1693.
J O H a n n e s G E O R G i u s I V , D e i G r a t i a D U X S A X o n i æ ^
J u L i A C i , C L i v i æ , M o n t i u m , A n g r i æ
E T W e s t p h a l i æ .
J O H A N JORI S D E I F , DOOR GODS G E N A D E HERTOG
F A N S A X E N, GU L IK , K L E E F , BERG,
A N G R E E N WE S T F A A L E .
Twee over elkandcr leggende degens ziet men binnen eenen krans van Wynruyt cn onder «ne
l^urvorftlyke muts, op de tegenzyde, binnen dit vervolg van deu voorgaanden tytel ;
S A C ri R O M a n i IM P e r i i A R C H IM A R S C A L lu s ,
E T e l e c t o r .
A A R T SMA A R S CHA L K E N K E U R F O R S T F A N HET
HEYL IG RO OMS CH RYK.
En ’ c is uyt hoofde van deeze eerfte waardigheyd dat hy de twee befchreevc degens vocrt;
Op de dikte des pennings ftaat nog;
N E C L U N Æ , N E C L I L I I S C E D Ü N T
N O B I S C O N C E S S A S U P E R N E 1Ö95.
EIET G E N E ONS F AN OMHOOG V E R G U N D I S , ZWIQ T
N O CH VOOR D E M A A N N O CH VOOR
D E L E L I Ë N . 1693.
Voorheen had de Prins van Baden,
(i)E u ro p. verftaande hoe dc ( i ) vyand tot niec ver
Scutgard was doorgedrongen, aan
pâg. zyne Gemaalin bevel gezonden om zieh en
78. de andere haare Hofjufïers naar Hai ce be-
gccven, cn lie t, dit magtig onderftand
thans hebbende bekomen,zyne legerplaars
achter de Nekker nog meer verlchanfcn,
veel kanon op de geftichre werken voeren,
en dric bruggcn over dien ftroom ilaan,
om, ingeval de vyand mögt onderftaan
hem in zyne werken te bevechten, dien op
zyde te können aantaften. En waarlyk
den laatften van Hooimaand vcrfcheen dc
voorhoede van ’s vyands leger in’c gezichc
dier werken, en kwam mec eenige hunner
benden ZOO digt onder ’c bereyk van ’c
kanon, dat ieder eenen wiiTcn vcldflag ophanden
waande, mids de Dolfyn, welke
in ’c vyandlyk leger was aaogekomcn cn
( 1 ) Europ. voor Wiens ( z ) behoudenis men in alle
Franfchc grensfteden opcnbaare gcbeden-
ftonden hieldt, van zynen Vadcr verlof
had ontfangen , om , zoo ’t eenigzins
doenlyk viel ,dc Duytfchers in hunne ver-
fterkte legerplaars te moogen aangrypen
Maar die ce wel vcrfchanft vindende brak
hcc Franfche leger den zesden van Oogftmaand
naar Bleyshcym , en vervolgens
längs drie bruggcn ovcr de Nekker naarHci-
Merkur.
I l.d e e l,
1693- pagtingsheym
o p , alwaar de Hoofdraad van
WilmarZwecdfch Afgezant in ’t Franfche
leger kwam om een vergelyk wegens de
brandfchattingen voor hec Wirtcmberg-
fche mec den Dolfyn te treffen. Welke
dan ook op honderdduyzend ryksdalers
’s jaars wierden gercgeld. Maar door dien
dc betaaling niet vaardig genoeg gelchicd-
de, wierdc dc Heer van (3) Mazel met
drieduyzend paarden derwaarc gezonden
om alles re vuur en te zwaard ce verwoeften,
en vooraf zieh van Tubingen, waarin
veele goederen geborgen waaren, meefter te
maaken. Maar de Prins van Baden , tot
dckking van dat land, uyt zyne verfchan-
fingen zynde te voorfchyn gekomen. waaren
die benden genoodzaakt van die onder-
neeminge a f te z ien , hun leger z e lf trok re
mg over den R yn , en wierdc dus eerlang
dees veldtogt door ’t betrekken der win-
ccrlegeringc geëyndigd. Invoegen deLand-
graaf van HefTenkaffel den elfden van
Herfftmaand hcc Duytfche leger, (4) in
gezelfchap van den Keurvorft van Saxen
verlaacendc, naar zyn heerlyk fy) floc te
Frederikswaarc toog, alwaar hy den afry-
zendeu Keurvorft op hcc prachtigftonthaal-
dc. Toc Wiens lof, wegens het voltrekkcn
vandcczcn eerften krygstogt, ik den vol-
gcude gedenkpenning gemaakr vindc.
Bin-
- lerkur.
I l .d e e l ,
1693. pag;
ez.
(4) Europ.
Merk.
II. deel',
2693- pag;
191.
(s)Tenfel.
num. Sax.
liniæ
Erneft.
pag. <¡71;
1693.
