voces,  Corporis Ecclefia, non  vi  regiminis,  ut Grammati-  
 corum  clafles  vocant,  fed  per  appofitionem  conjungi.  Et  
 ecce  tibi  luculentum  fui  interprCtem  ipfum  Paulum, qui  
 mo x  leq.  v.  24.  Adimpleo,  in qu it,  ea  qua  defunt  Fafpo-  
 num  Chrifti  in carne mea prò  corpore ejus, quod  efi Ecclefia.  
 XJzrìp  vo  rupp'Fs  uòvo,  «  ’iw   9  vxxKrpia.  xctì  ntofai  pie  
 mpi  iootu». 
 Narrat  deinde  Alexander,  Arii  ap'oftafiam  &   blafphe-  
 .m a  dogma ta,  quibus  Chriftum  Dominum  ftatu  gradu-  
 que  divinitatis  movere,  &   Creatorem  in  creatura  cen-  
 fum  dejicere  conabatur.  In  quibus  nonnulla  funt  parum  
 refte   conftituta  in  Graeco  textu,  vel  minus  accurate  ab  interprete  
 obfervata,  vel  in'  quibus  antiquus  Interpres  Epi-  
 phanius  Scholafticus,  aliam  fuo  tempore  le&ionem  fecutus  
 videtur.  Qua;  cum  preffìoris  fint  confiderationis,  commemorare  
 fingula nihil  attinet.  Illud  indicandum,  inter-  
 rogatos  Arium  ac  focios,  numquid  ergo  Verbum  Dei,  
 quod  illi  creatum  afferebant,  mutari  poflet,  quemadmo-  
 dum  diabolus  mutatus  fuerat,  non  veritos  refpondere,  
 pofle.  Addunt  rationem  fic  in  Romana  editione  expref-  
 fam :  afidìiii  ficf  <póna>i  in  forerei,  xctì  ngtdl«f  xsaufp^iv !  
 quod  vertunt,  Nam  &  mutabilis natura  faHus  eft,  &   mutabili! 
   exiftit.  Qua  in  re  interpret»  Britanni  &   Romano-  
 rum  editorum  judicium  requiro.  Nam  ut  taceam  fen-  
 fum  loci  jam  olim  à  veteri  interprete  refte  expreflu'm,  
 quis  rationis  hujus  pondera  ac  momenta perpendens,  vel  
 Grxcorum  leftione  paulo  exercitatior, non  facile  animad-  
 vertit ex  ipfa loquendi  confuetudine,  minus  reftam  diftin-  
 ftionem  vitiofàm  peperifie  verfionem.  Affirmabat  Arius  
 Filium  Dei,  -n*  AÓ33»,  poflè  mutari;  adjungens  rationem;  
 nffdin  <puoi*s  in.  Nam  naturae  mutabilis  eft,  vel  naturami  
 mutabilem  obtinet,  foi»fit  xctì  v;izrn<;  
 quippe qui  eft  fa£tus  five  creatus,  ac  proinde  mutabilis 
 m s s e r t a t i o   p r i m a , 
 eft.  Quocirca  haudquaquam  negligcnda  hoc  locò  voi:  
 fojnfì>%.  in qua  vis  òmòis ac  hervns  impia:  illitìs-  niTertionis  
 confiftit:  quam  ipfe  Alexander  feqncnti  cpiftoh  reperir,  
 fed  verbis  magis  perfpicuis  deduélani,  principio  pag.  i t ,   
 Aiunt,  inquit,  Filium  Dei,  cum  antea  non  fuifler,  poftea  
 faétum;-fài9:umquc  talem,  uhi  fa ilus  fu.it,  quales  csetefi  
 funt  homines.  ozwcuuXupZctyams  rìj  i£v  emett-ms Kvoy  xcu  
 T  r 2 ©£», Compì-shendentes  etiam  Filium Dei  relìquarom  
 creatarum  rerum  numero.  Statino  fubjungit,  «s  
