Ariani h
Catholiàs
Filiura in faùóto Spiritu, atque hanc accla-
mationem ufu magis receptam effe. Alios
vero dicere folitos: Gloria Patri in Filio
& Spiritu San&o.
14. A i t Arianos, quamvis in fidei d oflri-
penitus re-n * diflencirent ab iis qui Confubftantialem
etdunt. Filium prasdicabanr, in precationibus tamcn
atque hymnis & confuítationibus, aliifque
fere omnibus, praeterquam in myftico facri-
ficio, cum iifdem communicafle. Poftquam
vero advenit Aetius, & diiTenfionis circa hæc
quoque auflor fu it ; per fin fit cætui corum
n m f j x L rn ' Xeyur ^ t o v t Yif /x a X X ov r l u ¿v.< pa-
VTI<w |*tgj^dE£c<^ t v s Set S d£ a E k T ^ l 0 9 ' Y i o g
ctyta rinu/xct'n.
1 4 * O t j Qy\<riv e l xj SieQepoyt o x a t a t a s S o^ a S
5 toiis T o o fio ya io v yepea&Qiuaiy o i e£ ’A p ti n , oficos xctl
, 3L ai ij/ x w v , x a l ß v X & j fiA T m 9 )cal r r fy f
AXXeov ATAVTCdV, VtXvV TYIS fW T lX V S Cy.Olvawouu
S w r ic tf. t'TnytvQfj&fjts <fs r o j ’A e r/ö , x) r>jf
c* 'itvTois Ap%cuy,n s , 1 rlco o/xoSiofyy 1
qui idem cum ipfo fentiebantj u t ruptis o m - » 'Trav&s Sicrfto u s x a i Q iX iu s x a ]
nibus amicitis & confuetudinis vinculis,qui- auvYiQetctt, o n 'm s erepoSo^ois cituv'nlovjoy O d& p llf-
bus ontea cum homufianis conjunfti erant, ¿ s n i n i s
fills maxime adverfam fadlionem conihtu- , s ■ ^
erent. a<ral x-otm^creq Tito ( x o i ^ y .
Aetius b&- 1 5 * A it Aetium orfum fuifTe ex Coele i f . O 71 7ra te J s ’Aericy S o * xo'iXij y iw e 2,
| y™ . P « e r vero ejus, cum in prafidial, of- a 5 SlJ^ . T g § ^ Js a ; r 5 ^ .
hcio militaflet, male rem geflit. Cumque / > » r / t \ /
in ejufmodi ftatu mortuus effet, is qui tunc ^ ft T 041
re&or erat provincial, facilitates ejus fifco ^reAtir«»70f, rw /utyju#<n*v tov -ü tju ixA S i
addixit. Ita Aetius adhuc admodum ado- 0 >jai 4 «fyu-otnewrcq. veov Je Toy ’A eyio y ovtu. , elf 4
lefcens, una cum matre ad fummam eeefta- ‘¿ w -mi, 1 - ¿viM ! S ' Ü
tern redaftus eft. Qua de caufa aufifici- V S W i » ^
nam excrcere aggreffus eft> quo tum f ib i,ao ß ^ ‘ To ct fx a x r y e im s aOturn
matri viftum compararet. Cumque ^ >» '&n>XP®v'T0,s
hanc artem fatis diu exercuiiTet» ob indo- m ; xe y p ^ o v , 2d & pa>/xy,y Q u o w s r a s
bs praeftantam., ad Ph.lofoph.cas d.fcipli- A i ? n a ,jA ;ta ^ .
nas animum apphcuit. A c pnmum quidem , , <*r , # , , ( ^ ^
auditor fu it Paulini > qui ex Epifcopatu ccxpootaoicj^ TtpoTtpoVj o$ ex Tvs etyopeicLs Tupa eis
T y r i ad fedem Antiochenam tranflatus 1 5 tIco $ ’AvTiox^as (¿elim . Tvs 3 pcvTpos Toy ßioy
fuerat. Poftea vero cum mater ipfius R S K 3 i ____ j- . . rr , r Aet7rV0»f> ¿1s ’ 4JJV« ¿' n¿cStMBOBVi X V TTOlXtAoUS 6M‘(vO':U .S T« extremum diem obnifet, cujus potiffimum x ^ ~ v lf> GtaiCUS T
caufa aurificin® artem excolebat, totum X P V<T0V ^ ß o p f p v a c c T e ^ y y p w n x ei& ^ T c S ’A e »
fe deinceps Aetius ad* L o g ic« ftudia con- r la s o&£kv a v t I v oXoy elf r l u t Aoytxav puiQv.
