Sa c . to referre poffum ob ingentem conventus
IV . illius multitudinem, quippe cum nec in eo
inveftigärido valde cüriofus fuerirn. Pöft-
quarir de modo fidei quseri ccepturn eft, li’-
bellus Eufebii prolatus eft in medium, ejus
blafphemise certiffimum argumentum. Qiii 5
cum pa'lam audientibus cunäis recicatus fu-
iiTet, ftatim auditoribus quidem irrtmenfum
dolorem attui it ob do&ririse pravitatem : au-
Ótorem autem ipfum ingenti' pudbre ac de-
decore affecit. Porro cum Euiebianorum
officina jam deteöa eflet, & impiüs libellus
in confpeftu omnium difcerptus, quidam 10
nihilominus ex compofito nomen päcis prae-
tendentes ,• reliquis omnibus qui optrma dicere
confùeverant, iìleritium impofuerunt.
Ariani veto metuéntés ne tot Epifcbpis in
unum congregatis ipfi Ecclefia ejicerentur,
in medium- prófilientes, dogma quod impro-15
batum fuerat, anathem'ate damnürurit, & libello
qui unanimi omnium confenfu cori*
fcriptus fueràt, propria manu fubfcripferunt.
Verum Epifcopali dignitate per ambitum
& affidUas interpellationes retenta, cum eos
pcenitentiam agere oporteret, dàmnatas opi- 1Q
niones nrinc clam, nunc aperte defendunt,
variis argumentationibùs ìrifidiarites. Cupi-
entes autem zizartiorurri femina ftabilire, pe-
ritos hornines reforìriidatìt, & fagaces infpe-
& oré$ refugiunt : atque idcirio pietatis prse-
cones bello appetunt. Verum ne fic quidem
credimus impios hornines Divinum nu- 25
men unquam poiTe fuperare. Quamvis vires
denuo comparent, aenuo vincentur, jux-
ta magnificum prophetam Efaiam. E t ma-
gnus quidem Euftathius ita fcribit. Ejus
vero cónturmalis, 8c veritatis propugnator
Atbanafì- Athanafiu$v, qui celeberrimi illius Alexan-
»'• dri in Épiicopatu fuccelTor fuit, in epifto- 5
la quam fcripiit ad Afros, haec quoque
E P I S C O P I C Y R I
ôô y oTos Tg eifiu ypztpiv, gxetS^i firi xantm tdutd
'zé&to‘XBocL<t®S ¿ y iy y éb o y . ces cTfe' wto Tris x i -
7E£»Î 0 T pOXOS, cÀctpyvS % ' a TO y pxplfXA
Tris EÙoï£ |8 iZffÇftvGxAAeTO (è\ctOXpy}fjtlCLS> g-TH X XV-
•Ttcv ¿Lva.Jvcûedèvy c lu t iK 9- o v fK poçfiv / $ ) c lç c l9/xm-
TOV Tris O L 7Ç 0x Z s %Vî7(Si TOIS AUTflXOOlS /ZiïgfV^evet"
a .i% iu n iv <^’ 1 xvriîceçov T o f p f ¿ 4 'X v n x x p e i^ t v . èx<i-
J)} ^ TO gpyxqlÎCAOV T CLp(f>) ToV EocrÉ&Oy (jA<f>QbS
è x A a , t S f û ^ v o p B ^ ¿ p p c t i o s 2 f& ppccy év ro$
V X m XAVTOûV) opioS rnv\s è v - o v o x e v n s , tdûvo/MX,
TÜÇ jÇ xAAo fjiïpoi Tris eîptur is, r(3i%nynoocv ¿Au c ln av -
