». M
( I
l l
r '
i J
tl ?► * ', ¡1
? i'i'f il! '' j('
1 70 0 . r c k cn cn , w c lk c anders o p d e n 2 4 v a n S p r o k -
" ■ k c lin a an d fto n d en te v e rv a llen ? O f iemand
b e lo o fd h e b b en d e z o o v e e l m e e r , b innen
’t j a a r nice b c c a a le u d e , t e z u lle u u y tk e e -
r c n ,o o k d ie a fg e t r o k k cn e d agen ten z y n e n
v o o r - o f n a ad ee le z o u d e n g c r e k cn d w o r den
? O f d e z c l v e d a g en in d e b e z itn e e -
(i)inUfu- m in g e eii ( 1 ) v e r ja a r in g en g e r c k e n d o f af-
K ^ p r a - g e t r o k k e n m o e ften w o r d e n ? o f z y o o k i n
fcriptioni- d e K c y z e r ly k c le c n v e r h e f lin g b in n c u ’t ja a r ,
o o k in den o u d e rd om v a n v e e r t ie n ja a r en
in ’c ftra ften van misda aden z u llc n to cg e -
r c k e n d w o rd e n ? cn v e e le me er d ie rg e ly .
k e cn an de re g e v a llcn . E n h o ew e l die te
r e g e le n v r y w a c w e r k s in h a d , z o o wa s
h e c b e flif fcn v an z e k e r zw e e v c n d g e fch il
o n d e r d e g e le e r d e n , w a n n e e r ,n a am e ly k de
o u d e e e u w e y n d ig d e en d e n ieuw e haar b e g
in n am , n o g e en e v r y zw a a r c r , z o o niec
e en e g e n o e g z a am e o nm o o g e ly k e o n d e rn e e m
in g . W a n t h o ew e l ied er v a ftf te ld e dat
d e n ieuw e e euw ha aren a a n v an g mec her
c y n d ig e n v a n d c o u d e n e em c , en g e en e
e e u w , hec z y men d ie fe d e r t d e fch ep p in g
o f z o n d v io e d d e r w e r r e ld , f t ic h t in g van
R o m e , d e g e b o o r t e , b e fn y d e n is ,o fv le e s -
w o r d in g v a n G o d s Z o o n r e k e n d , v o o r v o l k
om e k a n g eh o u d en w o r d e n , h e t c n w a a r
z y h o n d e rd v o lk om e ja a r e n b e v a t , z o o
w a s ’t e ch te r fe d e r t tw c e ja a r e n h e rw a a r t
dac d o o r v e e le n n ie ta lle e n in V r a n k r y k ,
E n g e lan d cn D u y t f c h la n d , ma ar o o k d o o r
P . F ra n c iu s , Frans ( 2 ) H a lm a , P . J e n s ,
J: B a g e la a r e n an de ren in d e V e r e en ig d e
G ew e f t e n z e e r h e v ig g e tw if t w i e r d c , o fd e
n ieuw e e e u w m e t hec b e g in v a n ’ t ja a r z e -
v en c ien h on d e rd o f w e l mec dac v a n z e v e n -
t icn h o n d c rd c en ha aren a a n v an g nam. D i e
h e t e e r fte fta an d e h ie ld en b ew e e r d e n , dac
men g e en ja a r k o n d e r ek en en v o o r dac hec
v e r fch e e n en w a s , en d es z e v c n t ie n h o n d e rd
n ie t k o n d e f c h r y v e n , v o o r d a t h e t z c v e n -
c ien h o n d erd fte ja a r v e r fc h e e n e n d ien d e t e
w e e z e n . D e an de ren in te g en d e e l h ie ld en
f ta a n d e ,d a t m e n h c t e e r fte j a a r , t e rw y l h cc
lie p , h e t e e r fte e n , d es g e ly k s h e t lo o p e n d en
z e v e n tie n h o n d e rd fte ja a r o o k z e v e n t ie n -
h o n d e rd n o em d e , en g e v o lg l y k d a t h e t z e -
v en tien h o n d e rd f te e e r ft g eh c e l m o e f t v e r -
fch e e n en w e e z e n , c e r men hec b e g in d e r
n ieuw e k o n d e f te lle n . E o d e w y l d o o r die
g e f ch il iem an ds d o o d o f g e b o o r te in ’ t ja a r
z e v c n t ie n h o n d e rd v o o r g e v a lle n o n z e k e r
w a s , o f d ie o n d e r d e z e v e n t ie n d c o f a ch r-
t ie o d e e euw e m o e f t g c r e k c n d w o r d e n ,
z o o h e e f t d i t c e u w g e fc h i l to t h e t m a a k
c n d e e z e r p en n in g en a a n le y d in g g e g e e -
v en .
I.ftuk,
1700, p,j.
EY
W A S
W U M O E R
M B C C
SINDNOCHNICMT 1
h e r u n d e r ;
WERS WICHT
GLAUBET //
ilEBEHHERR
-HT.EIBT EIN
■ERv - '
I. De eenc zyde van den cerften verbeeldt ecncn gevleugcldcn Jongen, ftaande binnen eenen
ron-
H I S T O R I P E N N I N G E N ; /// BoeL 241
,onJenkriD2 cn dcwvl die brnnen«art de l8 £ £ t/ » ' (S liC U L U m X V I I I ) en buytenr
a a n d e i l “ / ¿ T ( S E C U L U M X V I I ) voert; xoo lict die jongen nedetwaarc cn ------------- -
„ a a g t met di t Hoogduytfcb opfchrift, geftcld op den voet des pennings:
W O S IN D W IR ?
W J J R ZYN WYl
En dat ter oorzaakc van den twift det Geleerden, le weeten: of het jaar 1700 ondcr de zeventiendc
of wel achttiendc eeuwe mocft gerckend worden. Waarom nog op de tegenzyde ftaat:
H O E R T d o c h W U N D E R ! IM J A H R M D C C W Ü S T E N D IE
L E U T H E N I C H T W I E A L T S IE W A R E N .
HOORT DO CH E E N WO N D E R ! IN 'T J A A R 1700 WI S T E N
D E L I E D E N N I E T HOE OUD Z Y
WAAREN.
I L We l ke tegenzyde ook w 4 met eene andere g^paarf is, vo„ende
k J f w E E T I K n \e T (N E S C IO ) . Voorts zoo
ftaat in den rand;
P R O P T E R S a E C U L A R I S T A S E T C A L E N D A R IU M N O V U M .
OM D E N E E UWTWI S T E N D E N I E UWE T Y D S R E K E N IN G .
III. Een van die genen, welke ftaande hielden dat de eeuw met het begin van 1700 eencynde
nam, ftampt mct cenen geweldigen ftampcr, waarop ftaat 1700, dc onderling in gefchil zynde
Geleerden, die met heele hoopen in ecnc mand dcrwaart gedraagen, en ln cenen vyzcl gelmee^
ten worden; welk tot opfchrift heeft;
1700 S a E C U L I F IN I S .
17CO HE T E YNDE D E R EEUWE.
En dewyl eenigen van fttydig gevoelen zyn, zoo ziet men die uyt den vyzcl gekroopen, cn
cen papier verheffen,waarop ftaat löpp jvoorts zoo ftaat tot om-als oplchrift:
W A S H IE R W IR D A U S G E R IC H T ,
F A L L T D R Ü B E N IN S G E S IC H T .
P R O V E R B . X X V I l V e r su i i .
WA T HIER UYTG ERECHT WO R D T K A N M E N HIER
ACHT ER ZIE N .
S P R E U K E N XXVI I . f . zt.
De tegenzyde heeft geene verbeelding maar voert dit hiervoor rCcds gemelde Hoogduytfcb
Opfchrift:
H O E R T D O CH W U N D E R ! IN J A H R E M D C C W Ü S T E N D IE
L E U T H E N IG H T W I E A L T S IE W A R E N .