V a l b s i i A N N O T A T I o N E S .
I tjjv àfiçûâÇeiv PKoctyjyrjv'J Non aiTcntior Gothofredo,
qui ni* ôpgh%o* oUvtcyuyrji, Orthodoxos live Homooufianos
effe credidit. Redtius Lucas Holffenius haec verba fde
Arianis intellexit, quibus au fto r fuît Aetius, ut ruptis
omnibus amicitix & concordiz vinculis, quibus haäenus
jun£ti fuerant cum orthodoxis, peculiarem ac propriam
fadtionem conftituerent. Certe Holftenius ad oram lui
codicis, hunc locum ita interpretatur;/» eadem fid e con*
/enfienti fib i convenuti, ruptis omnibus quibus cum aliter
fentìentibtts conjungebantur, amicitic fa confuetudinis vin-
ctslis, contrariar?> hi/ce faäionem ut confiitueret, aucior
fu i t .
i H cv npfay y iprt St/gjee] Articulus i latis indicat fio»
men civitatis hic defiderari, ex qua oriundus erat Aetius.
Certe Suidas in voce'Aén©-’, Philoftorgii locum hunc
déicribens, Antiochiam Aetio patriam a/fignat. Niceph. '
n m ì t m 9» hunc Philoftorgii locum ita expreflit;
•smifis i ì età7aT h Hÿiïn Evqsk Jy, Quem fequutus Gotho-
fredus h s c Philoftorgii verba ita interpretatus c f t : A it
Aetio patriam fuijfe Coclea Syrìam. 'Verum hæc ìocutio
impropria eft; patria enim cujulque dicitur. non provine
eia ex qua oriundus e f t , led civitas aut vicus ejus provincia
. Obfervavi tamcn patriam vocari iolere à Phiepuva*
certe pro officio & apparitione fumi, ja.m pr¡ .
dem obfervavi in Aftnotationibus ad Ammianum Mar-
celljnum. Porro .patrem Aetii non mihtem fuifle, led
Officialem Praefidis, hinc conjicere licér. P r im o , quia
Philoftorgius fubdit bona ejus fifco addi&a effe à Pnefi-
de provincia!; quod procul dubio, fadtum nunquam eflet,
lì pater ille Aetii armatam militiam fequutus fuiflèt.
lites enim in alio foro ju d icab an tu r ,. in foro i'ciljcec lu-
dicum militarium. Ptætérea Suidas ex Philoftorgio di-
lèrte ieribit, parentes. Aetii fuifle vile? ac pauperes ; quod
utique non diceret, lì Aetius militari genere ortus fuiflèt.
huXtypiw* quoque, quomodo legitUr apud Suida m, liben-
tius ampleáor, quam ¡»myfAÙa*, vel irniyiyfAtm», ut Icpì-
tùr in codice Bocharti. Dicitur autem miXsyJ,bon m o
iyifgctesXíy/Aíwy. . ‘ •
4 In MS . codice Bocharti, 8c àpud Nicephorum
in libro nono fcriptum inveni quod
reéìius mihi videtur. Al» dicerent Sht^svrmt.
S . K* ‘ nctvXÚx /aívJ De Jboc Paulino.-qui ab Epifcopatu
T y r i ad Antiochenam fedem f tranflatus e lf, vide o u *
notavi in Annotationibus ad librum decimum Hiftorix Ëc-
clefiafticæ Eufebii. Gothofredus enim graviter hic lapPus *
H 1 . , I .................... L v eft.*n? uì Paulinum hunc anno Chrifti -324., ip o r tu um c fle
foltorgio provinciam, ex qua gu fo ortus eft. Sic m cap. ¡ exiftimavit. Ab .hoc Paulino diftinguendus eft alter Pau-
8R.. lIiibb.. 4a .. PPhhiillnoifrtnorrogriiii., t&v iinn croanp-. 3. . TliîbK . 6À . ' lím .. . . a — m r i . - • _ . . . ■
3 T«» c i cpdlslx X<r7rpxy*S2pov clwtyfAiray] R e ö iu s apud
Suidam hie locus refertur hoc modo; o S’i -mtni^ xvt<S
t«» a* epxvx Jbanpx^tiTgpii heiXiy/Attut fifco/dp®* irtitipcei.