T 04 T # s ¿ ¿ e s ç u Àgy«jp eî®ôo^t5. 01 $ ’ 2%&ojuczviTcq
h ico LV T iS i ptrixtas x ç fic TüooLVTyis d v T tcnT cS a iw o -
ib u ovjrcexpolryuévris * g^oçpctXicôeïevj dvdêepcL'TiÇycn
p TÿÇ ^ xn iih a tL v lis .T o cLxny>pvijfj&/>ov ¿bfficL> o v p -
<pa>vols ygpippcLcnv •\ j& fty ç y .-§ a .v 'n s ccvrô^etC/. 4 t
J Î nzç^iS'ptbùv x A e i ç n s om s ‘Z& ify o fj.r is rcpa%-
aztvTiS, Siôv c lv T b s \jziri>'7Îla>cnv X a p £ <iv {vy r o n
fjdp ÀgÀ»J0OTO5, TOTÏ <Tfc ‘Z3ÇJ<pCLVûùS T o t i ‘‘¿TTl'l'ï}-
(pioduozLS xpeo-C&jtfoi JbçctSy Q^y.<popois >bxiQaA.él>-
0VT6S toÏ\s tAîfyoïS. QuAofiïpoi «As naytontrcq m Çt-
ÇclviqS'h (PvTVpyHpctlcL, foSbÎH&cn t u s ’G h y i c a p o -
vcpy Xf CV.XÀiV8(71 TOUS g Qopovs. X) mi»TM TOUS T ris
êüOiQtocLS xnpvKccs C v .x o A tp c u aw . b it» ¿'t x i -
ç g i i o ^ ‘ 5 ces cLvQpaxus ccdéoLi Sbvctc&cif xpcLTYiacp
x & x o 'n T y S 'ê îb . x.olv y$ x d \ i v î%voxecriy ^ 7raAiv
îj'rM w ro vT cq r ( p T oifivoÇoevov <ZBÇ3<pv\Tt]v 'H o t t ic t i'.
T c t u ^ . p o iw 0 p é y * ç E u ç a ô io s . 0 ¿'è T 8 t v o-ttoct-
39 T ris cLAtiQ&cLS czirçjQoAos ’AÔotvctinoi, 0
'AAi%a.v£p8 y imveu(pïipff xpeJ'eJus D^Sb^o s, oTs
(ZBÇjs Tas "A<ppu$ ’éfoçÉÀÀay yéypa.(pi9 x, m ïm
V a l e s t i A n n o t a t i o n è s .
1 Tò w/Atc fp EùatSia fiXourfp^MÌy Chriftophorfonus
eumque fecutus Sirmundus, hunc locum ita verterunt»
Eufebti òlafphemia ex ejus literii perfpicué deprehenfa eft. Jo-
achimus autem Camerarius ita in.terpretatus eft. Libellus
proferebatur Eu/ebiana blafphemU. Qnae quidem interpre-
tatio fuperiori illi longe anteponenda eft. Nam & ver*
bis Euftathii melius refpondet, & ipfius Theodoriti au-
éfrjritate firmatur. Stribit enirri Theodoritus in fu peri-
ori capite, Arianse faétionis Epiicopos formulam fidei à
fe compoiìtam ohtulifte Concilio, q u x ab omnibus uno
coniènfu repudiata eft. Ad quem locum obfcrvavi, fo rmulam
illa'm intélligi, qiiàm Eufebiùs Pamphili in Epi-
ftola- ad Ctefarienfes propofùifle fe dicit. Hai t eft igi-
tur quam Euftathius hoc loco vocat ùtr&iis. Nam
Se %«<pìt prò formula fidei fiepiftime fu mi tur',
ut in libro 4. Sozomeni legere memini. Sic Euftathius
paulo poft trv[Ài<pam5 dicit'» de formula Nicaen
x fidei loquens. Porro Eufebium hoc loco Csefarien-
fem intelligit, non autem Nicomedienfem, u t coliigo ex
Socrate. Hic enim in libro primo hiftoris Ecclefiafticae
cap. »3. ait Euftathium Antiochenum in fuis libris gra-
viter perftrinxifle Eufebium Pamphilum, utpote qui fi-
dém in Concilio Nicaeno ftabilitam depravarci.
