S a c .
IV . C A P U T X X I . K E i A A A I O N R A 1.
De fraudulenta machinatione Eufebii & ficio-
rum ejus adverftts Euftathium Epifcopum
Antiochenum.
FIg&l Tris 'x j s r a E vm C io >9 T W o t t v a vT o«f y i j& v ¡-
*$■'' V «->18 Eu£Stöi8 T 8 T 7JS 'AVTIO^UoLS
’Qmtjlo'tcu SbAias Qvoxtvyis.
Eufeb. u s e b i u s v e r o E p i f c o p a tum q u o q u e 5 E u fliC io i, nJVi g<pjjV} 59 r K o v ia v n v ö T r o -
C o n f t a n t in o p o l e o s ,u t fu p r a d ix i , t y r a n - V - / yiyzpcovícLV K s i e % i T v & .m w s > ootco
Tocr\tf6° D1C3L <í ua£^am v io le n t ia o c c u p a v i t . A t q u e
cap. 24! ir a m a jo r em p o te n t iam na<Sus, c um Im p e -
TM5 7rAeiovo5 \'7r t\a&á p$ p o5 Sby dW id S) 1 x a ] g jy u s I
ratorem adirec de proximo, & ex crebriori- a #*<nAe0$ Qoílafo, 59 t ordppijoidv^ e x £ uu- a
bus cum eodem colloquiis fiduciam fum- %vole& i$ a u v u c n c ts AclGgív, t o s r tjjs aA>)0e<a$
pfiffet, adverfus veritatis propugnatores in- IQ ^ .W t ó a o i ^y cy ccs. ¿ oeparoy i>eípgiidias
machinatus eft. Ac primum quidem <v ~ «V a ' a ' ’- . f 1 o ! /
defiderio vifendi Hierofolyma flagrare fe f i - j í H ^ * m o r *
mulans , Imperatore hac ratione deceptó» "** ^>d.oiAed .(¿oxoXriovLs, eos t o TtvÁuupuÁijTvy T n s
tanquam ad celeberrimum fabrica illius o- o ixoSbpiías epy>v o-^ópfyjoSy pug-m. ttA e im s O /m Qsm
pus fpe&andum, máximo cum honore illinc ? f a m X e a s clvT cS ¿ ¿ y ^ a ¿ r
profe&us eft, cum Imperator vehicula & re- H H , M H j , i ~ ^ , P
liquum apparatum ei fubminiftraíTet. Profe- *5 y m ^ u l o s ^ c v ^ p e 3 a < / r j
¿tus eft una cum illo etiam Theogonius E - 59 ®eoy>ms o Nixcuos, xoimvos ¿ai', eos 59 <zs£fi£f&t
pifcopus Nicaes, peffimoriim ejus corjfilio- t o t j |p S i @ 8 \u ifi< ím v . í tp i x i / f a o i j
run, focius& particeps, u t fuperius diximus. ¿ y -A ra o V ^ , ¿ ™ r í s * , 0-
Q ih cum Antiochiam vemilent, amicitiae , , / ' >, , ^
Jpeciem preferentes, fummo cultu atque ho.- c7Cú’rsl0V» a^Aaocnay p id Á iq a , vrAeínore
excepti funt. Yeritatis enim defenfor, 2 0 5^5* o $ t “ d\v¡ú&icts 'rtpopochos o p ey c c s E vgztBios»
magnus ille Euftathius, omnem illis frater- 7ra<m.v clii'w is a.S^g\(pixy¡v ^>i\o^>pocrvvY¡v 'Z3£j<rYiveJx£V.