 i'o  xctì  (potai»  ctòiiv  TgidlSi  lifccj  (puosat;,  i^ n n i  n   xctì  t^x-lag  
 oixvxj».  £>)utbus  etiam  confequenter  addunt,  cum  mutabilis  
 effe  natura , .  &   virtutis  ac  vitii  capacem.  Videris  
 /  fuppolito  h o c ,  •  Filium  Dei  faétum  vel  creatum  cflc, 
 ■  üt  necefläriäm  inde  deduci  còniequentiam,  eundem  quoque  
 afidìe»  five  mutabilem  èlle .  Atque  fie  ratiocinatur  
 Damaicenus  lib.  1 .  de  orthod.  fide  c.  3.  m   »tìjzì,  mt<m>(  
 r  rpid\et,  d»  yttg  to  iivctt  etm  r%07rni  r.fict-n,-ntOTU  Ttj  Tfen-y  
 vsnxslasTcq  omrru's,  h <p6et^jfa/jct,  «  xctìzt  ao&cópun»  ¿Xboix-  
 (Bj,ct.  Creata,  inquit, omnino edam mutationi  obnoxìa.  j£)uo^  
 2O  rum  enim  effe  a  mutatione  incipit,  ea  neceffario  mutationi-  
 fubjacebunt, dum  vel intereunt,  vel  voluntate alterantur.  Ita  
 feilieet  Arius  Filium  Dei  »ptTÜi rJti  Six-nxo»  aflereb 
 a t;  qu and oqu id em ,  ut  Juftiniis  Martyr  alicubi  in  quse-  
 ftionib iis   ieribit, rgpXÌÌi  yva&tcrpct  70  m   xctXÌt  xctiriu  xctxct  
 XctpQóau»  ili  moina.  Mutatìonis figrium  ac  nota  eft ,  bona  
 ac  mala  in  animum fibi  inducere. 
 Expofitis  Arii  dogmatis,  Catholicae  Ecclefia;  orthodo»  
 xam  fententiam  Alexander  opponit,  ut  vcritatis  luce  pro-  
 0  lata  ftygis  tenebras  difeutiat.  Urget  xe/-&p°ixv<;  illos  D i  
 Joannis  auöoritate:  qui Verbum  in  principio  fu ifie ,  atque  
 Omnia  per  ipfum  fadìa  prsedicat.  Inde  rationibus'  
 ih fiat .•  fi  Verbum  eft-  unigenitus  Filius  Dei,  quomodc^  
 aflèrunt  ifti»  071  sis  *«»  tu» munpet-ru»-,  Ipft-m  imam  effe  ex  
 creaturisì  Et  fi  omnia  per  ipfum  fadìa  funt,  ww;  ¿'óturcq  
 tn f   ifvcu  rsZ»  oì  ctòroo  ytyopitu» -,  JSfttì  poterit  ipfe  par  effe  
 rebus  qua  per  ipfum facta  funt ?  Quo  poliremo  loco  Ge-  
 lafius  Cyziicenus,  &   Epiphanius  interpres  redìius  jam  
 blim  lege te ,  wws  M»otru)  tli  tT»ac $  ^uomodo  por eft  unus  
 40  eJfe  bofum,  qua  per  ipfum  faBa  noftuntur ?  Quam  ledìio*  
 nem  Graeci  fermòriis  conftrudtio  aperte  requi riti  Quam-  
 vis  öd  fehfum  loci  nihil  interfit,  utrum  coti  cum  vulgato,  
 an  >r$  cum  veteri  interprete  legas.  Si  tarnen  «ira?  rctine-  
 atur,  mutanda  hoc  modo  conftrudìio ;  vrü;  s   fivuTcq iati  
 tf»eu  tv~ì  A’  otÒToi  -ytvopiVois,  non  autem,  va»  «   ctòroo y.so-  
 piiu».  I ta   D .  Paulus  Phil.  2.  6.  Chriftum  ait  nonexifti*  
 mafie  rapinam,  r« weu  um  Ot£,  Effe fe   aqualem  Deo.  Ita  
 ipfe  Alexander  epiftola  fequenti  Arianos  praedicafle  fcri-  
 bit,  Chriftum  vsis  ammv  cfo»  n»cq:  quod  verfio  Romana*  
 $0  Chriftum  cateris  hominibus  nihil praftantiorem  effe,  redditi  
