■ V ' i L ’"
•Iff.: :ir
I r i i ì é ' !
1. v i ' ■ '"•'•■fr
r i r
è r i - ' f e f e .
" r i " : " ' '
I " f e r i , i : ,! '
; : t ï :
' ' r i "
' V : 7
i| « ' 1 /
l 'i r i ' ' «j
::■
1 , i f f - “ 'ri
'ìiv
V - r , : .. r i
r i r i r i ' j r i
l ' r i - ' ì / " i
i f f r i , r
1 7 0 4 . D e v ryh eyd vo cr ende eenen hoed op cene fpcer is i n den rec hte ren h o ek der t e g e nz y d e in dc
■ ' ' gedaant e eencr g ch c lmd c ma. i g d , naaftecnen g ckroond en a i eud,v c rbc e ìd » w e l k c het wapenfch ild
(i)R efo ì.
13 Aug.
1704.
der f tad bov en deez e fp reuk houdc :
S e n a t u s P o p u l u s Q u e M e d i o b u r g e n s i s .
D E R A A D E N 'T F O L K F A N M IDD E L BURG .
W e l k e eerft e i n z yne f t aat fik leedcre n, e ven al s h e t twc e d e onder de wap ene n rmnr het in ’t ver-
Tchiet verbe elde f t adhuys optr e kkende in d i c rv oege n o g verbce l d i s , ev e n g e l y k die z ie h op den
bov en geme ld en da g mec hulpe der g ewapend e bur ge r y e van het zc lv e we d e r om mcc f t er in a akt e ,
e n aidaar handhaa fd e j wa a rom daar b o v en f taat :
H A N C T U E M Ü R .
DIT H A N D H A A F E N JVY.
E y n d e ly k leef t men n o g op den v o o r g ron d deez e L a t y n f c h e fp reuk :
V A L E T I R R I T A T A .
GE T ERGD Z Y N D E TO O NT H T Z Y N F E RMO O G E N .
Geene mindere beweegingen waaren immiddels
ook in verfcheydene fteden van
Gelderland , en wel byzonderlyk in de
flad Arnhem , federt de dood van den
Stadhouder en de .daaropgevolgde .afdan-
king der oude MagiftraacsledcQ , voorgevallen.
Zulks men aidaar, mids die dagelyks
vermeerderden, eene bende onge-
huuwde vrywilligers ( i ) ten getale van
tweehonderd, onder den Kornel en Burge-
mecfter Willem Adriaau Bauwenfch, den
Hopman Meefter Johan Swaan den jongen
, den Luytenant Peter van Hamei
en den Vaandraager Michiel Fago niet alleen
zag aanneemen , maar op den vyftienden
van Wynmaand, z e lf een gercgeld lighaam
van granaatwerpers daar ondcr op-
rcchten, welken,cenen geboorduurden dub-
belcn Arend, als zynde der ftad wapen,
van voore op hunne hooge mutfen gefteld,
en de Heeren Henrik Brouwer tot Luytenant
en Johan Sandyk totVaandraager hadden.
Die alles deed de Ridderichap op gelyke
befcherming bedacht z yn , dierhalven
eenige manfchap ten platten Lande aanneemen
, en die in drie benden verdeeld
zynde, daar over de Heeren Elbert van
Voorft, Hendrik van Wynbergen en Peter
van Hendoorn tot Hopluyden aanftel-
Jen. Invoege de althans in bewind zynde
Arnhemfche Magiftraat noodig oordeelde
om voor eenen körten tyd cn het eynde
des zclven jaars nog een twcede bende
gehuuwelykre vrywilligers, uyc dc zes
burgervaandclen, doch ruym zoo fterk dan
de eerfte, op te rechten, midsgaders overde
zelve aan de Burgemeefteren JooftRugcr
eu Dirk van Baffenu als Kernels,Barnard
Sandyk als Hopman, Everd Komans als
LuytenaDt,,en,Exej4 .ABfteq als Vaaudraa-
ger hec noodige bcvcl op te draagen. En
dewyl federt tuftchcn de Ridderichap cn
fteden door de minzaame tjuftchenfpraake
van de vier naar Gelderland gezonden Hollandiche
gemagtigden, re weetende Heeren
Adriaan vander Goes Hcer van Naters
oud-Burgemceftcr tc Delft, Willem Buys
Loontrekkendraadsman der ftad Amfterdam,
Bruno vander Duffen Burgemeeftcr
en Loontrekkendraadsman der flad Gouda
, en Izaak van Hoornbeek Loonrrek-
kendraadsman der ftad Rotterdam, op
den dertienden van Wintermaand een min-
nelyk verdrag getroffen, cn des dc twift
genoegzaam bygelegd was, zoo wierdr op
den voorflag van den Burgemeeftcr Johan
van Brienen , den vierden van Zomermaand
des volgenden jaars by meerderheyd
van ftemmen door de Magiftraat beflooten
dc twce voorheen aangenoomcne
benden vrywilligers , als uu niet meer noo-
dig zynde,aftedanken. Invoege, niettegenftaande
dcftcrke aantuygingcndie daar-
tegen de Heeren Burgemeefteren Valcnus
Swaan, WilIemBauwcnlch,Jooft Ruger,en
Dirk van Baffenu gedaan hadden,uog ten zelven
dage dc Hopman Johan Swaan de jonge
van zyne bcdiening wierdt ontflaagen, cn ledert
getracht dat befluyt, in opzigtvan alle
de overigen, ook ter uytvoeringe te brengen.