n am c a r ita tem e x h i b u i t . In d e c um ad íá c ra » m i S R H WBtBeSmñ H . \ v
^ -rr„ * 9. ■ j • r 1 gTTeídíi ^ T «5 i m u s x a r e A a G o y tot tís s x a i t c u í
lo c a p e r v e n i lie n t , & eos q u i íd em c um ip fís , , J , r h r , l , , ; *
fe n t ie b a n t v id iíT en t, E u fe b íu m v id e l i c e t C e - g ^ a o a v T o , DE u o s £ !0y ^ r o v K o u o a / )« - D
fa r ien íem , P a t r o p h i lum S c y th o p o li t a n u m , xctt^T ov S xw o T ro A iT J iy naT/JocpiAov, x c ti tdp
A e t iu m -L y d d a e , T h e o d o t u m L a o d i c e e : a 5 A ú & f o s *A Í rn<sti ^ tov A c c o h x e íc t f © gotftmvj 59 t o s
& a lio s A r ia n a lab e c o n tam ih a to s : c o n í i l ium ¿ M a s eao* T A a G ía / é l c r é S | a m t í o ) ’A p a ía , ipcíifu
u m e is a p e r iu n t j .& u na c u m illis A n t io - | _ H n H HBH 7 , SÜWWB
, . r , „ . , . yu<KU T i TO TV p b bO W pO V y Xj <JVV CLVTOIS T ILO A V T IQ -
c h iam co n te n d u n t . E t a lio rum q u id em a d - 0/ p r v x ^ , ~ M ,/
v e n tu s cau fa p r e t e x e b a t u r , . u t E u f e b íu m X 8 W t A d o o u 2& J ° V aM f f ly
h o n o r i f ic e d e d u c e r e n t : fed r e v e ra b e llum a d - e^ iS ^ p íc c í , TS£j'7iop>TCios Ilo tija.»' t o 3 y& t IvqlAulier
\m- y e r fu s_v er ita tem o c c u l t e p a ra b a tu r . C o n d u - j Q ¿ ^ r \ 6o(nZúa.s T cótepio s. c ytíycaoy y a g c
púdica con- « a en im m u lie r cu la q u ad am q u $ e x c o r p o - -c \ * a */. » _ . o. / 0
Tis fui pulchritudine quEEÍlum faciebat, cum ^ ^ . c S ^ ^ o , ,
thium fub-.Qj perfuaíiíTent u t lingua fu á miniíierium 59 t I l o y A a r lcU ' c lv tü is TC&ozLVTeSyOiivyiAipfis
locaret, ad Concilium; conveniunt. De- Oov e¡s T o ouvéJ'&ov. £ ?& t o s aM o s cltccu/t c i í V £ a
in aim omnibus ex ireju ffis, miferam illam 't k x aXÍlio afe, r J - i W 0A,w á a -h y cc y» y ¿ .
mulierem introducunt. Illa mfantem ube- c ^ «/ « t * t» ~ ^
fibus fuis admotum oftendens, ilium ex 3 5 ^ * ^ ^ y ^ t o y u a a ,
Euftathii concubitu concepiífe íé ac peperif- T>ií EuftxOia ai/vaaioí eAeyg T s ra 59 auye<A>j$>gyaj
fe d ix it, & impudenter vociferabatur. E u - x a ) rg 7oxgycq> xa) avcaJ^y gCóa. ó ¿V avxo-
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
Anonymus Interpres hujus Epiftola?, jam toties à nobis
laudatus. Sic enim v ertit hunc locum. Nunc vefirum
eft, ad Deurn fide illa refpicere, qua femper & fuijfe confias
& ejfe decet : Et fie peragere ut Epifiopos cafios & orthodoxes
& clementes habentes gaudeamus.
i Keu b/yj5 ßcur.Xeoii; ¡potra» J In códice Savilíi praepofi-
tìo additur hoc modo ^ s y y l5 •nugj &c. In Bafilienfi
aùtem editione ita legitur ^ %c/dec mtpfi ßoonxlu^ potra»
quod magis placet. Errat autem hic Theodoritus, qui
Eufebíum Conftantinopoleos Epifcopum fu i fie putat, tune
cum Euíhthium Antiocbenum è fède íua exturbavit.
Nam Euièbius in Epi/copatu Nicomedienfi uíque ad
Conftantini obitum perfeveravit: Quippe qui Conftantinum
paulo ante mortem baptizavit Nicomedias, cum ad-
huc eflèt illius urbis Epifcopus, ut teftatur Hieronymus
in Chronico. Idem quoque probari poteft ex Ammiano
Marcellino , qui in libi*. 22. fcribit Julianum Nicomedi*
educatum fuifle ab Eufebio Epifcopo ejufdem lo c i, qucm
genere longius contingebat. Atqui Julianus natus eft anno
Chrifti 3 3 1 . ut notavi ad librum a y . Marcellini. Quo-
modo igitur educari potuit Nicomedise ab Eufebio Epifcopo,
fi Eufebius jam ante hunc annum rcli&o Nicomediie
Epiicopatu ad C . P. ièdem tranfierat ? Omitto locum A-
thanafii in Epiftola ad folitarios, ex quo manifefte convin-
citur Eufebium non Alcxandro, fed Paulo fucceffiife in
Epifcopatu C . P.
