!1 Îr '
' s
l , i 1 '
1
; I l
I) 1
. i ;
' 1- :
'i iri '
■:( ! •:
f f V
!* :: ’ ■"
Ï ,
iri
I7ÜS- ’ ’ daaraan ¡volgende penning was van vyftien cn dc kleynfte van tien lood,'döcft hebbende
alien de zelfde veibeelding voerden op de tegenzyde boven het merk van dcR Zilvcrfmid Peter
Engdcn door Wien hy gemaäkt was, dit tweercgelig gedieht:
D E ' F R T H E T T D E S E R S T J D T DOOR C A t l L I N B E S T R ED E ,
IS OP D E E S DA GH HE R S T E L T I N F O L L E RUS T E N FREDE .
Gelyk men door Katilyn den uyt.de ftad gezettcn Burgemeeftet alhier in ’ t oog heefc, zoo is
(i) Refol. ^ ook aan den anderen kant zeker, dac door ecn (i) befluyt der Staaten van Gelderland alle die benden
vr^Geld 'vrywilligers federt zyn vernietigd en'afgcfchaft, en gevolglyk de Hecr van Brienen, even gelyk
5Not.^ ‘ 'ook meer andere Ma^ftraacsperfoonen , door de Burgery van Arnhem in zyne voorheen ¿c-
1707." ' zeece waardigheyd van Burgemeeftcr is herfteld geworden. Hec randichrift dicr zyde luydt- voorts
TER G EDAGT ENI S F A N HE T G E P A S S E E R D E O P D E N 14
y U N T lyof.
(t) Bemi-
vogl.verh.
der on*
derd.Prov.
vanNecr!.
II deel
pag-i?7-
(3) Vol.
gens he:
Coucor-
Geenc min bittere, hoewel voor het
Jand gccnszins zoo gevaarlyke twiftfghe-
dcn, heerlchten thans ouder de ledemaaten
der Roomiche kcrke iu de Vereenigde Geweften.
Sederc de ingevocrdc geloofsher-
vorming zagen die zich van’t gebruyk der
openbaare kerken aidaar ontzec en ftaande
die geduchte tyden, eensdeels door de
geordende, andcrsdeels door ongeorden-
de Geeftlyken ondcr den duym beftuurd.
Naauwlyks was mec veel moeite de ver-
wilderde kerkorde eenigermaate op eencn
geregelden voet gebragt,ofmct die ruftrees
onder die vcrlchillende Geeftlyken aidaar
geen kleyn gefchil,mids de ongeordcnden beweerden
dac het aan hen ftondt de gemeen-
te te bedienen, en de geordendeu heton-
redelyk achtteu hen thans eenen dienft te
willen bepaalen, welken, als de gevaaren
veelvuldig en de voordeelen weynig waa-
ren, z y echter uyt liefde van hunnen naa-
ften op zich genomcn haddeo. Zulks de
Pauilyke Afgezant te Bruflel, ftaande hec
twaalfjaarige beftand , aan ’t Roomfche
ho f ichryvcnde, onder anderen al van deezen
cweedrag kennis (x) gaf. Wel is waar
dat ’er federt een verdrag wegens hec gecal
der kerken, door de geordendcn tc bedienen,
door den Paus z e lf bcpaald (3) wierdt;
maar de eens vuurgevatte tweedragt wierdt
daardoor eerdcr voor eencn ryd gefmoord
dan geheel uyrgebluft, Want de geor-
deuden becigtren de werreldlykc Geeftlyken
dat z y in den ichyn van de oude
ftrenge kerktugt re herftellen, gevaarlyke
nieuwighcden invoerden, d a tz y de alom
aangenome Pauslyke onfeylbaarheyd vvraa-
kende zclfs hunne gevoelens onfeylbaar
wilden doordringen, en , uiet tegenftaande
de leer van Janzentus iu den zin door dicn
fchryvcr bcoogd vcroordeeld w a s , die
bcdektlyfc aanWeefden eh voorcplantccn.
■ Dc ongeordecdcn in tegeudeci leyden dc
1 anderen te lafl: dac z y den menfchen eene
verderflykc ruymezedelcer iuboezemdcu,
hec geld ten naadeel der armen uyt her land
naar hunne kloofters voerden en ,om dac cc
bekomen, tegen het gemaakte verdrag, zich
tncer cn meer in de magrigfte fteden en
huysgezinncn indrongen. Dus ftondcnde
zaakea als de Heer Peter Kodde, Aartsbis-
fchop van Sebafte, welke onder den tycel
vau Apoftolifchen Stedehouder,de Roomfche
gemeente in dc Vereenigde Geweften
federt eenige jaaren als hoofd beftuurd had,
op ’c eynde der voorgaande eenwe door
den Paus, gelyk w y (*) verhaald hebben,
naar Rome genoodigd wierdt, om hcc op- ßLii-
handen zynde jubelfceft aidaar met zyne
tegenwoordigheyd re vereeren. Minnclyk
wierdt hy dan op zyne aankomft ontfangen,
doch hem eerlang (4 ) ccne lyft van c.vEutop;
befchuldigingen, aan’t Pauflyke hof inge- Merk,
bragt, overhandigd ; waar tegen hy zync
verantwoording inleverde. Ondertuflchen
kreeg die Kerkvoogd uyt Nederland bericht,
hoe hy van zyne bedieningcn opgefchorc
en eene Theodoras Kok, Paftoor tc Lcy-
de, tot Apoftolifch Stcdehouder aidaar aangefteld
was. Welkc dat bewiud mec hcc
afeetten van alien des voorigen Bifichops
boezemvrienden aauving. Onbefchryve-
lyk is ’c hoe groote verbaasdheyd, decs
handel te weeg bragt! De afgezette Priesters
verzogten de befcherming der Staaten
van Holland, welken ( j ) dan ook ccn
plakaat in ’t ligt gaaven, waarby z y den __ _
nieuwen aangcftcldcn Apoftolifchen Stc-
dchouder hcc ocffenen van die bcdiening,
en alle Roomfche ingezeerencn hem tc gchoorzaamen
verbooden. Toen hcrfchiep
zieh dc fniook in vlam, de laftcrfchrifcen
vloogen mcc mcenigtcn door ’t land, dc
ceue Priefter wicrdc door den anderen vcrvolgd,
{5) Europ.