[2 ’A v«*»5ì »~J 'Ayiugsfjy codex Regius Pini.]]
3 'Egc)$^c«x(&fÌ£i>] Interpretes hoc verbum de exilio ac*
cepcrunt, cujus metu Ariante faftionis Epifcopi, Arii
blafphemiam Anathematizarint, Se fidei Nicenat fubfcri-
pferint. Poteft tamen hoc verbum fimpliciter intélligi
de efccommunicatione, quemadmodum fumpfifie videtur
Ephiphanius Scholaft cus Sic enim vertit : Ariani au-,
tem metutntes ne congregato in idem tanto Concilio pelle-
rentur. Conftruxit igitur Euftathii verba in hunc mo-
dum i^ospKKuQiiiv tifi oiujoho, quod certe non difplicet.
Reliqui tamen Interpretes verba illa imoóhv wyKixpo-
■viyAisu ita acceperunt, quali in ablativo abioluto polita
éllent’
4 T Zv ai a&sfytSt *.pcnr,<mmi~\ Peflìme- hunc locum
verterunt Chriftophorfonus ac Sirmundus hoc modo:
Verum ubi Epi/copatus hue illucque circumeurfando adepti
fùni. Longe reétiùs Langus Se Camerarius. Nam Camerarius
quidem ita vertit : E t pr¿fidentia quidem fu& loca,
plurimos afpduitate fumma prehenfantes, retinuere. Langus
vero ädhüc clarius inferptetatus éft hoc modo. Et E~
pifeopatìbus fuis per ambitionem & circumcurfationem maximum
retentis, Qrc. optime. Etenirh Eufebius Nicomedien-
fis Epifcopus & reliqui Arians faftionis Antiftites, cum
forftiulam fidei fuse in fynodo Nicxna explofam vidif-
fent, feque tanquam Arians blafphemise fautorcs depre-
henfos eflè, veriti ne, utpote hx retiei, Epifcopatibus fuis
exuerentur, Conftantinum principem obiecrarunt, opem
ejus ac fuftragium implorantes ne gradu fuo dejicerentur.
Teftatur hoc Conftantinus ipfc in Epiftola ad Nicome-
dienfes, quam paulo infra refert Theodoritus. Non
poteft afferri illuftrior locus ad expofitiónem verborum
Euftathii, Idem enim dicunt Euftathius Se Conftanti-
V A R I O R U M.
a Te yçcty/ffici r EònQlft /3Aetv^/zi«; ] Prxter Epìftolam
fupra, cap. 6 recitatami, aliam memorat Ambrofius, de
Fide lib. I II. cap. 7 . ab Eufebio Nicomedienfi fcriptam, &
in Concilio Nicæno leä am. Ñeque alius forfan ab hac
Epiftola fuit Libellus ifte, qucm coram Synodo Eufebium
protuliife narrat Euftathius. Non enim fuifle Eufebii Cae-
iarienfis Symbolum, quod vult dodliifimus Valefius, vel inde
liquet, quod Formula Euiebiana, qua: in Epiftola cjus
ad Cacfàrieniès etiamnum e x ta t, ne leviftimam quidem
blafphemix aut impictatis umbram contineat; quin poti-
us & ab Imperatore, St à tota Synodo probata fu e rit, ut
ipfemet in eadcm Epiftola clariffime teftatur. Guil. Cave
Hi ft- Script, Ecclef Vol. I. pag- 138, in Eufeb. Nicomed.
