171 y. gcbicden cn landen, het z y in Europa o f baan buyten Uytrecht ( 1 ) ,even gelyk hcc
---------- elders wederzydfch wedergegeeven wor- vcrbond ze lf op die wys aidaar voorheen
(O V .A r c . den, invoege dc grenzen dier twee ( i ) r y - was ondertekcnd. Dierhalven verlieten
d^nVcr- thans herfteld wierden, de wederzydfche Afgezanten die ftad cn
zoo als die voor den aanvang van deu n u ' gaf deeze Spaanfche en Porcugaalfchc vrec-
geeynJigden oorlog waaren. De bevefti- j de aanleyding toc hec in ’c lichc geevcn der
ging der wederzydichc Hoven op dic ver- | drie volgende gedenkpenningtjes , wier
bond , waarby de koophandel op den ou- | eerfte door den Geheymfchryver van den
deu voec ook herfteld was, in Nederland | Portugaalfcheu Aigezanc by ’c doen zy -
zynde aangekomen, zoo gelchiedde de I ner intreede (3) te Parys den achttienden
uytwiftcling den tweeden van Grasmaand, j van Oogftmaand deezes jaars aidaar ce
ondcr ’c docn cener wandeling in dc Mali- grabbel gegooid is.
(i) Earop.
Mcrk.
I . f lu k ,
171?. pas,
177.
S i r '
n.ftuk.
1715- pas»
103.
I In den raod der voorzydc, welke het geharnafte borftbeeld van den Koning van Portugaal
vocrt, leeft men deezen tycel:
J O A N N E S V , D e i G r a t i a P O R T Ü G A L L IÆ R E X :
M D C C X V.
J O H A N DE V , DOOR GOD S G E N A D E K O N IN G V A N
PO R T U G A A L ly i f .
Aan ccnen olytbooro ziet men op de tegenzyde twee kroonen zaamen gehecht, tuflchen dit
om- cn opfchrift;
N E C T I T E T F IR M A T P A X T R A J E C T E N S I S .
D E UTTRECHTSCHE V R E E D E F E R E E N I G T E N
F E R S T E R K T Z E .'
II Rondom het gekroonde wapenfchild van den Graaf van Ribeyra, leeft mcn in den rand der
voorzydc van den tweeden dit omfchrift:
L U D O V I C U S D A C A M A R A , C OM E S D A R IB E Y R A .
L O D EWT K F A N C AMA R A , G R A A F F A N RIB ETR A.
. w-n pantftr ziet men of
Æn. ‘ifbV deczc fpreuk van (4) Virgilius:
U N D E M IN U S R E R I S ,
VAN D A A R GT 'T MINS T E D E N K f .
Op den voorgrond leeft men nog dit opfchrift:
P A X L U S i t a n o -H I S P a n a 171 f.
P OR TU G A A L S CHE E N S P A AN S CHE F R E E D E 171p.
in De laatfte eyndelyk , die in de penningkafle van den Hcer Hendrik van Hcteren in l y tf .
’sGraavenhaage gevonden wordc, vocrtrondom des Franfchen Konings geharnaft borftbeeld op dc " '
voorzyde dit rand- en op de tegenzyde dit opichrifr:
L O U I S X I I I I , R O Y D E F R A N c e E T D E N A V A R r e ,
N E 163S, S U C C E D E 1543,
D U E L S A B O L I S i66%, E D I T D E N A N T E S R E VO Q ^U E ’ i68y,
P H IL ÏP E S D E F R A N C E R O Y D E S E S P A G N E S V D U
N OM . 1700,
P A IX G E N E R A L E i7 ir .
L O D EWY K DE XI F , K O N IN G V AN V R A N K R T K E N N A V A R R E ,
G E B O O R E N i6j8, R T K SO P V O L G E R 1045,
D E TWE E G E V E CHT E N U7 TG ER0 0 ID i66z,
H E T GE BOD V AN NA N T E S H E R R O E P E N i68f,
PH I L I P S V A N V R A N K R T K
KONING V AN S P A N J E D E N V VAN D I E N N A A M 1700,
D E ALG EM. B ENE V R E E D E ly iy .