A c primum quidem i* . spxnx libentius lego cum Suida ,
quam h ipxTilx, ut habent n o ftr i. codices. Neque enim
pater Aetii armatam militiam ^ecutus eft. Sed Officialis
fu it, five Apparitor Prxfidis provincise: quae militia co-
hortalis dicebaturj eratque longe vilior caftrenfi militia..
linus, qui poll mortem Philogonii Antiichenfis Epifcopi,
pauIo ante Synodum Nicamam, eandem Ecclefiam rex it;
de quo multa obfervavi in Annotationibus ad Sozome-
num, pag. 10%. not. i» Hujus Paulini pr*ferHieronymum
meminit Niceph. Parriarcha in Chronogr. Zonaras in to.
2. Ann. & Nicetas in Thclauro orth od o xs fidei; qui ta-
men eum cum Paulino, T yriorum Epilcopo, qui poft Eu-
ftathium ad Antiochenam ledem tranflatus eft,
p e rp e ram
confuderunt.
V A R l O R U M .
f Valefii au to r itä re motus in ea opinione aliquando
fui, Paulinum è fede Tyrienfi ad Antiochenam tranfla-
tum fuifle. Verum re melius perpenfa, etlì Iibens concedo
Paulinum Synodo N ic s n * aliquot annis fupérfuiflè,:
Ecclelìae tamen Antiòchens prsfedilTe nego. Neque ulli
veterum,unico excepto Philoftorgio, id affirmant; nec iplì-
hs Eufebii locus quem ex lib. 1. cont. Marceli, cap. 4 . pro
fe adducit Valefius ( Eufeb. Hilf. lib. io . cap. 1. not. i , )
rite intelleéfus id fuadet; ex quo nil aliud exculpi poteft,
quam Paulinum Epifcopatum T y r i tanta cum laude ad-
rtiiniftrafle, ut Antiochenfis Ecclelìa in co tanquam proprio
bono ( fuerat enim ejufdem Ecclefi* presbytér) gloriar!
foli ta' lit. Guil. Cave in Eufebio Vol. I . pag. 131 .
[ÀCLTtÙH .
V f i a m a p um .T u ¡'c i< & c q B i a d a r x o .\ B cL t\ ov 1 g ^l vertit. Ac brevi in difputando plerifque
Xojcov G L fiixX ctis tW m X u o v csf x g ß iT o u u - fupcrior vifus eft. E x quo ctiam non mem
j x a l <5>0óvov 6 % tv tV a ¿uxpbv avÀfitìeiv. ÌA \cl *ocris invidia adverfus illum exarfit. Ve-
H l t n ~ ,,o : ' \ , c . A/ rum Paulino quidem fuperftitc, vires fu as
notuAwotf . ( u , o W o v o s compreflic invidia. U b i vero Paulinus
m p v p ü 'n " fTrei <Tfe c a lw o s ( u t a ¡xvva s À 7n C la 9 5 pdft fextum Epifcopatus fui menfem mor-
2- *a v t a v T 'h EuÀctÀiof Tóv Bpóvov t ìw , eìf Tleu tuus, & Eulalius in ejus locum iubftitu-
A v T 'd J u u A fju v g7ictveA0üöf 0 Cj)0ovof, Xivéi Tov EÙÀot- tu! tum vero ^ vor priftinum
~ , / « » / » ., < v , robur recuperans, Eulahum incitavit, ut
Xioy t v s A r n o % i * $ t A e v o y ct^Actcroq. o > Wf Aetium Antiochia expellcrer. Igitur Ae-
^ tw ì K iX ix ia s ’AvA^oLpZov À qtixófidfjos, Tìji Tg^vi tius Anazarbtim, q u « Cilici* urbs eft j
TtaXiy '23^5 T o ( flc ù A iià x 0 fà:ì: o $ è é t v s ey \ o y o t s 10 Pf°^e^ us» artem fuam denuo exercuit ad
> Ä . / o » \ * / & 1 c / viéhim fibi comparandum : nec tamen à
A i l l o s r v y s TV S A f i m s - difputationibus adverfus eos qui cum ipfo
y p A fifM .'T tx o ò S í TVios T CputTiv auT« cLyoLfS/sff, x A i congredi vellent, penitus abftmuit. Porro
(¿e?gcSbuvA\ r v s T e x y y \i oppw.cd/jn, o ’a Í t íos ita p cum grammaticus quidam, ingenii ejus adetuTov
eìcroixtcS*etf ¡S /in v e v , tols oIv a t ix a s axjtoS te - ndratione ^ P tu s» artem ei fuam tradere
• ~ . • >■' , c 0 v \ \ * a / aggrellus eilet, Aetius in dómum ejus ad-
Ts m X u T v p y m . ' X, 0 TVV y /A f if iA T ix v v yrpoQu- i T miflus ei miniftravìt, ferviles operas pr*-
3 fíeos aÒ to v eS\StL^AT o* b S e , \ t v SlSbL,<rxA\ov ftans. E t ille quidem libenti animo AefjuotTicf.
