I
j . i ' i P
' i l l .
I Ï '
IN ^ T JA JR FAN CHRISTUS
1 7 0 0
B A G E N D A G EN
FAN DEN HER PO RM D EN STTL FA N DEN N IE U W E N STYL
iS SPRO K K E LM A A N D z8
I LEN T EM A A N D x
Da t is , dat men in ’ t jaar naa Chriftus geboorte 170©, even g e ly k mcn volgens den nieuwen
Gregoriaanlchen Ity l naa den i8 van Sprokkelmaand den ecrllen van Lcntemaand, zoo o o k vol-
. . y . gens den nu hervormden Juliaanfchen ftyl naar den achttiendenvan Sprokkelmaand den eerften van
y c l . Lcnccmiaud celde. H e t randfchritc is dees dichtregel ( i ) van den Mantuaanfchen Hcldcndichter:
J U S T U S A B I N T E G R O N U M E R O R Ü M N A S C I T U R O R D O .
HE T OPR ECH T V ER FO LG DER TYD SR E K EN IN G E B E G IN T
OP NIEUWS.
Een Engel houdt o pd c tegenzyde met ccn flnijer den fterrenhcmcl, wiens uyterfte om k r in g , volgens
’t gevoelen der oud en ,in honderd jaar alleen eene graad van den dierenkring zoude doorloo-
pen en is daarom met X , X X to t C toc betekend. Voorts is de rand omzoomd met deeze
fpreuk:
E T R E D I T I N O R R E M C O E L I M E N S U R A P E R O R A S .
E N DE F E R D E Y LD E MAAT DES H EM E L S KOMT IN
E E N E N K R IN G UYT.
I I . O p den voorgrond vac cenen ontftooken altaar, waarmede dc ccnc zyde van den twcedeo
beftempeld is , leeft men dit o p fch r ift;
D e o O p t i m o M a x i m o E T M E M o r i æ P A C I S U N I V E R S a l i s
S a c r u m M D C C .
A AN D E N B E S T E N E N GROOTSTEN GOD, E N TER GEDACHTE^
N /S FA N DEN A LG EM E E N E N F R E E D E 1700
TOEGEWYD.
T e r wcdcrzyde van den altaar vliegcn tw e e kindertjes, ieder mcc eencn wimpel in de hand,
waarop ftaat:
P A X g a l l i c a , P A X T U R C i c a .
FR A N SCH E F R E E D E , TURKSCHE V R E ED E ,
W a a r boven ter wederzyde van '% Heeren Hebrccuwfchen naam deczc tw c c d ichtregels, w ic i
eerfte een jaarfchrift is , gefteld zyn :
M a o n a s p e r t e D e o g r a t e s p r o p a C e r c C e p t a
D U P L A , P E R P E T U A M R E D D A T U T R A M Q u e T R I A S .
DANKT
DAN K T GOD GROOTLYKS VOOR D EN D U B B E L E N BEKOM EN
V R E E D E , D A T DE D R IE Ë E N IG HEYD D IE B E YD EN
EEUW IG D U U R EN D MAAKE.
O p den voorgrond o f voet des pennings ftaat voorts nog dit Hoogduytfcb jaarfchrift :
g e r e C h t e s L o b o p f f e r D e n kM a u L .
G ED EN K T E K EN D E R R E CH T V A A RD IG E LO FO F FE R BA N D E ,
D c tegenzyde voert het dubbel hoofd van Janus, als *t zinnebeeld van de oude en nieuwe e euw ,
op cenen vierkanten v o e tfta l, wiens v oo rzyd e, om aan te w y zcn op wa t wy s de e lf dagen v a n ’t
jaar afgefncedcn z y n , des met d it opfchrift beftempeld is:
F E B R u a r x v s 1700
z6 F R E Y T A G , 17 S O N N A B E N D , 18 S O N N T A G :
M A R T I U S
I M O N T A G , 2 D I E N S T A G , j M I T T W O C H , 4 D O N E R S T A G .
IN SPRO K K E LM AA N D 1700 WAS
D E 1Ö V RYDAG, DE 1 7 ZATURDAG, DE^ 18 ZONDAG^
IN L EN T EM A A N D
D E I MA ANDA G , DE 2 DYN SD AG , D E % W O ENSDA G ,
D E 4 DONDERDAG.
G c ly k aan de eene zyde van den voetftal de Z o n , cn de andere zyde de Maan gefteld i s , zoo
ftaat in deu bovenrand :
A N N O , Q U O M E N D Æ C O R R E C T Æ , I P S Æ Q U E C A L E N D Æ
F A S T O R U M , A C H R I S T O N A T O , S U M C U S U S E T I S T O .
IK B E N GEMUNT IN DAT JA A R NAA CHRISTUS GEBO ORTE ,
A L S DE F E Y L EN D ER T YD SR E K EN IN G E , E N DE
TYDW rZ E R Z E L F V E R B E T E R D ZYN.
E yndelyk leeft men onder den voet van den vierkanten voetftal;
G e ë n D e r t n C a L e n D e r s D e n k z a h L.
G ED EN K TA L D E S V E R B E T E R D E N ALMANAKS.
N ie t z o o g em a k ly k w a s d e e z e n ieuw e
tyd s r e k e n in g in t e v o e r e n , d a n d a t w e l
m e t den c e r ften o p ila g icm an d to e ic h y n t ,
d e w y l v o o r a f v e e lv u ld ig e z a a k e n , w ie r
v e r v a l v an z e k e r e d a g en a f h a n g t , m o e f ten
worden geregeld. Als by voorbeeld, aan
wiende begeeving van zoodaanige ampten
ftondt te vervallen, welken tuflchen den
18 en z o van Sprokkelmaand openvielcn,
en i a d e e en e ma and d o o r d en e en en
cn in d e an de re d o o r e en e n an de ren
m o e f te n w o rd e n v e rg e e v en . O f icm an d
d o o r 'c a f fn y d c n d ie r d a g en e e r in fta a t
z o u d e g e ra a k e n om , t o t na ad ee l z y n
e r w e t t ig e e r fg e n a am c n , c e n e n u y te r f te n
w i l ( i ) te k ö n n e n m a a k e n ? o f d e meer-
d e r ja a r ig h e yd z o u d e v e rh a a ft w o rd e n ? i.ftuk,
W a n n e e r d e v e r v a ld a g d e r w i fle lb r ie v e n ce «7«.. f«Si
O o o z r e -
III - I
t . . Ä 4