V A R I O R U M.
. a Tiitpa ¡SamXiuc, potrà»] R e g iu s legit ipfe Valefius fuis
in Notis ad librum adum, c. 3. rmpx ficunxia. Qotruv. bV.
Loroth.
% b EvaEowr to» Kenmptletf] Theodoritus Euièbium C s ia -
rienfem inter hujus fceleris architeftos recenfet. Quin
inter judiees ièderit a quibus Euftathius depofitus eft, nul-
lus dubitar. Prius etiam interceiferant inter ipfum & Eu-
ftathium fimultates de voce confubftantialis, referente Socrate
lib. I . c. a3. unde parum squus Eufebius Euftathio,
quem & «/iw r?; rumai;, autorem tumultus qui Antiochiae
exftiterat, vocat, lib. 3 . de V it, Conft. c . 59. IV. Lovth.
c Tuyeejoy inotptxo»^ Athanafius, Epiftola ad Solitarios p.
6 29. B. Edit. Commelin. ait, caufam depofitionis Euftathii
fuifle, quod in matrem Conftantini Helenam inju-
rius fuifiet; nimirum quod earn, dum v iv e r e t, offendif-
ie diceretur. Neque enim turn temporis Helena in O-
rientem advenerat, ut nonnulli exiftimant, verbis Euie-
bii lib. 3^ dc vita Conftantini, cap. 4 a m o d : Helena
quippe ante biennium, vel ialtem anno priore quam h s c
a£Ia funt, e vita exceflerat. ut refte ftatuit Valefius in
r o t . ad lib. 3. de vita Conft. c. 4 7 . Vid. etiam Pagi ad
ann. 321$. n. 9. IV. Lovth»
S/E Cm
I Y .
10
<Powt!cls To <zB£fi<pcu/U e'XufixfÀpoS) et m g^oi T8-
tM guaj\<ìo£2 .) cL yuv ù s [ditroi gxgAébo-gy. gx u n \s 3
¡JLY\SivcL pLdpTVpfiC T7\s XCL%^PC(AS A e y o uM S ,
opxay fss^fivT\vcM ot h x c o J t o l t o 1 S ìx a ^ a f x c u t o i V
vó/xa 2j ^ .f p y i h v (¿ocovtosì ì m S)jo ^ T t> .w /vx-pló-
DCùV iivcij (¿èCcUCL TOL MyÓpS/JCL* $ cL inxpi^ X '¿70ì-
qoA8 ‘¿¿A&jovtos 9 Q ' vrpetrQvTepo yivoptyólio
^ga<p>iv Si^co Silo tj tc ag Ìv puxpTxjpm n p o a h y ic d z L j.
¿AAa r Seiay %toi vópLOoy xccfgLfppoyYiooLVTesy cLpoccp-
nvpov xa? ctvS'pos T o o vu T d xa]y\y>p}a.y e h ^ a / ì o , eTt\-
à ti oTs év?rgy gxeiv>| ro y opxov T e p o ^ ^ /jÈ , (¿oJ ovl
il (¿Ilo E¿90.618 To @>pe(pos ^cq> à s xcltol fio r d o
Aoittov g! ^JiAaAndèis t 1 ■J'ìÌQov è ^m J x e u /. T $ f «W
a^Aav tecLpriacLy O n e oAiy>i 59 T $ f
'àm q o X u c S y AjzépptoL 'xjvvT es S b l fi d 'm v , x, r à t v -
pQuQevTOL 'TCojiló.TCcLOiy k y y o o iw T e s ’ TCpoQcuctis àv*n-
A g ypvlaVi ^ T fteycLV ÌLugotèiov t ^Yi<poy exwyjv t Ì l o
•7to.^fidoyujy ^ a e ^ xaiAuóy'iwy, t*rg)s jSa<7iAga, ^
TOL’x iq y v ol t o àpcfiyxL ouyTE0<{xoTsi ¿L7rnAdov. x a t
yniooL y'ns a u 7tiy cos aAijOW ri ypccpriy 19 Sìxcucc Tris
^.Q c u p é o e a s ri ^ t ^ i ^ o y opccv 19 T v ^t.yy o v
É^gAaSwcq rGr^fiGOX&oi^otn t t " fàoiGetcLS >9 QaKppo-
c ilu t\s ay»viq»y. >9 C k u v q s % Tris ®pct,xM$ tis
' lA A u ^ x i a l TroAiy a 7r ji^> l*
K E ^ A A A I O N KB'.
