¡ á y
J U N X I T L I B E R T A S , AUXITt>,uE S E C R E T U M .
X J A N u a r i i M D C X C IV .
D E V R YHE TD HE E F T H E N F E R E E N I G D , E N ' T GE-
HE TM V E RG RO OT D E N 10 V A N LOUWMA
A N D . 1ÖS14.
(*) m.Detì
M 357.
(ORecueil
Herald
des ßour-
guem. de
h Cité de
Lieg e fol.
490.
( i ) Europ.
Merkur.
I .ftu k ,
1694. pag.
(î'iRecaeil
Herald,
des Bour-
guem.de
la Cité 'de
Lieg e fol.
491-
Staaude het verblyf van deczcn Keyzcr-
lykcn Hoofdbevelhebber aan ’c hof van
Koning Willem kreeg men aidaar by afgc-
zondenc rcnboden tyding , hoe de Prias
van Luyk Johan Lodewyk van Eidere,
van wiens aanftelling (*) ik hier voor ge-
waagd heb, door eenen fchielyken cn ou-
verwachten hartvang, io zyne hoofdftad
dcti eerften van Sprokkelroaand, omtrenc
zes uuren ’s morgens ( i ) , tot groot leed-
weezen der gezamcntlyke Bondgenooten,
uyt het leeven gcrukt was, door dien hy
ingenomen met eene diepe licfde voor de
gevaarloopende vryheyd van Europa in ’c
algemeen, en ’t belang van ’t Keyzerryk
in ’t byzonder aile zyne krachten tegen
die genen, ftaande zync vierjaarigc re-
geering,had ingelpannen, welke zoo over dc
eene als hec andere den meefter (z) zogten
te fpeelen. Hec lyk wierdr dien zclven dag
nog in de hofkappel ten toon gelegd, gevolglyk
iu ccne îoode kift aan de flinker
hand vau den hoogen altaar der hoofdker-
ke begraaven, alwaar den twintigften (5)
zyne ftaatlyke uytvaart door ■'t Kapittel
wierdc gehouden, en eene witte marmere
fteeninde muur gezet, welke hem knie-
leode voor een gekruyft Chriftusbeeld,
nevens cenwydluchcig graffchrift verbeeld-
dc. Deeze fchieJyke dood was des ce meet
te beklaagen , mids ftaande z yu leeven
gcen (*) mcdehelper was aangcfteld gewor- «r.
den : invoegen nu het opperbewind zoo
van het Bis- als Vorftcndom aan de hooge
vergadering der Kanoniken kvvam tc ver-
vallen. Welke daarom ook alle de hoffíe-
raadcn in ’c BiiTchoplyk verblyf, mids de
Prins zonder ’c maakcn van eene uyterfte
Wille was overlceden en die naalaatenfchap
gevolglyk aan hcc Domkapittel toebehoor-
de , ftraks lieten opfchryvcn , alle zyne
huysgenooten afdankten , de afweezige
Kanoniken derwaarc ontbooden, aan den
Grootdeken Johan van Mean en dea
Aartsdiakeii Johan Surlec hec bewind over
de krygszaaken opdroegcn, aan de Kanoniken
Spirmont en Warloule de bewaaring
van ’t hof, aan Stochern en Selis hec ge-
bied van der Stads bürg toevertrouwden(4),
midsgaders van den Graaf van T i l ly , als i.ftuk,‘
hoofdbevelhebber over dekrygsmagc, den ¡^94.p»g-'
eedvan getrouwheyd ontfangen. Dus het
inwendig beftier zynde gercgeld, ende verkiezing
van eenen nieuwen Biflchop en
Prins tegens den twintigften van Grasmaand
vaftgefteld, liet hec Kapittcl tot
teken zyner oppermagc, mids ’c Icdig-
ftaanvan den Bíííchoplyken ftocl,dusdaanige
Ryksdalers , naar ouder gewoontc
Rondom het gemyterd borftbeeld van Sint Lambert, die in ’ c jaar zeshondcrdzescnncgentig
(î)Recueil Chriften geioof (f) zyn bloed vergootcn, en ter wiens gedachtenis men daarom aan
ia Ciiédc
Liege fol.
517.
randfchrift ;
S a n c t u s L A M B E R T U S P A T R O N U S L E O D IE N S I S . 1694.
S INT L AM B E R T B E S CHERMHE T L IQ F A N
LUTK' . 1Í 94.
Op de tegenzyde leeft men rondom hcc gekroonde wapenfchild van dac Piinsdom in den rand 1(194.
deezc woorden :.................................................................................................................................................... .
M O N E T A N O V A C A P i t u L I L E O D ie n s is , S E D E
V A C A N T E .
N I E UW MUNT F A N H LU YK SCHE K A P I T T E L , B T LEDI G -
S T A AN DE S STOELS.