7T0T t 3t9.Ta.9ai eìf eX e fjfiv, ori f iv r B ùcov tium artis grammatics prsceptis inftituit,
X o y i/ m o>p/ov!y' »e yniet~T O f Stvl/./i yv<ny, \ TroMitc\ av1 T~« rA„e. tmiu s^ vleir:o * cum at rliiq. uando ma°e ifi-t ru■m / , i , , fuum publice coarguiifet, tanquam divina
t Iu > e te a (¿aJo&cf. TDiouTOV A \o ^ w j iw \gL’x a p t£ ~ oracula minus re fie explicantem , magnovos,
A vn p u c 8 iAv (Ripe r ío ) ’&mx>,pvfyv t v s G je p y tlv - 2-0 que eum pudore ob ejufmodi imperitiam
a n s W t ’ *A * tò /A e a » ew ia m í - hanc mcrcedcra re tu lit, ut ex
/ ~ « \ . r r- / « ’ ~ domo bene de ipfo merita eiiceretur. In-
7 ^ 3 , OS T f f r A irnetvoò V fE A p'w pos o f u X t r r w de igitur expulfus, cum Athanafio verfa^
4 éis e y e y ó v e iì 4 t Icc A vaGa p ( ov S e tn c o ^reA n a p u tus e f t , Luciani Martyris difc ip u lo , qui
tdÙs j a s À vA y vo v s, 'm s JCstö’ SL<tOV au - ^unc Anazarbi Epifcopatum regebat. A-
. r h impaces, W\ ¥ Tayvòr ’Jurbm i<p.- a 5 f.ud ,<’uem cum fcP®:t' & M ~ \ \ , < > lingula quae m illis occurrunt accurate
xveiTcq. T Aö3u a w S i x, o v m s vv y v a ^ f i a v ^ uCp obfervaflet, Tarfum inde penexit .« vifua
Tei s Ty ábregoX » k v d S S b i X ^ ts I t h ^ o X a s , ix&vov rus Antonium, qui 8c ipfe unus erat ex
etÙTaf a iw S i e T t f è i X P ° yov> ^ 5r 'ffpeo-SvTepu TÁ P iy difeipulis Luciani. A quo cum Epiftov
' > i t> » « » * / ■ » / - » / > larum Pauli explanationem didiciifet, fatis
»AVOeum.jHr« * 0 “ *“* « P P * , W f “ ; % diu cum eo vixit, in prcsbyterorum ordi-
M X M S 'T* ^ c^ct^oAeieC^ Tip a o t p f a } } t A eix o y $ o ne adhuc conftituto. • U b i vero Antonius
S iS A o x A X tq iy e h ^ ’A v t io x ** rtó iX iv o ’A e r io s «toV- ad Epifcopatum eveflus e ft, nec erudiens
a™, I M M I Aeora'a. «ftaefrnns Si 1 ó do ,Aetio v?c" e amPlius Poterat’ herum
. . • ..¿ìv-c : ~ p \ > \ <5P/> n Aetius Antiochiam rev e rtitu r, Leontium
Am»™» x a i j y t t m z e u p o j, x a . «uros i V fm .S r auditurus, qui tunc tempori» presbyter erat
Tffl» A ax ia ry os a u r a ¿ r a í u ag j- Antiochi*, & unus fuerat ex auditoribus
? » & í t Z t r y n m - m , x a ì f i ¿ \ ¡ í a . r i i ’Ie^ext»A. 35 Luciani. H ic Prophetas, ac precipue £ z e -
ctAAcl X¿:ta06» a i™ i cpùo'yos «SS», à s B S chielem expofuit Aetio. Sed rurfus invidia,
/ • ' - c ,/ , - a / „ ». u t fomniat Philoitoreius, leu u t venus aliqopyji
os Xvpt& l, 9 (ài , O A yx T i\ s AAPW eutà,y Í 17T01. »T v s qui■s dj-i xen- t, lri ngua m• t^e mperantia &« d.ogmay
x a o s v s v A x p A A iA , X A i T o j o à ¿W- tum impietas, inde eum ejecit. Illinc igitnQ
es A n eX A v v e i. c%et§ev o u o t v v K iX tx ia y xctiw»- tur Aetius in Ciliciam profeflus eft. U b i
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
onum veteris 8c novi teftamenti. capite 97. Ecclefia ita-
que ab uno Apoftolo fondata, ab omnibus fimul Apofto»
lis redle dicitur conftituta. Certe Eulèbius in libris Hifto-
I *E^7 xXóoyysa>v* iXtffAASfJìXi xv] In codice Samuelis Bocharti fcrit
xfsiixxxii, fed per compendium. Q u x feriptu*
ra videtur etiain foiile in codice Go tho fred i; quam ilie,
u t pote inGra:cis exemplaribus legendis parum exercitatus,
minime intcllexit. Nicephorus quoque ita videtur legille:
ß c enim hunc Philoftorgii locum exprelfit: xpoiXXxs igu*.