Merkur.
volgd, gemeente tegen gemeente aangckant,
alcaar tegen altaar opgerecht, de vrienden
gehaac, de huysgeziunen verdeeld, cn dic
het Godvrugtigft geoordeeld, die ’c onbc-
zonncnft in ’c fcheldcn waaren. Ondcr-
tufichen bleef de opgefchorte Biflchop tc
Rome, mids hy te vergeeffch om te moogen
naar zyn Vaderland keereu ccn- en andermaal
verzogt had. Op ccn ingeleverd
vcrzoekfchrifc nogthans van Koddcs bloed-
vrienden gebooden hem eyndelyk de Staaten
vau Holland herwaartte komen, cn gaven
van dit bcfluyc aan den Heer Kok kennis,
metbedryging van op hem cn de zyncn 1705’ .
te zullen verhaalen, ’t gene hun t’huys g c - ----------
rocpeondcrdaan,by laugcrvcrrocf teRomc,
aidaar zoude können ovcrkomcn. Die was
van die uytwerking dat Kodde eyndelyk
van den Paus verlof tot zyn vertrek ( i)
kreeg, in Holland kwam cn op des zelfs l ftuk,
greDzendcnHccrKokvIugtcudcnontmoet- paste
, mids vierduyzend guldens op zyneu perfoon
door ’sLands Staaten gefteld waaren.
Deeze Staatiche befcherming aan den ßis-
fchop van Scbaftc verleend gaf aanleyding
dac te Amfterdam dces penning gcmaakt is.
Op de eene zyde ftaat het borftbeeld van den wcdergekcerden Biflchop, welke den zcvencn-
twintieften van Wintermaand des jaars zefticnhonderdachtenvecrtig te Amfterdam gebooren, in
zvne ieued zoodaanig in de kennifle der wysbegeerte in de Hooge fchool te Lovcn vorderde, dac
hy zelf aidaar tot Hoogleeraar in die wcctenfchap wierdc aangefteld. Doch eerlang die otftening
daar lastende »vertrok hy zieh in ’c huys der Priefteren van het Oratori om zieh in dc Godsgeleerdheyd
te oeffenen. Naderhand dreef hem de luft tot de gewyde lettcrkunde naar Parys en Orleans
en zoude zelf naar Italie gereysd zyn,’ten waar hy door den Biflchop Johan van Neerkaficl,
van Wien ( *9 wy hiervoor gewaagd hebben, was t» huys geroepen, Priefter gewyd zyndcteUy- ^
trecht tot Herder, en tot eenen zyner Stedehoudcren aangefteld geworden. Welke bediemngen
hy tot drie,jaar naa dies Biflchops overlyden waarnam, alswanneer hy zelf te Biuflc! den zelden
van bprokkelmaand des jaars zeftienhonderdeenennegentig tot Aartsbiflchop wierdt ingewyd.
Sedert zync te rugkomft van Rome heeft hy altyd een amptloos leeven geleyd, en is eyndelyk te
Uytrecht den achttienden van Wintermaand des jaars zeventienhonderdtien overleeden, cn te
Warmond buyten Leyde begraaven. Het undfchrifi luyJt aldus:
P E T R U S C O D D iE U S , A R C H IE P I S C o p u s S E B A S T E N U S .
P E T E R K O D D E , A ARTS B IS SG HOP F A N SE BASTE.
Naaft den leeuw der Vereenigde Geweften legt cen lam met zyn voorpooten op een boek ,
waarop ftaac R E S P o n s i o n e s . { FER A NTWOO R D I NG E H) diede Biflchop te Ro-
me zynde aan den Paus heeft overgegccvcn. Wiens hof in ’c verfchiec gczien en waar uyt een
blixem tcgcn’clam, hoewel,vcrgeelTch, gefchooten wordr, mids een ander, die uyc de Wolken
komt, dien verbryzeld; ondcr dccze fpreuk:
IN S O N T E M F R U S T R A F E R IR E P A R A T M D C C V .
TE V E R G E E F S CH TRAGT HT D E N O N N O Z E L E N TE
T R E F F E N lyof.
N n n 11 n i B E -
p ' . :