 nimis  fané  angufte.  Neque  enim  ad  folos  homines  x -   
 qualitatem  illam  reftringebat  Arius;  fèd  ad  creaturani  
 quoque  omnem, va»  AoykS»  yjy  ciXcfat  creaturarii.  IJe-  
 que  enim  aliud  ifthic loci eft,  iti« m o t i  l'às» ¿T»cu,  quam  hid  
 70<5  amai  trvyu&tùptìi&aj, hoc  eft,  Verbum  ex  ipfbrùm  fen-  
 teritia  fadìum  &   creatum  ex'nihilo;  reliquatum  omniutri  
 creaturarum  numero  inièrendum :  u t1 potè  feliquis  omnibus  
 creaturis  conditione  atque  eftèntia  par  &   ¿quale»  
 Qu’amvis  ego  rb   iat»,  in  hifee  lbcis,-<eij««/e  pötius  quam  
 60  par  vertere  malim,  quo  etiam  profani  Audtotes  pro  có*  
 stane©  &   c o z v o   paflìm  utuntur,  adeoque  ©ö's ai»  òpsif-  
 oió-iffe.  hÌm  ov»cti$iÓTJi&  contra  Arianos  éxprimendam  eft  
 percommodum.  Htec  pauca  ad  priorem  Alexandri  epiftola  
 m  Encyclicam  illam  five  Catholicam  obfervaflè fu f-  
 ficiet. 
 Sequitur  nunc  aiterà  cjufdcm  c t » i 7 i i in  Romana  
 editione,  quod  nefeio  qua  incuria  in  tara  diligenti  ope--  
 re  admiflum  fuerit:  cum  8c  Theodoretus  &   Tripertita  
 /  Alexandro  Conftantinppolitano  Epifcopo  infcriptam  mif-  
 70  iaroque  teftentur.  Equidem  cum  perledìa  primum  hac  
 epiftola,  non  unum  aliquem,  fèd  piùres  fubinde  Alexan-  
 drum  alloqui  obfervaflem,  fubiit  fufpicio,  Certo  confilio  
 Ì7h%ct<p'w  in  Romana  editione  omifiam.  Quod  negligen-  
 'tia  fadìum,  poftea  ex  erratorum  indiculo  deprehendi.  
 Quidquid  fit,  mihi  fixa  h s c   fedet  fenteritia,  non  priva-  
 tam  àliquam  five  tradìatoriam  liane  epiftolam  elle,  fèd  
 &   ipfam  quoque  circularem  ac  genéralem,  mifiam  ad  
 diverfos  Europae  Epifcopos.  Quod  nemo  facile  negave-  
 fit,  qui  &   hujus  epiftolx  partem  extremani  cum  cura  
 8ò  legerit,  &   Ecclcfiafticarum  epiftolarum  formarii modum-  
 :  ■’ que  non  piane  ignoret.  Nam  &   ciaufula  harum  litera-  
 rum  piane  eadem  eft  qua;  prxcedentium  Encyclicarum,  
 qua  reliquo  Clero  per  Epifcopos  fàlutem  impertitur  ;  
 tum  ut  Isepius  in  reliquo  cpiftols  conrextn,  ita  in  fine  
 plures  orationb  iè  affari  oftendit,  Unde  ad  plures  quoque  
 fcriptam  fateri  necefiiim  eft.  Cum  veriflime  illud  
 non  minus  quam  dodìc  a  Francifco  Bernardino  Ferra-  
 rio  lib.  3.  de  antiquo  epiftolarum  Ecclefiafticarum  gene-:  
 re,  obfervatum  fit,  morem  antiquitus  invaluific,  ut  ii-  
 9®  dem  honorum  tituli  lub  finem  epiftolarum  iterarenrur* 
 -  quibus 
 D E   L O C I S   Q U I B U S D A M   C O N C I L I I   N I C i E N I . 
 quibus  initio  finguli  ad  quos  fcribebant,  fuerant  appellati. 