i ’A v t xuToo X Hic locus Philoftorgii integ
rio r extat apud Suidam in ’Ain®*, hoc modo: smi
TIxuX7v& in&vtix&i E¿XxXJov tq /.tv v } run UKOfou ¡tiro r a v 'dbn-
^ fix#* to * Jpoio*, fac. In Chron. * B. Hieronymi,
& in Chronographia Nicephori'Patriarchs, Eulalius ay.
numeratur Epifcopus Antiochis poft Apoftolos; qui tamen
potius 26. dicendus erat.' Nam Paulinus Tyriorum
Epifcopus, qui ab illis omiflfus eft, inter Antiochenfes E-
pifcopos quintum ac vicefimum' locum obtinuit. Porro
quod Philoftorgius dicit, Eulaliiim vicefimum rertiurn foiG-
fe poft Apoftolos , id non ita intelligendum eft, quali om-
nes Apoftoli Antiochenam fedem obtinuerint; folus enim
Petrus Antiochenam cathedram tenuit,' ut inter omnes
conftat. Sed quod ab uno Apoftolo geftum eft, id ab omnibus
fimul Apoftolis geftum efle dicitur, ob collegium &
confortium Apoftolatus. Quemadmodum in edifto unius
P rxfefki Prstorio jubere dicebantur etiam csteri, propter
au€feoritatena ejufdem poteftatis, ut fcribit Auftor qusefti-
r is Ecclefiaftieæ, Apoftolicarum fedium fucceffiones enu-
merans, Epifcopos illarum femper vocat Apoftolorum fuc-
ceffòres. Vèrbi gratia, Alexandrins Ecclefiæ Epifcopos
enupierans, non folius Marci, fed generaliter Apoftolorum
fuccellbres nominat; idem quoque obfervat in Epifcopis
Antiochis. Ita etiam Irensus in libro primo, de Hygino
loquens Romans urbis Epifcopo, eum nonum locum E-
pifcopalis fucceffionis tenuiile -dicit poft Apoftolos; fed
& Latinos eodem modo locutos invenimus. Certe Ru-
finus de adulteratione lib. Origenis ita dicit; Clemens A -
poftolorum difcipulus, qui Romana Ecclefia poft Apoftolos E*
pifeopus fa. Martyr prafuit.
3 t ou hbxoKxXov X f*s<nov ] Hunç locum emendavi ex
còdice Bocharti, in quo XfS9<six diferte feribitur: & pau-
lo poft, kt’ acfÀxféa, optime procul dubio.
4 T«v i*etSxpÇo* JïtoxônzQ Lucas Holftenius ad latus foi
codicis emendavit, bì ioxómt. In Bocharti autem codice
'nefeio quis adnotavit , forte feribendum effe X obexôirj.
Ego mallem legete, m* ùrxÇxfÇov d[’ bnoKtrr}.
y ‘Axfioxedfdp®' Xiornit ] Procul dubio feribendum eft
xafoxtro/Aivoi, quemadmoduro legitur in MS. codice Bocharti,.
V a r i o r u m .
* Vide Hieronymi locum a Valefio adduftum in not. 1. ad So zom, pag. 107. ubi Paulinus nUmefatur vicefimus fe-
cundus Antiochi* Epifcopus,, & Eulalius vicefimus quartus«
R r r , KafaQam