(0 Europ,
Merkur.
I. ftuk,
I7IS- pag.
146.
(1) Europ.
Meik .
n.ftuk,
»7«?. pag.
IJSAldus
zag dees weergalooze Koniug,
door ’c ilnyten van dit verbond, zynen
Kleynzoon op den Spaanfchen croon, naa
veel bloedvergierens, meer doordc fchran-
derhcyd van zyn beleyd, dan den nadruk
zyner wapenen geveftigd: hy, gelyk
de Biflchop van Rennes hem in ( i ) eene
aanfpraak betuygde, eyndelyk de middelen
had weeten uyt te vinden om zich te redden,
door het verwekkett van verdeeldheden onder
zyne vyanden, alswanneer Vrankryk
op het punt van des zelfs ondergangftondt,
en zich dus in ßaat te ßellen orn Spanje ie
behouden , den vreede aan Europa en dat
z e l f op voorwaarden te geeven, die niet
min Toemruchtig voor hem z e l f dan voor-
dcetig aan het Franfche volkwaaren. Ecn
weergaaloos beleyd voorwaar! doch waar-
van hy geenszins de zocte vrugten kwam
te fmaaken. Want in ’t midden van zoo
veele voor- en tegenfpoeden bekroop hem
allenks de laftige ouderdom, zyn zwak-
heden namen handovcrdehand dagelyks
toe; zulks hy den eenencwintigften zynde
opgeftaan, zich ftraks weer moeft te bed-
de begeevcn wegens de koortien, die van
ccne zeer inwendige hittc, droogheyd in
d ck e e l, doch vooral oogcmeeue pyn in
de deijen gcvolgd wierden. Zulks meu
goedvondt hem de beenen in zoo heet
water, (2) dat men’cr geene hand in houden
konde, tc fteeken ; nogthans voel-
dc de Koning daarvan de hicte niec, dan
naa dat die toc in ’c merg van de pypen was
door gedrongen, veroorzaakc door het
koud vuur, waarvan verfcheydene vlakken
zich vertoonden. Hierop vonden de
Geneeshceren goed tot ftuyting dierquaa-
le hem de dey tc openen: dit ftondt hy
uyc, eu verklaarde te gelyk zynen iaac-
ften wil, mec eene ftandvaftigheyd , even als
zyn groots gemoed pafte. En hebbende
den zesentwintigften verftaan dat hy maar
weynige uurcn om te leeven overig had,
gaf hy den jongen Dolfyn zynen zeege,
mct verzoek aan den Hertog van Orleans
van dien gelyke vriendfchap te bewyzen
als hy voor hem gehad had. Vervolgens
nam dcs nachtsvoor den dercigften dequaal
zoodaanigdcoverhaud,dat hy genoegzaam
biiytcn kennis lag, terwyl hcc gehecle on-
derlyf geweldig opzwol en zoo grooten
ftauk (3) van zich gaf, dac ieder, behalven
zyncn biechtvader , genoodzaakt was
hec vertrek te verlaaten. Invoege hy in
des zelis tegenwoordigheyd op den eerften
van Herfftmaand ’smorgens even voor
acht uureu den geeft gaf» waar op ftraks
de Hertog vau Bouillon als Grootkamer-
liug, volgens de oude gewoonte, met
luyder ftemmc in de galery uytriep:
Koning Lodewyk de veertiende is dood;
' God bewaare Koning Lodewyk den vyftienden.
Van dir affterven van den groot-
I ften Koniug der Chriftenheyd, waarvan
de Franfche Afgezant aan den Heer vau
Burmannia, alsvoorzittend lid der vergaderinge
van de Vereenigde (4) Staaten,den negenden
dicr maand nog kennis gaf, vinde ik
de gedachtenis op deezen penning bewaard.
(3) Europ,
Merkur.
II. ftuk,
171?. pag.
16C4
(4) Refol.
derStaaten
Gener.
9 Sept.
171Jfo
l,8 )9 .
:
li: