i ' l
a
1693.
(i)Euro,'^.
Merk.
I l. llu k .
1693. pag.
xoi.
(i)Europ.
Merkur,
ïl. f tu k ,
1Î93. pag.
104.
(3)îurop,
Merkur.
II. ftuk,
J693. pag.
129.
{4) Europ.
Merkur.
I l.ftu k ,
1Ö93.
p as-107.
Dir geUik tc water bekomen wierdt nog
te land door den Hcrtog van Luxemburg
in Nederland vcrgroot, wicnsbendcn . ( i )
dc ft.rd Hiiy den achtcicndcn van Hooi-
maand bcrcnden. Tot bct maaken eener
afwcnding dicrlialven liet Koning Willem
door vyftntwintig flagorden te voec cn
veertig te paardc, ondcr ’t beleyd van den
Prins van Wirteinberg, de Franfche ( i ) ver-
fchanfingen inViaandre inueemcn, cn het
daar achter gelegen land wyd cn zyd, onder
brandfchacting ftellen. -Eer deezc nogthans
te rug kwamen had dc Hertog van
Luxemburg Huy veroverd, en, wcetende
hoe Koning Willem, door tien flagorden te
voet toc dekkingvan Luyk van zyn léger af
tc fteeken,daarcnboven nog merklyk ver-,
zwakc was, des beflooten dien aanftonds,
mids zoo gunftige gelegenheyd,op’t ly f rc
vallen. Dierhalven aile zyne benden hebbende
cc lâmci) getrokken, in Ichyu o f hy
’c op Luyk gcmunc had . vertoonde hy
zieh den achtentwintigften omtrent (3)
vier uuren des naamiddags io ’t gezigt van
’t verbonde leger, ’t gene door deeze coe-
vallen de helft zwakker als’c zyue,cuflchcn^
deGeete en ’c bcektje van Landen, gclc-
gerd was. De vermoeidheyd zyner benden
nogthans ,eu dat dc dag reeds zoo ver verloopen
was,deeden den Françoizen het gevecht
tot den volgenden uytftellen, onaan-
gezien dac dit aan Koning Willem gelegenheyd
kon geeven om’s nachts naar Zout-
Iceuvv in veyligheyd te wyken. Doch die
Vorft hieldt integendeel ftand, Het's nachts
voor hcc hoofd zyns legers eene bcfchan-
fing opwcrpen , de toegangen bezetten,
het kanon ten voordeeligfte planten , en
mcc een woord alles vcrvaardigen om den
volgenden dag, naar maatc van zyncn moed,
den genaderden vyand ook moedig af te
wachten. Des morgens (4) omtrent vier
uuren ftondr hec geheele Franfche leger in
volle flagorde voor de befchanfing onder
het bercyk van het kanon, en bleef, om
zyne bcukeryen tc vcrvaardigen aldus toc
tien uurcn ftaan, als wanncer een aanval
tegens de flinker vleugel van Koning Willem
by ’c dorp Laar wierdt begonnen en,
met eene bloedftorting, die zonder weer-
ga wa s , tot driemaal achcervolgd. Want
het verfchanfte voetvolk Hec de aanvalieren
ftecds zeer digt onder 'c kanon komen
en gaf dan op 'c zclve zoo net van
pas vuur , dat hctveld met lyken bedekt,
bergsgcwys op een geftapeld , en hcele
benden , in die orde, als z c waaren aangevoerd
, daarop verftaagen lagen. R y s
op rys nogthans vielen de Françoizen aan,
niettegenftaande de tegenftand zoo grooc
was, dat z y dus voortvaarende eer hunne
neerlaag fcheeacn te vergrooten , dan
den minften voce gronds te winnen. Zulks
omtrent elf uuren wel aan dien oord het
gevecht genoegzaam ophielt, doch 'c gene
regcnsdcrechtervleugei by Necrianden toen
mct eene gelyke dapperhcyd, op hoop van
een berer geluk, wierdc begonnen. De ver-
wecrders hidden hec zelfde gedrag en des
ook hec zelfde voordcel. Zulks de Françoizen
, genoodzaakt om hier mcdc re
moeten afdeynzen, eene zoo groote be-
wcegîng maakren, dat ieder hunnen aftogt
voorzekcr (^) waande, doch laatcnde
ftcchts cenige bendeu regcnsde ftinkervleu- il.ftu k,'
gel en ’ c middelyf van ’s Konings leger ge- P^g-
Ichaard, trokkcn z y alle hunne overmagt
en gefchut naar ’c dorp Laar byecn, om
mcc de uyterfte kracht hec laatfte geluk op
de rechter vleugel nogecns te beproeven.