nsr&TzQz ifcg*
Xpo:<?É'&<l'x.e- t (FuvihQov'rtev \ rm v / J ìxm (è&Aofj&hceVyTtU a d je c i t . C u m E p i f c o p i q u i in un um c o n - S/e C ì
t ^ t - A p M im i f w f e t ó r a s S à ^ C e i o s Ì S B S M I in an iT m p ia s q u i - i v . '
, y v m k , , aerri ìllas v o c e s a b A n a n is e x c o g i ta ta s p en ictviAziVy
t o et, óvitev, x, t o X e ye<y jtT t& p c t Xj tu s ab ó le re : E x non e x ta n t ib u s v id e l ic e t ,
a 7toiy\pdL t 'Y iò r , 39 T o I to t ì o t ì o r e G Ò t w , a recti & F i l ium c r e a tu ram e ffe & fa f tu r am ; &
I T p i iK s l i ! 4 > u W - t ò t s i - P i i l i f ó l h p * . 5 tem p u s c u r a non e f f e t i e um d e n iq u e
r n i / 1 « •• t* ^ r ' » v ' a / 1 ir iu ta b iiis e lle na tura : : fc r ip tu ra rum a u te n i
AoJb^ as y e H ^ o i t Te C/l V ©eoi) ^ voces omnium con(cnfu Gonfcribe_
povòkvrìs ’fòt> .A o jo s , SiiVctpis, Q oQ Ìcl povy\ T 8 Ffct- r e : F i l ium f c i li c e t e x D e ó n a tu ra lite r u n i-
7-foSj <§ìo$ ¿Aij0iyò?, cós e ìx v ) b >la)<LVìins^ >9 cos i - c u in : e u rt,q u e e ffe v e r b u m , v ircu teiri
m m b uclZaos, I W m % P H * faprientiam ? eum ve,rum’ , . ox ~ m m m W M m « ficutjoannes dixit : & fplendorem g lo r i a ^ * * ,
jclwg T ris t u ric tT p o s r\j&o(?cc<Tja)Sj o: 'o q x Euogwoyio^c figuram fubftantia Patfis, quemadmo*
t u s l fo x s r&rcofoj'iu.s eArtop^/joiy ììeActAd u o dum Paulus fcribit : Euiebiani opinionis fu s
AM v iA o ii , ovvQcùUéQci. i riuéis ere y ® e o eàpev* vefania correpti, iriter fe dixerunt, confen-
> ~ > ?K ?. ' , j |W P ' tia rrius. N am riós q u o q u e e x D e o lumus-.
ets yr ® èòs e t V t o l 7fav(gc.' 39 t c l 'Zex.cucL x c tp r iA - t T , • t y • r . 11 •
. v , h \ / / \ ¡si r a- t- 'niìs èn|m D e u s e x q u o órtinià . E t a lib i, 1 Cor. 8.
0gy, i h v ye y sv e toc. x * v& t o . x < t v & y e t e fa t r a n f ie ru n t : e c c e fa é t e fune Omnia 6.
b C /l T S (S)eocf. è A o y tfy v r o ^39 ^ T o 09 Taf x o i p m 1 $ r fd v a . O m n i a au tem e x D e o . R e p u t a b a n t 1 Cor- ‘rl
‘ipcUpeV. xpQTOV x ÓlvToùv ■JnVsucroy o t : i ì s eqìv 0 © rò i j e tiàtti id q u o d fc r ip tum e f t in l ib ro P a f to r is :
, , _ f a . .. s v n 1 \ / P hm um omn fu fr i c r e d e u n u itì e ffe D e u m j
0 t ìl x x v l c t rcTicrois recti xjjclapTtcriitf x.a.1 xotnffoLS q Uj oirinia c r e a v ic a tq u e a b f o l v i t , fe c itq u d
C/l t S py\ qvtòs &S T 0 éivocf. c tA A ot eTrto-xd^rot u t è x n ih ilo e x ta r è n t . V e r u m E p i f c o p i c um
Bearpri&cLvles t Ico njLrCovpyixv erteacov x a ì T lev Tris c ó tum m a litiam & im p ie ta tis d o lu m in te l-
, _ / n ' a ’ I _ i - r t le x i f f e n t , I l lu d , e x D e o , c la r iu s e x p o lu e -
B H B j ¡ ¡ ■ H H l r u n t , & F i l iu m e x M i D e i e ffe f a i -
T 8 (eie», 39 eypcLyfxtv ere Tris sa x x s y ©eoo óyoq Toy p lè ru n t : i ta u t c r e a t u r a q u id em , p ro p te re à
'Tio'y. I va t o ' p rcTÌo-pct/fa., Ù j f f t o pr i a $ g a y - «]uod non e x fe rnet ip fis n e c a b fq u e cau fa
t 5 » lì I H e u r i 8 i . c q , H ? Y t o V SS e x i 2,u n t ’ ° r,tu s fu i>
' S » ~ r c , x , e x D e o e lle d ic a n tu r : F i l iu s v e rò fo lus p rò -
Mnrcq n o i » & r,oS w g m prle fit ex fubfantia Patris. Hoc eKnim
g x Tris T y n A T p o s UT ixs. T 870 yS ifoov povoyevys 2-5 p ro p r ium e f t u n g e n i t i a c v e r i V è r b i P atris.