   Sed  quorfum  h x c ,  inquies?  Non  ut  Alexandro  Con-  
 ftantinopolìtano  Epifcopo  hanc  epiftolam  fcriptam  ne-  
 gem,-  fèd  ut  ad  alios  quoque  vicinos  Epifcopos,  vel  in  
 regia  urbe  negotiorum  cauflà  tum  verl'antes,  ;ejufdem  
 quoque  exempla  per  circulum  mifia  ortendam.  Neque  
 ego  laic  Theodoreto  futilem  Gelafii  Cyziceni  Diobolaris  
 pcti^/iiiio  audìoritatem  oppofuerim,qui  Alexandrum  iftum  
 hoc  tempore  Conftantinopolitans  Ecclefix  needum  prx-  
 fuifle  affirmat V  queinque  paulo  polì  Nicseno  Concilio  j<  
 privatum  adhuc  Presbyterum  pro  Metrophane  extrema  
 fènedìute  confedìo  interfuiflc  fcribit.  Cujus  fidem  incerti  
 quoque  audìoris  narrano  de  c c c x v iu   Nicxni  Con-  
 cihi  Patribus  fèquitur,  q u s   in  Hiftoriis  Sandìorum  Lipo-  
 xtìanni  extat;  cujus  exemplar  ex  regio  codice  in  Galliis  
 aliquando  me  tranfcripfifiè  memini.  Hx c   inquarn,  tanti  
 non  funt, ut  Theodoreti  aliorumque  meliorum  audìorum  
 fidem  apud  .nos  elevent.  Sed  nunc  epiftolam  ipfam  ag-  
 gredimur :  in  cujus  limine  Romanos  editòres  GJtsblaiai  
 v o x   offenditi  cui  obolis  confofTae  cB&cupm»  fubftituunt.  2  
 Sed  nefeire  me  fateor,  quid  caufix  habuerint  cur  vocem  
 ìXìImxuIutÌuj Graiifmi  cénfu  expunxerint. Vocem,  inquarn,  
 probam,  nec  fòlum  Polybio;  ut  ex  Suida  apparet,  fed  8c  
 D .  Paulo  fèmel  itemque  ufurpatam.  Rom.  8*  28.  t»ìs  
 *«7»  Gtfftftai»  xM vk,  Vocatis  fecundum  propofitum,  &   E-  
 phef.  I ,  1 1 .   ca&ofi&i»7ti  xcim  isr€$(ftei»,  Fradeftinati  fecundum  
 propofitum:  Et  poft  Paulum,  doftiflìmo  cuique  SS.  
 Patrum.  Clemens  Alexandrinus  item  libro  3.  tòynjjxs  
 antéfyoi»,  propofitum  ccclibatus,  &   libr.  7.  rìse, x xm  ■zaes(ft-  
 at»  fixeuovf,  prxdeftinatos  Apoftòlum  fecutus  vocavit.  Ju-  3  
 ftinur,  Martyr  x i x   quxftioue  ad  orthodoxos,  palpitatio-  
 nes,  fternutamenta.  &   tinnitus  aurium  rè»  ipHipx» 
 «tfsfftmv,  fieri  fcribit.  Omitto  alios*  Sane  Conftantinus  
 Magnus  literis  ad  Alexandrum  noftrum  2c  Arium  datis  
 p ia *   ipogis  gj&Jìoi»  fcripfit:  Quid  vero?  nonne  ipfe  A-  
 lexander  mox  hac  ipfa  pagina  rii»  repetit? 
   Quod  &   ipfum  ne  cenfores  jugularerit,  falvum  atque  
 indemne  prxftare  poterat  qued  pag.  16.  fe  Epifco-  
 porum  ad  quos  fcribit  confidere  ait.  Videtis, 
   puto,  auditores,  quam  caute  Se  religiofe  in  antiquo-  4  
 rum  fcriptis  verfandum  fit,  quam  non  temere  quidquam  
 xnutandum.  Czterum  fi  quis  Gratcum  hujus  epiftolse  
 exordium  cum  veteri  Epiphanii  verfione  contentar,  lon-  
 g e   diverfàm  ejus  codicem  fententiam  prxtulific  repcriet. 