Binnen eenen Itrans en onder eene K e a rv o r lllyk e muts ziet men op dc eene zyde de twcä
Itruyfeling! leggende degens van het Aartsveldmaarfchalksampt des Duyifchcn ryks, omzoomd
door dit randfchrift :
H IN G T E R R O R . T U R C A R U M E T G A L L O R U M .
HI ER F A N KOMT D E S CHRO OM D E R TÜR K EN
E N F R A N C O I Z E N .
i
Rondom cencn krans van wynruyt, wiens kracht tegcn hcc vcnyn ieder bckcnd is, leeft men,
op de rugzyde, dit omfchrift :
H IN G T R E M O R V E N E N A T A R Ü M B E S T IA R U M .
E N HIER F A N D E S CH R I K D E R F E N T N IG E B E E S T EN.
Eyndelyk leeft men op de dikte des pennings nog die kantfchrifc;
J O H A N N I G E O R G IO I V , E L E C T O R I S A X O N IÆ , AB
E X P E D I T I O N E G A L l i c a F E L I C I T E R
R E V E R T E N T I . M D C X C I I I .
A A N J O H A N JOR I S D E N I F , K E U R F O RS T F A N S AXEN, F A N
D E N F R A N S C H E N KR TGS TOGT G E LUK K IG L TK
W E E R K E E R E N D E N . lip ;.
Ecr de Dolfyn het Franfche leger ver-^ loopen zynde, liep dat voorneemcn totnier.
(r) Europ.
Merk.
Il.llu k ,
iß93-pagliec,
had die ( i) twaalfduyzcnd man ccr
verftcrkiiigvandeuMaarfchalk Kacinat naar
den kant van Savoye gezonden om aan den
Hertog, welke thans van zyne zickte zynen
wicrdc het leger den volgenden dag naar
Orbasiano gevoerd. Dan als der Bond-
genooten krygsraagt rot op cen half uur
die plaats genaderd was, ontdekte z y het
(1) Europ.
Merk.
Il.liu k ,
1693. pag.
73-
‘¿ I k “'’-
II. ftuk.
i($93.
pag.tßo.
(4) Europ.
Merk. Il.ftuk.
1693- pag-
225.
de herfteld , den veldtogt mec hcc verove- Franfche leger,’c gene bezig was om zieh in
ren van Sint Brigide, opende, zyndeecDC ’ ’ — m. . ..,.=..4,-
fterktcdoor de Franfchen in ’t voorgaande
ja ar(i)met zeer zwaare koften op dcncop
eens bcrgs opgcworpe , en welke over het
ilot van Pigncrol heerfchtc. Decze ftad zelvc
hadden de Savoyaards nu begonnen
tc (3 ) bombardccren, maar verftaande dac
dc Françoizen den gemeldcn ondcrftanduyc
den Elzas ontfangen hadden,eu zieh gereed-
maakren om icc hoofdzaaklyks tc onderneemen,
wierdc dac geftaakr, het leger af-
gevoerd, en bcflooten door tweeduyzend
afgevaardigde ruyters dac der vyanden van
naaby te doen vcrfpieden; doch naauwlyks
waaren z y een half uur voortgetoogen o f
kreegen bericht dat hcc Franiche leger in
volle aantogc was om dat der Bondgenooten
te bevechten. Dierhalven keerden de
uytgezondcne ruyters tc rüg, hcc leger
wierdt ftraks in bequaame flagordc (4) gc-
fchaard, en bcflooten den in optogt zyn-
den vyand, die hcc naar Piofasco wenddc, in
deu ftaart te vallen, maar dees zieh tc w cl geflooten
houdendc en de dag ook te ver ver-
J U lV e e l .
orde te fchaareu, zulks alom bcvcl wierdc
afgevaardigd om dcsgelyks te docn. On-
dertuflchcn kwam ’er bericht in, dat zieh
eenige vyandlyke (5-) Efquadrons achter de
naaftgelegene wynbergen vertoonden, van n. ftuk,
waar z y de Savoyfche rechter vlcugel kon- P^S*:
den in de lenden vallen, waar tegen hec
regement ruyters van Palfy cn eenig voec-
voik aan die zyde mec dc uyterfte fpoed,
dac doenlyk was, gefteld wierdr. Naa aldus
eenige tyd mec hec docn dicr beweegingen
was gcfleetcn, bcgoften de Françoizen
met achtcien ftukken kanon op de flinker
vleugel cc fchieten, cn eerft met hunne ruytery
op de rechter vlcugel cn het raiddellyf
en voorts ook nog op de flinker vlcugel der
Bondgenooten mec zoo grooc geweld aan cc
. vallen, dat die eerlang bezweck en met zeer
groot verlies en nog grooter vcrwarringe
door haarmiddellyftc tug gedrecven wierdt.
Dc eerfte lini van de rechter vleugel der
Bondgenooten behaalde ondcrtulTchen eenig
voordcel op dc Françoizen, zulks die driewerf
toc hcc hcrwinncn van den verlooren
S grond