Des verhief zieh alhier een vry wrecder-
gevecht dan alle de voorgaanden. En ofwel
de verweerders zieh even moedig
quceten, zoo wierden z y nogthans door
de overmagt overhoop gefmeeten, ja hec
dorp Laar en de naauwte tuflchen dc be-
fchanfing en dc beek gewonnen : waardoor
dc vyandlyke ruytery gelegenheyd kreeg,
om zieh uycbreydendc,de tegens hen aangevoerde
benden te ontfnoeren en hcc
Staatfche voecvolk achter de befchanfing
geplaatft in de lendenen te vallen. Zulks
alles, om den ingedrongen vyand weer re
rügte dryven, federt vrugtloos w a s , en
Koning Willem tot hcc docn van (6) den
aftogt aanftonds laftzondc. Dees gelchiedde
eensdeels in goede orde , andersdecls in
wanorde de cen door den ander vlugtende,
zulks de geflaagenc bruggen den drang der
vlugtelingen niet könnende torfen, eyndelyk
inftortten.’c gene den Bondgenooten
de grootfte fchaade coebragc. Heele benden
dierhalven fmeeten zieh in de Geete
om den overkanc te bereyken , die aanftonds
door anderen gevolgd elkander ver-
ward verfmagtcen , totdat her groot getal
der verdrinkelingcn aandc laatftcn ccn pad
baande om ’t doodflaandc zwaard van den
overwinnaar re ontkomen. De gedachtenis
van dit gevecht wordt op deeze twee penningen
bewaard, wier eerfte tot lo f van
Koning Lodewyk, even als de tweede
toc fpoc van Koning Willem gemaakt
is.
I. Mec
(6) Europ.
Merkur.
I l.ftu k ,
rö93- pag.
1(193.
I, Mct li« kopftuk des FranfchcnKonings is -wederom de voortyde, endet ïeltcr rand met
dit omfchrift belletnpcld; - '
L U D O V I C U S M A G N U S , R E X C H R I S T IA N I S S IM U S .
l o d e w y k D E g r o o t e , A L L ER CHR I S T E -
LY KS TE KONING .
Ondcr eene fchanskroon, by de Romeynen aan dien genen gegecven '’rachK.f arape'nftâÎ
Ä b t ' e n ^ m ^ t Ä ^ d e r o n d - S
gc leger beftaan had. Het om- en oprchiilt luydt aldus :
C A E S A H O S T ium X X M I L L i a ,
T O R M E N T A B E L L ic a C A P T a L X X V I , S IG N A R E L A T A
X C . D E F O E D E R A T I S A D N E R W IN D A M .
M D C X C I I I .
t w i n t i g d u y z e n d v y a n d e n V E R S L A A G E N ,
Z E S E N Z E V E N T I G S T U K K E N GESCHUTS E N
n e g e n t i g v a a n d e l s
O P DE B O N D G E N O O T E N TE N E E RW IN D E ,
VEROV ERD. liJJJ.
II. De vooraydc van den tweeden, on^eker waar h y gemaakt is, heeft het borftbceW vm Ko- .
ling Willem mct een zakje, naai dc wys van zynen (*) gevlugten Schoonvader, in het haair,
1;
ning
nen deezen lytel;
IllViB
396.
V z GU- y