 Illi  autem  malorum  hominum,  quam  modo  dixi, <at$-  
 S-=W  refpondet  quod  fequirur,  eos  diaboli  impulfu  valuti  
 ceftro  percitos  ferri  *«?  rò» <n$oxupi»uu coòtoTì  ¡¡$by'n».  Quo  
 cum  certum  Se  deftinatum  animi  confilium  iignificetur,  
 re6ìius  à  veteri  Interprete,  Fropofitam  animo  libidinem,  
 quam  à  Camerario,  obvtam  voluptatem,  aut  à  noftro  In-  .   
 terprcte  Britanno,  voluptates  qua  forte  fe  offerunt,  converti  
 exiftimo.  Quis  enim  non  vider,  ri»  mpfiowi  hMm*  
 tmÌ  in» atsoxupivluj,  loneiffime  inter  fe   differre ;  cum  illa  
 cafum,  hsec  confilium, «   voluntatis,  ut  dixi,  propofitum  
 conjun£ìum  habeat. 
 Addit  hanc  fcribendi  caufam  fibi  fuiftè,  ut  moneret  
 exteros  Orthodoxos,  improbos  illos  cavendos  effe :  pn  715  
 ttòiu»  rpX pw f,  inquit,*«(  iW f  bptnpctts  n-xqycxtaii  l/nb»»xc:  
 Ne  quis  veftras  quoque  provineias  invadere  audeat.  Quod  
 u t  vetus  8e  germanus  Theodoriti  Interpres  re£ìe  Se  firn-  t   
 pliciter  vertit  ;  ita  Anglus  nofter  fane  magno  8c  importuno  
 verborum  ambi tu ,  Erroris  fu i   veftigia  Ecclefiis  
 imprimere  reddit.  Quce  eo  à  me  dicuntur,  quod  fucos  
 Se  phaleras' longe  à  calìa  Sandìorum  Patrum  oratione  a-  
 xnandari  velini;  Eaique,  ut  ipfi  ftudiofe  caverunt,  ita  nec  
 in  verfioncs  eorum  menti  exprimendx  admittendas  cen-  
 feo.  Ita   fub  principio  pag.  feq.  vetus  Interpres:  -m»  aw-  
 Tiipiov - Xpifto  oixotopix»  xctì  A'  ¡¡peti  lumiiur.» ;  Salutarcm  
 difpenfationem  &   humilitatem  pro  nobis  fufeeptam,  vertit,  
 ut  reliqui  Latina;  Ecclefiae  Patres,  Se  vulgatus  Bibliorum  7  
 Interpres  loqui  amant :  ubi  nofter  oeconomiam &   abjeftio-  
 nem,  potius  quam  humiliationem  probàvit. 
 Sequitur  deinde  locus  fane  infignis,  quo  Alexander  e-  
 gregie  defcribit  malas  Arianorum  artes,  quibus  verita-  
 tem  ejufque  defenfores,  qua  aperta  v i,  qua  fraude  occulta, 
   per  cuniculos  oppugnabant.  Ac  primum  quidem  
 D e i  hoftes  Ecclefiae  caftris  ejedìi,  ad  Gentiles  8c  Judxos  
 transfugere,  cum  his  ad  Chriftianam  Religionem  exfciù-  
 deridam  frederis  focietate  fe  fe  conjungere :  apud  hos  
 gratiam  laudemque  fibi  qusrere,  dum  Chriftianorum  do-  8  
 gmata  ac  fàcra, qu x   judxis  fcandalum,  Gentibus  ftultitia  
 erant,  rifui  ac  ludibrio  eorumdem  exponerent j  unde  re-  
 ligionis  exitium  fequi necefie  erat.  Ipfis  deinde  veritatis  
 propugnatoribus  turbas,  ieditiones,  ac  perfècùtiones  gra-  
 viflìmas  excitabant:  feilieet  ut  Dei  Ecclefia horum  prx fi-  
 dio  orbata,  ipfis  p rx d x   cederet.  Htec  duo  accufationis  
 capita.  Quorum  utrumque  quibus  mod is  cfficere  cona-  
 rentur  Ariani»  mox  oftendit.  Pofterius  quidem,  inquit,  
 feditiones  &   pcrfecutiones  feilieet  excitant,  divexando Ca- 
 T om .  I II. 
 tholicos, &   lites  iifdem  intentando,  per  muliercularUtn  à-  
 micitiam  Se  prenfationes ;  Chriftianifmum  vero  traduce-  
 rent,  dum  ipforum  juvenculx  libere  fine modo  Se  mode-  
 ftia,  vagabund*  per  civitates  oberrant;  quorum  utrumque  
 eft  contra  Apoftoli  do&rinam,  qui  priori  ad  T imo -  
 theum  y.  19.  viduas  lèxaginta  annorurii  eligendas ;  ado-  
 lefcentiores  autem  five  juvenculas  devitandas  prxcipit.  