I X) ' clAyiQivoS Aóy>v V UxTpis. 39 % T8 >«- b s c quidem fuit caufa cur illud, ex
M ! Tris H i I n s d < P a r t5 a S n , . « ¿ A „ fubftanu» Patris, failaeretur. R u r fa verd
-T op/> ,/-, / » / , \ f. » cum Epilcopi intèrrogallent Arianos qut
4 ab T V biacfrto xtiv epaTcùVXùV ^ to u s òorcoiunoLs 0- p a u c i e ffe v id e b a n tu r , u t r um d ic e r e n t F i l ium
A t y s s ’ Apeixvovs> ù Ae yo tey tov T iov a r cT io -p x , non c r e a tu ram e f f e , fe d v i r tu t em fo lam q u e
c iA A tìl Sb v x p iv aocplxv T e povv\v T 8 l lx T p b s 39 e ix o - j o fe p ien tiam ¿fe im a g in em P a tr is, a t e r n u m , &
».trv./ ^ \ » __ __ tr iri n u llo p ro r fu s à P a tr e d ife r e p a n tem , v e - et.Sto, te »«, t y ™l ^ . deprehenfum Peft EJ ebia.
Y lx T p o s ,* ) ©eoy otA>|0iyoj>, K£T’eXri<p9fj(rctv 01 •&&{ E o - n o s n u tu l ib i in v ic e r t i f ig n if i c a r e , q u o d haec
crÉ£ioy ¿dppveuovTés c tA A »A oist o n 39 T O o t o ^)9cty^ e t iam n o b is c o n v e n ir é n t . N am nos q u o q u e
à ù s « M I M I i p S s H *, S i t a , ©e« A i . ■"’ » g0 & g l ° ™ D e i d ic i r a u r . E t d e n o b is
/ «v , c ' * *p p •> > \ « a, f d ic tu m e l t : S em p e r en im & no s q u i v i v i ” - ,
9x 1 Cor, 4,
y p e . 39 v p W u n T c q , ctet f 39^ ^ e t 5 o t 3 5 mu S i Se d & v i r tu t e s m u l t a fu n t . S c r ip tum n T
5 {¿¡ùVTts' >9 Slsvecpets xoAAott eto-jy. 39 3 e^nAÙe x x - eft enimtEgreffa eft omnis virtus Domi- Ex0(l Jz
o-x ri frùvxpis to S 0g8 gx yìis A ¡y v £ y . ri «J'g ni de terra iE g yp ti. Eruca quoque & Io-41*
rtóipxri 39 ri dxyis X e y eT c p SZvxpis peyxAvi. rcx\ cufta, virtus magna appellatur. E t ite r um :^ ^
a K ùw s 7%T dujuxpem pe9* » p ftf, 4 c tvnArntJoe É D om in u s v i r tu tu m n o b ife um , fu fe e p to r n o - vfal. 46.-
p « ^ \ >r ' p N ' • ' 3<\7 * ~ ^ f t e r D è u s T a c o b . A d h a c , u t p ro p r ii D e i f i -
pCtìV 0 ®iOS lotXfiDb. CtAAct 39 T o Idi 005 riflcLS Mou 4 0 J r .. . r r . e
« n „ 0 , c ~ , „ \ » n n iu s , n o n lim p l ic i t e r h a b em u s , c um & ìp le
to c ! ©eoo, e y rw p o u y xxAcos, c tA A oti x x i « .J eA - t.-.- t n - 1
t J / c ' j * , \ , \ > a \ , p F i l iu s D e i nos fra t re s v o c a v e n t . Q u o d v e r o