Ilg&t t V 1 $ T e^oSbv r y a y i» Eu^aOiy, ^ a -
(¡olvt&v <yp ’AvTtoygicp er7n<nLorm y aipeTixQV.
/ ~ \ Y to i 3 TtpcSToy p òp clvt aù ro cT ¿(tipoToyóucny
T 1 EuAaAioy. toutV 3 ÒAiy>y ’OfoQiùùaoLVTos
fta th iu s v e r o q u i h a n c c a lum n iam ad v e r fu s
f e con cin n a tam e ffe e v id e n t if lìm e fe ir e t , m u l
ie r em , f i q u em h a b e r e t h u ju s fa c in o r is c o n -
f e iu m , in m e d ium p r o fe r r e j u b e t . C u m q u e
illa n em in em o b j e ß i c r im in is te ftem h a b e r e
fe d i c e r e t , ® q u if lìm i ju d i c e s ju s ju r a n d um
e i d e tu le r u n t : id q u e q u am v is l e x d ife r te
c lam e t , e a q u a d ic u n tu r , d u p rum a u t t r ium
t e f t im o n io c o n f irm a r i o p o r te r e : & A p o f t o -
lu s ap e r te p r a c ip i a t , ne q u id em con tra p r e f-
b y t e r u m a dm it ten d am e ffe a c cu fa t io n em a b f-
q u e d u o b u s a u t t r ib u s t e f t ib u s . V e r u m i f t i
c o n tem p t is D i v i n i s l e g ib u s , c o n t ra ta n tum
v i r u m a c c u fa t io n em fin e u llo te f t e a dm i fe -
r u n t . I ta q u e c um m u lie r d ie t a fu a a d d ito
ju r e ju r a n d o c o n f irm a f fe t , c lam an s in fan tem
r e v e r a E u f t a th i i effe» f ta t im ju d ic e s v e r ita t is
f tu d io f i , tan qu am a d v e r fu s a d u lte rum ie n te n -
^ 5 t iam tu le r u n t . P o r r o c um a l i i E p i f c o p i ap ert
e C o n t ra d ic e r e n t , v e ta r e n tq u e ne E u f t a t h i u
s h u i c ièn ten tiie a c q u ie ic e r e t : e ra n t e n im
i l l i c h a u d p a u c i , q u i A p o f to l ic am d o ó t r i -
n am tu e b a n tu r , & to t iu s fr a u d is p ro r fu s
ig n a r i e ran t : illi q u i fe enam h a n c c om p o fu e -
2 0 r a n t , c o n fe f t im ad Im p e r a to r em p e r r e x e ru n t .
C u i c um p e r fu a f i f fe n t , v e rum i l lu d c r im e n
& a q u am e ffe d e p o f i t io n is fe n te n tiam , e f fe -
c e r u n t u t p ie ta t is & c a ft ita tis a th le ta , tan q
u am a d u lt e r f im u l & ty r a n n u s , in e x i l iu m
m i t t e r e tu r . A t q u e is q u id em p e r T h r a c i am
ab d u d tu s e f t in u rb em q u an d am I l l y r i c i .
C A P U T X X I I .
De Epijcopis ¡/¡eretici* qui Antiochia ordinati
funt poft difcejfum Beati Euftathii.
A t i l l i , p r im um q u id em E u f t a th i i lo c o
E u la lium o rd in a ru n t . Q u i c um e x i - j ^ T ^ ’
2 5
, ¡/a _ . ^ \ \ 0 / 5 UW oMiiiuuuui iLuij^uit;«upv.i VIAIULI ip i l g ^
g u o a dm o d um tem p o r e fu p e r v ix i f f e t , ip.fi Ct 6o’t *
a X f lm , 'E v o tQ o t ni&6e«a) Tm n ^ a im o i x0ì- 3° quidetn Eufebium Pakftinum eo transferre
A>jffa.y. hrei 5 OL^ro^ *2É<PU>4 ¡ogmQgmy, conati fuut. Sed cum & is tranflationem
x « ì /3a<nX6l!s tim i* .»™ , H i I B H I fenc recufaffet. & Imperator eam fieri prò-
! / v ' » i \ , mbuiilet, Euphronium elegerunt. Q u o non
x z i j r m j w S i M ia u r o » y x ^ * * 1 m u k o ^ m o r t u o : a n n ° e n im & m e n f i.
