g Op den voorgrond dier zelfde zyde ftaat voorts, bovcn de ccrftc Icttcrcn van des gcmclden
Penningmaakers naam, nog dit opichrifc:
IM P E R A T O R E X E R C I T U U M .
B E F E L F O E R D E R D E R HE IR EN.
( i ) Europ.
Merkur.
I .ftu k ,
1693. pag.
244-
(1) Europ.
Merkur.
I.ftu k ,
1693. pag.
Í 74-
Koning Willem had zoo overzwaareu
lafl te gewilligcr op zieh gcnoinen, mids
h y verwittigd was van de aanftaande reys
van Koning Lodewyk naar zyne legers in
Nederland » welke men by ervaarcuheyd
wift, dac die Vorft nooic ondernomeu had,
zoodcr van eene uytmuntende Krygsver-
richting vcrzekerd te vveezen. Decs dan
vertrok den vyftienden van Bloeimaand ( i)
van Verfaillcs in ’t gezelfchap van deu uyt-
muntcndftcu add en ’c bevalligftc Juffer-
fchap zyns hof naar Koinpiegnc, en vandaar
ovcr Peronne en Kameryk naarQues*
n o y , daar hy deu vyfencwincigftcn nevens
zyn gevolg aankwam. OndertuiTchen hadden
zieh twee le g e r s ,’c eene onder den
Hcrtog van Luxemburg, ’c andere ondcr
den Markgraaf van Bouflers voor ’s Ko-
nings aankomft tydig op de genzen van
Nederland vcrgaderd, wier eerfte by Nie-
vclle en hcc twcede by Obouce op de Haine
, een uur van Bergen in Henegouwcn,
was gelegerd. De Franfche Koning, naa
eenige beoden bezigtigd te hebben, vervoegde
zieh in ’t leger van den Markgraaf
van Bouflers,’c gene hy eerft te Harlemonc
Chapelle, even als dac van Luxemburg te
Fclay , doch eerlang te famen in een gc-
fmolcc.den zevenden van Zomermaand te
Gcmbloers deed legeren. Op alle deezc
beweegingen had gchcci Europa dc oogcn
gcveftigduyt nieuwsgierigheyd, werwaart
ondcr hcc oppergezag van zoo grooten en
daarom in Nederland gekomen Vorft de
gedreygde oorlogsftorm zieh zoude oiitlas-
ten, h u y en Luyk (z ) fcheenen wel hec
mecfte gedreygd , om door ’c veroveren
dier twee fteden dat Prinidom z e lf de zoo
menigmaal te vergeeffch aangeboode onzydigheyd
ce docn aanvaarden. Maar Koning
Willem had tegens deezc ondernee-
ming de behoorlyke voorzorg gedraagen,
door den Graaf van Atlone mec een kleyn
Icgcrtje de hoofdftad van Luykcrland te
doen dekken. Invoege, als nu al de wer*
reíd meende ce hooren dac dc hooge voorneemens
des Franfchen Konings werkftellig
gemaakc waaren, men toc geene kleyne
verwoodering vcrftondc dat die Majefteyt
haar oogmerk niec hebbende können be-
reyken,beflootcn had onverrichter zaakea
weder met hcc medegevoerde Jufferfchap
naar Verfailles tc keercn, en bereyds dc orders
cot hec doen dierterugreyze door hem
gegecven waaren. En voorwaar deeze had
den twaalfden haaren voortgang , Koning
Lodewyk verlier op dien dag hec leger, eu
kwam (3 ) over Mariënburg, Rheyms en
Soiflbns den zesencwintigfteu dier maand
weer te Verfailles. Om de fchande van deezen
vergceffchen togt te dekken ,betuyg-
den de Françoizen dat het fchielyk veroveren
van Heydelberg dc eerfte voorneemens
van hunnen Vorft had doen veränderen,
mec een magtig onderftand uyt Nederland
naar Duytfchland te ftuuren, op hoope
van den Keyzer door ’ c indringen zyner
krygsmagten iu ’c Keyzerryk tot het aan-
neemen van den aangebooden vreede te (4)
verpligten. Hoe ’t z y , niemand floeg geloof
aan dceze uytvindingen , ieder gaf Koning
Willem de eervan’sVrankryks voorncemen
te hebben verydeld,cn ditweergelegenheyd
toc hec maaken deezer drie penningen.
lerkur.
I. ftuk,
i<593‘Pag;
17 îi.
auk,
1693. pag.
»77-
L U D O V I C U S M A G N U S R E X .
KONING L O D EW r K DE GROOTE .
Op dc tegenzyde wordt het hof van Verfailles in ’t verfehlet gezien, cn voorwaart de Ftanfche
Koning op eene zeegekar derwaart door twee hofjüffcrs te rüg getrokken , welke van eene derde
worden voorgcgaan, die in de plaats van eenen arend of dtergelyk veldtckcn, eenc O de ce- iL i lu k .
n ig e nietteilende fyfferlctter, nevens ccnc leege ilokkebcnrs op eenen Ilok voert, ondcr dit (i)
randfchrift :
V E N I T , V I D I T , S E D N O N V I C I T .
H r IS G E KOMEN , I i r H E E F T G E Z I E N , D O CH N I E T
G EWO N N E N . ,
Voorts ftaat nog op den voorgrond de juyfte tyd zyner te rugkomfte te Vciraillcs dusdaanig
aangetekend :
A B E L G i c a E X P E D IT IO N E I R R I T a R E D u x V E R S A L i i s
M e n s e JÜ N 10 M D C X C I I I .
I N Z O M E R M A A N D F A N D E F E RG E E F S CHE KRYGS-
TOGT UYT N E D E R L A N D TE V E R S A I L L E S
T E RUGGEKEERD. l« 5 J .
II. Het gelaurierde borftbeeld van Koning Willem ftaat op bet voorftuk van den tweeden, om-
zoomd door die randfchrift :
W I L H E L M U S I I I , D e i G r a t i a A N G l iæ , S C O t iæ , F R A N C iæ
E T H I B b r n iæ R E X .
W I L L EM D E I I I , DOOR GODS G E N A D E KO NING V A N ■
E N G E L A N D , S CH O T L A N D , V R A N K R Y K
E N l E R L A N D .
Op het
van den
f. In den rand der vnorzyde van den ecrllen 'leeft men rondom het boi ftbceld des Konings van
Vrankryk, du oralchrifc;
LU -
et rngftnk ziet men den Franfchen haan met z , ne medegevoerde hennen op ’ t verfchynen
Orabje haairigen vol dc vingt neemen. Het randfchrift lujdt aldus.
N I L C A N T U S , N I L N U M E R U S .
n i e t s b a a t h e t g e k r a a i , n i e t s h e t g e t a l .
Zinfoeelende zoo op het hoog voorgeeven der Françoizen als de overmagt hunner krygsbenden
in Nederland. Op den voorgrond ftaat dc dag aldus aangetekend, als Koning Lodewyk zyne le-
gers verliet:
X I I J U N i i M D C X C I I I .
D E N 11 V AN Z OME RMA A N D . i f f p j .
•il