<poìis n p x s e x x A m v . e i S b xotq ©eor xX r ,9ivòv A e jt ia i F i i iu m v e r um D e u m e if e d ic u n t j id n o bis
^ T oy Y i o v , y A o ttcT n p x s . * yevofÀpos f i cLArjùivos, n ih il o f f ic i t i V e r u s en im e f t $ q u i r e v e ra facftuà
ctXrj9ivós ’fàiv. A'jtyi y fy f ’A peiAvonV n h i ( p 9xpp£vri e f t . H u ju fm o d i f u i t p e r v e r fa c o g i t a t io A r i a -
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
1 ’AA^9jvow AÓ-y» rou -me7f«i]J Magis placet leófcio quam
repéri in codice Leonis Allatti [ & in Re gio J. P in i,]
¿-Aq&vov yóvov. Nam ex eo quod Filius Verbum eft Patris,
non féquitur ipfum effe ex Patris fubftantia. Ex eo
vero quod feetus eft Patris, conficitur ex Patris fubftan-
tia ortum effe.
2 T0Ò5 ibiyiSrfaf iXrpvi Afsiuvoùi ] Poftrema v ox deeft
in codice Leonis Allatii & in editione Balìlienfi ; nec habetur
apud Nicephorum, nec in vulgatis editionibus A-
thanafii. Epiphanias tarnen Scholafticus eam agnofeit.
3 'E|ìJa5* pcif <t>m 7m<7Dt ìf Miuu/ii] In codice Leonis Allatii
fcriptum eft >m zra.tr» H MPXftug, Atque ita
legitur apud Nicephorum. In editione autem Bafilienli
[& in codice Regio J. Pini ] legitur pw vum>
quomodo etiam praeferunt vulgatx editiones Athanafii.'
Ita quoque legit Epiphanius Scholafticus, ut ex verfionc
ejus apparet.
4 'A vnùipno’Ç i///» » è ®soç Taxa»®]] H x c verba défunt in
codice Leanis Allatii, & apud Epiphanium Scholafticum.
Habentur tamen in reliquis exemplaribus.
y r iñ /u tm y x f ciÁTjSivoi, ÙÀiiBwoi in ]] Dclenda eft vox
»XhSiìbi qiiae priore loco polita eft. Certe nec in còdice
Allatii, fn e c in Regio J. Pini,3 nec in editione Bafilienfì
habétur. In vulgatis quòque editionibus Athanafii ac Ni-
cephori don legitur. Proinde miror Jacobum Sirmun-
dum eam in editione fua retinuifle.
V a r i o r u m .
a K«1 on cftjrjijs fa (pireui ]] Nempe Ariani docebant j b T 0 iy t S mi/Atu Locus eft in Hermac Paftoris
Verbum effe mutabilis n a ture , ita ut fe ad bonum vel ma- 1 libro I I Mand. I . quo abufi fuut Ariani, quafi negct Eclum
poflet convertere. C l. Benedill. i>¡ A t han. Vol. I, p. 223-. I clefia unum effe Deum, eun&orum Cxeatorem,
Sdcpvcix.