 T um  vero  verf.  decimo  tertio ejufdem  capitis  monet,  ne  
 o tiofx  difeant  circuire  domos,  verbofx  Se  cu r io fx ,  ¡¿re. 
 >  Neque enim dubium  illud  eft,  quin  ex  hifee  Apoftoli  verbis  
 totus hie  locus  intelligendus  fit  atque  explicandus.  In  
 cujus  fenfu  esprimendo  Interpres  nofter  mire  fecurus  
 eft,  divcllens  8c  confundens  omnia  pro  libito.  Unde  prò  
 una  continua Alexandri  fententia,  meras nobis  feopas  difi:  
 folutas  exhibet :  qu x  fingula  profequi  tsdiofum  foret.  Id  
 miror,  Sc  veterem  &   novum  Interpretern ,  inverfò  unius  
 G r x c x   vocis  fpiritu,  tanquam  vehementiori  procella  ab-  
 reptos,  in  fcopulum  impegilTe.  Alexandri  verba  funt,  vi»  
 p o»  stoheo»  n   xctì 'U o K w  ¿ n p ¡   Xg ,U % c t »   xpxróvetvo  
 n i ,   to»  jr xp -x oT u »   'm am »   ¿ s  » ,   ^  15»   'ftipm-mp.  Ubi  
 neuter peripexit, o cxf  aò™»  leni  fpiritu  legendums  Et  non  
 ipiòs  Arianos,  fed  Grx co s  8c  Judxos  intelligi, apud quo,s  
 Chriftum  communi  opera  oppugnando,  laudcm  ftudiolif-  
 me  captabant  Ariai.i.  Quod  tamen Camerarium Theodo-  
 reteti,  &   Langum  Nicephori  Interpretern  non  fugit.  
 Quamvis  apud  hunc .non  orctp  ctòizo»,  fèd  osap’ aòroìi  lega-  
 tur.  Cxterum ut  reliqui  omnes  hxretici,  ita  Arius quoque  
 parentis  fui diaboli  ingenium  artefque  imitatus,  fi¿ia  
 pietatis  fpecie fcquiòris  fexus  fìmplicitati  illufir.  Cumquo 
 o  Chriftum  divinitatis  gloria  fpoliaflèt,  fan&ifiìmum  quoque  
 ejus  peculium  invadere ac  intervertere  non  dubita v iti  
 Qui  feptingentas  Virgines  Chrifto  confecratas  primo  omnium  
 in  fuas  partes  pertraxit:  cum  interim  vix  feptem  
 Presbyteros,  8c Diáconos  duodecim  fibi  conciliafTet.  Ita  
 feilieet,  £0oAit^oy  xai  o-tpccÀipov xa i  eóosagày133,   to  tu »   yovcti-  
 xZ»  Sed  cum  Alexander  hoc  loco  mulierum opera 
 Eccletìam  ab  Ario  fcribat  oppugnatam,  dubitaverit  quis  
 haud  injuria,  num  fedu&às  illas  &   fatuas virgines,  an  aliud  
 potius  foéminarum  genus  vir  fandìus  intelligac :  quas qui- 
 0  dem  ipfe mulierculas  impuras,  fi  Anglo  Interpreti  credi-  
 mus,  Se  tenellas  meretriculas  vocat;  fèd  vereor  uro tedio,  
 ne  ille  Alexandri  mentem  ac  verba  nimis  uiclcmcnrcr  ex-  
 preflèrit.  Quas  enim  impuras  ille  vertit,  yotaixù^ia  a& x $ ¡   
 Alexander  voce  à D .  Paulo  mutuata  appellar.  Ita  enu»  
 Apoftolos  2  Theifal.  3.  6.  monet  ut  nos  fubtrahamus*»»  
 oravi oí  xítÁQoo  ¿ tÚ k tu s   tfetorxTSvvf,  A b   omni  f r u ir e   in ordinate  
 ambulante.  Ubi  egregie  Scholiaftes  G rx cu s , 
 atStXTVi  <5iy  o  r u o t i l i   x x ì   t   too &too  »¿poi»  ‘sfetosxTU».  