Waar
170;.
Waar door zoodaanig de deswege ontftaa-
ne verdeeldheden iedert onder de Magi-
ftraatsleden toenamcn, dat eyndelyk nog
op den veertienden dier zelve maand alles
aidaar in de uyterfte beweeging raakte, en
de Magiftraat tot vcrhoeding vau zwaarere
gevolgen, te raade wierdc van,naa ’t cyndigen
der kerkdienften (want hcc was tocn
juyft een zondag) niet alleen der ftadspoor-
ten tc doen fluyten, maar by openbaaren
trommelflag de zes Burgervaandelcn op dc
Markt in dc wapenen ce rukken. Dus was
alles in rep en roer, te meer mids de Bur-
gemeefter Bouweofch de alora vcripreyde
vrywilligers cc zclven tyd in ’t geweer ruk-
kende ook op de markt verfcheen,en zieh
met de zelven recht tegen over de gewapende
burgery in bequaame orde fchaarde.
Op die wys ftondc de cen met gevelde
fnaphaanen regen den anderen en dus alles
gefchaapen om,mids de minfte daadlykheyd
o f beweeging, op elkanderen vuurgcc-
vende, van deftad een bloedbad te maaken.
T o t dat eyndelyk de in de wapenen
gerukte burgers, geen bevel toc den
aanval krygende, van tyd toc tyd afdroopen
, en zieh eyndelyk gehcel vaneen
fcheydende,dc vry willigeren het veld licten
behouden. Waarnaa dc Burgemeeftcr van
Brienen, van zyn Schepensampt zyude
ontzet, uyc de ftad weck, doch eerlang
daar weer zynde ingekomen, den achten-
twintigften gelaft wierdc de zelvc te oncruymen
; invoege hy zieh op zyne land-
hoeve, als gelegen buyten het Schcpen-
dom, ophieldt.Dus fcheenen de twee benden
vrywilligers voor altyd beveftigd en
diermaate voor alle onderneemingen geveyligd
tc zyn ,dat men ze eerlang daarnaa
in zeker fchutterlyk genootfchap veranderde
, om Jaarlyks buyten de ftad, op dien
befaamden veertienden van Zomermaand,
ter gedachtenis naar de fchyfte fchieten.
By welke gelegenheyd toen ook aan dien
geoen, welke van iedere dier twee benden
het beft fchoot, decs volgende penning,en
aan dc twee daaraanvolgende twcc klcy-
ncrcD, doch van de zclfdc verbceldingen,
en ieder hangende aan cen blaauw lint, door
den eerilen rcgeerenden Burgemeeftcr aan
’c hoofd dierRotsgezellenopdc vollemarkt
is gefchonken geworden.
Laecs De c s p penninf en n in g f , , w wcjkc c l k c dan uau o den be ' f t . f ch ie « t rnJcnop ' v.,-— die w y z —e i -
s om den hal s R e l u n g c n , was gehce l
. . . . IJ ___________. J . ,___ Ar/-nH . wnPCT iwint iu looc zw s a r , CH v oc fde op dc CCilc dcrApofl
ver guld uyt gez on de rd dc o p g c i l e ld c A r e n d , w o e g iwi n i i g loot
z yde t ot ( i ) randfchrift:
S I D E U S P R O N O B I S , 0 , 0 I S C O N T R . I N O S .
7.00 GOD VOOR ONS IS, WI E Z A L T E G E N ONS ZTN.
11 i l Veel-
Apoll.
X XVIL
hoofòft. r i.. .
ri.ll
r i !
!ri'