3 filto cL s oAly>vs fMTCL t I t o "^npoToncut eQiaty 3 flA a - bus paucis poft ordinationem fuperftes vixit:
xévm a s Tris èxxArjtncus exelvris t Ilo vrgogfj'g/ay 7nzp- 3 S Ecclefis illius Epifcopatum Flaccillo tra-
! J W . M W « K r i d i ’A p io \ a £ t w M H I Porro Ili omnes Ariani dogma-
, r , , , i ~ op n tis labem m anujus fuis occultam habue-
^0» etepurtteeiio/. a/^-mi tW § j- r ? nt . A t q u e i d c i r c o t u m C I c k .
ae£eiv fzsgficupovpdpjcovy xcli t w upcepS/jav, 59 T § f ricis, tum ex plebe, quibus religio cordi
•5TOM.0V, tous exxXrimcL Tixos n s f e A e M n c Ó T i s o v A- conventus Ecclefiafticos declinantes,
x ^ ,
t o u t k ì « 0^ 0» a r a m s , & t Uv t f y S t t polì difceffum Euilathii coire in u n um m'
V a l e s i 1 A n n o t a t i o n e s .
i EùA«Aio/] Poft Euftathium, Antiochenfis Epiicopus
fa öu s eft Paulinus qui tunc Epiicopus erat T y r i, ut notavi
ad lib. i o. Hiftorife Ecclefiafticx Eufebii. Cui Juc-
ceffit Eulalius, quemadmodum teftatur Philoftorgius apud
Suidam in voce 'Arn©-.
1 Eùffs&ov Non poflum afientiri Theodorit
o , qui poft mortem Eulalii Eufebium Casiàrienièm ad
Epifcopatum Antiochena: urbis vocatum fuifle dicit. Nam
Eufebius ipfe in libro 3« de vita Conftantini aperte indica
i , id ftatim poft depofitionem Euftathii fa&um fuifle.
Sed & liter« Imperatoris Conftantini ibidem ab Eufebio
r e la t« ,id ipfum non obfeure indicant. Hieronymus tà-
mcn in Chronico Eufebium poft Euphronium ponit, cum
tarnen Eufebius nunquam fuerit Antiochenus Epiicopus.
3 IIAc6X£V7iciJ Hujus Epifcopi nomcn variis modis fcri-
bitur. Interdum enim rss^cuum5, alias <pxéuu7*5 exaratur,
ut notavi ad Hiftoriam Socratis. Sed verum ejus nomen
fuit «pA«*!»!©-, ut.fcribitur apud Eufebium in libris contra
Mavcellum, Se-apud Athanafium in Apologia. Ex q u o '
difeirhus eum interfuifle Concilio T y r i, quod faftum eft
anno 335-. natalis Dominici. Quare ante hunc annum
Epifcopus Antiochenfis fa il us fuerit necefle eft. Quod
quidem egregie convenit cum fupputationé annorum quos
Eulalio & Euphronio tribuit Theodoritus ac Philoftorgius.
Etenim Paulinus qui primus Euftathio fuffeétus eft, fex
tantum menfibus eo mutiere eft perfunfhis, tefte Philo-
ftorgio in lib. 3. Eulalium quoque brevi poft ele&ionem
mortuum eflè teftatur Theodoritus. Euphronio autem
annum & aliquot menles allignati Ita très ilìi Epifcopi
trium circiter annorum fpatio fedem illam adroiniftra-
runt. Cum igitur Euftathius anno Chrifti 329. aut 330.
exutus fuerit Epiicopatu , ut ad Euièbium demonftravi:
Flaccillus circa annum Domini 333. ad Epifcopatum An-
tiochenfèm promotus videtur. Huic annos 12. Epifcopa-
tus tribuit Nicephorus Patriarcha, qui eum nominai,
& interfuifle fcribit Synodo Antiochena qua: in en-
csniis celebrata eft anno Chrifti 342. quod teftatur etiam
Socrates in lib. 2. cap. 8.
T i t o