I. ftuk,
Dcwyl dit nu van zeer groot gcvolg
voor de gemeene zaak ftondc te weezen,
wac zyde de aanftaande BiiTchop zoude
kiezeii, zoo wendde iedere der in oorlog
zynde magcen, zoo by hec Pauslyke Hof
als by dc vergadering der ftcmhebbende
Kanoniken haare uyterfte poogingen aan,
om de ophande zynde kcus op zoo eenen
te doen valleu , welken zy voorzag dac
der zelver belangen ftondt te ondcrfchraa-
gen. De Keurvorft van Keulen, de Grootmeefter
der Duytfchc ordre, cn de ( i )
Kardinaalen van Bouillon cn Furftemberg
1694. pag. bevondc men die genen ce weezen, welke
wel hcc meeft tot de opengevallc waardigheyd
in aanmerking kwamen. Dc twee
laatften, als geheel aan Vrankryks belangen
verflaafd, waarcn van deeze vier die de
minfte hoop hadden, zulks de Kardinaal
van Bouillon , ftaande de tuflchentyd,verfcheydene
verklaaringen, aantuygingen,
jaa ze lf een beroepichrift toc hooger rechter,
aan de in de ftad zyndc Kanoniken, coe-
zondCjom die, zoo niet cot zyne belangen
te doen overflaan , ren minfte de beraamde
verkiezing te vertraagen. OndertuiTchen
verfcheen de daartoe vaftgcfteldc dag, de
(i) Europ. hoogmis ( x ) wierdt gezongen, dc opnec-
Merkur. jgj. ftemmcn benocmd, en dc Heer
I.ftuk,
1694. pag. .
Mathias Klerk aangefteld om dc afkondi-
ging van den verkoozen Prins te doen
Alvoorens echter tot de verkiezing te tree-
den , wierdc een vergunbrief van Paus ^
Innocent den XI. aan den Keurvorft van ,
Keulen eertyds verleend, en waar by hy
toc die waardigheyd kiesbaar verklaard
was,voor (3 ) den dag gebragt. Groot gefchil
ontftondc aanftonds ovcr de wettigheyd
der verguuninge, zulks die in omvraage
gebragc, doch voor wettig verklaard
wierdc. en nu niemand meer twyfelde o f
dc aanhangeren van dien Kcrkvoogd fton-
I. ftuk,
1Ó94. pag.
219.
Herald.
desBour-
fiueiti. de
ucm «e boven te dryven. Doch die was by
iCité de des zclfs cegendingers niet zoodra ge-
Uegc fol. merkt, o fd c Grootdeken Mean (4), ne-
vens noch ecnencvvintig andere Kanoniken
, zyne aanhangeren , gingen uyc de
vergadering, naa alvoorens hunne aantuy-
ging ce hebben gedaan , tegens alle hec
gene, ftaande hun afweezen, doordedaar-
geblecvenen zoude moogen verricht worden.
Dcsonaangezien voeren de overige
vierentwintig voort , en verkoozen mec
ccnpaarighcyd van ftcmineu den Keurvorft
van Keulen toc Prins en BiiTchop van
Luyk. Zulks hy aanftonds als zoodaanig
wierdc uytgcrocpcD, hec kanon geioft, dc
klokkcn geluyd, en door de aanweezcnde
Afgczancen, van wier getal de Heer ( 5 )
Dykveld van wegen dc Vereenigde Geweften
een was, op een ftaatlyke wys be-
groct. Des echter beftonden dc wcggctoo-
gene Kanoniken den volgenden dag iu
hec huys van den Grootdeken te vergaderen
, cn aidaar den Gcootmccftcr der
Duytfche ordre, die Broeder der Kcyzc-
rinne was, tot Biflchop en Prins van
L u yk (ö ) rc verkiezen, laatcnde des we-
ge geene mindere vreugdeblykeu alom
door de ftad aanrechten. OndertuiTchen
verboodc het meerder getal der Kanonni-
ken geenen anderen BiiTchop dan den cerft-
verkoorcn te (7) erkennen , eu wierden
beyde de vcrkiczingcu aan den Paus, om
des zelfs beveftigingte ontfangen, naar R o men
gezonden. Decs ftelde over het gefchil
eene vergadering van Kardinaalen, naa
wier ingenomen bericht, hy den Keurvorft
van Keulen , tc meer mids zyn te-
geudingcr reeds overlceden w a s , voor
wettig gekoozen verklaarde, en den achttienden
van Herfftmaand hem den brief
(8) zyner beveftiginge toczondt. Deezc
verhcffing van den Keurvorft van Keulen,
onaaugezien alle dc aangewenddc poo-
giugen zyncr tegenftreevcren dus ruftig
zynde doorgedrongen, gaf hem te meer
rocm en aanleyding tot het munten van
dceze drie penningen.
¿IST'’'
I .ftu k ,
1694. pag;
230-
(ó)Recueil
Herald.
desBour,
guem.de
la Cité de
Liege íoL
509.
(7) Europ;
Merkur.
I .ftu k ,
1 694. pag.
23t,
(8)Europ<
Merkur.
I l. f tu k ,
1694. pag,
113.