 Quod  equidem  fic  explicaverim,  uScx^»  live  inordinatum 
 ó  dici,  qux  fu *   vocationis  òrdinem  legefque  à   D«o  propo-  
 litas  non  oblervat :  cui impuri nomen proprie  tribuendum  
 haud  puto.  Mulitrculas  vero  impuras  nemo,  credo,  in-  
 telliget,  uili  qux voluptatum ac  libidinum  cceno  immerfx, 
 1  feedam  corporis  fui  copiam  aliis  faciunt.  Illud  vero  gra-  
 vius  eft.  quas  Alexander  loco  fuperius  à  nobis  allato,  iim-  
 pliciter  »wrigxi  vocat,  tenellas  meretriculas  verti.  Quod  
 Romani  editores  hoc  loco  interpolantes,  tenellas  ju v e n culas  
 fubftituerunt :  clementius  quidem  illud,  fed  nclcio  
 tamen  an  fat is  ad  Alexandri  mentem.  Quam  ut planius 
 io  pleniufque  perfpiciamus,  copiolìus  nonmhil  difièrendum  
 crit  de  mulicribus  illis  qux  gradum  aut  ordinem  aut mi-  
 nifìerii officium  in Ecclefia  olim  obtinuerunt :  quarum  o -  
 riginem  ex  fadris  literis  una  eademque  opera  dcdu£ìam  
 explicabimus.  Et  mihi quidem  refìe   ad  tria  genera  revo-  
 cari  videntur.  Quorum'dignitate  primum  eft  Virginum  
 inftitutum,  non  heri  aut  hodie  introdudìum,  ut  h.iretici  
 noftri  temporis  impudenter  limul  Se  im perite  affirmant :  
 fèd  urla  cum  Ecclefia natum,  aut  etiam  Ecclefia  ipfa  anti-  
 qutus:  quippe  cujus  exempla  aut  prxludia  in  veteri  quoti  
 que foedere  agnofeimus:  Quamvis  multo  fplendidior  ejus  
 gloria  in  novo  refulfèrit;, Ubi  virginis  filius,  Ecclefix  ca-  
 ltx   Virginis  fponfus,  Virginitatem  &  doéìrina  Se  exemplo  
 fuo  gloriofius  confècravit:  8c Apoftolus  -esfe,, ì<myyiXou  osn-  
 fu um  confilium  prolixe  Corinthiis  in  1.  epiftola  
 cap.  7.  expofuit.  Virginitatem  deinde  fèquitur  viduatus»  
 ut  Tcrtulliani  voce  utar,  five  ordo  viduarum,  qú x  poft  
 primas  nuptias, five,  ut  idem  Tertullianus  loquitur,  poft  
 unum  matrimonium  interceptum;  exinde  fexui Sc  fxculo  
 renuriciabant*  Dc  his  quoque  Apoftoli  prxcepturri  extat 
 O  ad  Timothcum  priori epift.  cap.  y .  v.  9.  Vidua  eligatur  
 non minus  armor um fcxngin ta.  Quo  loco  Apoftolus  Sc vir-  
 tutes  in  vidua  rcquiliras  recenfet,  Sc  xratem  prxterea  eli«  
 gendx  definit.  Sed  cui  fini,  cui  operi,  cui,  minifterio  eli-  
 gebatur?  Scholiaftes Grx cus, qui  in  aliis  fuceum  Sc  medullas  
 SS. Pai rum  exhibere  folet,  dubius  hxrere  videtur*  
 <f)utn  ì t   7-oss £15  19 wguy» -n fcyp ív x í  A iu n t ,  inquit,Á -  
 poftolum  loqui  de  illis  qua ad  v ìduitatem  ordinata  erant. 
 Sed  quid  ipfe  Scholiaftes  per  to %ipixèv  intelligat, xque  
 òbfcurum,  parique  inveftigatione  inquirendum  videtur. 
 Hh b h   Ù  Hi-,